Utwory płasżczowiny podśląskiej w wierceniu Cieszyn 10

UKD 551.763.121.781.5:551.24:563.1:552.521:550.822.1 (438.23-201 CieszYn

Antonina JEDNOROWSKA, Konrad KONIOR

Utwory płasżczowiny POdSląskiej w wierceniu Cieszyn 10

WSTĘP

W otworoze. Cieszyn 10' w ~twie koło Cieszyna uzy,skaLrro pierwszy do tej pory prliwie kompletny profil płaszczowiny podśląskiej; Stcze-

gółowebadania mikropałeontologiczne wykazały, że składa się on z róż­

nowielmwych fragmentów i tektonicznych. strzępów warstw prawie wy-

łącznie łupkowych, u'łożonych ·bezładnie. Wiek tych w,arstw obejmuje

!rozległy odcinek 'czasowy od barremu do oligocenu włącznie. Miąższość

rtektonicznych strzępów jest bardzo różna, bo wynosi od 0,1 do. 9,7 m, natomiast miąższość występujących w profilu utworów tektonicznie roz- tartych i przemieszanych waha się Od 1 do 7,3 m.

Profil p'łaszczowiny podśląskiej (fig. 1) uzyskany wIerceniem Cieszyn 10 posiada wyjątkowe znaczenie dla znajomości stratygrafii,. a zwł8$z,.. . Gza tektoniki tej jednostki. Uzysk rdzenia wyniósł 88, 92l'/0, podczas gdy iN dwóCh dotychczas najlepiej' rdzeniowanych mechanicznie· otworach uzysk rozenia ^'W. obrębie płaszczowiny podśląskiej wynosił:

w

otworze Pog6rz 7 ^W Wapienicy (K. Konior, 1960

a,

b) zaledwie· 33,70f0, aw otwo- rze Ustroń 1 (A. Jednorowska, K. Konior, 1965) - 44,3'010. Pomimo sto- sunkowo niewielkiej miąż~zościpłaszczowiny podśląskiejw otworze Cieszyn 10, bo osiągającej :lJaledwie 89,4 m 'łącznie z porwakiem cieszyń­

skim (głębokość 509,3

+

598,7 m}, umlać' można ten profil za wzorcowy dla wiertniczego rozpożnania tej jednostki. Przyczy;niło się do tego dro-

.biazgowe, uwzględniające każdą zmianę litologiczną pobranie przez prof.

dra K. Komora próbek do badań (120) oraz przeprowadzenie. szczeg6ło­

wyc~ badań mikropaleontologicznych przez dr A. Jednorowską. . . Autorzy dziękują serdecznie doc. drowi S. Gerochowi za udostępnie­

nie ^materiału porównawczego oraz cenne uwagi dotyczące zespołów mi- krofauny z warstw dolnych łupków cieszyńskich.

WYNIKI BADAŃ MIKROPALEONTOLOGICZNYCH

Dolne' łupki .cieszyńskie budujące spągową część piaszc2Jowiny cie- . szyńskiej, nawiercone ma głęboikości 505,0+509,3 Im, z:aw.iel'!ają dość licz-

ny zespół otwornic złożony ' z gartu,nk6w wapienno-skorupowych z do- .

Kwartalnik Geologiczny, t. 13, nr 1, 1989 r.

UKD 551.763.12I.781.5:551.2t:563.1:552.521:550.822.1 (438.23-201 CieszYl1

Antonina JEDNOROWSKA, Konrad KONIOR

Utwory plaszczowiny pooslqskiej w wierceniu Cieszyn 10

WS~P

VI

otWOl"'Ze. Cieszyn 10'

W

~twie kolo Oieszyna uzy,skaLno lpierwszy do tej pory prawie kompletny profil plaszczowiny podsll\Skiej; Stcze-

g610we badania mikropaleontologiczne wyikaza{y, ze sklada si~ on z r6z- 1Il0Wielmwych fragment6w i tektonicznych. strz~p6w warstw prawie wy- lElcznielupkowych, uilo.ionych ·bezladnie. Wiektych w:arstw obejmuje Tozlegly odcinek 'czasowy od barremu do oligocenu wlElcznie. Miqzszosc rtektonicznych strz~pow jestbardzo r6zna, bo wynosi od 0,1 do. 9,7 rn, natomiast miElzszosC wyst~pujElcych w profilu urtworow tektonicznie roz- tartych i przemieszanych waha si~ Od 1 do 7,3 m .

. Profil p'laszczowiny podslElSkiej (fig. 1) uzyskany wlerceniem Cieszyn 10 posiada wyjEltkowe znaczenie dla znajomosci stratygrafii,. a zwla$z,.. . Gza tektoniki tej jednostki. Uzysk rdzeniawyni6s1 88,92l'/o,podczas gdy

W

dw6Ch dotychczas najlepiej' rdzeniowanych mechanicznie· otworach uzysk rozenia 'W obr~bie plaszczowiny podSlElskiej wynosil:

w

OJtworze Pog6rz 7 w Wapienicy (K. Konior, 1960

a,

b) zaledwie'33,70f0, aw otwo..:

rze Ustroti 1 (A. Jednorowska, K. Konior, 1965) - 44,3'%. Pomimo sto- sunKbwo niewielkiej miElz~zoSciplaszczowiny podslElskiejw otworze Cieszyn 10, ha osiElgajElcej :l!aledwie 89,4 m'IElcznie z porwakiem cieszyti.- skim (gl~bo'kosc 509,3

+

598,7 m}, umac' mozna ten profil za wzorcowy dla wiertniczego rozpomania tej jednostki. Przyczynilo si~ do tego dro-

.biazgowe, uwzgl~dniajElce kaZdEl zmian~ litologicznEl pobranie przez prof.

dra K. Koriiora pr6bek do badati. (120) oraz przeprowadzenie. szczeg6lo-

wy·d~ badan mikropaleontx>logicznychprzez dr A. J ednororwskEl. . .

. Autorzy dzi~kujEl serdecznie doc. drowi S. Gerochowi za tJ.dost~e­

nie materialu por6wnawczego. oraz cenne uwagi dotyczElce zespol6w mi- krofaunyz warstw dolnych lupk6w cieszytiskich.

WYNIKI BADAN MIKROPALEONTOLOGICZNYCH

Dolne 'lupki .cieszytiskie budujElce spq,gOWEl cz~sc piaszczowiny cie- . szyilskioej, narwieroone rna gl~boikoSci 505,0+509,3 rn, 2:aw.i.el'!ajEl. dose licz-

ny zesp61 otwornic zlozony' z gartu,nk6w wapienno-skorupowych z do- .

Kwartalnlk Geo!ogiczny, t. 13, nr 1, 1989 r.

Utwory płaszczowiny podśląskiej 167

.mieBZJką gatunków aglutynujących. Wśród · form wapienno-skorupo-

wych przeważają okazy z rodziny Nodosariidae: Lenticulina. infravol- gensis (M j a t l u k), L. munsteri (Ro e m er), L, bruckmanni (M ja t- l u k), Astacolus minutus (B o r n e ma n n), Mcirginulina striatocostata (R e u s s), Dentalina oligostegia(R e u s s), Guttulina peTa L a l i c ker, Lagena globósa (M o

. n:

t a g u) .. Liczne są również okazy dwu gatunków z rodzaju Trocholina: TTocholina nodulosa E .. i J. 8 e i b o l d, oraz Tro- cholina cf.solecensis B i e 1. et Po~. Gatunki aglutynujące reprezeptqją

liczne O'kazy Thurammina hemisphaerica H a li s l e r oraz pojedyncze IOkazyGlomospira gOTdicilis {J o n e s et P ark e r). Zespół ten ma wiele·

cech wspólnych z zespołem opi~ym. z dolJny,ch łupków cieszyńskich od-

słaniających się w miejscowości Gumna ko~o Cieszyna (8. Geroch, 1966, 1967). Podobnie jak zespół z Gumnejprzypomina on zespół najmłodszej części serii warstw klentmd:ckich (E. Hanzlilkova, 1965) i zawiera wspólne gatunki z zespołem opisanym ż warstw bonDnu Polski środkowej

(W. Bielecka, W. Pożaryski, 1954). Wiek tego zespołu zgodnie z twier- dzeniem 8. Gerocha (1966, 1967) przypada na tyton dolny.

Warstwy profilu od głębokości 509,3 m w dół należą już do płaszczo-

winy podśląskiej . . '

Na· głębokości 509,3

+

523,3 m występują iłołupki szaroz.ielone,. zielo- ne, czerwone, ciemnoszare' i czarne, wapniste lub bez węglanu wapnia, silnie. zlustrowane. Iłołupki te zawierają kilka różnowiekowych zespo-

łów mikrofauny; ' . . . . . .

. Od głębokości509,~ +519,0 in występuje w próbkach :bax4zo bogaty

zespół mikrofauny charakterystyczny dla dolnego paleocenu, 'Zawiera-

jący szereg przewodlll'ich form planktonicznych, jak Globoconusa daubjer- gensis (B r o n n i m a no), Globorotalia pseudobulloides (P 111m m er), G; compressa(P l u mm er), G. varianta (8 u b b o t i na), Globigerina triloculinoides P l u' mm e r i G. trivialis 8 u h b ot i n a.

,Na głębokości 519,0+520,0 m znajdujemy zespół mieszalIlY, na który

składają się gatunki charakterystyczne dla 'dolnej kredy, jak Lenticulina subangulata (R e u s s), L. roemeri (R e u s s), AstacQlus' ccilliopsis (R e us s) oraz gatunki charakterystycriJne dla turonu: Uvigerinammina jankoi' M a j z o n, Clavulina gaultina M o r o z ^D w a i SpiropleCtammina praelonga (R e u s s). Zespół mikrofauny !turonu z wymienionymi wyżej

forIn:ami char'akterystycznymi, ale bez domies:tek dolnokredowy~h wy-

stępuje w pr6bcez głębokości 520,0 + 521,0 m.

PrÓbki z głębokości .521,0 + 523,0 m zawierają bardzo bogaty zespół otworru.c, w którym występują gatunki charakterystyczne dla mastrych- tu: Globotruncana mayaroensis B o 11 i, 'Globotruncana contusa (C u s h- m'8 n), Pseudote:rtularia 'elegans {R z e h ak), P. elegans fructicosa (E g ge r) -(tabI. III). Ten sam zespół występuje w łupkach czarnych,. wapnistych aż do głęb. 527,2 m. W następnych. 10-ciu centymetrach (527,2 + 527,3 m). te same ciemne 'łupki zawierają zespó'ł dolnego paleo- cenu z Globoconusa . dauqjergensis (Hr o n ri i m a n n) i·. Globigerina triloculinoides P l u m me r. W następnej próbce (528;5 + 529,5 m) spo- . tykamy ponownie' zespół mastrychtu.

Na g'łębOlkości 529,5-:-555,3 m nawiercano porwak dolnych łupków cie-

szyńskich z płaszczowiny ciesz.yńskiej. W warstwach tych występują

,dwa różne zespoły otwornic.

168 Antonina. Jednorowska,KonradKónior'

W próbkach pochodzących z interwału 529,5 +539,6 m występuje dość liczny zespół złożoriy prawie wyłącznie z gatunków wapienno-sko;;.

rupowych. Uderza zupełny br,ak okazów z I'odzaju Trocholina . . Zespół tworzą drobne O'kazy należącedotodziny Nodosaridae (tabL I). Wśród

okazów lepiej zachowanych . wyróżniono . gatunki: Lenticulina magna' CM j aU uk}, L. infravolgensis .. CM j a t l u k); L .. munsteri {R o e In er), L. subalata (Re,uss), .Lcf. bruckmanni{Mjatluk), Ą..stacolus minu~

tus . {B o:r n 'e

ma

n n); Dentalina oligostegia (R e u s s), D. communis . ·d'O ^T b i g n y, Vaginulina d. gibbosa. (T e T q U e om), Planularia· cordifor~

mis (T e r q u e m), P. filosa (T e r q ue m), Nodosaria striatojurensis K l

a

h n; Lagena globosa (M b n t a' g u), L. laevis (M o n t a g u)~ Prawie wszystkie oZiriaczonegaturikiznane są z war,stw górnego malmu Polski . środkowej (W. Bielecka,· W. Pożaryski, 1954). W zespole tym występują

dwie formycharakrterystyczne: Lenticulina infravolgensis (M j' aU u k), opisan.az dolnych warstw wołżańskich(E. Mjatluk, 1939) oraz Nodosaria striatojurensisK l fi h n, opisana wprawdzie z warstw jury środkowej, ale

przyjęta za formę wskaźnikową dla warstw bononu' Polski. środkowej

eW. Bielecka, W. Pożaryski, 1954). Wiek tego zespołu odpowiada dolnemu

tytonowi. . . . . . _.

Na głębokości 539,6-:- 555,3 m występuje zespół całkowicie odmien- . nyod zespołu opisanego poprzednio. Tworzą go' dość duże okazyotwor"':

nic wapienno-skorupowych, wśród których spotykamy. przedstawicieli

. rodziny Nodosariidaeoraz liczne j duże trocholiny (tab!. II). Wśród ga ....

tunków .. występujących w. tym . zespole .lznajdujemy znąne żaJrówno

z waTstw jury, jak i dolne,j kredy. Obok typOwych gatwnków jurajSkich, jak Planularia cordiformis (T e.r q u e m), zjawia się DictY9conus re.kheli G u i 11 a u m e opisany' z waTStw· urgonu. LiC2lIle· i duże' okazy trocholin; ,

wśród których znajdują się gatunki: Trocholina alpina L e u p o l d i T.

elongata . Le u p o l

q.,

upodqbniają omawia.ny zespół ' do zeBpO'łuznanego

z wapieni cieszyń-skich(S. Ge:rodh, 1966, 1967). Wiek tego 'zespołumieści się w granicach. górny tyton "';"';"ber:ras. . .

Wśród zespołu otwornic pochodzących z dolnych 'łupków cieszyń-.

skich nie udało się znaleźć gatunków, których obecnOść w zespole mo- . głaJby potwierdzić sugestie o starszy~ niż to ^się dotychczas przyjntuje

wieku tych warstw' (W~ Nowak, 1967).

Słabo wapniste· HO'łupki liściaste, ciemnoszare do czarnych, z głębO,;;.

kości 555,3 +556,3 m. 'zawierają zespół dolnokredowy (przypuszcZ'alnie apit),

Vi

którym znajdują się g,atlIDki: Trochammina vocontiana M o u l-

I a d e," RecuTvoides imperfęctus Ha n z l i k o v

a,

Haplophragr;noides

. nonioninoides (R e u ss) i Reophax minutus T

a

p pa!ll ..

W· iłołupkac~ zielonych i' ciemnoszarych 'z przymieszką czerwonych

z głębokości 556,3 -:- 557,2 m występuje zespół albu z gatunkiem Plec- torecurvoidesalternans N o t. zmieszany z zespołem senonu. .

