MIASTO WARSZAWA WOBEC IMIGRACJI
LAT 2010-2020
Aleksandra Winiarska
na zebranie KBnM PAN 04.06.2020
■ Wg danych Urzędu ds. Cudzoziemców – liczba ważnych kart pobytu (stan na 01.01.2020):
Liczba cudzoziemców posiadających ważne dokumenty pobytowe w Polsce:
422 838 os., w tym 214 719 obywateli Ukrainy.
Do tego trzeba doliczyć przyjazdy na podstawie wiz oraz ruch bezwizowy.
■ Wg badań firmy Selectivv w Polsce mieszka 1,27 miliona Ukraińców (stan na marzec 2019).
■ Wg danych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (dane za rok 2019):
Liczba wydanych zezwoleń na pracę w województwie mazowieckim: 86 348, w tym 53 802 dla obywateli Ukrainy.
Liczba oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy wpisanych do ewidencji w Urzędzie Pracy w m.st. Warszawa: 125 031, w tym 109 528 dla obywateli Ukrainy.
Liczba zezwoleń na pracę sezonową wg powiatu, w którym cudzoziemiec ma wykonywać pracę (m.st. Warszawa): 195.
■ Wg danych ZUS (stan na 31.03.2020):
Liczba cudzoziemców zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego (emerytalno-rentowego) w województwie mazowieckim: 167 130 os., w tym ponad 99 000 obywateli Ukrainy.
MIGRANCI – CUDZOZIEMCY W POLSCE
■ Wg danych meldunkowych:
31.12.2015: 21 794 os. (1,3% populacji)
31.10.2019: 40 031 os. (2,3% populacji), w tym prawie 15 000 obywateli Ukrainy
■ Wg różnych szacunków:
100 000? 300 000?
■ Różna długość pobytu, różne historie migracyjne, zatrudnienie w różnych sektorach gospodarki, m.in. jako:
pracownicy wysoko wykwalifikowani, nauczyciele, lekarze, pielęgniarki,
przedsiębiorcy, pracownicy sektora usług, gastronomii, sprzedawcy, pracownicy biurowi, opiekunowie dzieci / osób starszych, osoby sprzątające, pracownicy budowlani, dostawcy, kurierzy.
MIGRANCI – CUDZOZIEMCY W WARSZAWIE
MIGRANCI – CUDZOZIEMCY W WARSZAWIE
0 2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000 16000
31.12.2015. 31.10.2019. 01.06.2020.
Meldunki wg obywatelstwa
ukraińskie białoruskie wietnamskie rosyjskie indyjskie francuskie chińskie
obywatelstwo 31.12 2015
31.10 2019
01.06 2020
ukraińskie 5372 14912 12429
białoruskie 1377 3406 3268
wietnamskie 2943 2944 2680
rosyjskie 1310 1889 1712
indyjskie 415 1592 1228
francuskie 892 1080 1072
chińskie 754 1075 871
STUDENCI I UCZNIOWIE
■ W Warszawie są 63 uczelnie i ok. 235 500 studentów, z czego 10%, czyli ok. 23 000 to cudzoziemcy, w większości Ukraińcy oraz Białorusini (na podstawie raportu
Akademickość polskich miast, Polski Instytut Ekonomiczny, czerwiec 2019).
■ 1.09.2019 w warszawskich szkołach publicznych uczyło się 3743 cudzoziemców, co stanowi prawie 2% wszystkich uczniów i uczennic.
INTEGRACJA JAKO PROCES
WIELOPOZIOMOWY I WIELOSTRONNY
▪ Wymiary:
- Prawno-instytucjonalny - Polityczny
- Ekonomiczny - Społeczny - Kulturowy - Przestrzenny
▪ Aktorzy:
- Władze samorządowe - Instytucje publiczne - Przedsiębiorcy
- Organizacje pozarządowe
(w tym organizacje migranckie) - Instytucje kultury
- Środowisko akademickie - Różne grupy mieszkańców
■ W 2018 r. Warszawa przyjęła zaktualizowaną strategię rozwoju miasta.
■ W Strategii Warszawa #2030 jako wyzwanie stojące przed Warszawą wskazano m.in.:
„lęk przed innością, małą otwartość na zmiany i różnorodność mieszkańców”.
Jako potencjał wskazano jednocześnie „zwiększającą się różnorodność kulturową, światopoglądową oraz różnice związane ze stylem życia osób zamieszkujących lub odwiedzających miasto”.
■ Cel operacyjny 1.1 Dbamy o siebie nawzajem:
„Tworzenie wspólnoty mieszkańców to budowanie więzi społecznych, czyli wzajemnych
relacji i zależności poszczególnych osób. Wykształcenie postawy dbania o siebie nawzajem wymaga otwartości na drugiego człowieka i wzajemnego szacunku, niezależnie od
pochodzenia, obywatelstwa, wyznania, zamożności, stanu zdrowia, wieku, płci, orientacji seksualnej i poglądów. Taka postawa sprzyjać będzie zmniejszeniu anonimowości,
ograniczeniu wykluczenia społecznego i integracji mieszkańców”.
www.2030.um.warszawa.pl
WYBRANE DZIAŁANIA WŁADZ SAMORZĄDOWYCH WE WSPÓŁPRACY Z ORGANIZACJAMI
POZARZĄDOWYMI
■ Branżowa Komisja Dialogu Społecznego ds. cudzoziemców (obecnie w skład komisji wchodzi 28 organizacji pozarządowych).
■ Działania antydyskryminacyjne – w tym m.in. szkolenia, a także zapisy dotyczące zakazu dyskryminacji zawarte w umowach najmu miejskich lokali użytkowych
(na podstawie zarządzenia Prezydenta m.st. Warszawy nr 136/2020 z dn. 5 lutego 2020 r.)
■ Dotacje dla organizacji pozarządowych m.in. na wsparcie prawne, psychologiczne, pedagogiczne, wsparcie rodzin migranckich, naukę języka polskiego, poradnictwo międzykulturowe, przeciwdziałanie dyskryminacji, działania kulturalne.
■ Warszawskie Centrum Pomocy Rodzinie realizuje Indywidualne Programy Integracji dla osób, którym nadano status uchodźcy oraz osób objętych ochroną uzupełniającą (na podstawie ustawy o pomocy społecznej).
WYBRANE DZIAŁANIA W OBSZARZE EDUKACJI
■ Działania edukacyjne na rzecz wielokulturowości, otwartości i tolerancji
(w tym scenariusze lekcji opracowane przez ekspertów z organizacji pozarządowych)
■ Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń (Instytucja Edukacyjna m.st. Warszawy - www.wcies.edu.pl):
Punkt kontaktowy oraz Zespół ds. nauczania dzieci cudzoziemskich:
- oferta szkoleń dla nauczycieli pracujących z dziećmi z doświadczeniem migracyjnym - materiały edukacyjne i materiały pomocnicze (w tym pakiet powitalny w 8 językach)
CENTRUM WIELOKULTUROWE W WARSZAWIE
■ Finansowane przez Urząd m.st. Warszawy, operatorem organizacje pozarządowe wyłonione w drodze konkursu.
■ Działania obejmują m.in.: lekcje wielokulturowe, lekcje języka polskiego jako obcego, pomoc prawną i psychologiczną, doradztwo zawodowe, udostępnianie przestrzeni, organizowanie debat, wystaw, konferencji, szkoleń, projekcji filmów.
Misją Centrum Wielokulturowego w Warszawie jest pomoc w zapobieganiu marginalizacji społecznej migrantów, a także przeciwdziałanie istotnym
zagrożeniom stojącym przed współczesną metropolią europejską, a wynikającym z niewiedzy i stereotypów większości i mniejszości (nieznajomości kultur,
światopoglądów, obyczajów i praw).
Chcemy uczynić Warszawę, jako najbardziej
zróżnicowane kulturowo i narodowościowo miasto w Polsce, kolebką wspierania dialogu
międzykulturowego, wzmocnić stosunki
dobrosąsiedzkie, promować różnorodność oraz zapobiegać dyskryminacji i mowie nienawiści.
