Warsztaty poetyckie z udziałem Stanisława Grochowiaka

Warsztaty poetyckie z udziałem Stanisława Grochowiaka

1. Cele lekcji

Uczeń zna:

- twórczość Stanisława Grochowiaka,

- pojęcie turpizmu – definicję turpizmu i pochodzenie tego terminu.

b) Umiejętności Uczeń potrafi:

- wyszukać i nazwać środki poetyckiego wyrazu, - scharakteryzować poetykę Grochowiaka,

2. Metoda i forma pracy

Wykorzystuję tu metodę opisaną przez Bortnowskiego. Proponował on „warsztaty z Przybosia i Gałczyńskiego”, ja zaś wykorzystałam jego pomysły w skonstruowaniu lekcji dotyczącej poezji Grochowiaka. Oprócz tego: praca w grupach, elementy wykładu nauczyciela.

3. Środki dydaktyczne

Fragmenty wierszy Grochowiaka, Oda do turpistów Przybosia

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Zapoznanie uczniów z warsztatem poetyckim Stanisława Grochowiaka – przegląd środków. Uczniowie otrzymują zbiór fragmentów wierszy. Przyglądają się im uważnie i próbują nazwać występujące w nich środki poetyckie.

b) Faza realizacyjna

Na podstawie analizowanych fragmentów uczniowie starają się „zrekonstruować” warsztat poetycki Grochowiaka. Wnioski są zapisywane np. w formie tabelki.

WARSZTAT POETYCKI GROCHOWIAKA – WNIOSKI Upodobanie do brzydoty

Motywy choroby, śmierci, przemocy Odległe metafory

Częste porównania

Specyficzne „makabryczne” epitety Malarskość, nasycenie barwą Pytania pomocnicze:

Jakich środków poetyckich używa poeta? Czy macie skojarzenia z innymi dziedzinami sztuki?

Dlaczego? Czy coś was w tych wierszach dziwi? Oburza? Co jest nowe?

Dalszy ciąg lekcji to „uczniowska próba rzeźbienia w słowie”. Uczniowie mogą pracować w kilkuosobowych grupach. Każda grupa ma za zadanie stworzyć własny repertuar środków wyrazu w stylu Grochowiaka. Mogą spróbować złożyć z nich wiersz. Na koniec każda grupa prezentuje efekty swojej pracy.

c) Faza podsumowująca

Na zakończenie lekcji uczniowie czytają Odę do turpistów Przybosia i zastanawiają się, jak Przyboś wykorzystał warsztat Grochowiaka do sparodiowania go. Do kogo się jeszcze odwołał (Mickiewicz, Oda). Nauczyciel podaje uczniom definicję turpizmu (antyestetyczna podstawa Grochowiaka, od którego wywodzi się nurt poezji, który objął innych poetów, m.in. Bursę), uzupełnia ich wnioski krótkim wykładem. Podsumowuje.

5. Bibliografia

1. Bortnowski S., Scenariusze półwariackie, Stentor, Warszawa 1997.

2. Grochowiak S., Wybór poezji, Ossolineum, Wrocław 2000.

3. Przyboś J., Oda do turpistów, Internet.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

(Przykładowe fragmenty do wykorzystania na lekcji)

„Ona wynika z brodawek ogórka”

„Kochanie ziemi w bajorku i oście”

„ściany kostnicowe”

„zapach mysi”

„Bunt się uskrzydla tak – jak w kamień toczy”

„Papier zepsuty smutną chorobą”

„W mrowisko czerwone jak ogień”

„To wąskie wiązanie kostek z filuterną czaszką”

„Czupurna jak napięta bokserska rękawica”

„Cmentarz płonął powoli Od gwiazd swoich”

„A kitel na nim brudny”

„Klientów w trumny kładą”

„A ludzie dziewczynę wśród przekleństw gwałcili”

„Topimy dzwony lęku, korony bólu, tabernakula”

„Choroby cicho buczącej w usypiających ulach”

b) Zadanie domowe

Wypisz środki poetyckie z wiersza Agresty Stanisława Grochowiaka i nazwij je.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Lekcja przewidziana dla III klasy gimnazjum.