W skład następnej próbki (557,5 -:- 563,6 m) wchodzą iłołupki ciem ....

noszare 'bezwapniste, miejscami' przechodżące w czarne bezwapniste Bo-'

'łupki liściaste, oraz wapniste iłołupki zielone i czerwone. Wymieniony

zespół Uołupków zawiera faunę doln.ej kredy ,wieku harrem-apt z dużą ilością gail;uriku Trochammina vocontiana :Mo 'u 11 ad e, zmieszaną z wa-

pienno~skotupową, ⁱ pl'a~toniczną mikrofauną Ipalea:cenu; wśród któ:r:ej

występują' formy' charakterystyczne: 'c;lobigerina triloculinoides,' R l u -In:-.

Utwory-'płaszc2:owiiiy .. podśląsldej 16~

m e r, G. spirialisB o 11 i, Globorotalia p'seudobulloides (P l u ID m er).

li'aunędolriej kredy z dużą ilością okazów Trochammina vocontiana

]\f o u 11 a d e', lecz beż domiesżki gatunków iPaleoceńskich, obserwuje się

w prół:>kach z głębokości 56'3,6 + 565,0 m., . ' . . .

. W próbce z ciemnos~arych, prawie czarnych łupków wapnistych z głę., hQlkości 568,7 +573,3 m występuje liczny zespół' m,ikrofauny charakte- rystycznej dla warstw kampanu, z szeregiem, form typowybh, jak Reus- sella szajnochae (G r z y b o w s k

n,

Dorothia crassa eM a r s s o n), Spiro- .. plectammina dentata (A l t h), Osangularia florealis (W hi.t e) .

. W iłołupkach wapnistych i be~pnistych ciemnoszarych, ciemno-:

brunatnych, . czarno brunatnych i czarnych o:r;az sz.arych,· wapnistych mu-

łowcach z głębokości 573,3 + 578,0 m występuje bogaty zespół O'twornic dolnego paleocenu z szeregiem charakterystycznych form aglutynują­

cych: Psamminopelta jissistomata (G r IZ y!b o w s ki), . N odellum velas- coense (C 11 s h m a '11), Hormosina ovulum {G rz y b o w s,ik i),Glomospira dijjundens e u s h ID a net R e ni, G. grzybowskii Jur k i e w tc z, or.az mniej licznymi.!Illi.ż poprzedrnio formami p1a!nikJtanicznyri:l:i, jak Globigerina trivialis S u Ib b o t i n a i Glóborotaliavarianta (5 u b b o t :i: n a).

W próbce szarozielonych wapnistych iłołupków, przechodzących miej- scami w ,brunatno-czerwone, z głębokości 578,0 + 579,0 m stwierdzono

obecność gatunków. charakterystycznych dla mastrychtu" jak . Pseudo- textulariaelegans jructicQsa (E g g e r) i Globotruncana . stuarti {L a p-

p ' a

rent). . ., ' ., ,' . .. .' . . . . , Próbka ciemnoszarego bezwapiennego lifuiłupku pobrama z głębokości

579,0 + 580,0 m zawiera niezb~ liczny zespół' otwornic, w którym wy- ,

'stępują gatunki: Globigerina ojficinalis S u b po t i n a, G. ampliapertura B o 11 i, Cibicides lopianicus M j a t lu k, Ammonia beccarii (L i n n e e), Catapsydrax 'dissimilis (e u s h m a'11 et iB e r m u d e z). ZeSpół terLma cechy ~espołów oligocemi (t'abL IV). . ,

'WiłołujJkach szarych, szarozielonych" ciemnoszarych wapnistych

lub bezwapnistych ~ głębokości 580,0 +586,0 m występuje ponownie

zespół dolnego paleocenu z szeregiem wymienionych wyżej. formagluty-

nujących i wapieimo-skorupowych z przewodnimi formami planktonicz- nymi, jak Globpconusa' daubjergensis (B r o n n ini a n 1Il) i Globorotalia compressa (P l u m m er).

·w

ułamku wa!pIl!istego iłołupku szarozielonego ~ pr~ymies2Jką wap-:

nistego iłołupku czerwonego zgłębokośd 586,0 + 586,1 m znajdujemy

zespół otwornic charakterystycznych dla warstw dolnego· eocenu z sze- regiem planktonicznych form przewodnich: Globorotalia velascoensis

,(e u s h m a n),G. lensijormis S u b b o ti na, G. subbotinae ,M o r 0-

zowa. ' .

Ciemnoszary, pra~ie czarny iłołupek wapnisty z głębokości 586,1 ~ 586,3 m zawiera zespół górnego paleocenu z formami Globorotalia mar- ginodentata Subbotina, G. ci.equa eushman et Rehz. Ten sam

zespół występuje w ciemnąszarych, bez",apnistych 'łupkach oraz zielo- noszarych i czerwonych iłdłupkach marglistych, z głębokości 586,55 + 587,8 m. ezerwonyiłołupek mąrglisty ze smugą marglistego 'łupku.sza­

rego z głębokości 58'1,9 + 588,2 m~aVViera ten' sarn zespół górnego pale- ocenu, zmieszany z fauną mastrychtu (Globotir'uncanci mayaroensis B o 11 i).

170 Antonina Jednorowska, Konrad· Konior .

W próbce nastęi;mej pochodzącej z głębokości 588,2

-+

588,45 m spo- tyka się iłołupek margHsty; jasny, zielonoszary z zespołem form prze- wodnich dla warstw mastrychtu: Globotruncana mayaroensis B ell i, :G. contusa (C u s h m a n), Pseudotextularia elegans (R z e h ak), P. ele-

ga.ns fructicosa (E.g ge r). .

. Próbki z głębokości 588,45 -+- 589,6 m pochodzące z ciemnoszarych .i zielonoszarych łupków marglistych i ciemnoszarych łupków piaszczy- .stych bezwapnistych wskazują znów na zinies,Zany zespół· mastrychtu i górnego paleocenu z formami przewodnimi wymienionymi poprzednio.

Ciemnoszare, silnie zlustrowane iłołupki . wapniste · z głębokości

586,6+590,0 m zaWlierają faunę dolnego eOCehU z zespołem p1aniktOOl'iC1l- .nych form charakterystycznych: Globorotcilia subbotinae M o r-o z owa, . ~G. lensiformis 5 u b b o ti ha; G. i1iaequispira 5 ub b o t lna.

W próbkach z głębokości 590,0 -+- 591,8 in pochodzących. z 'łupków

t

iłołupków ciemnoszarych, wapnistych występuje zespół mikrofauny charakterystyczny dla warstw dolnego oligocenu. Grupę form przewOd- nich dla tego :respołutworzą·, gatunki: Cibicides lopianicus' M j a t l u k, Bolivina mississipiensis C u

s

hm a n, .. Glbbigerina officinalis 5 ub b o- t i na i Pararotalia stellata(R e uss). . .

CieInIloszary twardy ił6łup~kz' głębokośCi 591,8

-+-

592,1 m zawiera

'znów zmieszany zespół tili1crofa:uny,Wktórym .. znajdujemy gatunki

'otwornic charakterystyczne dla górnego senonu·. i paleocenu~

Czerwone marrgliSlte . iłołuPlri z domiesZką !iłOłupku margl!i:stego 'zie- ]onOS1Jarego. oraz. łupkuc:ieIIUlOszarego z wkładką piaskowca napotkane

na głębókości592,1

+

594,1 m wykazują zespół otwornic planktonicz-

:n~h ż· gatunkami prZew'od!ntimi dLa warstw dolnego eocenu: Globorotalia 'rex M a r t i n i G. aragcineri8is N u t t a l, oraz zmieszany z nim zespół

!Charakterystyczny dla oligocenu z gatunkami: Globigerina wenezuelana H e d b e r g, G. ampliapertura. B o 11 i, Ammoniabeccari (L i n n e e)

j Cibicidespseudoungerianus (C u s hm a n) . .

