Grzyby
Grzyby to organizmy heterotroficzne o budowie plechowatej, zbudowane ze strzępek.
Środowisko ich bytowania to zazwyczaj wilgotne tereny o wysokim zacienieniu i temperaturze od 5-40oc.
Nauka zajmująca się ich badaniem to mikologia.
Cechami wyróżniającymi ich budową od innych komórek to:-ściana komórkowa zbudowana z chityny
-główny materiał zapasowy to tłuszcz i glikogen
Grzyby w większości przypadków to organizmy
wielokomórkowe, których komórki zawierają od jednego do kilku jąder. Ich ciało stanowi grzybnia, która nie jest zróżnicowana na tkanki i organy. Strzępki z których zbudowane są grzyby mogą ciasno się ze sobą splatać tworząc nibytkankę.
Wszystkie grzyby należą do heterotrofów w których wyróżnić możemy:
-Saprobionty – odżywiają się martwą materią organiczną, którą rozkładają
wydzielając do środowiska enzymy trawienne, a następnie pobierają pokarm w postaci prostych związków organicznych
-Pasożyty – atakują inne organizmy zwierzęce/roślinne, a także inne grzyby, żerując na nich pobierają od nich pokarm
-Drapieżne – atakują drobne podziemne organizmy za pomocą przekształconych strzępek, a następnie penetrują ich ciała wydzielając do ich wnętrza enzymy
trawienne
-Symbiotyczne – żyją w symbiozie z innymi organizmami np. roślinami, ssakami.
Grzyby korzystają z wytworzonych przez inny organizm związków organicznych, a sam ułatwia im trawienie lub zwiększa powierzchnie chłonną
Mikoryza- to nieantagonistyczne współżycie grzyba z
rośliną, zazwyczaj charakterystyczną dla wybranego gatunku grzyba. Zarówno grzyb jak i roślina odnoszą korzyści ze współżycia. Grzyb dostarcza roślinie wodę wraz z solami mineralnymi, a w zamian roślina dostarcza mu asymilaty.
Wyróżniamy dwa rodzaje mikoryzy:
-Mikoryze ektotroficzną – Strzępki grzyba wnikają między komórki korzenia rośliny ograniczając jej wzrost, dodatkowo przejmują funkcję pobierania wody.
-Mikoryza endotroficzna – Strzępki grzyba wnikają do komórek korzenia nie ograniczając jego wzrostu, ani zdolności pobierania wody.
Grzyby pozyskują energię w procesie oddychania tlenowego, jednakże niektóre gatunki przeprowadzają fermentację
alkoholową np. drożdże.
Grzyby mogą rozmnażać się zarówno płciowo jak i bezpłciowo. Do rozmnażania bezpłciowego zaliczamy:
- fragmentacje plechy – każdy nawet najmniejszy fragment plechy może dać początek nowemu organizmowi
- pączkowanie – na komórkach tworzą się niewielkie wyrostki, które wraz z czasem rosną po czym odrywają się dając początek nowemu organizmowi
- zarodniki – polega na ich rozsiewaniu, przy czym wyróżniamy dwa rodzaje: nieruchliwe aplanospory (występują u grzybów lądowych) i ruchliwe zoospory (występują u grzybów wodnych).
Do sposobów rozmnażania płciowego zaliczamy:
-gametogamię – łączenie się gamet, powstałych w gametangiach w zależności od rodzaju wyróżniamy dwa rodzaje: gametangia męskie (plemnie), gametangia żeńskie (legnię)
-gametangiogamia – łączenie się całych gametangiów, zawartość plemni przelewa się do legni przez włostek -somatogamia – łączenie się zróżnicowanych płciowo strzępek, podczas tego procesu możemy wyróżnić dwa jego stadia: plazmogamia (zlewanie się plazmy),
kariogamia (łączenie się jąder).
Grzyby to jedna z nie licznych grup, która szczyci się wieloma cyklami rozwojowymi.
Klasycznie wyróżniamy w nich:
- fazę diploidalną (2n) - fazę haploidalną (1n)
Jednakże dodatkowo wyróżniamy:
- fazę dikariotyczną (n+n), zwaną fazą jąder sprzężonych.
-Pełnią funkcję destruentów
-Wspomagają wzrost niektórych gatunków roślin
-Otrzymuje się z nich antybiotyki
-Owocniki niektórych gatunków są bogate w witaminy
-Wywołują liczne choroby u ludzi i roślin -Liczne gatunki są trujące
Porosty – są to organizmy, które powstały na drodze układu mutualistycznego grzyba z glonem (zielenicą, sinicą).
Jest to tak zwany helotyzm, czyli rodzaj współżycia w którym jeden organizm zniewala drugi. U porostów grzyb zniewala zielenicę zmuszając ją do oddawania asymilatów, a grzyb dostarcza jej odpowiednią ilość wody i soli mineralnych do przetrwania.
Budowa porostów – zbudowane są z plechy, która może mieć postać warstwową lub niewarstwową.
Porosty są bardzo wrażliwe na zanieczyszczenia powietrza, dlatego często służą jako wskaźnik jego czystości.
Im powietrze czystsze, tym porosty zaczynają przyjmować bardziej drzewiaste struktury. W momencie pojawienia się zanieczyszczenia stają się one skorupiaste i karłowate.
