SPOSOBU POSŁUGIWANIA SIĘ BAKTERIOLOGICZNĄ EZĄ MIAROWĄ NA WYNIKI OZNACZANIA LICZBY BAKTERII W MOCZU

PIOTR JAKONIUK, JERZY BOROWSKI

WPŁYW SPOSOBU POSŁUGIWANIA SIĘ BAKTERIOLOGICZNĄ EZĄ MIAROWĄ NA WYNIKI OZNACZANIA

LICZBY BAKTERII W MOCZU

Z Zakładu Mikrobiologii AM w Białymstoku Kierownik: prof. dr habil. J. Borowski

Wykazano, że oznaczanie liczby komórek bakteryjnych w moczu

przy użyciu platynowych ez miarowych w zasadniczym stopniu nie od- biega dokładnością od klasycznej metody liczenia przy zastosowaniu pipety i kolejnych rozcieńczeń, jeśli badanie to będą przeprowadzały stale te same osoby oraz w maksymalnym stopniu zachowane zostaną określone warunki, wymagane przy posługiwaniu się ezq.

Określenie liczby żywych komórek bakteryjnych w badanym moczu jest podstawową metodą diagnostyki zakażeń układu moczowego (3, 4).

Klasyczne sposoby oznaczania liczby bakterii przy zastosowaniu pipet i płytek Petriego są jednak stosunkowo drogie oraz pracochłonne. Spo- śród wielu uproszczonych metod służących do tego celu, najszerzej przy- jęła się technika zaproponowana przez Hoepricha (2), polegająca na po- siewie moczu przy pomocy dwóch platynowych ez miarowych pobiera- jących 0,01 oraz 0,001 ml moczu. Wg autora sposób ten nie odbiega zbyt- nio swą dokładnością od metody klasycznej, a w zupełności wystarcza do określenia granicznej liczby 105 komórek/ml, świadczącej o znamiennej bakteriurii.

Obecne doniesienie dotyczy techniki posiewu moczu przy pomocy pla- tynowych ez miarowych, a szczególnie wpływu sposobu pobierania mo- czu na uzyskiwane wyniki oznaczeń.

MATERIAŁ I METODY a) Charakterystyka bakteriologicznych ez miarowych.

Ezy wykonano z drutu o średnicy 0,6 mm sporządzonego:

— z czystej platyny (Nr katalog. 50-500) *,

— ze stopu platyny z irydem (2%) (Nr katalog. 50-502) *,

— ze stopu platyny z rodem (10%/0) (Nr katalog. 50-511) *,

Z każdego drutu wykonano po dwie ezy o długości 80 mm oraz średnicy we- wnętrznej oczka: 5,0 mm (eza pobierała 0,01 ml moczu) 1 1,0 mm (eza pobierała

0,001 ml moczu). |

b) Oznaczanie wpływu sposobu pobierania moczu ezą na objętość próbki.

Objętość pobranego przez ezę moczu prawidłowego oraz 0,9%0 roztworu NaCl

* Druty z w/w stopów zostały wykonane przez Mennicę Państwową w War- szawie.

170 | P. Jakoniuk, J. Borowski Nr 2

oznaczano grawimetrycznie, przy założeniu, że 1 ul płynu odpowiada ciężarowi 1 mg. Pomiarów dokonywano przy użyciu wagi analitycznej z dokładnością do 0,1 mg. Ciężar próbki wyznaczano poprzez odjęcie ciężaru ezy opalonej od ciężaru

ezy z płynem. Roztwór NaCl 0,9%6 oraz mocz pobierano stosując różne szybkości

wyjmowania ezy z płynu ruchem pionowym przy różnych kątach ustawienia płasz-

czyzny oczka ezy do powierzchni płynu.

c) Oznaczanie wpływu sposobu posługiwania się ezą na liczbę przenoszonych komórek bakteryjnych.