W . zielonoszaryCh, twardych, . sła·bo' wapnistY·ch łupkach z: głębokości :594,1 -+- 594,6 m znajdujemy zmieszany zespół oligocenu i górnej kredy.

BezWapniste i wapniste Hofu,pki zielonoszare, ciemnoszare, szare i zie- . 1one'

i

głębokości 595,3 + ·596,75 m, leżące' pon;iżej warstwy piaskowca

występującej na głębokości 594,6

-+-

595,3 m, zawierają faunę przeIr).ie-

'Szaną na skutek silnego zaburzenia warstw, wśród którejspótykamy za- równo gatunki zp.anez dolnej kredy (Verneuilinbides subfiliformis Ba r- t en s t e i n, Haplophragmoides nonioninoides (R e u s s), jak i kredy gór- nej (Globotruncana mayaroensis· B o 11 i, Rzehakinaindusa (G r z y- 'b o w sk i), paleocenu (Globorotalia varianta (5 u b b Q t i n ·a), oraz gór- nego eocenu i oligocenu (Catapsydrax dissimilis C u s h m an et B e r- m u de z, Pararotalia stelI ata (R e u s s), Cibicides pseudoungerianus r(C u s h m a n).

Zielony, zbity, wapnisty mułowiec smugowany 'wapnistym mułow­

'cem . czerwonym oraz iłołupek wapnisty szarobrunatnawy, zielony .i ciemnoszary ·z głębokości 596,75-7-598,7' ni zawierają :respół mi.kro-

f.aunyżnahy z warstw. kampanu z grupą form wskaźnikowych dla tego wieku: Globottuncana a1'ca (C u s h m a n), Goessella carpathica L i s z- k o w a, Reussella szajnochae (G r z y b o w s ki), Dorothia crassa ~M a r s- :s o n), Hormosina excelsa(D y ląż a n k a) ..

Utwory płaszcżowiny podśląskiej 171

_ Poniżej głębokości '598,7 m występują już autochtoniczne utwory dol- nego tortonu, na które nasunięte są br.zeżne płaszczowinowe jednostki karpackie - cieszyńska i podśląska(K. Konior, 1960b).

STRATYGRAFIA

Przeprowadrone badania mikropaleontologiczne umożliwiły zesta- wienie 'dokładnego profilu stratygraficznego płaszcrowiny podśląskiej

w otworze Cieszyn 10 (fig. 1). PrzedstawJ.a się on następl,ljąco: .

505,7 +509,3. m - tyton dolny (łupki cieszyńskie doLne płaszczowiny cieszyń- s'k:ej)

509,3 -+- 519,0 m"":'" dolny paleocen (płaszczowina podśląska) (9,7 m) 519,0 : + !)20,0 m -dolna kreda

+

turon (1 m)

520,0 + 521,0 m - turon (1 m) 521;0 +- 527,2 m - mastrycht (6,2 m) . 527,2 + 527,3 ID - -dolny paleocen (0,1 m) 527,3 + . 5~,5 m - mastrycht (2,2 m)

529,5 . + 539,6 m - tyton dolny (dolne łupki cieszyńskie, tektoniczny porwak z płaszczowiny cieszyńskiej) (10,1, m) , . 539,6 + 555,3 m - tyton górny - berias (dolne łupki cieszyńskie, tektoniczny

porwak z.płaszczowiny -cieszyńskiej) (15,7 m) . 555,3 + 556,3 m - apt? (1m)

556,3 + , 557,2 m ~ alb + senon (0,9 m)

557,2 + 563,6 m - barrem-apt

+

paleocen (6,4 m) 563,6 -+ 565,0 m - barrem-apt (1,4 'm)

565,0 + 573,3 ' m - kampan (8,3 m) 573,3 -.+ 578,0 m - dolny paleocen (4,7 m 578,0 + 579,0 m - mastrycht (1 m) 579,0 + 580,0 m - oligocen (1 m)

,580,0 + 586,0 m - dolny paleocen (6,0 m,

586,0 + 586,1 m - dplny eocen (0,1 m) 586,1 ' + 588,2 m:- górny paleocen (2,1 m)

588,2' -+' 588,45 m - mastrycht (0,25 m) . 588,45 + 589,6 m - mastrycht

+

górny paleocen (1,15 m) 589,6 + 590,0 m"":'" dolny eocen (0,4. m)

'590,0' .+591,8 m - dolny oligocen (1,8 m)

591,8 + 592,1 m --, górny senon

+

paleocen '(0,3 'm) 592,1. + . 594,1 m - dolny eocen + oligocen (2,0 m) 594,1+ 594,6 m-oligocen

+

górna kreda (0,5 m) ,

594,6 + 596,75 m...-,; dolna. kreda

+

górna kreda

+

paleocen

+

górny eocen- -oligocen (2,15 m)

596,75 +598,7 m ' - kampan - (1,95 m) ..,.- (płaszczowina podśląska)

598,7 - - dolny tartoo. (miocen a'Iltochooic:zny)

Profil płaszczowiny podśląskiej z otworu Cieszyn 10 składa się z róż­

nowiek<lwych fragmentów i tektonicznych strzępów war·stw prawie wy-

~ącżnie łupkowych, ułożonych bezładnie. Ustalony na pods~wie badań

mikropaleontologiczinych wiek tych warstw obejmuje rozległy odcinek czasowy. od barremu do oligocenu włącżnie; W omawianym' profilu jed-

'172 ^Antonina.Jedlnorowskll, K:onrad Konior

nostki podśląskiej nie stwierdzono utworów cenomanu, kan:iaiku oraz

san-

'bonu .. ,Fakt ten ,spowodowany jest tekfuonliką, albowie'lll; ' wwtieroemu

, Ustroń '~ poło'żonym .wodległości 11,4 km ku ESE napotkano te ogniwa~

za wyjątkiem cenomanu (A .. J~norowS'ka, K. Konior, 1965), n8ltomi'list w wierceniu Pogórz 7, usytuowanym w odległości 16,4 km ku NE od otworu Ustroń 1, badania J. LiszkowejS'tWierdziły cenoman przy równo- czesnym braku kampanu, mastrychtu i danu (K. Kónior, 1960a, b). Po- nadto utwory cenomanu st'Wierdzonezóstały pr:tezJ. Liszkową wpłasz­

czowinię podśląskiej z otworu Puńców 1 oddalOnym o 2,3 km. ku

sw

od otworu Ciesżyn 10. Miąższość tektonicznych ~trzępów jest bardzo różna,

bo Wynosi od 0,1 ID do 9,7

m.

Największe miąższości womawranym'opoo- filu osiąga paleocen (9,7 m), kampan (8,3 m) i mastrycht (6,2 ro). .

Inne ogniwa stratygraficzne wykazują znacznie mniejsze miąższości, gdyż nie przekraczające 1,8 m. Oligocen osiąga, właśnie tę miąższość,

podczas gdy barrem i apt- 1,4 m, apt - 1 m, turon - 1 m.Najmniej- sze miążs20ści - ujawnione dzięki bardzo drobiazgowemu pobraniu pró-

" bek --.:. wykazują m:astrycht (0,25 m) oraz paleocen (0,1 m) i eocen (0,1 ro).

