Świat jest pełen Odysów - czyli wędrówką jest życie człowieka
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:
• zna dzieje Odysa,
• zna treść wiersza Odys L. Staffa,
• rozumie przesłanie wiersza Odys L. Staffa.
b) Umiejętności Uczeń:
• dostrzega podobieństwa i różnice między historią Odysa w ujęciu Homera a w ujęciu Staffa,
• potrafi analizować i interpretować wiersz Odys Staffa,
• potrafi się odwołać do tekstu,
• doskonali czytanie ze zrozumieniem.
2. Metoda i forma pracy
Metoda ćwiczeń praktycznych, przekład intersemiotyczny, skojarzenia, praca grupowa, praca indywidualna.
3. Środki dydaktyczne
Mazaki Czyste kartki Kopie wiersza
Szklana kula lub inne naczynie
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Powitanie. Sprawdzenie listy obecności. Nauczyciel prosi o przypomnienie tego, co uczniowie już wiedzą na temat Odyseusza z mitologii i z przekazu Homera, i wypisywanie przez jednego ucznia tego w postaci haseł (powinny pojawić się hasła: Troja, koń trojański, wędrówka,
niebezpieczeństwa, błądzenie, cierpienie, Italia, wierna Penelopa).
b) Faza realizacyjna
1. Nauczyciel prosi o przygotowanie przyborów do malowania i rozdaje czyste kartki. Każdy z rzędów w klasie ma za zadanie w ciągu 3 minut narysować dzieje Odyseusza na zasadzie dorysowywania jakiegoś elementu historii i podawania do tyłu, aby następny uczeń coś dorysował. Zadanie jest zaliczone, gdy w określonym czasie rysunki znajdą się u ostatnich osób w rzędzie, które następnie wychodzą z pracami na środek, omawiając je.
2. Nauczyciel rozdaje wszystkim kartki z tekstem wiersza . Uczniowie czytają go po cichu a następnie 2 osoby na głos.
3. Nauczyciel pyta czytających, a potem słuchających o to, jak brzmi ten wiersz, jak się go czyta? (spodziewana odpowiedź, iż wiersz jest rytmiczny, bądź naprowadzenie uczniów na tę odpowiedź). Nauczyciel pyta, co sprawia, że wiersz tak właśnie brzmi (rymy). Kiedy padnie taka odpowiedź nauczyciel prosi o ich wymienienie i nazwanie.
4. Nauczyciel pyta, do kogo zwraca się podmiot liryczny? Po czym można to poznać, po jakich słowach? O czym jest mowa w wierszu i co ma on wspólnego z historią Odysa?
5. W celu porównania i znalezienia podobieństw uczniowie analizują wiersz, szukając
elementów, które mogły się pojawić lub uczniowie wiedzą, że się pojawiły w Odysei. Efekty pracy zostają zestawione w tabeli (załącznik 1).
6. Nauczyciel podaje temat lekcji: Świat jest pełen Odysów, czyli wędrówką jest życie człowieka. Pyta uczniów, co sądzą o takim twierdzeniu, czy można tak powiedzieć o życiu każdego człowieka? - dyskusja.
7. Nauczyciel pomaga sporządzić notatkę do zeszytu (przykładowa w załącznik 2).
c) Faza podsumowująca
1. Nauczyciel prosi uczniów o napisanie na karteczkach pytań na temat tego, o czym była mowa na lekcji i wrzucenie ich do kuli. Po wymieszaniu karteczek, uczniowie po kolei je
losują i próbują udzielić odpowiedzi.
5. Bibliografia
1. Bortnowski S., Jak uczyć poezji?, Stentor, Warszawa 1998.
2. Homer, Odyseja, Wydaw Zysk i S-ka. Poznań. 1994.
3. Polonista w szkole. Podstawy kształcenia nauczyciela polonisty, red. A. Janus-Sitarz, Universitas, Kraków 2004.
4. Staff L., Wybór poezji, Ossolineum, Wrocław 1963.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia załącznik 1.
„ODYS” L. STAFFA CECHY WSPÓLNE „ODYSEJA” HOMERA
Przykładowe uzupełnienie tabeli
ODYS L. STAFFA CECHY WSPÓLNE ODYSEJA HOMERA
w sensie dosłownym i przenośnym
niepokój, cierpienie w sensie dosłownym
błędne decyzje błędy dotyczące wędrówki
trudy, niepowodzenia drogi proste, manowce trasa Odyseusza
pomagają w życiu codziennym odwaga, upór pomogły Odyseuszowi dotrzeć do domu
zamierzony cel lub śmierć „kamień z napisem”, czyli koniec
Itaka (następnie pewnie także śmierć)
w sensie przenośnym jako życie
WĘDRÓWKA w sensie dosłownym
załącznik 2.
Utwór L. Staffa Odys nawiązuje do dziejów Odyseusza, lecz ma wymiar szerszy, ogólnoludzki, mówi o naszej codziennej wędrówce do wyznaczonego sobie celu. Niestety ludzka śmiertelność
sprawia, iż kresem tej wędrówki zawsze staje się śmierć.
b) Zadanie domowe
Przygotuję recytację wiersza Odys.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak
