1 W skład kategorii tematycznej „Technika w Twoim domu” weszły pokazy:

(1)

SPRAWOZDANIE

Dolnośląski Festiwal Nauki 2012

(2)

2

I Pokazy I-33... 4

1 W skład kategorii tematycznej „Technika w Twoim domu” weszły pokazy: ... 4

2 W skład kategorii tematycznej „W świecie IKO” weszły pokazy: ... 4

3 Pokaz ponadprogramowy: ... 4

4 Prowadzący pokazy ... 4

5 Przebieg pokazów ... 4

5.1 Podchody instalacyjne. ... 5

5.2 Jak poskładać dom jednorodzinny, który da się ogrzać suszarką do włosów? ... 5

5.3 Zabawa z fontanną. ... 5

5.4 Jak „wygląda” ciepło - termowizja. ... 5

5.5 Ujarzmiona energia natury - kształtowanie mikroklimatu z pompą ciepła. ... 5

5.6 Błoga cisza - jak ją utrzymać? ... 6

5.7 Skąd się bierze ciepło w naszych domach? ... 6

5.8 Wentylacja - luksus czy konieczność? ... 6

5.9 Jak to się dzieje, że w tym pokoju jest tak ciepło? ... 6

5.10 Bajka o cieple. ... 6

5.11 Zabawy dymem i kolorem. ... 7

5.12 Magiczna fontanna. ... 7

5.13 Elektroniczne nosy kontra zapachy w Twoim domu. ... 7

5.14 Warsztaty w Klinice Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej we Wrocławiu. ... 7

II Przebieg pokazów ... 7

1 Dzień 1 - piątek (21 IX) ... 7

1.1 Jak „wygląda” ciepło - termowizja ... 8

1.2 Ujarzmiona energia natury - kształtowanie mikroklimatu z pompą ciepła ... 8

1.3 Błoga cisza - jak ją utrzymać ... 8

1.5 Elektroniczne nosy kontra zapachy w Twoim domu ... 8

1.9 Zabawa z fontanną ... 9

2 Dzień 2 - niedziela (23 IX) ... 9

2.1 Podchody instalacyjne ... 9

2.2 Jak "wygląda" ciepło - termowizja ... 9

(3)

3

3 Dzień 3 - poniedziałek (24 IX) ... 10

3.1 Jak "wygląda" ciepło - termowizja ... 10

3.9 Zabawa z fontanną ... 11

4 Dzień 4 - wtorek (25 IX) ... 11

4.1 Bajka o cieple ... 11

4.2 Zabawy dymem i kolorem ... 11

4.3 Magiczna fontanna ... 12

5 Dzień 5 - środa (26 IX) ... 12

5.1 Bajka o cieple ... 12

5.2 Zabawy dymem i kolorem ... 12

5.3 Magiczna fontanna ... 12

6 Dzień 6 - piątek (28 IX) ... 13

6.1 Warsztaty w Klinice Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej we Wrocławiu ... 13

III Podsumowanie ... 13

(4)

4

I Pokazy I-33

Wszystkie pokazy DFN 2012 zorganizowane przez pracowników i doktorantów Instytutu Klimatyzacji i Ogrzewnictwa zgrupowano w bloku tematycznym „Technika i technologia”, w dwóch utworzonych w tym roku kategoriach tematycznych „Technika w Twoim domu” oraz „W świecie IKO”.

1 W skład kategorii tematycznej „Technika w Twoim domu” weszły pokazy:

• Podchody instalacyjne.

• Jak poskładać dom jednorodzinny, który da się ogrzać suszarką do włosów?

• Zabawa z fontanną.

• Jak „wygląda” ciepło - termowizja.

• Ujarzmiona energia natury - kształtowanie mikroklimatu z pompą ciepła.

• Błoga cisza - jak ją utrzymać?

• Skąd się bierze ciepło w naszych domach?

• Wentylacja - luksus czy konieczność?

• Jak to się dzieje, że w tym pokoju jest tak ciepło?