:Mjąższośc utworów tektonicznie, roztartych i przemieszanych waha' się

w granicach od 1,0 do 7,3 m. Najmniejs,zą miąższość wśród tych utworów reprezentuje dolna kreda przemieszana z turonem (1,0 m) i mastrycht przemieszany 'z g6rnym paleocenem (1,15 m), największą zaś alb prze- miesmny z senonem or~ ibarrem-apt przemieszany z paleocenem {7,3 m):

W ilnterwale 591,80+596,75 m Występuje stre:faprzemies1Janych teklto- niczme utworów o sumarycznej miąższości 4,95 m. W jej obrębie wystę:"

pują licząc od dołu: a) dolna kreda

+

gÓTnakred.a

+

^paleocen

+

^górny

eocen-oligocen (2,15 m)" b) oligocen

+

^{górna ,kreda {0,5 m), e) dlJlny}

eocen

+

oligocen (2,0 m), oraz d) górny senon

+

paleocen (O,3 m). Rów-

weź .i w interwale 556,30+563,6 m: wy8tępuj-e druga poważnJLejsza, me- 'fa utworów tektonicznięprzemieszanych, o , sumarycznej, , miąższości

7,3 m, w której od dołq znajdują się: 1) barrem-apt

+

paleocen (6,4 m),

i2) aJlb

+

senon (0,9 m ) . ' ,

*

Przy rozpatrywaniu prOfilu płasz.Czowinypodśląsl~iej ,zotworuOie-,

szyn 10 jako całości stwierdza się następujące:l)akty: . ; ' . A. Na głębokości 529,5+550,3 m, czyli na odcinku 25,8 m, występuje

tektoniczny porwak .z warstw cieszyńskich płaszczowiny cieszyńskiej.

Porwaki warstw cieszyńskich w obrębie utworów ;płaszczowiny podślą­

skiej stwierdzone zostały również w inny,ch wierceniach. W profilu tej jednostki z otworu Pogórz 7, o miąższości 411;5 m, występują aż trzy porwaki łupków cieszyńskich górnych (K. Konior, 1960a, b). Natomiast VI otworze Ustroń 1, w którym wielka miąższość (651,1 m) jednostki poo.-

śląskiej stwarza dogodne warunki, obser-\Vacji, nie napotkano porwaków , z płaszczowiny cieszyńskiej. Biorąc pod u'Wagęobserwowacrly przestl'lzen- ny układ stOSUnków w obrębie płaszczowiny podśląskiej w omawianym

obszarze, wyrazić' można przypuszczenie, że występowa.nie 'Porwaków warstw cieszyńskich ogranicZ'a się ,do bardziej 'zewnętrznej strefy :płasz~

czowiny podśląskiej . ',Badania mikropaleontologiczne' W'arstw, 'cieszyń­

skich występujących w, omawianym profilu w postaci tektoniónegopor,.- waka {wg rdzeni wYłącznie dolne łupki_Cieszyńskie) wykazały; że, w gór-

m

500

505

¹¹¹¹ tyton dolny

(dolne łupki cieszyńskie),

510

515 I ^IV

paleocen dolny

I""""'l-dolna kredo'

+

^turon

t~rC?n .

520

525 ~II

^mastrychł

I . . I' paleocen dolny masłrycht

530

535

^{tyłon' dolny}

540

I 111

aJ

:i2 U)

-c >-

'N

U)

·u

aJ

545'

^{..:;: Q,} _:.

tyton g6rny - beri os .

550

555

^.apt?"

IV

-

aJ C

"O

-g

560~

565 IV .. lI

^alb+senon borrem - op. t :..- paleocen /barrem'- apt

amp~n

paleocen dolńy

~1' _2

.---

fil 570

580 585 590 ~

~IV

astrycht .oligocen . paleocen dolny

. ocen. dolny. 1---trJI1.paleocen górny

masłrychł

.astrYcht

+

paleoceng6rny . eocen dolny

Y,oligocen dolny

'l,!górny senon

+

paleocen

'i'

eocen dolny

+

^{·oligocen .}

~3

5~ ^{95 1\ III}

_V

. 600 O

oligocen

+

górna kreda

I~Jdolna

kreda

+. g6~na

kreda

+

paleocen

+

l +

górny' eocen -:- oligocen -- -- l'\kampan

forto n dolny

Fig. 1. Pro:&płaszcwwJny podś1ąsk:lej w otworze Oieszynl0 w Mnlsztwie koło Cieszyna

Section ot ,the Sub-Slles.i.an nappe !In bare hoie ~ 10 at. Mnf.'BZtwa

Il:eU Cieszyn .

1 ,;,.. łupki c1~e dolne plaszczowlDy cieszyńskiej 1 Jej tek:ton1czDeao porwaka wlif6d utwor6w płaszczowiny pod~lIIIklej; 3. - utwory poaBląskie tektonicznie prze- mieszane; miocen autochtoniczny (torton dolDY.); 3 - Berta Uolupk9Wo-mułowcOWII;

ł'- seria dębowiecka;' s.tlOopled t;ektonlQz'nego przą'obrazenl,Q

w ^Q I' •. t w: I - łupki lłabo wyAUzgauę, II - łupki wyAUzgaue, m - . łupki z1U8tro-' wauę, IV - łupki sllD1e zlustrowaue, V - łupld łuskowato zlustrowaue . 1 - Lowar .cieszyn. &hałes ot Cieszyn nappe and ot lts tectonical pU&hed blocka

in· tha formatlona ot Sub-SUesian nappe; J' J Sub-SUes:lan. formatlona tectonically

rnl%ed; aułochthonoulI lI4locene (I!'pper Tortoruan); a ...,. clay-lhale-muc18tone Berlea:

4 - Dębowiecka !!enes;. d e g r e e o 1: t e c t o D 1 c al a l t er a t1 o n ,o f b e d s:

l - ehalee Blightly slide4, I!

-=

^1Il1ded. lIhales, m - cllckens1d.e4 Bhat_, IV • IItrollllly sl1ckellBid.ed &hales; V - Bhala Illckensided in SCale-Uke manner

'(j,nvory" płą.llzczowiny podśląskiej 173'

nej' części, porwaka, na głębokości 529,5

+

539,6 m, występuje mikrO- fauna dolnego tytonu, podczas gdy w dolnej - na głębokości 539,6+

555,3',m - , mikrofauna młodsza,' wska'zująca na górny tytori.-berias. Nie ulega, więc wątpliwości, że warsjwy w porwaku są odwrócone. Niemniej 'faktem pozoStaje szeroki zasię~ wiekowy łupków ,cieszyńskich' dolnych z omawianego porwaka, obejmujący ocicinek od dolnego tytonu po berias

włącznie. Jak wynika znajnowszych badrul S. Gerocha (1966, 1967),

łupki cieszyńskie dolne reprezentują dolnytyton, podczas gdy gÓrny tyton i berias 'określają .już, wiekowo wapienie cieszyńskie. 'W omawia- nym porwaku facja łupków oieszyńskich dolnych sięga wiekowo wyżej

1 zastępuje wapienie cieszyńskie. W ten ,sposób potwierdzałaby się ogól- na zasada -'- prawdopodobnie w:o:brębie karpackich utworów fliszowych - ukośnego przebiegu gra.nicfacjalri.ych w stosunku do wiekowych.

W. Nowak ((967) na podstawie mikrofacjalnych badań wars-tw cie-

--szyńskichz Góry Zamkowej w Cie'szynie \vyraził przypusZGzenie, że

" ... doLne łupki cieszyńskie -:- będące generalnie ogniwem starszym od wapieni cieszyńskich - w pewnych strefach, zwłaszcza na, peryferiach maksymalnej depozycjiviapieni cieszyńskich, mogą :się pojawiać w wyż­

szej pozycji j-ako litofacja (łupki z wkładkami wapieni kalpionellowych) i zas-tępowaćczęściowo lub, być może, nawetca'łkowicie ogniwo wapieni

cieszyńskich". Szczegółowe badania litolo~czne i mikropaleontologiczne porwaka Cieszyńskiego z otworu Cieszyn 10 wskazują ,na słuszność wy- 'rażonego powyżej pogląduW. Nowaka (1967). Dodać przy tym moż,na,

że w prostej linii odległość otworu Cieszyn 10 od Góry Zamkowej w Cie- szynie wynosi 3,7' km. '

B. Różnowiekowe utwory tekrtxmicznie przemieszane układają się

w cztery wyraźne strefy, przy czym dwie z nich o miąższości nieznacz- nej występują na głębokości 519,0 4- 520,0 m ,(1,0 m) i 588,45 ~ 589,60 ID

{l,15 m), natomiast pozostałe o więkazych miąższościach występują na'

głębokości 556,3

+

563,6 m (7,3 m). i 591,H

+

596,75 m {4,95 m).

