Bóg się rodzi... – literackie jasełka w naszej klasie
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:• zna zasady redagowania scenariusza,
• zna pojęcia: pastorałka, kolęda, jasełka,
• wie, co to jest sytuacja liryczna, przeciwstawienie, obraz poetycki,
• wie, jakie są zasady pracy w grupie.
b) Umiejętności Uczeń:
• czyta ze zrozumieniem tekst literacki,
• analizuje i interpretuje tekst poetycki,
• redaguje scenariusz,
• dokonuje przekładu intersemiotycznego,
• opisuje tradycje i obyczaje związane ze świętami Bożego Narodzenia,
• współpracuje w grupie.
2. Metoda i forma pracy
Praca z tekstem, heureza, praca w grupie, ćwiczenia redakcyjne, drama.
3. Środki dydaktyczne
Teksty kolęd i pastorałek, karta pracy.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel prosi o przypomnienie pojęć: pastorałka, kolęda, jasełka. Jeśli uczniowie niezbyt dobrze je pamiętają, prowadzący proponuje zapisać ich definicje w zeszytach:
• Pastorałka – odmiana kolędy o bardziej świeckim charakterze, skupiona na folklorze i obyczajowości danego regionu.
• Kolęda - pieśń bożonarodzeniowa o ścisłej tematyce religijnej.
• Jasełka - to widowiska o Bożym Narodzeniu.
b) Faza realizacyjna
1. Uczniowie zapoznają się z tekstem F. Karpińskiego „Pieśń o narodzeniu Pańskim”.
2. Nauczyciel dzieli klasę na kilkuosobowe zespoły. Uczniowie w grupach dokonują analizy i interpretacji wiersza Karpińskiego, kierując się pytaniami i poleceniami. (załącznik 1).
Następnie redagują notatkę.
3. Poszczególne grupy prezentują swoje prace. Nauczyciel dokonuje korekty językowej i merytorycznej.
4. Pracując dalej w tym samym składzie, uczniowie mają za zadanie przygotować scenariusz 10 - minutowych jasełek w oparciu o przyniesione teksty kolęd i jasełek. (załącznik 2) 5. Gdy scenariusze zostają ukończone, następuje inscenizacja jasełek.
c) Faza podsumowująca
Na zakończenie nauczyciel proponuje krótką dyskusję o obyczajach, obrzędach, dekoracjach związanych ze świętami. Uczniowie wypowiadają się na temat tradycji Bożego Narodzenia w ich domach.
5. Bibliografia
1. Bernacka D., Od słowa do działania, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2001.
2. Brudnik E., Moszyńska A., Owczarska B., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie: przewodnik po metodach aktywizujących, Zakład Wydawniczy SFS, Kielce 2000.
3. Matus A., Wisniewska O., Drama na lekcjach języka polskiego w gimnazjum, Korepetytor, Płock 2002.
4. Słownik terminów literackich, pod red. Głowiński M, Sławiński J., Zakład Narodowy im.
Ossolińskich, Wrocław 1976.
6. Załączniki
Karta pracy ucznia załącznik 1.
Odpowiedzcie na poniższe pytania i wykonajcie polecenia. Następnie na podstawie własnych wniosków i przemyśleń zredagujcie spójną notatkę.
- Co jest treścią tekstu Karpińskiego?
- Jaka sytuacja liryczna została przedstawiona?
- Wskażcie w tekście przeciwstawienia i określcie, jaką pełnią rolę.
- Wskażcie i nazwijcie kolejne obrazy poetyckie.
- Jak został przedstawiony w wierszu Bóg?
- Określcie nastrój tekstu.
załącznik 2.
Zredagujcie scenariusz 10-minutowych jasełek. Wykorzystajcie teksty przyniesionych przez was kolęd i pastorałek. Następnie przygotujcie krótkie przedstawienie na podstawie opracowanego scenariusza.
7. Czas trwania lekcji
2 x 45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Na wcześniejszych zajęciach nauczyciel powinien polecić uczniom, by odnaleźli w domu teksty pastorałek i kolęd oraz przynieśli je na lekcję.