Dziennik Ekonomiczny. Przemysł nie daje się wirusowi. Analizy Makroekonomiczne. 3 listopada 2020

(1)

1 |

Przemysł nie daje się wirusowi

3 listopada 2020

Dziś w centrum uwagi:



Początek tygodnia przyniósł wyraźną poprawę nastrojów inwestycyjnych ze wzrostem indeksów akcyjnych w Europie i USA. Odreagowanie nastąpiło po najgłębszych od marca spadkach w poprzednim tygodniu. Dziś rano pozytywne nastroje utrzymują się (wzrosty indeksów w Azji oraz kontraktów na indeksy w Europie i na Wall Street) w oczekiwaniu na wynik odbywających się dziś wyborów w USA oraz czwartkowe posiedzenie FOMC. Według sondaży J.Biden utrzymuje bezpieczną przewagę nad D.Trumpem. Równolegle z wyborami prezydenckimi odbywają się wybory do Senatu (1/3 składu) i Izby Reprezentantów. Przy oczekiwanej wysokiej frekwencji, niespotykanie dużej liczbie głosów oddanych korespondencyjnie oraz różnej polityce stanowej dotyczącej ich liczenia, wynik wyborów możemy poznać z dużym opóźnieniem. Więcej o wyborach w USA napisaliśmy w Makro Focus: Sezon wyborczy w USA.

Przegląd wydarzeń ekonomicznych:



POL: Nasz tygodniowy wskaźnik aktywności gospodarczej (obejmujący dane do 31 października) obniżył się poniżej poziomu 100 po raz pierwszy od 19 września. Do spadku przyczyniła się niższa aktywność konsumentów, reprezentowana przez transakcje kartowe klientów PKO (szczególnie słabe dane za piątek i sobotę). Z drugiej strony, nadal utrzymuje się wysoka aktywność składowych będących proxy popytu zewnętrznego (ceny miedzi, ruch ciężarówek na niemieckich autostradach). Dane o wysokiej częstotliwości wskazują, podobnie jak m.in. wczorajszy odczyt PMI dla krajowego przemysłu (więcej poniżej), że eksport jest nadal ważnym czynnikiem stabilizującym poziom aktywności gospodarki. Analogiczne wnioski można wysnuć z danych GDDKiA o ruchu na autostradach. W tygodniu do 1 listopada ruch osobowy zmalał o 9% wobec poprzedniego tygodnia, a samochodów ciężarowych tylko o 2%. Ruch osobowy był o 23% niższy w porównaniu z uśrednionym tygodniem października 2019, podczas gdy ruch ciężarowy zwiększył się o 4%.



USA: ISM dla sektora przemysłowego w październiku wzrósł do 59,3 pkt., z 55,4 pkt.

we wrześniu, silniej od oczekiwań. Indeks jest najwyżej od 2 lat, a jego październikowy wzrost był wspierany przez najszybszy od 2004 przyrost nowych zamówień oraz powrót wzrostu zatrudnienia po 14 miesiącach spadku. Nowe zamówienia eksportowe również przyspieszyły, jednak w mniejszym stopniu niż zamówienia ogółem. Dane wskazują, że popyt krajowy w USA, związany zarówno z wydatkami

Analizy Makroekonomiczne

Tygodniowe

proxy

aktywności krajowej gospodarki*

Sondaże przedwyborcze w USA**

Źródło: Macrobond, PKO Bank Polski. * dane do 31 października, **średnia z 7 dni.

Dynamika cen żywnosci w Polsce i Niemczech Ropa naftowa i ceny paliw w Polsce

94 95 96 97 98 99 100 101 102

sty 20 mar 20 maj 20 lip 20 wrz 20

PKO-PKB-T Indeks 2019=100

40 42 44 46 48 50 52 54

sty 19 kwi 19 lip 19 paź 19 sty 20 kwi 20 lip 20 paź 20

Trump Biden

%

Zespół Analiz Makroekonomicznych analizy.makro@pkobp.pl

Notowania rynkowe:

Wartość (%, pb)*

2020-11-02 Δ 1D

Waluty:

EURPLN 4,5970 -0,4

USDPLN 3,9505 -0,3

CHFPLN 4,2964 -0,7

GBPPLN 5,1070 -0,3

EURUSD 1,1637 -0,1

Obligacje:

PL2Y 0,01 0

PL5Y 0,39 1

PL10Y 1,19 0

DE10Y -0,64 -1

US10Y 0,85 -1

Indeksy akcyjne:

WIG 45 177,2 2,4

DAX 11 788,3 2,0

S&P500 3 310,2 1,2

Nikkei** 23 295,5 1,4

Shanghai Comp. 3 225,1 0,0

Surowce:

Złoto 1894,44 0,7

Ropa Brent 39,05 4,0

Źródło: Refinitiv, Datastream, PKO Bank Polski; zamknięcie sesji.

*zmiana w procentach dla walut, indeksów akcyjnych oraz surowców i w punktach bazowych dla rentowności obligacji.