• Bajka o cieple.

• Zabawy dymem i kolorem.

• Magiczna fontanna.

2 W skład kategorii tematycznej „W świecie IKO” weszły pokazy:

• Jak „wygląda” ciepło - termowizja.

• Ujarzmiona energia natury - kształtowanie mikroklimatu z pompą ciepła.

• Błoga cisza - jak ją utrzymać?

• Jak poskładać dom jednorodzinny, który da się ogrzać suszarką do włosów?

• Elektroniczne nosy kontra zapachy w Twoim domu.

• Jak to się dzieje, że w tym pokoju jest tak ciepło?

• Skąd się bierze ciepło w naszych domach?

• Wentylacja - luksus czy konieczność?

• Zabawa z fontanną.

3 Pokaz ponadprogramowy:

Warsztaty w Klinice Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej we Wrocławiu.

4 Prowadzący pokazy

Przy organizacji i prowadzeniu pokazów tegorocznej edycji Dolnośląskiego Festiwalu Nauki w Instytucie Klimatyzacji i Ogrzewnictwa wzięli udział pracownicy i doktoranci I-33:

Sprawne przemieszczanie się grup pomiędzy pokazami oraz pełną informację dla uczestników zapewnili studenci:

5 Przebieg pokazów

Większość pokazów zostało podzielone na trzy grupy. Na pokazy odbywające się w piątek i poniedziałek obowiązywały wcześniejsze zapisy, były one przeznaczone dla zorganizowanych grup szkolnych. Na pokazy niedzielne obowiązywał wstęp wolny, były one skierowane głównie dla rodzin

(5)

5 oraz pojedynczych słuchaczy. Ostatnią grupę stanowiły prezentacje wyłącznie dla najmłodszych uczestników - dzieci w wieku przedszkolnym. Pokazy te odbyły się we wtorek oraz środę, obowiązywały na nie wcześniejsze zapisy. Dodatkowo zostały przeprowadzone pokazy ponadprogramowe, np. warsztaty dla pacjentów Kliniki Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej we Wrocławiu.

5.1 Podchody instalacyjne.

Zabawa kierowana była do dzieci w wieku szkolnym, ale sprawiła przyjemność również ich rodzicom. Gra polegała na znalezieniu miejsc zgodnie z załączoną mapką i odgadnięciu przypisanych do danych miejsc zagadek (elementy z zagadek dotyczyły instalacji sanitarnych).

5.2 Jak poskładać dom jednorodzinny, który da się ogrzać suszarką do włosów?

Prezentacja składała się z dwóch części. Pierwsza część obejmowała pokaz multimedialny, podczas którego słuchacze mogli zapoznać się ze standardem budynków pasywnych, dowiedzieć się jakie kryteria muszą spełnić takie obiekty. Zobaczyli także przykłady realizacji budynków pasywnych w Polsce i w Europie. W drugiej części dla słuchaczy przygotowano krótki konkurs, w którym uczestnicy mieli za zadanie „poskładać” własne budynki przy pomocy specjalnego programu.

Wygrywały projekty obiektów, które miały najmniejsze zapotrzebowanie na energię do ich ogrzewania.

5.3 Zabawa z fontanną.

Zabawa z fontanną to pokaz i zabawa skierowane do uczniów młodszych klas szkoły podstawowej. W prezentacji wykorzystano model tzw. fontanny Herona. Zbudowano go z trzech plastikowych 5-litrowych butelek po wodzie mineralnej oraz zestawu wężyków, odpowiednio ze sobą połączonych. Pokaz nie miał formy biernej, dzieci musiały brać w nim czynny udział. Najpierw odpowiadały na pytania prowadzącego. Odpowiedzi były różne, ale, o dziwo, zazwyczaj poprawne.