Zawiesinę komórek Escherichia coli w 0,9%0 roztworze NaCl, zawierającą 104

komórek/ml, pobierano stosując różne szybkości wyjmowania ezy z płynu, przy

różnych ustawieniach płaszczyzny oczka ezy do powierzchni płynu. Posiewu dokony-

wano na podłoże mięsne, rozprowadzając dokładnie próbkę ruchem zygzakowatym

na 1/4 powierzchnię płytki o średnicy 100 mm. Liczbę wyrosłych kolonii, którą

przyjęto za liczbę przeniesionych przez ezę komórek bakteryjnych, oznaczano po 24 h inkubacji w temp. 37?C. Liczbę komórek bakteryjnych w 1 ml zawiesiny ozna- czano również klasyczną metodą z zastosowaniem do posiewu pipety, którą prze- noszono na płytki z podłożem mięsnym po 0,1 ml kolejnych rozcieńczeń (10-1 do 10-4) zawiesiny w 0,9% roztworze NaCl. Po dokładnym rozprowadzeniu próbki przy pomocy jałowej, szklanej bagietki po powierzchni podłoża, płytki inkubowano przez 24 h w temp. 377C, a następnie określano liczbę wyrosłych kolonii.

Uzyskane wyniki przedstawiono w postaci wartości średnich z zaznaczeniem odchylenia standardowego oraz współczynnika zmienności, obliczonych według ogól-

nie przyjętych metod.

W tabelach podano wyniki uzyskane tylko przy użyciu ez wykonanych ze stopu platyny z rodem (10/0), ponieważ dane te były identyczne z otrzymanymi przy zastosowaniu ez wykonanych z innych stopów.

Pomiarów dokonywała stale jedna i ta sama osoba.

WYNIKI I OMOWIENIE

Dane przedstawione w tabeli I wskazują, że objętość próbki pobranej przez ezę o średnicy wewnętrznej oczka 5,0 mm zależała w istotnym stop- niu od szybkości wyjmowania ezy z płynu oraz ustawienia płaszczyzny oczka ezy do powierzchni płynu. Najmniejszą objętość eza pobierała przy jej powolnym wyjmowaniu z płynu oraz ustawieniu pionowym. Wartość ta była około 6 razy mniejsza od objętości pobranej przy zastosowaniu szybkiego ruchu wyjmowania ezy oraz jej poziomego ustawienia. Wartości odpowiadające założonym (0,01 ml) obserwowano przy szybkim wyjmo- waniu ezy oraz jej pionowym ustawieniu. W tym przypadku obserwo- wano również najmniejszą zmienność uzyskanych wyników.

Podobne zależności obserwowano przy posługiwaniu się ezą o średnicy wewnętrznej oczka 1,0 mm (tabela II). Także i w tym przypadku war- tości założone (0,001 ml) uzyskiwano przy szybkim wyjmowaniu ezy oraz prostopadłym ustawieniu płaszczyzny oczka ezy do powierzchni płynu.

Również liczba przeniesionych komórek bakteryjnych zależała od spo- sobu pobierania zawiesiny. Wartości najbardziej zbliżone do oznaczanych przy pomocy klasycznej metody liczenia pipetą, obserwowańo także przy zastosowaniu szybkiego ruchu pobierania próbki oraz pionowym usta- wieniu ezy (tabela III i IV).

Przedstawione wyniki wykazały, że oznaczanie liczby komórek bak-

teryjnych przy pomocy miarowych ez bakteriologicznych nie odbiega

dokładnością od metody klasycznej, przy zachowaniu jednak stale tych

samych warunków pobierania ezą moczu. Wydaje się, że koniecznym jest

ŁT'OI 82—0% re 0F9€' ТТТ 8% — 0*& 94 0FFE' © (ouroizod) .g '40

60‘ST

0%—€'I 2% 0F89'1

GI'GI

0'%—€'T

950991

(erugoyn)

„Gp "40

[РТТ %1—6'0 II0F<GOT 94'6 %1—6'0 01 0F80'I (omouord) „06 'H0 119475

676

91—51 8190-Е 18*Т 98‘L

I—-Z‘T Il‘OF

OP‘

(oworzod)