(2)

konsumpcyjnymi, jak i kapitałowymi, jest silny. Mający analogiczną budowę indeks PMI wzrósł w październiku do 53,4 pkt. z 53,2 pkt. we wrześniu, o 0,1 pkt. silnej niż wstępnie szacowano.



EUR: Ostateczne PMI dla przemysłu strefy euro za październik pokazały jeszcze bardziej korzystny obraz koniunktury w sektorze niż dane wstępne. PMI dla całego bloku wzrósł do 54,8 pkt. z 53,7 pkt. we wrześniu. W Niemczech odnotowano wzrost do 58,2 pkt. z 56,4 pkt., a we Francji do 51,3 pkt. z 51,2 pkt. miesiąc wcześniej.

Najwyższe odczyty PMI odnotowano wśród producentów dóbr kapitałowych oraz pośrednich, podczas gdy producenci dóbr konsumpcyjnych znaleźli się na granicy spadku aktywności, taka struktura wyraźnie faworyzuje niemieckich producentów.

W październiku odnotowano wzrost nowych zamówień - zarówno krajowych, jak i eksportowych.



POL: PMI dla krajowego przemysłu w październiku nie zmienił się wobec września (50,8 pkt.). Choć ogólny wynik rozczarowuje w porównaniu z odczytem dla niemieckiego przemysłu (58,2), to szczegóły badania budują bardziej pozytywny obraz krajowego przetwórstwa, które jest wspierane przez eksport przy słabnącym popycie krajowym. Najwyższy poziom od 2 lat osiągnął subindeks zatrudnienia. Więcej na ten temat w Makro Flash: Eksport motorem odbicia.



POL: Wyniki kwartalnej ankiety NBP nt. sytuacji na rynku kredytowym pokazały, że w 3q20 na politykę banków i popyt na kredyt miał wpływ wzrost optymizmu po ograniczeniu obostrzeń związanych z pandemią, przy utrzymującej się niepewności co do przyszłej sytuacji gospodarczej. Za wyjątkiem kredytów mieszkaniowych, gdzie doszło do złagodzenia kryteriów udzielania kredytów, banki jedynie nieznacznie zmieniły swoją politykę. Banki ponownie zaostrzyły warunki udzielania kredytów dla przedsiębiorstw oraz złagodziły niektóre warunki w przypadku gospodarstw domowych. Popyt na kredyty ze strony przedsiębiorstw kontynuował spadek, a na kredyty mieszkaniowe i konsumpcyjne nieznacznie wzrósł. W opinii banków do niższego popytu przyczyniła się pomoc publiczna udzielona przedsiębiorstwom.

W badaniu na 4q20 banki zapowiedziały łagodzenie polityki kredytowej we wszystkich kategoriach kredytów dla przedsiębiorstw i gospodarstw domowych oraz oczekiwały wzrostu popytu na kredyt. Ankietę przeprowadzono na początku października.

Koronawirus:



POL: W poniedziałek rano ogłoszono 15.578 nowych zakażeń koronawirusem, średnia 7-dniowa liczba potwierdzonych przypadków wzrosła do 18.793 i nadal podwaja się w ciągu 10 dni. W ciągu doby stwierdzono 92 zgony związane z koronawirusem, przy czym średnia tygodniowa wzrosła do 198 zgonów dziennie. Zgony (5.875) stanowią obecnie 1,5% wszystkich potwierdzonych przypadków, jednak śmiertelność w krótszym horyzoncie czasowym jest dwukrotnie wyższa. Ze stale rosnącej puli łóżek dla pacjentów z COVID-19 zajęte było 69,4% oraz 75,8% respiratorów. Leczeniu przy pomocy respiratora poddane było 8,4% hospitalizowanych, co jest najwyższym odsetkiem od początku epidemii i wskazuje na hospitalizację relatywnie ciężkich przypadków. W ciągu doby wykonano 65 tys. testów na obecność wirusa, 24% z nich dało wynik pozytywny. Średnio w ciągu tygodnia pozytywne wskazanie dało aż 30%

testów. Przegląd sytuacji epidemicznej na wykresach znajduje się na str. 4.

Znalezione w sieci:



O.Blanchard (główny ekonomista MFW w latach 2008-2015) ze współautorami o potrzebie zmian reguł fiskalnych w UE (CEPR): Redesigning the EU Fiscal Rules:

From Rules to Standards.



Bieżąca analiza postępu medycyny w walce z COVID-19 (Nature) Nature’s second pandemic progress report



Naukowy konsensus jak walczyć z COVID-19 (The Lancet) Scientific consensus on the COVID-19 pandemic: we need to act now.

Dynamika pandemii

Źródło: Ministerstwo Zdrowia, PKO Bank Polski.

Obłożenie służby zdrowia

Źródło: Ministerstwo Zdrowia, PKO Bank Polski.

Liczba województw z dzienną liczbą **zakażeń* >500 i >1.000**

Źródło: Ministerstwo Zdrowia, PKO Bank Polski. *średnia 7- dniowa.