G. Ska'ły egzotyczne drobnych ,rozmiarów (do 1 Oćm średnicy) w po- staci ciemnoszarych wapieni, a lokalnie syderytu ilastego występują tyl- ko

w

dolnym odcinku pr:ati:J.u --od głębokoąci 578,4 do 592,6 m,: Na głę­

,bokości 591,7

+

591,8 m napotkano kawałki ciemnoSzarych wapieni mar- glistych' z żyłami bii.ałegokalcytu zawierającymi drobne ilości ciemno- brunatnej, IPrawie czarnej ropy naftowej.

D.Łupki wchodzące' w skład płaszczowiny podśląskiej wykazują róż­

ny stopień tektonicznego przeobrażenia (K. Konior, 1960a, b), przy czym - jak to widać z rysunku (fig. 1) - górna część profilu dO' głębokości olrołO' 569 m' składa się z utw;orów z reguły sUnie ,zlustr()lWla!Ilych, podC2:a.s gdy część dolna zawier,a dość często fragmenty warstw bez widoczniej- szych śladów zaoangażowaIlia Itektonicznego. 'Podobne stosunki występują również w oddalonym o 11,4 km na ESE otworze Ustroń 1, w którym

miąż8rość, płaszczowiny podśląskiej' wynosi 651~1 m,.gdzie"'również do

głębokości 923 m warstwy są silnie zlustrowane i lokalnie przemieSzane tektonicZnie, podczas gdy poniżej, w dolnej części profilu (do głębokości

1108 m) obserwuje się większe nawet partie warstw zupełnie tektonicz- , nie nie przeobrażonych. Tego rodzaju u~ład stąsunk6w ma swoje źródło

w .warunkach formowania się ' płaszczowiny podśląskiej (K. Konior.

1960a, b). '

U,twory }>laszczowiny podslqskiej' 173"

nej cZ~Sciporwaka, na glt}boko§ci 529,5 + 539,6 rn, wyst~puje mikro- fauna dolnego tytonu, podczas gdy w dolnej - na gl€;bokosei 539,6+

555,3ni - mlkrofatina mlodsza, wskazujElca na g6rny tyton-berias. Nie ulega. wi~ wq,tpliwosci, ze war~ w porwakusEloowr6cone. Niemniej . faktern pt>zoStajeszeroki zasi~g wiekowy lupk6wcieszyD.skich· dolnych z omawianego porwaka,obejmujElcy ocicinek od dolnego tytonu po berias wlElcznie. Jakwynika z najnowszych badati S. Gerocha (1966, 1967), 'lupki Cieszyiiskie dolne reprezentujEl dolnytyton, podczas gdy g6my tyton i berias 'okreSlajEl juz wiekowo wapienie cie.szynskie. 'W omawia- nym porwaku facjoa lupk6w oieszyiiskich dolnych si€;ga wiekowo wyzej

lzast~puje wapienie deszyD.skie. W ten ,spos6b potwierdzalaby si~ og61- na zasada -'- prawdopodobnie w.'o:br€;bie karpackich utworow fliszowych - ukoSnego przebiegu granicfacjalnych w stosunku do wiekowych .

. W. Nowak{(967) napodstawie mikrofacjalnych badail. warstw de- -sz-yllskichz G6ry Zamkowej w Cie'szynie 'wyrazU przypuszGzenie, ze

" ... do1ne rupki eieszyilskie -:- b~dqce generalnie ogmwem starszym od wapieni cieszynskich ---' w pewnych strefach, zwlaszcza na· peryferiach maksymalnej depozycjiwapieni cieszyitskich, mogEl si~ pojawiacw wyz- 'Szej pozycji j-ako litofacja (lupkiz wkladikami wapiEmi kalpionellowych) i zastEWowaCcz€;sciowo lub, bye moze, nawetca'lkowiGie ogniwo wapieni cieszyil..skich". SzczegOlowe badania litologiczne imikropaleontologiczne porwaka Cieszyitskiego z otworu Cieszyn 10 wskazujEl ,na S'rusznose wy- . razonegopowyzej poglElduW. Nowaka· (1967). Dodae przy tym moz,na,

ze w prostej linii odlegloSC otworu Cieszyn 10 00 G6ry Zamkowej w Cie- szynie wynosi 3,7' km. .

B. R6z.nowiekowe utwory teManicznie przemieszane ukladajq si~

w cztery wyrazne strefy,przy czym dwie z nich 0 miqzszosci nieznacz- nej wyst€;pujEl na gl€;hokosci 519,0 4- 520,0 rn .(1,0 m) i 588,45 ~ 589,60 m {l,15 m),natomiast pozostale 0 wi€;k$zych miqzszosciach wyst~pujEl na'

gl~bokosci 556,3 + 563,6 m (7,3 m). i591,.B + 596,75 m (4,95 m).

C. Ska'ly egzotyczne drobnych ,rozmiarow (do 1 Oem srednicy) w po- st-aei eiemnoszarych wapieni, a lokalnie syderytu ilastego wyst~pujEl tyl- ko

w

dolnym odcinku prOfi:Iu -'-od gl~k~ci 578,i: do 592,6 m,: Na gl~­

,bokosci 591,7

+

591,8 m napotkano kawalki ciE'!InnoSzarych wapieni tnar- glistych' z ·zylami l.:xi.alegokalcytu zawierajlicymi drobne ilosci ciemno-

brunatnej, IPrawie czarnej ropy naftowej. .

D.LUpki wchodzqce' w sldad plaszc2lowiny podsll:tskiej Wykazujq r6z- ny stopien te'ktonicznego przoobrazenia (K. Konior, 1960a, b), przy czym - jak to widae z rysunku (fig. 1) - g6rna CZ€;Se profilu do gl€;b6kosci olrolo 56,9 m' sldada si€; z U~WiOrOw z reguly si1nie ,zlustrQlWla!Ilych, podC2:a.s gdy cz~e dolna zawiera dose CZ€;sto fragmenty 'warstw bez widoczniej- szych sladow zaoangazowaIlia Itektonicznego. 'POdobne stosuniki wyst€;pujq r6wniez w oddalonym 0 11,4 km na ESE otworze Ustron 1, w kt6rym

miqZs~se plaszczowiny pQCislqskiej wynosi 651 ~1 rn,gdzie r6wniez do gl€;bolrosci 923 m warstwy Sq silnie zlustrowane i lokalnie przemieSzane tektonicZnie, podczasgdy ponizej, w dolnej cz~sci profilu (do g'l~bokosci 1108 m) obserwuje si€; wi€;kszenawet partie warstw zupelnie tektonicz- . nie nie przeobrazonych. Tego rodzaju u}dad stqsunk6w ma swoje zrOdlo w warunkachformowania si€; ' plaszczowiny podslElskiej (K. Konior,

1960a, b). .

174 ^Antonina Jednor~:rvl/'ska, Konrad Konior

Prawie kompletny materiał rdzeniowy z płasżczowiny pódśląs~ej w otworze Cieszyn 1 OostaJteczrue .potwierdził wysunięte już wcześniej

. sugestie na temat tektonicznego charakteru tej jednostki (K. Konior.

