„Krzyk rzeczywistości” – czyli prawda o nas samych na podstawie wiersza Zbigniewa Herberta „Pan Cogito a pop”
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń zna:• zna treść wiersza Zbigniewa Herberta „Pan Cogito a pop”,
• zna zjawisko występowania kultury rockowej,
• zna pojęcia: tolerancji oraz akceptacji,
• zna definicję kultury wysokiej i niskiej,
• potrafi wskazać różnice i podobieństwa dotyczące kultury masowej i kultury wysokiej,
• potrafi wskazać cechy i elementy muzyki rockowej,
• rozumie zwrot „Cogito ergo sum”,
• wie, w jakich epokach literackich nadrzędną wartością był rozum.
b) Umiejętności Uczeń:
• potrafi trafnie zinterpretować cytat z tematu lekcji i odnieść go do treści wiersza oraz do wysłuchanego fragmentu muzycznego grupy „Nirvana”,
• kształci umiejętności wypowiadania się i wyrażania własnego zdania (dotyczącego poruszanych podczas lekcji kontrowersyjnych tematów),
• potrafi podzielić się wrażeniami muzycznymi po wysłuchaniu fragmentu nagrania grupy „Nirwana”,
• potrafi wskazać epitety określające krzyk (po wysłuchaniu nagrania),
• potrafi określić podmiot oraz sytuację liryczną,
• zdobywa umiejętności samodzielnego wypowiadania się i wyrażania własnych sądów.
c) Postawy Uczeń:
• rozumie wagę i znaczenie tolerancji w życiu człowieka,
• wie, jak ważne jest dostrzeżenie drugiego człowieka w codziennym życiu,
2. Metoda i forma pracy
Heureza, dyskusja, przekład intersemiotyczny, elementy wykładu, praca indywidualna i zbiorowa.
3. Środki dydaktyczne
Bloki rysunkowe i flamastry
Płyta z nagraniem zespołu „Nirvana” (chodzi o krzyk i związane z nim emocje).
Podręcznik: Jędrychowska M., Kłakówna Z. A., To lubię! - Teksty i zadania. Podręcznik do j.
polskiego Książka ucznia. Klasa III gimnazjum, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 200.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
1. Wspólnie z nauczycielem uczniowie wysłuchują fragmentu nagrania muzycznego zespołu „Nirvana”.
2. Nauczyciel pyta uczniów o wrażenia. Uczniowie zwracają uwagę na formę ekspresji, jaką jest przeszywający krzyk wykonawcy, charakteryzują ten krzyk zastanawiając się nad jego przyczyną oraz nad tym, co on wyraża.
3. Konkretyzacje uczniowskie. Uczniowie zapisują na tablicy metaforę „Krzyk rzeczywistości”. Próbują wyjaśnić jej ukryte znaczenie.
Nauczyciel zadaje uczniom pytania:
• Jakie słowa charakteryzują krzyk wykonawcy?
• Jaki to krzyk? (przeszywający, dziki, pierwotny, pełen emocji, rozpaczliwy, buntowniczy, chrapliwy, gniewny),
• Czego wyrazem może stać się taki krzyk? (buntu, rozpaczy, gniewu, skrywanych emocji),
• Czym dla wykonawcy jest rzeczywistość i jak się w niej czuje?
• W jakiej rzeczywistości żyje wykonawca?
4. Krótki wykład nauczyciela dotyczący genezy muzyki rockowej oraz „grunge”.(bunt młodych przeciwko zakłamanej rzeczywistości)Wymienienie wykonawców.
b) Faza realizacyjna
1. Nauczyciel odczytuje tekst wiersza Z. Herberta „Pan Cogito a pop”.
2. Uczniowie zastanawiają się nad określeniami dotyczącymi krzyku. Podają cytaty określające krzyk.
3. Rozważania nad tekstem. Pytania węzłowe:
• Co ma wspólnego krzyk wyłaniający się z wiersza z krzykiem Kurta Cobaina – lidera zespołu „Nirvana”?
• Przeciwko czemu jest skierowany ten krzyk?
• Co on oznacza?
• Kto jest podmiotem mówiącym w wierszu?
• W jakiej sytuacji znajduje się bohater?
• