[Afisz] : [Inc.:] Ministerstwo Rolnictwa i Dóbr Państwowych - Rak ziemniaczany

MINISTERSTWO ROLNICTWA I

DÓBR PAŃSTWOWYCH

(SYNCHYTRIUM ENDOBIOTICUM)

z,iemniaKi> ^{cnorc nd rdKd^}

poznać ^{można po tem, że na} kłę­

bach w miejscu, gdzie ^są oczka, wyrastają narośle, ^za młodu po­

dobne do małych kalafiorów, póź­

niej mające wygląd brudnej gąb­

czastej masy. Narośle te wyrastają

także wprost ^na łodygach pod­

ziemnych ^zamiast bulw, ^{a czasem również na} pączkach liściowych, dopóki ^one znajdują się jeszcze pod ziemią.

Później, gdy łodyga ^taka wyrośnie ^nad ziemią, ^{ma ona}

na sobie zamiast liści dziwaczne ^mięsiste utwory ^rakowate

zielonawego ^koloru.

Niedostrzegalny golem ^okiem grzybek ^zaraża kłęby

i łodygi ⁱ powoduje powstawanie tych potwornych ^narośli.

Ziemniaki rakowate łatwo pod ^ziemię gniją ⁱ grzybek przenosi się ^na sąsiednie kłęby ^{i krzaki. Nać na} chorych

ziemniakach rozrasta

się, jak ^na zdrowych,

tak iż zazwyczaj ^nie

można odróżnić pola porażonego ^odzdrowe­

go. Dopiero podczas kopania ^{widać skutek} porażenia: pod krzaka­

mi choremi ^może nie

być ^ani jednej zdrowej bulwy, ^{lecz same} gni­

jące masy rakowate.

Klęska^nie kończy^sięjed-

naknajednym ^roku. Grzybek

raka ziemniaczanego jest ^tak żywotnyⁱ odporny, ^{że w}glebie

nie tylko zimuj^e,aleutrzymuj^e się całemi latami. Jeśli ^na ta­

kiej glebie wysadzić ^znowu ziemniaki, ^tobędą ^one jeszcze

silniej porażone, ^{niż w} pierwszym roku, ^{a rola} jeszcze więcej się zanieczyści.

Ziemniaki, ^które wyrosły ^na roli, porażonej ^rakiem ziemniaczanym, choćby ^nawet miały wygląd zdrowy, ^{nie są} już ^{zdatne do sadzenia:}

w przylegających grud­

kach ziemi i w pyle

ziem_nym znajdują' się

na nich zarazki grzyb­

ka, który, ^{skoro się}

dostanie do ziemi ra­

zem z wysadzonym kłębem, zaczyna się ^tu rozwijać^{iznow u zaraża} plon ⁱ rolę.

Jest więc rzeczą

oczywistą, ^{że rak ziem}­ niaczany ^to prawdziwa klęska gospodarcza ^{i że} wystrzegać się należy wszystkiego, coby ją mogło sprowadzić.

Jak się ^{uchronić od raka} ziemniaczanego ⁱ

czynić

w

razie iego pojawienia się?

Przedewszystkiem ^trzeba być ^bardzo ostrożnym ^przy

sprowa­

dzaniu nowych sadzeniaków i ^w żadnym ^{razie nie} należy wysadzać

ziemniaków, ^{co do} których istnieje bodaj najmniejsze podejrzenie,

że mogą pochodzić ^z 'miejscowości, dotkniętych ^rakiem ziem­

niaczanym.

W razie pojawienia ^się choroby ^{raka na} ziemniakach albo

choćby tylko ^przy podejrzeniu, ^{że choroba ta} się ukazała, należy

niezwłocznie dać znać sołtysowi, który obowiązany jest ^zaraz za­

wiadomić ^o tern komisarza policji ^albo wójta, ^{a to w celu}

przed­

sięwzięcia ^środków ochronnych ⁱ niedopuszczenia ^{do zarażenia} całej okolicy.

Rozporządzenie policyjne ^{zabrania: i.} używać ^{do sadzenia}

ziemniaków, ^które wyrosły ^{na zarażonem} polu ^{i 2.} wywozić ^takie

ziemniaki ^z gospodarstwa, gdzie zostały wyprodukowane. ^Ziemniaki,

chore ^na raka, najlepiej jest ^{odstawić z p ola do} najbliższej gorzelni

przy zachowaniu jaknajwiększej ostrożności, aby ^{po drodze nie}

rozrzucić chorych ^kłębów i nie nawieźć ani nie nanieść ^na zdrowe

pola ^{ziemi z} pól porażonych.

Kłęby ^{rakowate mogą} być użyte ^{na karmę dla} inwentarza,

ale nie inaczej, jak ^po ugotowaniu ^lub uparowaniu. ^{Woda od} płukania ^ziemniaków rakowatych powinna być ^{zlewana do} osob­

nego głębokiego ^{dołu, zdała od} gnojowni ^{i stawów.}

Z gospodarstw, gdzie występuje ^rak ziemniaczany, ^nie należy

wywozić obierzyn, ^{łętów i} innych odpadków ziemniaczanych,

również nie należy wywozić ziemi ani nawozów naturalnych.

Składy, piwnice, wozy i wszelkie miejsca, gdzie znajdowały się ^ziemniaki rakowate, winny być natychmiast ^{po usunięciu} tych

ziemniaków odkażone formaliną ^{1 °/0-wą lub} innym ^środkiem dezynfekcyj ^nym.

Na polu ^zarażonem należy ^po wykopaniu ^{kłębów starannie}

zebrać wszelkie odpadki, zgniłe kłęby ⁱ łęciny ⁱ spalić ^albo zakopać

na głębokość ^{% metra. Unikać się} powinno ^{chodzenia po} polu porażonem; ^nie wypędzać ^{na to} pole inwentarza ani ptactwa do­

mowego, aby ^{na obuwiu, na} kopytach, ^{racicach i t.} p. nie roz­

nosić zarażonej ^ziemi.

Na polu, gdzie wystąpił ^rak ziemniaczany, najlepiej jest ^nie uprawiać nadal ziemniaków ani żadnych ^roślin okopowych, rów­

nie, jak ⁱ cebulowych, wogóle żadnych ^{roślin, które się} wykopuje

z ziemi, ^{bo razem z} ziemią ^roznosi się i zarazki raka ziemniacza­

nego. Najlepiej jest pole ^{takie obrócić} pod jakąś ^roślinę wielo­

letnią, np. pod ^{lucernę albo} pod łąkę kośną. ^{Jeśli to nie} jest

możliwem, ^to pozostają ^{do uprawy} rośliny ^{zbożowe i} motylkowe.

Jeśli zaś uprawa ziemniaków ^na porażonem polu jest ^z

ja­

kichkolwiek powodów ^{konieczną, to} należy uzyskać ^{na to} zezwo­

lenie od policji ⁱ uprawiać wyłącznie odmiany odporne ^{na raka,}

które wskaże Państwowy Instytut Naukowo-Rolniczy ^w Bydgoszczy.

PAŃSTWOWYinstytut

Plakat Nr. 8.

Zakłady ^Graficzne „Bibljoteka Polska" w Bjdgoszczy.