1959a, b, 1960a, b; A. Jednorowska, K. Konior, 1965). Charakterystyczną cechą jej budowy są bezładnie obok siebie występujące różnowiekowe

fI'agmentyi tektoniczne strzępy warętw. Potwierdzają to ^zespoły .mikro- fauny pochodzące z próbek pobranych nieraz w odległości zaledwie paro- centymetrowej, a wykazujące wielkie rÓŻnice stratygraficzne. W ,tych warunkach doszukiwanie się jakiejś prawidłowości w obrębie roztartej.

i przemieszanej plastycznej masy, jaką stanowi p'łaszczowina podśląska

w .omawianym dbs~arze, slmzane jest na niepowodzenie. Jednostka ta· po- si'adacharakter swoistego tekitonicznego druzgotu o zmiennej miąższości.

zachowującego jednak dużą niezależność'od jednostek nadległych, o czym

świadczą duże jej miąższości właśnie w bezpośrednim sąsiedztwie ma- sywnej płaszcwwinygodulskiej (otwory Ustroń 1, Kęty 3) względnie już

nawet w jej ^obrębie (otwory Andrychów 2 i Andrychów 4). '

, Państwowe Przedsiębiorstwo Poszukiwania Naftowe - Kraków Kraków, ul. Lubicz 25 ,

'Oddzlał Karpacki Instytutu Geologicznego'

Kraków, ul. Grzegórzecka 81

Nadesłano dnia za kwietnia 1988 r.

PISMlENNICTWO

BIELECKA W., PoŻARYSKI W. (1954) - Stratygrafia mikropaleontologiczna gór- nego malmu w Polsce środ~owej. Pr. Inst. Geol., 12. Warszawa.

GERoCH S. (1966) - Małe otwornice dolnej kredy serii Śląskiej w polskich Kar- , patach. ·Rocz. Pol. Tow. Geol., 36", .p. 41~0, nr 4. ~aków.

GEROCH S. (1967) - llX. A. Some Assemblages of Microfauna from ,the Silesian Series of the Western Polish Carpathians. Biul. Inst. Geol., Zł1, p. 369-

393. Warszawa. ,

HANZLIKOvA E. (1965) .~ T.he Foramlniferaof the Klentnice ·Beds (Malm);

Sbornik Geol. Ved., Paleont 5, p. 39-106. Praha.

JEDNOROWSK,A A., KONIOR K. (1005) - Las formatiOOlB du flysch chaaie dam

. le forage Ustroń 1. Bull. l'Acad., Potd. ScL

ser.

d .. sci

geol.

et geogr .•

13, p. 281-267. Varsovie.

KONIOR K. (1959a) - Nowy przekrój poprzeczny przez brzeg karpacki na zachód od Bielska. Biul. Irnst. Geol., 141, p. 3~0. Warszawa.

KOmOR K. {1959b) - Map of Isopachytes of the Sub':'Silasian Nappe in the Cie- szyn - and Bielsko Region and lts Significance for Str;atigraphic and.

TectooIDc Inveslhlg·aJtrolIlS. Bull. l'A'cad. Pol. d. &1

Ser.

d. sd, chim., geol. et geogr., 7, nr U, p. 845--850. Varsovie.

KONIOR K.(l960a) -Szczegółowe badania mikropaleontoiogiczne jako warunek.

,ostatecznego ustalenia stratygrafii, Karpat .fliszowych. Kwart. geol., 4~

p.. 1070-1088, nr 4. Warszawa.

Streszczenie " 175

KONIOR K. (1960b) - Tektoniczne przeobrażenie warstw jako wskunik dziejów i warunków formowania się, J;>łaszczow.iny podśląskiej. Nafta, 16"

p. 106-108, nr 4. Katowic.e.

NOWAK W. (1967) - Rozwój i pozycja stratygraficzna utworów z Góry Zamko- wej w Cieszynie nad Olzą. Kwar,t.geol., 11, p. 335---:-351, nr 2. Wars'zawa.

M.HTJIIOKE. (1939)-~OpaMHllHq,epLI, BepXHelOpcKHX H BlDKHeMeJIOBLIX OTJIOJKeHHitCpe)J;- Bero rrOBOmn.g H 06~0 CLrpTa. TpYALI HHrPH, cep. A, BLIn. 120. JIeBIłBIJ>8A.,

AlrroBHHa.EAHOPOBcKA, KOHPaA KOHHOP

OT.JJ:OiKEHIDł rrOACUJIE3CKOrO nOKPOBA B CKBtUaIHE QEIIBłH 10

Pe310Me

Pa3pe3 nO)J;CHJle3CKOrO nÓ1CpOBa, nonyqeHHLIlt B CKBalKlIHe D;elDHH 10 oil:OJIO D;enIIłHll, HMeer·

HCKJIIO'łHTem.IlO BaJKHoe 3Ba'leHHe AJISI n03BaHHS1, CTpanrrpaq,HH H oc06eHHO TeKTOHHKH 3Tor~

3JIeMeBTa. OB JlBimercg eAJiHCTBeHHLIM no'ł"tH no.JIHLtM pa3pe30M ·3Toro 3JIeMenra, nonyqeHBLIM B CKBalKHHe )J;O CHX nop~ 'rrO.D;p06me MBKponaneoBTOJIOI"H'iecme HCCJIe,n;OBaHBSI nOKa3aJIH, 'lTo.

pa3Pe3 COCTOHT H3 pa3HOB03paCTHLIX q,parMeBTOB 'H TeKTOHK'lec:KHX OTpe3KOB nO'lTH HCKJIIO..m-, , TeJThHO ~bIX, xaOTH'lecKH pacnOJIOJKemri.rx CJIoeB,_ BOOpaCT 3THX CJIoeB OTHOCHTCH K .D;0CTa-·

TO'IHO llIHpOXOMY OTpe3xY BpeMeHH OT 6appeMa no OJIHro:u:eB BKJIIO'łHTem.IlO.

MOII\BOCTh TeKTOBH'leCKHX 0l"pe3KOBBeCbMa pa3JIH'lHa H paBwieTcg OT 0,1 .D;O 9,7M., a MO-, II\BOCTb BCTpe'lalO~Cg B pa3pe3e TeKTOBB'l~ neperepTIdX H nePeMema.BBLIX OTJIOJKeHHlt, Kone6JIeTCg MelEAY 1,0 ~i H 7,3 M. Cpe)J;H nO.D;CHJIe3CKBX nopo)J; B pa3pe3e CKBaJKBHLI D;enm::H l(},

Ba rny6HHe 529,5-555;3 M 3aneraeT TeKTOBB'lecKlrlł O'ITOpJKeHe:u: lłIDKHiIx :u:eIIIHHCKHXCJIaa:u:eB.

H3 :u:eIIIHHcKoro D~KPOBa., ,AeTaiIbllUe MBKponaneOBTOJIOI1l'iecme HCCJIe)J;oBaHBSI CJIoeB' OTTOP-' ,

JKea:u:a 'nOKa3aJIH, 'ITO ~03pacT HX OTHOCHTCH K HHJKHeMY THToRY-6epPHacy, 'ITO yxa3LIJiaeTHa.

3aMeHY CKOJIJIemuI :u:eIIIHHCKHX ,H3BeCTIDIKOB 4Ja:u:Heii: HHlKHHX :u:emHHCKHX cnaa:u:ea. KooMe TOro.

Ol"Me'leHa HBBepcHH CJIOOB B OTTOpJKea:u:e.