Następnie utworzono trzy grupy, by, wzorując się na egzemplarzu pokazowym, zbudować samodzielnie swoją fontannę i sprawdzić, czy działa. Oczywiście wszystkie próby zakończyły się pełnym sukcesem, a co za tym idzie radością. Reakcje dzieci były spontaniczne i czasem dość zaskakujące, w dobrym znaczeniu tego słowa. Pokazy wzbudziły zainteresowanie nie tylko dzieci, w niektórych uczestniczyli również rodzice, prowadzący inne pokazy i studenci.

5.4 Jak „wygląda” ciepło - termowizja.

Pokaz składał się z krótkiej prezentacji multimedialnej oraz części praktycznej. Podczas prezentacji uczestnicy zapoznawali się z podstawami teoretycznymi termowizji i sztuką interpretacji termogramów. Poznawali zastosowania kamery termowizyjnej wykorzystywane w ramach badań Instytutu. Jak zwykle jednak, praktyka była najciekawszą częścią wydarzenia. Uczestnicy mogli zobaczyć siebie „okiem” kamery termowizyjnej, wypatrywali najzimniejszych części ciała i obserwowali właściwości izolacyjne swoich ubrań. Dużo radości sprawiało szukanie śladów cieplnych, pozostawianych w różnych miejscach sali. Największym zainteresowaniem jednak cieszyło się „ukrywanie się” przed kamerą.

5.5 Ujarzmiona energia natury - kształtowanie mikroklimatu z pompą ciepła.

Pokaz rozpoczynał się od prezentacji multimedialnej tłumaczącej zasadę działania pompy ciepła i wyjaśniającej, z jakich źródeł energii może ona korzystać. W trakcie prezentacji uczestnicy byli zapraszani do dyskusji. Prezentacja była przerywana doświadczeniami praktycznymi mającymi na celu pokazanie zjawisk termodynamicznych zachodzących wewnątrz pompy ciepła. Uczestnikom zostały zaprezentowane urządzenia w trakcie pracy oraz na przykładzie jednego z nich mogli zobaczyć wnętrze urządzenia wraz z jego głównymi elementami. Podczas pokazów dla szkół najaktywniejsi

(6)

6 uczestnicy zostali nagrodzeni linijkami i długopisami reklamowymi Wydziału Inżynierii Środowiska.

Uczestnikami pokazów byli uczniowie gimnazjum oraz osoby dorosłe.

5.6 Błoga cisza - jak ją utrzymać?

Pokaz składał się z dwóch części, opisu teoretycznego oraz doświadczeń praktycznych.

W zależności od grupy wiekowej, poziom wiedzy teoretycznej obejmował wyjaśnianie zjawisk fizycznych na podstawie analogii życia codziennego, lub w przypadku starszych uczestników, zawierał bardziej bezpośrednie odwołania do opisów matematycznych. Uczestnicy mieli okazję do zapoznania się z pojęciami amplitudy i częstotliwości, jako podstawowymi określeniami związanymi z falami. Doświadczenia praktyczne dotyczyły technik tłumienia dźwięku oraz filtracji szumów.

Publiczność miała okazję przekonać się, że zagłuszone nagranie (wierszyk czytamy przez jednego uczestnika) można, przy pomocy komputera, odszumić i uzyskać czysty dźwięk.

5.7 Skąd się bierze ciepło w naszych domach?

W czasie pokazu prezentowane były podstawowe źródła ciepła stosowane w polskim klimacie włączając w to typowe źródła na paliwa kopalne i biomasę, paliwa gazowe i olej opałowy, dodatkowo poruszane były zagadnienia pozyskiwania energii cieplnej ze słońca, gruntu oraz dostarczania ciepła z elektrociepłowni. Drugą częścią pokazu był krótki (5 pytań) quiz z ciekawostek dotyczących ogrzewania, których omówienie w sposób płynny wprowadzało widzów w tematykę węzła ciepłowniczego. W ostatniej części pokazu grupa, pod nadzorem prowadzącego, mogła zobaczyć działający węzeł ciepłowniczy, dostarczający ciepło do ogrzewania oraz przygotowujący ciepłą wodę użytkową dla budynku C-6 Politechniki Wrocławskiej.

5.8 Wentylacja - luksus czy konieczność?

Podczas pokazu „Wentylacja – luksus czy konieczność?” uczestnicy mieli okazję dowiedzieć się, dlaczego wentylacja jest nam potrzebna w codziennym życiu. Zajęcia podzielone były na część teoretyczną oraz praktyczną. Podczas części teoretycznej słuchacze poznali podstawowe zastosowania wentylacji oraz jej budowę. Część praktyczna obejmowała pokazy wypływu powietrza (dymu) z różnego rodzaju nawiewników. W zajęciach brali udział najmłodsi uczniowie szkół podstawowych, uczniowie gimnazjum, a także dorośli. Część praktyczna wywołała u wszystkich uczestników, niezależnie od ich wieku ogromne emocje.

5.9 Jak to się dzieje, że w tym pokoju jest tak ciepło?

Celem pokazu było zaprezentowanie drogi ciepła, w obrębie budynku mieszkalnego, od jego źródła do pomieszczeń mieszkalnych. Pokaz składał się z prezentacji multimedialnej oraz zadania praktycznego. Podczas interaktywnej prezentacji uczestnicy poznawali nazwy, przeznaczenie i lokalizację poszczególnych fragmentów instalacji grzewczej. Po zapoznaniu się z teorią, uczestnicy przechodzili do praktyki. Zadaniem ochotników było skierowanie odpowiedniego strumienia czynnika grzewczego od pomp kotłowych, poprzez instalację, aż do wskazanego grzejnika. Zadanie było podchwytliwe, niejednokrotnie do jego rozwiązania potrzebny był udział całej grupy. Jednak ostatecznie „pokonanie instalacji” sprawiało uczestnikom dużo radości.

5.10 Bajka o cieple.

Zajęcia obejmowały wysłuchanie przez najmłodszych uczestników DFN „Bajki o cieple”, która ma na celu wprowadzenie dzieci w tematykę ochrony cieplnej budynków, wykorzystania energii słonecznej w instalacjach ciepłej wody użytkowej oraz dbanie o czystość środowiska naturalnego. Po wysłuchaniu bajki prowadzona była krótka dyskusja z dziećmi, dotycząca poruszonych w tekście tematów. Następnie dzieci z zapałem wykonywały model domu, który ocieplały „kołderkami”, zgodnie z wytycznymi przedstawionymi w „Bajce o cieple”.

(7)

7 5.11 Zabawy dymem i kolorem.

Zajęcia były kontynuacją prezentacji „Bajka o cieple”. Pierwsza część obejmowała pokazy zdjęć wykonywanych kamerą termowizyjną. Dzieci oglądały się na wyświetlanych na żywo termogramach, wyszukiwały najzimniejszych nosów oraz bawiły się w zostawianie cieplnych śladów.

Duże wrażenie robiło na nich „chowanie się za szybą”. Celem tej części było, pokazanie dzieciom, że ciepło można „zobaczyć” i do czego można wykorzystać kamerę termowizyjną. Część druga - wentylacyjna, obejmowała wprowadzenie, które poruszało temat potrzeby stosowania wentylacji w pomieszczeniach, oraz część praktyczną - pokazy dymowe. Podczas prezentacji wykorzystywana była specjalistyczna zadymiarka oraz różne rodzaje nawiewników. Dzieci z napięciem obserwowały rozchodzenie się powietrza z poszczególnych nawiewników i z dużym zapałem przystępowały do

„łapania” rozpływającego się dymu.

5.12 Magiczna fontanna.

Jest to pokaz opracowany na podstawie pokazu „Zabawy z fontanną”, dostosowanego dla najmłodszych uczestników. W pierwszej części młodzi odkrywcy przekonywali się, że woda nie koniecznie musi płynąć z góry na dół, co wywoływało nie lada konsternację. Poznawali budowę działającego modelu fontanny Herona, zbudowanego z trzech plastikowych 5-litrowych butelek po wodzie mineralnej oraz odpowiednio ze sobą połączonych wężyków. Następnie w podgrupach, naprawiali pozostałe, „podstępnie” uszkodzone zestawy. Praca przebiegała w duchu rywalizacji - czyja fontanna szybciej i lepiej zadziałała. Na końcu pokazów, wielu uczestników podejmowało postanowienia, kontynuacji doświadczenia w domach.