KAMPANIA WARSZAWIACY SIĘ NIE BOJĄ
„Jest ona odpowiedzią na narastającą falę nieufności wobec cudzoziemców w Polsce, szczególnie wobec uchodźców, która przejawia się wzrostem aktów agresji”.
Założenia kampanii zostały wypracowane wspólnie z organizacjami pozarządowymi https://www.youtube.com/watch?v=p_-R5CN5tVQ
„Nie ma zgody na podgrzewanie
atmosfery strachu wobec uchodźców oraz akceptację aktów agresji, także wobec cudzoziemców mieszkających już w stolicy. Naszym obowiązkiem nie jest stawianie murów, tylko budowanie
mostów. Mamy nadzieję, że kampania wzbudzi większą empatię i chęć
włączenia się w pomoc najbardziej potrzebującym”
Prezydent Warszawy
Hanna Gronkiewicz-Waltz, luty 2018 Link do spotu:
WARSZAWSKIE DNI RÓŻNORODNOŚCI
■ Wydarzenie finansowane przez Urząd m.st. Warszawy, organizowane przez NGOsy.
■ W 2019 roku zaangażowanych było kilkadziesiąt organizacji oraz grup nieformalnych, liderami byli: Stowarzyszenie na rzecz Społeczeństwa Obywatelskiego Pro HUMANUM, Fundacja Ukraińskie Centrum Informacyjne, Fundacja dla Somalii, Fundacja Q.
„Chcemy, aby stolica była miastem otwartym, śmiało wychodzącym naprzeciw wyzwaniom i inspirującym innych. Dzięki swojej
różnorodności i nastawieniu na współpracę to wyjątkowe miejsce. Różnimy się na wiele
sposobów, widocznych i niewidocznych, a
dostrzeganie tych różnic i podobieństw to szansa na budowanie miasta opartego na solidarności społecznej, dostosowanego do zróżnicowanych potrzeb mieszkańców”
Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski, czerwiec 2019
https://www.youtube.com/watch?v=L8dyBKmnhMg Link do filmu:
PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA NGO W OBSZARZE
KULTURY
DEKLAROWANE POSTAWY MIESZKAŃCÓW
40 18
31 34
29 47
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
2019 2018
Proszę powiedzieć w jakim stopniu ma Pan/i zaufanie bądź nie ma zaufania do cudzoziemców przebywających
w Warszawie?
Zdecydowanie mam zaufanie i raczej mam zaufanie Ani mam zaufanie ani nie mam zaufania
Zdecydowanie nie mam zaufania i raczej nie mam zaufania Trudno powiedzieć
Źródło: opracowane na podstawie badań na zlecenie Urzędu m.st. Warszawy prowadzonych metodą CAPI na losowych, reprezentatywnych próbach 1100 mieszkańców Warszawy w wieku 15+ w listopadzie 2018 i 2019 roku (realizacja Danae sp. z.o.o).
DEKLAROWANE POSTAWY MIESZKAŃCÓW
82 65
84 72
85 75
16 28
13 24
13 22
2 7
3 3 2 4
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
2019 2018 osoba o innym wyznaniu niż Pan(i) 2019 2018 osoba o innym kolorze skóry niż Pan(i) 2019 2018 osoba innej narodowości niż Pan(i)
Czy zaakceptował(a)by Pan(i) gdyby w Pana(i) najbliższym sąsiedztwie zamieszkała...
Zdecydowanie i raczej tak Zdecydowanie i raczej nie Trudno powiedzieć
Źródło: opracowane na podstawie badań na zlecenie Urzędu m.st. Warszawy prowadzonych metodą CAPI na losowych, reprezentatywnych próbach 1100 mieszkańców Warszawy w wieku 15+ w listopadzie 2018 i 2019 roku (realizacja Danae sp. z.o.o).
SKUTKI PANDEMII...
https://www.um.warszawa.pl/en/Highlights/here-you-will-find-information-about- coronavirus-warsaw