ITO'łTH nolIHbIil: KOMIJJIeKC KepHO,BOro MaTepHana H3 nO,I\CHJIe3CKOrO nOKpOBa B CKBaJKHHe, D;eIIIHH 10 OKOH'lllTeJIbHO nO)J;TBep,I\RII paRee llpeAJlOJKeHHYlO Koa:u:en:u:mo OTHOCHTeJIbHO TeKTO-, HK'Iecxoro xapaKTepa 3Toro 3JIeMeBTa (K. KOHHOp, 1959, 1960 a, b, c; A. E)J;HopoBcxa, K. Ko-, HHOp, 1965). XapaKTepHLIM npH3HaKOM

ero

CTpoeBHH SlBJIHercJl xaOTH'l~oe 3aJIeraRHe B 6JIH3KOM coce,I\CTBe Pa3HOB03paCTHbIX'q,parMeHTOB H TeKTOBB'lećKHx OTpe3KOB c.rroeB. 3TO nO,I\TBepJK,ll;aeTCg' KOMDJIeKCOM MBKpoq,aYHLI, nonyqeRHLIM H3 .o6Pe3KOB, ~HThIX HHOr,I\a Ha paCCTomma: TOJIbKO, HecxOJIbKHX CaHTHMeTpOB ):\pyr OT ):\pyra H YKa3bmaro~ Ha 60JIbmoe pa3JIil'lHe BCTpanrrpaq,HH~

B 3THX yCJIOBHJIX nOHCKH XaKo:ll: JIH60 3aKOHOMepHOCTH B ripe)J;enax nepeTepTo:ll: H nepeMeIDaBBo:ll:

nJIaCTH'lecKo:ll: MaCCLI, XaxyIO npe,I\CTaBJIHeT co60:ll: nO,I\CHJIe3CKHlł nOKpOB, Ha ODHCLIBaeMOj!:'TePPH-- TOpHH 06pe'leHo Ba BeY.D;a'ł)'. 3TOT 3JIeMeBT HMeer xapaxrep cBoeo6pa3Hoit TeKTOBB'leCKOB: 6pex- 'IHH HenOCTOHRHo:ll: MOII\BOCTH, COXpaHSl101II;eit O)J;HaKO 60Jil,~ He3aBHCHMOCTh OT BLIIIIeJIeJKa- m;HX 3JIeMeHTOB, O 'JeM CBlr)J;eTeJIbCTByroT 60JIbIDHeMOID,BOCTH

ee

HMeRHO B Henocpe)J;CTBeRHOM coce,I\CTBe c M3CCHBHLIMro.n;yJIbCKHM nOKpoBOM (CKBalKBHl! YCTpOHb 1, KeHTLI 3) HJIH )J;aJKe B ero.

npe,n;enax (CKBalII;IIH8. AH)J;pbIXYB 2 H AH)J;pLIXYB 4).

l76 Antonina Jeclinorowska, Konrad Konior

--~---~--~----~-~---

fintonina JEDNOROWSKA, KOnl'!a.d KONIOR

DEPOSrI)S OF· SUB-SILESTAN NAPPE 'IN BORE HOLE CIESZYN 10

Summary

The section of the Sub-Silesian ·nappe 6bserIVed in bore hole Cieszyn 10,

:situated near Cieszyn, is. of particular importance for the knowle<lg1! of the

strat-igraphy and of the tectonics of this un~t. This is the only almoSt complete :proifileof the unit' 'cO!IlJS!idered, obseILWed in one bore hole. The detailed mtiJcropala,eon-

tologlcal examinations have demonstrated that the section al~st entirely consists

,of ovariou'S fragm~ts and tectmLic remnants of shale beds, different inage,arranged

.chaotically. The age of these beds is from Barremian to Oligocene, dnclusive. The

·thicmess ofth,e tectonic remnanms r;al!lges from 0,1 to 9.7 metr,es, tha·t of :the tectonic, CIl"'Ushed and mixed farmatioo'S, h'eing from J..O to 7.3metrea. Among the

.,Sub-Siles'ianformaiflions, a tectonical detach~ Iblock of th~ Lower OIeszyn shales

.of the Cieszyn nappe have been noted to occur in the' section 9f ,bore hole Cieszyn

10 'at a depth from 529.5 to 555.3 metres. Detailed micropalaeontological examina-

·toons of the beds of the detached block prove its Lower Ti1thonian - Bel'Tiasian

;age .. This points to a fact· that the member of the Oieszyn limestones is it"'eplaced

with the facies of the Lower Cieszyn shales. Moreover, a,n: inoversion ~ beds found ::to ,occur in the d.etached block have been ascertai.ned, as well.

. . The almost complete COTe material taken from tbeSub-Silesian nappe deposits

-in boTe hole Cieszyn 10 proved the previoW! il!'uggestiops I8S

to

the teCtonic character

·of the unit considered (K. Konior, 1959, 1960 a, b,c; A~Jednorowska, K. KOnior,

1.1965). Chaotk fragmeIlits and t-ectoDiic renmaattlS of. ,~ec:ts, tVariQUS ID 'age, are'

.{!haxacteristic feature .of its structure. This fact is eviden{!ed /by the microfauna

.assembl'ages of the samples ff'equently taken even some centimetres apart, .. character~ed by gr,eat stratigraphical differoo.'ces. Under these conditions,an

;attempt at looking for any regularity within the gt.ound and mixed [plastic mass, which ·is represented here by the 'Sub-Sllesian ·nappe depostts, seems

to

be doomed

.. to fail. This unit. is built up .of spe~ific de1:)ris, various ~ thickneSrS.HoweIVeIl", the

,debrtsare independent ·of the .overlying units,' as proved by its considerably' . thickness .obserlVed in the immediate neighbourhood of the mas's~ve Godula na,ppe ,.(bOIre holes UstrOii land K~ty '3), or even wdthin thls lIlaJppe (bore holes Andry-

~h6w 2 and Andrych6w 4).

Kwart. geo!., nl' 1, 1969 r. TABLICA I

Antonina JEDNOROWSKA, Konrad KONIOR - utwory plaszczowiny podslljskiej w wler- ceniu Cieszyn

TABLICA I

Zesp61 mikrofauny tytonu dolnego. Otw6r Cieszyn 10, gl~b. 536,0+536,6 m, dolne lup- ki cieszynskie. Pow. 45 X, fot. J. Janik

Microfauna assemblage of Lower Tithonian. Bore hOile Cieszyn 10, depth 536.0+

536.6 rn, Lower Oieszyn Shales. Enl. X 45. Photo by J. Jaruk Fig. 1, 7, 8. Astacolus minutus (B 0 r n e rn ann)

Fig. 2, 3, 9. Lenticulina milnsteri (R 0 e mer) Fig. 3, 10, 11. Lenticulina subalata (R e u ss) Fig. 5. Lenticulina infravolgensis (M ja t 1 u k) Fig. 6. Lenticulina magna (M j a t 1 u k)

Fig. 12. Lenticulina cf. brilckmanni (M j a t 1 u k) Fig. 13. Lenticulina cf. infravolgensis (M j at 1 u k) F-ig. 14. Vaginulina _cf. gibbosa (T er que ^m) Fig. 15, 16. Dentalina communis d'O r big n y Fig. 17, 18, 19. Dentalina oligostegia {R e u s s) FIg. 20. Planularia cordiformis (T er que ^m) Fig. 21. N odosaria strfatojurensis K 1 ii h n Fig. 22, 23. Planularia filosa (T e or que rn) Fig. 24, 26, 27. Lagena laevis (M 0 n ta g u) Fig. 25. Lagena globosa (M 0 n tag u)

Kwart. geol., nr 1, 196~r. TABLICA II

Antonina JEDNOROWSKA, Konrad KONIOR - utwory piaszczowiny pods!qSkiej w wier- ccniu Cieszyn