5.13 Elektroniczne nosy kontra zapachy w Twoim domu.

Prezentacja składała się z dwóch części – krótkiej prezentacji oraz pokazu z udziałem ochotników. Podczas prezentacji omówiona została definicja zapachu, budowa i zasada działania elektronicznego nosa, jak również możliwości zastosowania tego typu urządzeń w domach i życiu codziennym. Podczas pokazu widzowie oglądali na ekranie powstawanie wzorców zapachowych różnych produktów (olejki zapachowe) dzięki wykorzystaniu matrycy czujników i specjalnego oprogramowania komputerowego. Ochotnicy brali także udział w mini konkursach polegających na wąchaniu i rozpoznawaniu różnych substancji – odpowiedzi porównywane były z odpowiedziami elektronicznego nosa. Na końcu pokazu uczestnicy zobaczyli możliwości robota poruszającego się po ścieżce zapachowej.

5.14 Warsztaty w Klinice Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej we Wrocławiu.

W Klinice przeprowadzono warsztaty dla dzieci przebywających na oddziale i ich rodziców.

Tematyka warsztatów obejmowała „Bajkę o cieple” dla najmłodszych pacjentów oraz pokazy termowizyjne i wentylacyjne z wykorzystaniem kamery termowizyjnej i profesjonalnej zadymiarki.

Zajęcia praktyczne obejmowały ocieplenie modeli domków, pokazy ciekawych zasad działania kamery termowizyjnej oraz demonstracje wypływów powietrza z wykorzystaniem prób dymowych i różnych typów nawiewników.

II Przebieg pokazów

1 Dzień 1 - piątek (21 IX)

W tym dniu odbywały się pokazy z kategorii tematycznej „W świecie IKO”. Skierowane one były do grup zorganizowanych od szkół podstawowych do szkół ponadgimnazjalnych. Odbyły się następujące pokazy:

(8)

8 1.1 Jak „wygląda” ciepło - termowizja

• Miejsce pokazu: C-6 s. 58

• Wiek uczestników: szkoła podstawowa, gimnazjum

• Ilość przeprowadzonych pokazów: 5

• Wszyscy uczestnicy: 127

1.2 Ujarzmiona energia natury - kształtowanie mikroklimatu z pompą ciepła

• Wiek uczestników: gimnazjum

1.3 Błoga cisza - jak ją utrzymać

• Wiek uczestników: szkoła podstawowa

1.5 Elektroniczne nosy kontra zapachy w Twoim domu

(9)

9

1.9 Zabawa z fontanną

2 Dzień 2 - niedziela (23 IX)

W tym dniu odbywały się pokazy z kategorii tematycznej „Technika w Twoim domu”.

Skierowane one były zarówno dla całych rodzin jak i dla pojedynczych osób, chcących aktywnie spędzić wolny czas. Odbyły się następujące pokazy:

2.1 Podchody instalacyjne

• Miejsce pokazu: C-6

• Wiek uczestników: szkoła podstawowa, dorośli

2.2 Jak "wygląda" ciepło - termowizja

• Wiek uczestników: szkoła podstawowa, gimnazjum, dorośli

• Wiek uczestników: gimnazjum, dorośli

(10)

10

• Wiek uczestników: dorośli

3 Dzień 3 - poniedziałek (24 IX)

Podobnie jak w piątek, w tym dniu również odbywały się pokazy z kategorii tematycznej „W świecie IKO”. Skierowane one były do grup zorganizowanych od szkół podstawowych do szkół ponadgimnazjalnych. Odbyły się następujące pokazy:

3.1 Jak "wygląda" ciepło - termowizja

• Wiek uczestników: szkoła podstawowa, gimnazjum, technikum

• Wiek uczestników: szkoła ponadgimnazjalna

(11)

11 3.5 Elektroniczne nosy kontra zapachy w Twoim domu

• Wiek uczestników: gimnazjum, szkoła ponadgimnazjalna

• Wiek uczestników: szkoła podstawowa, szkoła ponadgimnazjalna

3.9 Zabawa z fontanną

4 Dzień 4 - wtorek (25 IX)

W tym dniu odbyły się pokazy dla najmłodszych uczestników DFN - grup przedszkolnych.