„G “yo

4P'8I G'1—6'0 1Z‘OF FIT GO'T4 G1—80 PŁ OFPIT (erugoyqn) „cp "40 Gp'0I 8'0—9'0 Ł0'0F29'0 QŁ'TI 80—9'0 80'0F89'0 (omouord) „06 "40 Kujomoq

% M Togou XEU то: QS F erupo1g % M Togou xeUutr Ulu] QS F epess пад nudjd z Az9

-uoquiz *48 А, “USTUIZ “SAA IuqozieImOd op Azo eyz00 | ешемош

AuzXzozseyd erueormejsn yeyy |) -fAM ony AMOFPIMEA1d 7950 Тем 1041201 %6'0

"uu Of, Eyz90 (ouziqdumom Korupsig Oo ®молеци 979 61201801049} е4 29729 eueiqod nzoo0u!r O89MOJPIMEJd ZEJIO [DEN NI0M201 %6'0 (1) 23039 (а0 II EIĘdEL

Modeluiod QT Z 9s0q18M Ezsydim(eu zeio ezsforuwufeu — *PUWj-UU] ‘оморлерие1$ эт91Ачэро — а$

СР ‘от

%90—9'91

0/'5-Р 67

55

G8'TI

644 —8'6I

LL

QF

ŁĘ

€% (oumorzod)

„g '40 8I FI PF qI—8'6

EL TFO0G'GI

69'6

8GI—*'II

ET +191

(erusoyn)

„Gp "40 89 F

8'01—7'6 Lv‘OF POO!

cp

9'01—F'6 €F'OFOT'OT (omouord)

„06 *40

119475

LL‘81

€FI—9'4 УЕ

оО ТТ €9'91 4PI—18 т6

ТЕ 8711 (00101204)

„G ‘Яо 9F'6I

€8—€7F

GS

1FŁ%'9

8% 61 98—8F

EG

IT F8E'9

(erusoyn)

„cp "40

L0‘91 тие G8'0F 94 € IO FI PP—0'€ IG'0F79'€ (omouord) „06 “40 Kujomoq

% м 15501 хе, | ит dS F erupoa$ % M Tog0u xeutey Urry QS F erupaug пода nuśłd z Aza

-ueruiz "dsĄ4

“watz “dS yoziaIMod

op Azo

eyzI0 BIUEMOUUI

AuzAzozseyd erustmejsn yey | =[AM Yony AMOPPIMEId ZIOW ем 1043201 %6'0

"uu

g'ę

Eyz90 fouziqaumom Хотирэл$

о

емодепи

979

ФатотЗотоаэзеа

79744

вивлао NZJ0UI OSOMOĘPIMEJd

ZEJIO

[JEN 01041701

% 6'0 (m)

98038fqo

IE*ISqEL

112 P. Jakoniuk, J. Borowski Nr 2

Tabela III

Liczba przeniesionych komórek Escherichia coli przez bakteriologiczną ezę miarową o średnicy wewnętrznej oczka 5,0 mm

~

Ruch wyjmo- Kat ustawienia Wspotezynnik

wania plaszezyzny oczka Srednia + SD Lmin-Limax zmienności

ezy z płynu | ezy do powierzchni płynu (%)

Powolny ok. 90” (pionowo) 21,6+45,9 15— 34 27,31

ok. 5° (poziomo) 122,7+24,0 63—146 20,21 Szybki ok. 90° (pionowo) 83,3 - 19,8 71 —103 12,96 ок. 5° (poziomo) 224,7 34,8 168—261 15,49

Liczba komórek E. coli w 1 mł zawiesiny określana metodą klasyczną podzielona

przez 100 91,0-- 14,0 80 — 120 15,38

Oznaczenia jak w tab. I

Tabela IV

Liczba przeniesionych komórek Escherichia eoli przez bakteriologiczną czę iniarową o średnicy wewnętrznej oczka 1,0 mm.

|

Ruch wyjmo- Kat ustawienia Wspolezynnik

wania ezy płaszczyzny oczka Średnia -- SD Lmin-Lmax zmiennosci

z płynu ezy do powierzchni płynu (%)

Powolny ok. 90” (pionowo) 6,2--2,8 <— 10 45,16

ok. 5” (poziomo) 12,1+2,9 8—15 23,96

Szybki ok. 90?” (pionowo) 10,4+1,2 9—12 11,53

ok. 5° (poziomo) 22,1+5,3 15—34 23,98

Liczba komorek E. coli w 1 ml zawiesiny określana metodą klasyczną podzielona

„przez 1000 9,1+1,4 8—12 15,38

aby w pracowni bakteriologicznej posiew moczu wykonywany był stale przez te same osoby, oraz ażeby przed wprowadzeniem ezy do użycia dokonać wstępnych pomiarów objętości pobieranego przez ezę moczu.

Należy bowiem spodziewać się indywidualnych odchyleń, zależnych m.in.

od szybkości wyjmowania ezy z płynu oraz, jak to wynika również z obserwacji innych autorów (1), od ustawienia płaszczyzny oczka ezy do powierzchni płynu w momencie pobierania próbki. Powstały błąd, który jest zwykle stały dla określonej osoby należy uwzględnić przy formułowaniu wyniku.

Ze względu na najbardziej korzystną w pracy sprężystość drutu wska- zane jest sporządzanie ez ze stopu platynowego zawierającego 100/06 rodu.

WNIOSKI

l. Ze względu na wystarczającą dokładność, bakteriologiczne ilościowe

badanie moczu może być wykonywane przy pomocy odpowiednio sporzą-

dzonych bakteriologicznych ez miarowych.

2. Przy posługiwaniu się ezami miarowymi należy przestrzegać określonych zasad postępowania dotyczących głównie sposobu wyjmo- wania ez z zawiesiny.

П. Яконюк, Я. Боровски

ВЛИЯНИЕ СПОСОБА ПОЛЬЗОВАНИЯ БАКТЕРИОЛОГИЧЕСКОЙ ИЗМЕРИТЕЛЬНОЙ ЭЗОЙ НА РЕЗУЛЬТАТЫ ОПРЕДЕЛЕНИЯ

ЧИСЛА БАКТЕРИЙ В МОЧЕ

Содержание

Было доказано, что определение числа бактериальных клеток в моче с использованием платиновых измерительных э3 в основном не отличается точ- ностью от классического метода вычисления с применением пипетки и очеред- ных разведений, если эти исследования ведутся одним и тем же лицом, а также в максимальной степени будут сохранены определённые условия при пользо-

вании эзой. |

P. Jakoniuk, J. Borowski

THE INFLUENCE OF THE METHOD OF APPLICATION OF BACTERIOLOGICAL CALIBRATED WIRELOOP ON THE RESULTS OF QUANTITATIVE

BACTERIURIA DETERMINATION

Summary

It has been shown that the determination of the bacteriuria using the platine calibrated wireloops is sufficiently precise compared with classical method with use of pipet and sequential dilutions if the determinations will be carried out

by the same person and the definite conditions of the application of wireloop is

preserved. 4

PIŚMIENNICTWO

1. Haugen J., Stram O., Ostervold B.: Acta path. microbiol., scandinav., 1968,

74, 391. — 2. Hoeprich P.D.: J. Lab. Clin. Med., 1960, 56, 899. — 3. Kass E.H.:

Arch. Int. Med., 1957, 100, 709. — 4. Sanford J P., Favour C.B., Mao F.H., Har- rison J. H.: Amer. J. Med., 1956, 20, 88.

Wpłynęło dnia 1. VII. 1974 r.

Adres autorów: Zakład Mikrobiologii AM, ul. Mickiewicza 2c, 15-952 Białystok.

OD AUTORÓW

Zamówienia na ezy РАВЬ 10% należy składać w Mennicy Państwowej, ul. Pe- reca 21, 00-849 Warszawa, na formularzu CWD, wzór Hb-23.

Na zamówieniu należy podać, że ezy mają być wykonane wg rysunku tech- nicznego dostarczonego przez prof. dr J. Borowskiego — pismo z dnia 23 maja 1974 r.

6 — Diagn. Lab.