Strumień, wypływając z naczynia A/, wywiera nań

- 697 -

R^Ha

H ~ N

D

1

V

J2L

^B

pływu cieczy naczynie było lżejsze o wartość ^ ~ - V.

363. Przykład XXXVII. Mamy naczynie, posiadające otwór w ściance pionowej /rys.240/. Przez otwór wypły- wa strumień cieczy z

prędkością V . Strumień ten uderza o płytkę pio- nową AB . Płytka AB i na- czynie są połączone ze so- bą przy pomocy ramieniaD.

Co Się stanie z tym

Układem? - rys.24o.

Strumień, wypływając z naczynia A/ , wywiera nań reakcję

zwróconą na lewo.

Strumień uderza o płytkę AB , wywierając na nią parcie

p' - SJH. rr

* *~ 9

zwrócone na prawo.

Zatem widzimy, że ulcład pozostanie vr spoczynku.

Łatwo też będzie odpowiedzieć, jakie siły działać

- 698 -

będą na ramię D .

364. Pożytecznym, "będzie dać odpowiedz na pytanie, co się stanie z naczyniem,.jeśli zamiast płytki,która

"była w poprzednim przykładzie, dać powierzchnię stoż- kową, jak na rysunku' 241 b kącie tozwartości⁵*

- 2/3 - 360*- 2cx.

Następnie dobrze będzie rozpatrzyć,.co się sta- nie z naczyniem, jeśli kąt o będzie przybierał wartości

O, 45°, 90* ^t 1 3 5 % 1 8 Ó \

Pa .

— • — ^ X

rys.241.

365, Przykład XXXVIII. W sposób podobny do po- przedniego możemy rozwiązać zadanie następujące:

- 699

Otwór w ściance naczynia zaopatrzony jest w przy- stawkę, której przekrój zmienia się z f, na Ł /rys.342/, Skutkiem tego prędkość

Vf przechodzi w V² * Zna- -gH leźć*, j.akie siły działa- —•" „ j ^ na połączeni,e przystaw-

ki z naczyniem?

Aby dać odpowiedź,roz-

06 X

&

patrzmy strumień cieczy mię-

dzy przekrojami -f, i ^ ł znajdź- . rys.243, my działanie strumienia na wylot w kierunku poziomej

osi x-V

Oznaczmy to działanie przez P^x *

Końcową ilość ruchu przy -wydatku O. otrzymamy:

odtr ,. .

J2 J

początkowa ilość ruchu będzie?

.Popęd siły^-/^) jest = - f^-dt . Poza tym w prze- kroju f, jest ciśnienie p^t , zaś w przekroju Ł niech bę- dzie ciśnienie atmosferyczne = D^a to samo, co na swo- bodnej powierzchni cieczy. Popędy tych parć są;

- 700 -

• p,frdt i

Zatem otrzymamy równanies

stąd

W równaniu tyra zastąpmy wielkości p/^fQ, V",* V"^t wielkościami danymi! f, , f^z i H'»

Do tego posłużą następujące równania?

n

T " T 2g '

stąd

A/

Bal ej:.

stąd

t, . -

^r

,

na. s tę pnie:

^!(f \ f, / 2g

albo

- 701 - Ponieważ

więc /c/ otrzyma postaci:

1^

⁼

(

a wtedy /b/ będzie:

Następnie trzeci wyraz prawej strony równania /a/

może być przekształcony w taki sposób:

Zatem równanie /a/ napiszemy w postaci!

Po otv,rorzeniu nawiasów i reduiccji znajdziemy:

następnie i

dalej

- 702 -

e *

wreszcie

i 1

/ ' •

fd"

v - \

, a '••

\ /\ •:

\ >.

\

• ;?•,• 3

,f.V"

^ •:, . .

:•!•'" "

,',f ł'

r'' / • • ^

. , = • • ; . \

"'••'-'•'• •':;;.) . ' i

#>! j

••• : : r / .

-••:;?/

. ,,** •

S P I• S • R O Z .D Z I A Ł Ó W.

s t r .

§1-21 Wiadomości ogólne . . . 3 HTDROSTATYEA . . . 20

§22-28 C i ś n i e n i e h y d r o s t a t y c z n e . . . • , • 20 29-33 P o w i e r z c h n i a jednakowego c i ś n i e n i a

/ e k w i p o t e n c j a l n a / . . . 42 34 Prawo P a s c a l a . . . 51 35-36 Wykresy c i ś n i e ń . . . 53 37-40 P a r c i e c i e c z y n a p ł a s k i e p o l e poziome » « 56 41-45 P a r c i e c i e c z y n a p ł a s k i e p o l e p o c h y ł e . • 60 46-54 P r z y k ł a d y . . . • * . * . 74 55«*61 P a r c i e c i e c z y na p o w i e r z c h n i ę krzywą. » . 85 62-64 P r z y k ł a d y . . * 97 65 P a r c i e c i e c z y na p o w i e r z c h n i ę krzywą

w doTO Inyra k i e r u n k u . . . .102 66~67 D z i a ł a n i e c i e c a y na c i a ł c "w n i e j zanu-

r z o n e » . « . . t • .106 68-69 P r z y k ł a d y . . , . . . , , . . . .111 70-71 Zachowanie s i ę c i a ł a zanurzonego w c i e -

czy .113 72-77 Równowaga c i a ł a pływającego . . . .118

- 704. ~

Str., 78-33 Metacentrum • • • • « • • • • • • • •

84-106 P r z y k ł a d y 140 107-110 Naczynia p o ł ą c z o n e , n a p e ł n i o n e c i e c z ą

jednorodną . . . 189

111-115 Ifaczynia połączone n a p e ł n i o n e różnymi cieczami . . . . 1 9 5 116-118 Prasa, h y d r a u l i c z n a . . 203

119 Akumulator h y d r a u l i c z n y • • • * • • • 213 HYDRODYUAJJIKA 217 120-123 Wiadomości w&tępne 217 124-127 Twierdzenie Daniela Bernoulli 'ego . . 225

128-132 Wodomierz Venturi ego . . 241

133 Sżektor 253 135 Praca strumienia cieczy . . . 255

136 Twierdzenie D.Bernoulli 'ego dla cieczy j w ruchu względnym . • . . . . 258

137-141 Twierdzenie D.Bernoulli 'ego dla cieczy rzeczywistych . . . 265

142-145 Ogólne równania ruchu cieczy . . . . 278

146-152 Twierdzenia Bresse.'a . . . 289

153-157 Wypływ cieczy przez otwory . . . 297

158-159 Przystawki . . . * . . . 307

160- Przykład . . . 312

Wygł^w-cl*c*y prses otwory att&csnyoh wy-

173 dtwdr ©scściowo a a t o p i o n y • • » « • • • 335 174 Wypływ wody spod sfcawideł , • . . • o » 337 176-17S Prssylclady * . 338 2.77*184 Frsselawy / p r a e w a ł y / * « • • • » • • • • 340 13H P r a e l e w Bassia a • • • • * • • « • • » * • 349 186 Pra«l<aw F o n e e l ^ t a « • » « , . « . • • « • 350 13? Pr25el«-» z a t o p i o n y • • • • . . • . • • • 351 108 P r a e l o w ^ z otworem trójfe^tnym / p r z e l a w

Tł ®/ » • a « o o o o o u h o o • * o 3 5 3

189 Prajttlew H e r s c h e l l ' a • • , » . . • • • • • • 355 190*191 Prsel«iny p r o s t o k ą t n e do pomiaru wydatlcu

wody . . . « • • • • • • • • • 357 Wypływ e i e c z y p r a y ssmiannyaj

z w i e r c i a d ł a • * • • • • • • ' • • * * " « ' • • '• 361 P r z y k ł a d y » • • » . • » • • • * • • • • « S65 200 Wypływ wody że sbiurnitoSw o k s a t a ł t a c h

n i e r e g u l a r n y c h • • • • • • « • # • # • • 375 201-202 Wypływ cl®cay a waczynia z: prsegródkami 37?