0 5 10 15

12 kwi 12 maj 12 cze 12 lip 12 sie 12 wrz 12 paź Nowe/aktywne przypadki

Średnia 7-dniowa

%

0 250 500 750 1 000 1 250 1 500 1 750 2 000 2 250 2 500

0 2 500 5 000 7 500 10 000 12 500 15 000 17 500 20 000 22 500 25 000

20 cze 11 lip 1 sie 22 sie 12 wrz 3 paź 24 paź Wykorzystane łóżka (L) Łóżka dla Covid-19 (L) Wykorzystane respiratory (P) Respiratory dla Covid-19 (P)

0 5 10 15

1 kwi 1 maj 1 cze 1 lip 1 sie 1 wrz 1 paź 1 lis więcej niż 1000

więcej niż 500 l. woj.

(3)

Tygodniowy kalendarz makroekonomiczny

Wskaźnik Godz. Jednostka Poprzednio Konsensus PKO BP Odczyt

Piątek, 30 października

GER: Wzrost PKB (3q) 10:00 % r/r -11,3 -5,2 -- -4,1

POL: Inflacja CPI (paź, wst.) 10:00 % r/r 3,2 3,2 ~3,1 -3,1

EUR: Wzrost PKB (3q) 11:00 % r/r -14,8 -7,0 -- -4,3

EUR: Inflacja CPI (paź) 11:00 % r/r -0,3 -0,3 -- -0,3

EUR: Inflacja bazowa (paź, wst.) 11:00 % r/r 0,2 -- -- 0,2

USA: Dochody Amerykanów (wrz) 13:30 % m/m -2,7 0,4 -- 0,9

USA: Wydatki Amerykanów (wrz) 13:30 % m/m 1,0 1,0 -- 1,4

USA: Inflacja bazowa PCE (wrz) 13:30 % r/r 1,4 1,7 -- 1,5

USA: Indeks Uniwersytetu Michigan (paź, rew.) 15:00 pkt. 80,4 81,2 -- 81,8

Poniedziałek, 2 listopada

CHN: PMI w przetwórstwie (paź) 2:45 pkt. 53,0 52,8 -- 53,6

POL: PMI w przetwórstwie (paź) 9:00 pkt. 50,8 50,9 51,1 50,8

GER: PMI w przetwórstwie (paź, rew.) 9:55 pkt. 56,4 58 -- 58,2

EUR: PMI w przetwórstwie (paź, rew.) 10:00 pkt. 53,7 54,4 -- 54,8

USA: ISM w przetwórstwie (paź) 16:00 pkt. 55,4 55,7 -- 59,3

Wtorek, 3 listopada

USA: Zamówienia fabryczne (wrz) 16:00 % m/m 0,7 0,8 -- --

USA: Zamówienia na dobra trwałe (wrz, rew.) 16:00 % m/m 0,4 1,9 -- --

Środa, 4 listopada

GER: PMI w usługach (paź, rew.) 9:55 pkt. 48,9 48,9 -- --

EUR: PMI w usługach (paź, rew.) 10:00 pkt. 46,2 46,2 -- --

EUR: Inflacja PPI (wrz) 11:00 % r/r -2,5 -2,5 -- --

USA: Raport ADP (paź) 14:15 tys. 749 738 -- --

USA: Bilans handlowy (wrz) 14:30 mld USD -67,1 -64,3 -- --

POL: Stopa referencyjna NBP (lis) -- % 0,10 0,10 -- --

Czwartek, 5 listopada

GER: Zamówienia fabryczne (wrz) 8:00 % m/m 4,5 2,0 -- --

GER: Zamówienia w przemyśle (wrz) 8:00 % r/r -2,2 -1,1 -- --

NO: Posiedzenie Norges Banku (lis) 10:00 % 0,00 0,00 -- --

EUR: Sprzedaż detaliczna (wrz) 11:00 % r/r 3,7 3,0 -- --

UK: Posiedzenie BoE (lis) 13:00 % 0,10 0,10 -- --

CZ: Posiedzenie banku centralnego (lis) 14:30 % 0,25 0,25 -- --

USA: Wnioski o zasiłek dla bezrobotnych (paź) 14:30 tys. 751 746 -- --

USA: Posiedzenie Fed (lis) 20:00 % 0,25 0,25 -- --

Piątek, 6 listopada

GER: Produkcja przemysłowa (wrz) 8:00 % m/m -0,2 2,6 -- --

GER: Produkcja przemysłowa (wrz) 8:00 % r/r -9,6 -6,3 -- --

USA: Zatrudnienie poza rolnictwem (paź) 14:30 tys. 661 600 -- --

USA: Stopa bezrobocia (paź) 14:30 % 7,9 7,7 -- --

USA: Przeciętna płaca godzinowa (paź) 14:30 % r/r 4,7 4,6 -- --

USA: Kredyt dla konsumentów (wrz) 21:00 mld USD -7,22 7,5 -- --

(4)

Przegląd sytuacji epidemicznej

Rozwój epidemii COVID-19 w Polsce Dzienny przyrost zakażeń w wybranych krajach

Potwierdzone zakażenia w Polsce Liczba testów dziennie w Polsce (7D MA)

Relacja liczby zgonów do liczby potwierdzonych zakażeń Działania sanitarne w Polsce

Źródło: Macrobond, Ministerstwo Zdrowia, PKO Bank Polski.

0 50 100 150 200 250 300 350 400 450

15 kwi 29 kwi 13 maj 27 maj 10 cze 24 cze 8 lip 22 lip 5 sie 19 sie 2 wrz 16 wrz 30 wrz 14 paź 28 paź

zgony chorzy wyzdrowienia tys.

0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000 80000 90000

0 5000 10000 15000 20000 25000 30000 35000 40000 45000 50000

4 mar 18 mar 1 kwi 15 kwi 29 kwi 13 maj 27 maj 10 cze 24 cze 8 lip 22 lip 5 sie 19 sie 2 wrz 16 wrz 30 wrz 14 paź 28 paź

Francja Włochy Niemcy Hiszpania USA (P) 7-dniowa średnia krocząca

0 5 10 15 20 25

0 50 100 150 200 250 300 350 400 450

Dzienny przyrost (P) Zakażenia łącznie

tys. os. tys. os.

- 10 20 30 40 50 60 70 80 90

0 5 10 15 20 25 30 35 40

18 mar 1 kwi 15 kwi 29 kwi 13 maj 27 maj 10 cze 24 cze 8 lip 22 lip 5 sie 19 sie 2 wrz 16 wrz 30 wrz 14 paź 28 paź Tysiące

Odsetek testów pozytywnych (L) Liczba testów dziennie (P) 7 okr. śr. ruch. (Odsetek testów pozytywnych (L))

7 okr. śr. ruch. (Liczba testów dziennie (P))

% tys.

0 5 10 15 20 25

Włochy Francja Niemcy

Hiszpania USA Polska

%

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20

0 100 200 300 400 500 600

kwarantanna (L) nadzór (L) hospitalizowani (P)

tys. tys.

(5)

Przegląd sytuacji na rynkach finansowych

Wartość Δ (%, pb)*

2020-11-02 Δ 1D Δ 1W Δ 4W Δ 12M Δ 36M

Waluty EURPLN 4,5970 -0,4 0,4 2,4 7,9 8,3

USDPLN 3,9505 -0,3 2,0 3,8 3,4 8,1

CHFPLN 4,2964 -0,7 0,7 3,2 10,9 17,6

GBPPLN 5,1070 -0,3 1,1 3,1 3,4 6,8

EURUSD 1,1637 -0,1 -1,5 -1,3 4,3 0,2

EURCHF 1,0700 0,2 -0,2 -0,8 -2,8 -7,9

GBPUSD 1,2910 -0,2 -0,9 -0,5 -0,1 -1,2

USDJPY 104,80 0,2 -0,1 -0,8 -3,4 -8,3

EURCZK 27,09 -0,7 -0,7 0,0 6,1 5,6

EURHUF 366,19 -0,2 0,4 1,7 11,2 17,8

Obligacje PL2Y 0,01 0 1 -4 -141 -163

PL5Y 0,39 1 -8 -20 -135 -230

PL10Y 1,19 0 -3 -17 -78 -228

DE2Y -0,80 -1 -5 -11 -15 -5

DE5Y -0,82 0 -5 -11 -20 -47

DE10Y -0,64 -1 -7 -13 -29 -100

US2Y 0,16 1 1 1 -144 -147

US5Y 0,38 -1 3 5 -123 -163

US10Y 0,85 -1 4 9 -94 -150

Akcje WIG 45 177,2 2,4 -4,7 -9,7 -23,8 -29,6

WIG20 1 556,1 2,6 -4,6 -10,1 -31,3 -37,6

S&P500 3 310,2 1,2 -2,7 -2,9 7,5 27,9

NASDAQ100 11 084,8 0,3 -3,6 -3,7 35,0 76,1

Shanghai Composite 3 225,1 0,0 -0,8 0,2 8,4 -4,3

Nikkei** 23 295,5 1,4 -0,8 -0,1 1,9 3,4

DAX 11 788,3 2,0 -3,2 -8,1 -10,3 -12,5

VIX 37,13 -2,3 14,4 32,8 189,4 306,2

Surowce Ropa Brent 39,1 4,0 -3,6 -5,7 -35,1 -36,3

Ropa WTI 36,6 1,8 -4,6 -6,2 -35,0 -34,2

Złoto 1894,4 0,7 -0,6 -1,0 25,7 49,4

Źródło: Datastream, PKO Bank Polski. *zmiana w procentach dla walut, indeksów akcyjnych i surowców oraz w punktach bazowych dla rentowności obligacji, **zamknięcie dnia bieżącego.

Notowania złotego wobec głównych walut Rentowności polskich obligacji skarbowych

3,65 3,70 3,75 3,80 3,85 3,90 3,95 4,00 4,05 4,10 4,15 4,20 4,25 4,30 4,35

4,20 4,25 4,30 4,35 4,40 4,45 4,50 4,55 4,60 4,65

sty-20 mar-20 maj-20 lip-20 wrz-20 lis-20 EURPLN (L)

USDPLN (P) -0,25

0,00 0,25 0,50 0,75 1,00 1,25 1,50 1,75 2,00 2,25 2,50

sty-20 mar-20 maj-20 lip-20 wrz-20 lis-20

10Y 5Y 2Y

%

(6)

Stopy NBP – prognoza PKO BP vs. oczekiwania rynkowe Krótkoterminowe stopy procentowe

Nachylenie krzywej swap (spread 10Y-2Y)* Spread asset swap dla PLN

Dynamika globalnych cen surowców w PLN Kursy wybranych walut w regionie wobec EUR

Źródło: Datastream, NBP, obliczenia własne. *dla PLN, EUR 6M, dla USD 3M.

-0,25 0,00 0,25 0,50 0,75 1,00 1,25 1,50 1,75

sty 20 kwi 20 lip 20 paź 20 sty 21 kwi 21 lip 21 oczekiwania rynkowe (FRA) prognoza PKO BP

%

obecnie 3 miesiące temu

0,00 0,25 0,50 0,75 1,00 1,25 1,50 1,75

WIBOR 3M FRA 6x9 FRA 9x12

%

-20 0 20 40 60 80

PLN USD EUR pb

-60 -40 -20 0 20 40 60 80 100

2Y 5Y 10Y

pb

-70 -60 -50 -40 -30 -20 -10 0 10 20 30

GSCI rolnictwo GSCI

GSCI ropa

% r/r

96 98 100 102 104 106 108 110 112

PLN CZK

HUF RON

Indeks (1 sty 2020=100)

(7)

Polska w makro-pigułce

2019 2020 Komentarz

Sfera realna Spadek PKB o 8,2% r/r w 2q20, z dwucyfrowymi spadkami konsumpcji

prywatnej i inwestycji, wyznaczył dno obecnego kryzysu. Dane o wysokiej częstotliwości publikacji wskazują na szybkie, V-kształtne ożywienie w 3q20. Jego utrzymanie w 4q będzie jednak trudne ze względu na wyraźny wzrost liczby zachorowań oraz wyczerpywanie się prostych rezerw wzrostu. W związku z tym po szybkim odbiciu w 3q, ostatni kwartał roku przyniesie ponowny spadek PKB (w ujęciu k/k sa).

- realny PKB (%) 4,5 -2,9

Procesy inflacyjne W procesach cenowych zaczynają dominować trendy dezinflacyjne.

Spadek inflacji bazowej będzie efektem niższego popytu i ograniczenia presji kosztowej na rynku pracy. Inflację obniżą także ceny żywności.

Skala dezinflacji nie będzie jednak w Polsce tak duża jak w innych krajach.

- inflacja CPI (%) 2,3 3,3

Agregaty monetarne Mimo gwarancji rządowych wzrost kredytów ogółem spowolni w średnim

terminie z powodu niższej rentowności banków wynikającej z niższych stóp procentowych i wzrostu kosztów ryzyka kredytowego, mimo efektywnego obniżenia wymogu kapitałowego. Wpływ na dynamikę będzie ograniczany przez osłabienie PLN oraz wakacje kredytowe. Wzrost depozytów ogółem przyspieszy wskutek nowej stymulacji fiskalnej oraz zakupów obligacji przez NBP na rynku wtórnym.

- kredyty/depozyty (%) 5,1/8,2 2,2/14,5

Równowaga zewnętrzna Eksport towarów zaskakuje swoją odpornością i tempem pokryzysowej odbudowy. W efekcie nadwyżka w obrotach handlowych stała się nową normalnością. W połączeniu z ograniczeniem deficytu w dochodach pierwotnych oznacza to trwałe nadwyżki na całym rachunku obrotów bieżących i przestrzeń do spadku zadłużenia zagranicznego.

- saldo obrotów bieżących (% PKB) 0,5 3,0

Polityka fiskalna Koszty Tarczy Antykryzysowej oraz utrata dochodów podatkowych

(znaczny spadek nominalnej dynamiki PKB) oraz jednorazowych (za transfer aktywów OFE oraz częstotliwości 5G i prawa do emisji CO2) istotnie zwiększą deficyt fiskalny. Dobra sytuacja wyjściowa z 2019 oznacza dużą przestrzeń do absorpcji szoku gospodarczego przez finanse publiczne i wzrost relacji długu publicznego do PKB.

- saldo fiskalne (% PKB) -0,7 -11,1

Polityka pieniężna W okresie marzec-maj RPP zdecydowanie obniżyła stopy procentowe

(bazowa z 1,50% do 0,10%), a dodatkowym wsparciem dla gospodarki stał się program nabywania aktywów. Gołębi i umiarkowani członkowie RPP wskazują, że obecnie nie ma potrzeby rozważań o ujemnych nominalnych stopach procentowych. Niepewność co do trwałości ożywienia oraz polityka pieniężna na świecie zamykają drzwi do rozważań o podwyżkach. Bazowym scenariuszem jest więc stabilizacja stóp procentowych na niezmienionym poziomie co najmniej do końca 2021.

- stopa referencyjna NBP (%) 1,50 0,10

Źródło: GUS, NBP, Eurostat, PKO Bank Polski.

Zagranica w makro-pigułce

2019 2020 Komentarz

USA W USA spory polityczne przejściowo związały ręce polityce fiskalnej.

Niedobory aktywności po stronie fiskalnej są w amerykańskim policy-mix kompensowane przez bardzo ekspansywną politykę Fed, która szybko i skutecznie złagodziła warunki finansowe. FOMC zadeklarował utrzymanie ekspansywnej polityki pieniężnej w USA na lata.

- realny PKB (%) 2,2 -5,4

Strefa euro Aprecjacja EUR sprawiła, że warunki finansowe w strefie euro są ostrzejsze

niż przed wybuchem pandemii. Perspektywy powrotu inflacji do celu EBC oddalają się, a druga fala pandemii sprawia, że o powrót wzrostu gospodarczego także będzie niełatwo. To częściowo neutralizuje skuteczność antykryzysowych działań i sugeruje, że EBC jeszcze w tym roku ponownie zwiększy program PEPP. Nadzieją dla strefy euro jest ciągle polityka fiskalna.

- realny PKB (%) 1,3 -7,7

- inflacja HICP (%) 1,2 0,4

Chiny Chiny jako jedne z pierwszych wśród głównych gospodarek na świecie

wyszły z pandemii obronną ręką przywracając aktywność gospodarczą.

Powrót do poziomów wzrostu gospodarczego sprzed pandemii zależeć będzie jednak od tego, jak kształtować się będzie popyt na świecie

- realny PKB (%) 6,1 2,0

(8)

Monitor RPP

Członkowie RPP Jastrzębiomierz* Wybrane wypowiedzi

K. Zubelewicz 4,7 „Obecnie bank centralny sięga po niestandardowe działania w niestandardowej sytuacji, Istotą problemu jest zatem to, czy wraz z normalizacją sytuacji gospodarczej bank centralny przestanie korzystać z niestandardowych narzędzi. Sposób przywracania tradycyjnej polityki pieniężnej będzie testem faktycznej niezależności banku centralnego, To właśnie niezależność banku centralnego pozwala na minimalizację kosztów niestandardowych operacji, Bank centralny powinien reprezentować interesy posiadaczy złotego, a te z definicji mogą być odmienne od interesów Ministerstwa Finansów, zainteresowanego przecież ich przejęciem.”

(21.05.2020, PAP)

E. Gatnar 4,6 „Jeżeli gospodarka utrzyma obecne tempo powrotu na ścieżkę wzrostu, to inflacja będzie utrzymywać się na podwyższonym poziomie, więc od początku 2021 r. należałoby rozważyć stopniową normalizację polityki monetarnej.” (02.09.2020, Reuters)

Ł. Hardt 4,1 „Inflacja w Polsce jest w tym momencie najwyższa w Unii Europejskiej. To też jest pytanie i dodatkowy problem dla polityki pieniężnej w Polsce. W strefie euro EBC bardzo mocno luzuje politykę pieniężną, ale w ostatnich miesiącach nie obniżył stopy podstawowej, ale ściął stopę od długoterminowych TLTRO i zwiększył zakupy aktywów. (...)W Polsce (...) nie powinniśmy w dłuższej perspektywie zapominać o inflacji, bo taki jest też cel RPP.

(...) Inflacja jest na podwyższonym poziomie i być może będzie się na tym podwyższonym poziomie utrzymywała. (…) Uważam, że obniżyliśmy stopy procentowe za bardzo i szkoda, że nie poszliśmy w bardziej niestandardowe działania, z uwagi między innymi na wysoką inflację (23.07.2020, PAP)

J. Kropiwnicki 3,6 „Nie należy tego robić (podnosić stóp proc. - PAP) w jednym pociągnięciu, tylko łagodnie w kilku pociągnięciach, żeby powrócić do tego poziomu, który dobrze nam służył przez ostatnie kilka lat, a także jak się okazało stanowił dobry zapas, gdy przyszła pora, by stopę procentową obniżyć. Dzisiaj można powiedzieć dzisiaj takiego zapasu już nie ma. Jeżeli tę stopę procentową będziemy dosyć łagodnie podnosili to skutków negatywnych dla gospodarki specjalnie bym się nie obawiał” (07.08.2020, PAP)

R. Sura 2,2 „Głęboko wierzę w odpowiedzialność Polaków, co pozwala mi patrzeć z optymizmem w przyszłość, myślę że nie będzie potrzeby szerszego zamykania gospodarki. Ufam, że będziemy wychodzić z recesji, a jeżeli tak, to nie widzę potrzeby zmian parametrów polityki pieniężnej w dającej się przewidzieć przyszłości. Polityka pieniężna musi pozostać luźna w dłuższym okresie, by umożliwić odbudowę gospodarki." (14.10.2020, PAP)

G. Ancyparowicz 2,1 „Bez naprawdę mocnych argumentów jestem za utrzymaniem stóp procentowych na niezmienionym poziomie przynajmniej do końca tego kryzysu. Jak już wszystko wróci do normy, to zapewne RPP kolejnej kadencji, bo na pewno nie obecna, w pewnym momencie podniesie stopy procentowe, natomiast w obecnej kadencji na pewno nie widzę perspektyw na podwyżki stóp (…) Mianowicie, gdyby lawinowo zaczęły przyrastać złe długi w bankach, co zagrażałoby stabilności systemu bankowego, to trzeba byłoby zachęcić banki, by jeszcze bardziej obniżyły oprocentowanie od już zaciągniętych kredytów. W takiej sytuacji mogę sobie wyobrazić nawet nominalnie ujemne stopy procentowe. Natomiast sama obniżka stóp procentowych miałaby jedynie efekt psychologiczny, bo realnie nic by nie przyniosła." (20.107.2020, PAP)