Pokazy zostały specjalnie przygotowane tak, aby zaciekawić tę wymagającą widownię. Każdy z nich składał się głównie z zajęć praktycznych, w których grupy brały aktywny udział. Tego dnia zostały również przeprowadzone dodatkowe dwa pokazy, nieujęte w oficjalnym programie DFN. Wszystkie wtorkowe pokazy odbyły się w ramach kategorii tematycznej „Technika w Twoim domu”:

4.1 Bajka o cieple

• Wiek uczestników: przedszkole

4.2 Zabawy dymem i kolorem

(12)

12

4.3 Magiczna fontanna

4.4 Elektroniczne nosy kontra zapachy w Twoim domu

5 Dzień 5 - środa (26 IX)

Podobnie jak we wtorek, również w tym dniu odbyły się pokazy dla najmłodszych uczestników DFN - grup przedszkolnych. Tego dnia zostały przeprowadzone dodatkowe pokazy, nieujęte w oficjalnym programie DFN. Została przyjęta ponadprogramowa grupa z przedszkola, które brało udział we wtorkowych pokazach. Wtorkowe zajęcia tak spodobały się dzieciom, że opowiedziały o nich kolejnej grupie, która „wymogła” udział w pokazach. Wszystkie wtorkowe prezentacje odbyły się w ramach kategorii tematycznej „Technika w Twoim domu”:

5.1 Bajka o cieple

5.2 Zabawy dymem i kolorem

5.3 Magiczna fontanna

(13)

13

6 Dzień 6 - piątek (28 IX)

Tego dnia odbył się ponadprogramowy, wyjazdowy pokaz w Klinice Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej we Wrocławiu:

6.1 Warsztaty w Klinice Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej we Wrocławiu

• Miejsce pokazu: Szpital wielospecjalistyczny, ul. Odona Bujwida 44 W-w

• Wiek uczestników: od 3 do około 50 lat

III Podsumowanie

Tegoroczne pokazy zorganizowane przez Instytut Klimatyzacji i Ogrzewnictwa w ramach DFN 2012 cieszyły się dużym zainteresowaniem, niestety wiele głoszeń musiało zostać odrzuconych ze względu na ograniczoną ilość miejsc. Szczególnie udanym był, wprowadzony w tym roku pierwszy raz cykl pokazów dla najmłodszych uczestników.

Dobrym rozwiązaniem zeszłorocznych problemów, okazało się utworzenie kategorii tematycznej „W świecie IKO”. Osoby zgłaszające udział grup zorganizowanych mogły wybierać prezentacje, jakie miały wejść w skład całości pokazów. Dzięki temu rozwiązaniu, grupy nie były ograniczane ani maksymalną ilością miejsc na pojedynczych pokazach ani wiekiem uczestników. Dla słabiej zorganizowanych klas, zaplanowany był pokaz przewidziany nawet dla siedemdziesięciu osób.

Na nim grupa, przed udziałem w pozostałych pokazach, mogła się podzielić na mniejsze podgrupy.

W tym roku w ramach Dolnośląskiego Festiwalu Nauki w Instytucie Klimatyzacji i Ogrzewnictwa:

odbyło się 14 różnych pokazów,

w ich ramach poprowadzono 131 prezentacji,

zaprezentowanych przez 15 pracowników i doktorantów I-33,

w pokazach uczestniczyło 1 990 słuchaczy,

w wieku od 3 do około 70 lat.