0 Huoli oie<3»y doskoziałe^ w przewodach r u -

rowych i l i x i i e c i ś n i e ń » • • « « • • « * 383 210 P r a y k ł a d • . • , 395 311-2314 L i s i * e i t ó i e ó d l a c i e c s y rzeossywiatycli 397

- 706 «

315 Straty ciśnienia na tarci® w ruchu regu~ str,

l a r ą y m • •- * • V • • • • • • • # • • • • 4 1 4

316.332 Straty olśnienia aa taroie w ruchu burz*

liwym • • • • • « • * , « « < > • « • • • • » 416

223^324 S t r a t y^f spowodowane nagłym p j

z szerokiego do wąskiego prs&w©&* . • • * 489 335-33? Straty„ spowodowane nagłym p j

?.? wąsSslego do szerokiego przewodu • • * • 431 238 S t r a t a prswr ^risejściu eieeay pjfaea ©twór

w błoni® /% solance wewnętrznej/ • « • • 433 339 Straty* spowodowanie podozasi przepływu

oioosy prsos sasuwy, sawory, Hcurkifkla*'

py itp« « . « « « • * • • • • • * * • • . « 434 330-333 S t r a t y spowodowane nagłą amianą, Icieruidcu 43?

Równanie l i & i l c i ś n i e ń w praewodai® © stałym iJ^KsJcroju d l a eieczy rsecsywisteji 243 Linia c i ś n i e ń w przewodzie o zmiennej

średnicy • • • • « • • • • • • • « • « • 4S9 244-345 Przykłady • . • • :• * 461 340-351 Przewody równoległa • • * • • . • • » • 464 253*356 Przewód wydatkujący wodę po dro&se i

l i n i a ciśnieiń • • • • • • • • • « . • • * 475 257-265 Lewar /ssawa/ • • • • • • # • • • • * • • 484 266 Przepływ wody przez syfon • » • • • « • • 5©4 2«? Przykład . . , , • . . . • . .

360*273 Buoh wody w kanałaoh i raekaoh • * • • • • 274-3f6 Pr«yraądy do al«raenl& pr^dkońoi wody w

rai«Icaoh i k»aA%aoh « • • • * 519

» 707

2,1 ? Pomiar wydatków wody w kanałaefo i rsękach 520

• Zusadniease równanie ruchu trwałego ile&y w rzekach, i kanałach • « • « » » • • • « 534 279-381 Jednost&jasy trwały rucli wody w ^

lub raekąela. • • • • • • « . * • • • »••• * 540 888-392 Najkorzystniej sa« praela*®,}® kanałów • • 54?

293*295 Ty|iy zadań na o o l i c a e n i ^ praekrojów k

aa-łósr • • • • • • « « • • • • 562 39© JSTiejedifrosta^ay trwa3ty ruch wody w r z e -

kach i kanałach • • • » • • * • » • » « 568 297-309 Równanie l i n i i zwierciadła wody w fcana-

łaoh regulariEiych przy rucłm niejedno- stajnym «~ By«kttsja w różnych przypad-

kaoli • • • • • • • • • « • • • • « • • • 568 306-308 Przykłady » • • » » » « * • 584 30ĘI-3I2 Wyznaczeni© s w i e r e i a d ł a wody w rsękach

i kanałach rzaczywiatyoli • • • • • • • • 58$

313-339 Euoh wody w grunci® • • • • • • • « • • 59?

P a r c i e cienkiego swobodnego

elecay doskonałej .na powieraołmic » • • 645 355 P a r c i « strumienia cieoay o anaoasnya

przekroju na powierachnic ograniosoną • 679 P a r c i e strumienia nieograniczonego na

ograniczoną powieraehnię • « • • • • • 680 s P a r o i e na e i a ł o ssaniu^aone w oiefląy p ł y -

nącej • • • • • • • • • • • » • « . « • • 684 358-362 Parci© struiaienia cieczy na kanały

krssywoliaijue i o amiennych przekrojach Reałceja wypływu * • • • • • •

- 708 -

s t r « 3 6 3 - 3 6 0 P r a y l c ł a d y « . • » • • « • * • • • • • • 6 9 7

S p i s r o a d s i & ł ó w • • * . » • • * « « • » 7 0 3

ITR UU

TABLICA

ŚREDNIC, PRĘDKOŚCI, JTRAT CIŚNIEŃ

I ILOŚCI PRZEPŁYWU OLA PRZEWODÓW ŻELIWNYCH.

SPADKI W CZĘŚCIACH DŁUGOŚCI

Vi "* to \

soooo 40000 30000 25000 20000 15OOO

1OOOO SODO9000 JOOO 6000

SODO 4O00

3000 25OO 2OOO 15DO

1DOO9OO 800JOO SOOSOO

4OO

^ 300

150

i*

7°80 60 50 40 30 25 20 iS iO

S

2,5

0,90,8 0,60,7 0,5 0,4 0,3 0,25 0,2 045

71

>

yi

/

/

/

/

>

y

/

>

/

<

"V.

1

" ^

>

/

/

y

/

s,

/

7

0

y

/

\

\

$

7

\

\ /

/

\

As

7 /

7.

/ / /

>

/\ /

/

/

7 /

s,

•V,

\

\

7 ~\ /

7 7b

~~~

y /

/

y 7

7

/

/

^Y

V

•

- A

> ^

\

7

:Z 7 \^

>

V

• ^

- / /

/

/ - ^

/

7

*v (/

7 / /

z

7

/

7

7

7

\ 7

<,, 7 /

/ /

> / /

y~

/

^m

- \\ ^ /

7

>

7 •*•

/

/

7

*•*•«

7

7 /

7^

" 7

7

V /

/ "

/

7" /

z / /\ / /

7 -

\ // / ^_/

/

/ /

V

ff.

0 •

^ ^

7 >>

₇

/ //

7 /

7 \

/

7

• ^ / / •

7

7^-

^>

/

7

^ y\

/*•

•*»

/

7

6

1 >•

'Z

""Z /

7

j

7 \

7^/

z //

7 /

2

7

7 /

^^ ^/

7

4 /

4-

^ %

7 .7

/ - 7C

j

"7^

V

\/

7 /

7

/

07- /

//

\-7/

/

\ ^

H v,v,x

-7-\

^ ^ . 7^

v -

7] _N /

' 7/

>C / . /

^;

7

/ ^^

/ / 7\ >

/

>7

7

/] 7 /

7

":

? /

i

7 /

/

• /«s

/

/

s.

/

7

/

/

>

/

>

/

-/-

/

7

7

s .

V . /

7.

/

c

7 / 7<^>

•>

* ^

/

7

/

7 /

>

/ / / /

/

>

/

• X

/ -

/

/

7

7- / /

•*^

/

7

?i 7 /

?<

\ 7

K^7

7

/

^^/

y /

N7~

7

7

/

7-

/

\7

N

—t—

7

7 /

^^

/ 7

A s

/

/

7

7-

7

s . /

7 /

/

7 z

¹

r ;

^7 / ^ /

/

s

/

• 7

4

\ ^

/ / '

1

>?

/ "*

/-

7/

7

7

7.

/

/ A

</>/

7-

/ 7 \

y /

^~ /

y \

• ^ /

i/ "

f

/

/ / 7

7^/

/ /

;>, /

^ 77

/ ~~

^\/ /

V-, V

/ /

t

7

>

7

/

77

y

/

K/

/ 7^

^ {A"

/

/ /

7

I

cv

/ /

7 /

>?

/

\ /

< : / A

/

s //

*^*\

><

/

X , / /

7

.7

/ /

/ / / / / ^

7 /

- ~ *¥•

7 ^ / n

7 /

^^ /

>c

1

7 <,/

V y l

"^7 1 H

^ ^

/ v~

' 7

\ /

/ O

7^

7-

/

7

0^7

v6 / , / / / .>*

^\ /

^7 /

"^

/

/

7- ^

77

1—r+

/

V

/ s .

7

/

S j

s .

<

/

:

1 /

\

- /

s

/

s

7

• s

/

<

/

/

- ^

y

•-

£

1—h—'' !

s

7

• -

7

2 7

J^

/

7

7^

7

/-

• s .

• /

7^

~^

~^

<;

s

^>

/^~

r>

/

<

7i

7 /

7 i