C. Kochalski 2,1 „Stopy procentowe są na właściwym poziomie. Wobec negatywnych skutków pandemii należało poluzować politykę pieniężną i tak uczynił nasz bank centralny. Trwałość i tempo poprawy koniunktury po szoku wywołanym pandemią charakteryzuje się niepewnością. Prawdopodobna niska presja inflacyjna oraz ograniczone możliwości szybkiej odbudowy aktywności gospodarczej to argumenty za nie podejmowaniem decyzji o zmianie stóp. Dopóki one występują, stopy procentowe nie powinny być zmieniane.” (21.09.2020, PAP)

A. Glapiński 1,9 „I choć najgorsze już za nami, to w najbliższych kwartałach musimy nadal wspierać gospodarkę. Aktywność gospodarcza jest bowiem wciąż niższa od jej potencjału, bezrobocie wyższe niż przed kryzysem, a dalsze postępy w odbudowie koniunktury mogą być trudniejsze do osiągnięcia niż dotychczas (…) Ponadto stopniowo wygasać będą rządowe programy antykryzysowe, które podtrzymywały sytuację finansową wielu firm i gospodarstw domowych. Wreszcie utrzymuje się niepewność dotycząca dalszego rozwoju pandemii oraz sytuacji gospodarczej, a perspektywy inflacji wskazują na jej dalsze obniżenie. Z tego punktu widzenia widać wyraźnie, że polityka pieniężna musi pozostać akomodacyjna.” (18.09.2020, DGP)

J. Żyżyński 1,6 „Według obecnych ocen polityka pieniężna powinna pozostać stabilna, bez zmian parametrów, przez dłuższy czas. Nie widzę perspektyw na zacieśnienie polityki pieniężnej w trakcie kadencji obecnej Rady (…) Osobiście trudno byłoby mi wyobrazić sobie ujemne nominalne stopy procentowe w Polsce. Gdyby jednak trzeba było dodać wsparcia dla gospodarki, choć nie widać na razie takiej konieczności, zawsze możemy zwiększyć skup aktywów na rynku wtórnym.” (26.10.2020, PAP)

E. Łon 1,0 "Polska polityka pieniężna powinna być tak jak dotychczas silnie ofensywna i odważna. Oznacza to, że stopy procentowe powinny jeszcze przez bardzo długi czas pozostawać na obecnym poziomie. Warto utrwalać wśród uczestników życia gospodarczego przekonanie, że łagodna polityka pieniężna powinna stać się w najbliższych latach trwałym elementem rzeczywistości gospodarczej w naszym kraju". (24.08.2020, radiomaryja.pl)

* Uszeregowanie dokonane na podstawie wyników ankiety PAP wśród ekonomistów bankowych (skala 1-5, gdzie 1 to skrajnie „gołębie” poglądy, a 5 to skrajnie „jastrzębie” poglądy).

(9)

Polityka pieniężna za granicą

Bieżący

poziom (%) 2019^(%) 2020^*(%) Ostatnia zmiana Komentarz

USA Prognozy FOMC wskazują, że stopy

procentowe Fed pozostaną na obecnym poziomie przynajmniej do końca 2023.

Stopa fed funds 0,00-0,25 1,50-1,75 0,00-0,25 -100pb (marzec 2020)

Japonia W ramach wsparcia dla gospodarki bank

ogłosił zwiększone zakupy obligacji korporacyjnych oraz program kredytowy dla firm.

Stopa depozytowa dla salda

nadwyżkowego

-0,10 -0,10 -0,10 stopa wprowadzona

w styczniu 2016

Strefa euro Europejski Bank Centralny nie zmienił

głównych stóp procentowych oraz utrzymał forward guidance, wprowadził jednak szeroki wachlarz działań, które wspierają gospodarkę i sektor finansowy. Dodatkowo wprowadził Pandemiczne QE o wartości 1,35 bln EUR (po decyzji czerwcowej o rozszerzeniu programu), a w kwietniu dodał kolejną serię operacji finansujących banki (PELTRO).

Stopa refinansowa 0,00 0,00 0,00 -5pb

(marzec 2016)

Wielka Brytania Bank Anglii rozszerzył program skupu

aktywów w czerwcu, o kolejne 100 mld GBP (do 745 mld). Cel skupu ma zostać osiągnięty do końca 2020. BoE we wrześniu wyraźnie zasygnalizował, że może rozważyć wprowadzenie ujemnych stóp procentowych w obliczu odrodzenia pandemii i twardego brexitu.