-

/

"*•

/

/

/ /

\ . /

s ^

>

/

/

/

V

s.7

7 /

/ /

y

/

/

t

1

•S./1

/ v^

^ c

>^

. / AC

7^

/ /

7

s /

/

7^

>

7

7

/ /

\ i

"^ [

I L . _

- \ y

A /^>

/*

^7 / •

"7

7 7/

- ^ /

rf\ /

. /

TO

7 /

7\

" \

1

. /

7^

/

7:

>v /

/ / 7

/

7

„V

/

7"^

. /

7

>

7-

7^

\ /

/ •

^7

y

7 - 7^

> s

7

'^

/ /

v

/

7 ^

/ /

N~

\ , 7

1

12000-

V /

7 /

77

X. /

^y^~

/

>

7

\ Z

7-

^^

7

\^

/ /

9000- sooo-

B000- 5000- 4500- 4000- 35DD- 3OOO- U/r/

1,

7^y

^>

A > \

. / -

7*,

b 7

7^

/ . /

7 ^

^^

7

>

x

/

7 ^~

— /

- iillllllll

y

/

yi

rc

/

/

/ /

/

7

• s .

/

•^

• 7

/

- s

/

\

• ~ s

/

\ /

>

7

/

y

«\

/

s

• s .

s

;

7

7

\

^>

/

V

• s

/

~~s.

/

7-

7 A . y>

/

_

k

7

^^

/ /

7

\

>

7

7 /

1

-

• ^

/

7 ^

1

7

too

">

; / A ^

^ \

A-

^ >

/

- / 7 ^ \

^ 7 ^

s ^

**•

>

/ 7

7

F

Q=F.v /*=

OT =

m =

/ /

7

/

-

>

• • »

^^

1

/

y>J

/

\ -

7

\.

\ /

•

xv

\

1

/ '

7

~ \ 7

/ ^

' ^

X

Z

7

/ /

7

^ s .

N

X

\ 1

/

V / ^ ;

^y

7 " \

\ ^

7 7

->A / "

7C

<7

N ^ j /

~Ky"~$^"

0,25 O,3O

A

^;

^.=

- •

^.

s .

- ^ t

• - .

c

L

£1

V

Y /

71- /

**•

"-"

/ /

" * Sj.

i/

>

7

/

>

/

y

-

^^

\

i

^~"

_~x

V

i

y-w

/

s„

-

?

" s ./

7

V i

{sek

2750 25002250 2000180O 16001400 1200 1000 900 8 00 700 600 500 400 3S0 275300 2 50225 180200 ISO140 IZO

90

80 IS 70 ^ !

60

⁵⁰

S

45 40 35 30 22,525,0 2018

iB S*

14 tCj iz V

•=•-10

- 8

', * 4,5 4,0 3.5

- 1,8 1,4 tji 1,0 0,9 0,8 0,7

0,40 0,35 0,30 0,275 0,250 0,225 0.20 0,18 0,16 0,14 - 0,12 0,10 0,09 0,08 0,07 0.0B 0,05 0,045 0,040 0,035 0,030

1C1 t , Q ta sa ^ .<a

SPADKI W %^o

es ca Ę f c-j-

UWAGI: LINJB CIĄ0ŁB DOTYCZĄ M = O,25, LINJB PRZBRYWANB - m = 0, PRĘDKOŚCI PRZY m=O,3O NAZ&ŻY ODCZYTYWAĆ WBDŁUG ŚREDNIC

DLA. m = 0,25, PROWADZĄC ODPOWIEDNIE bINJB POZIOMU.-^

PRZYKŁADY: I. vAm- Q=130™%, a'=200mm; z TABLICY:ir^^o W%***L*S&7X' *&'*L<S ***'^%a' —

U. DANE: Q=2,50 Iśek, a7=jf-40; zOABllCr--Ą^^ SZ,5mm, d^m^70,57nm[JNTSRPOIUJĄCmrąszrŚRWUCAMT ) ś ⁽= O,64 ^m/?ek.^