Stopa bazowa 0,10 0,75 0,10 -15pb

(marzec 2020)

Szwajcaria SNB we wrześniu nie zmienił wysokości

stóp procentowych ale zadeklarował, że będzie nadal osłabiał franka poprzez interwencje na rynku walutowym.

Stopa bazowa -0,75 -0,75 -0,75 -50pb

(styczeń 2015)

Szwecja Przed pandemią Riksbank wycofał się z

polityki ujemnych stóp. W obliczu pandemii szwedzki bank centralny rozszerzył QE i nie wykluczył powrotu do NIRP.

Stopa refinansowa 0,00 0,00 0,00 +25pb

(grudzień 2019)

Norwegia Bank ocenia, że stopy pozostaną na

obecnym poziomie przez kilka lat, po czym rozpocznie się ich stopniowe podnoszenie.

Stopa bazowa 0,00 1,50 0,00 -25pb

(maj 2020)

Czechy CNB ponownie zaskoczył w maju obniżając

stopy procentowe, aby łagodzić negatywne oddziaływanie epidemii koronawirusa na gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa, nie wykluczył też zakupów aktywów gdyby to było konieczne.

Stopa refinansowa 0,25 2,00 0,25 -75pb

(maj 2020)

Węgry Narodowy Bank Węgier nieoczekiwanie

podniósł 1-tygodniową depozytową stopę procentową o 15pb do 0,75% dwa dni po regularnym posiedzeniu w rekcji na gwałtowne osłabienie forinta, który przy globalnym wzroście awersji do ryzyka, radził sobie gorzej niż inne waluty regionu.

Stopa bazowa 0,75 0,90 0,75^ +15pb^

(wrz 2020)

Źródło: Banki centralne, Reuters, PKO Bank Polski. ^koniec okresu. *w trakcie rewizji; ^brak formalnej podwyżki stóp.

(10)

Departament Analiz Ekonomicznych

PKO Bank Polski SA ul, Puławska 15, 02-515 Warszawa

t: (22) 521 80 84 f: (22) 521 88 87 email: DAE@pkobp.pl

Główny Ekonomista, Dyrektor Departamentu

Piotr Bujak piotr.bujak@pkobp.pl 22 521 80 84

Zespół Analiz Makroekonomicznych analizy.makro@pkobp.pl 22 521 67 97

Marta Petka-Zagajewska marta.petka-zagajewska@pkobp.pl 22 521 67 97

dr Marcin Czaplicki, CFA marcin.czaplicki@pkobp.pl 22 521 54 50

Urszula Kryńska urszula.krynska@pkobp.pl 22 521 51 32

dr Michał Rot michal.rot@pkobp.pl 22 580 34 22

Zespół Analiz Sektorowych analizy.sektorowe@pkobp.pl 22 521 81 22

dr Agnieszka Grabowiecka-Łaszek agnieszka.grabowiecka-laszek@pkobp.pl 22 521 81 22

dr Mariusz Dziwulski mariusz.dziwulski@pkobp.pl 22 521 81 88

Michał Koleśnikow Piotr Krzysztofik

michal.kolesnikow@pkobp.pl piotr.krzysztofik@pkobp.pl

22 521 81 23 22 521 81 25 Wojciech Matysiak

Katarzyna Piętka-Kosińska

wojciech.matysiak@pkobp.pl katarzyna.pietka-kosinska@pkobp.pl

22 521 51 80 22 521 65 15

Filip Romanowski filip.romanowski@pkobp.pl 22 521 87 39

Anna Senderowicz anna.senderowicz@pkobp.pl 22 521 81 24

Zespół Analiz Nieruchomości

Marcin Morawiecki marcin.morawiecki@pkobp.pl 22 521 72 24

Materiał zatwierdził(a): Piotr Bujak Informacje i zastrzeżenia:

Niniejszy materiał („Materiał”) ma charakter wyłącznie informacyjny oraz nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy - Kodeks cywilny, ani rekomendacji do zawarcia transakcji kupna, sprzedaży lub innego rodzaju przeniesienia któregokolwiek instrumentu finansowego. Bank dołożył wszelkich racjonalnych i niezbędnych starań, aby informacje zamieszczone w Materiale były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach.

Informacje zawarte w Materiale nie mogą być traktowane jako propozycja nabycia którychkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego lub podatkowego ani jako forma świadczenia pomocy prawnej. Prognozy oraz dane zawarte w Materiale nie stanowią zapewnienia uzyskania określonych wyników jakichkolwiek transakcji finansowych ani przyszłych cen którychkolwiek instrumentów finansowych.

Materiał nie stanowi badania inwestycyjnego ani publikacji handlowej w rozumieniu Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2017/565 z dnia 25 kwietnia 2016 r, uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tej dyrektywy.

Bank i jego spółki (podmioty) zależne oraz pracownicy tych podmiotów mogą być zainteresowani zawarciem lub być stroną transakcji finansowych, w tym zawartych na instrumentach finansowych, których wynik jest uzależniony od czynników (danych i informacji) wymienionych w Materiałach. Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, ul, Puławska 15, 02-515 Warszawa, wpisana do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m, st, Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego numer KRS 0000026438, NIP: 525-000- 77-38, REGON: 016298263; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 250 000 000 zł.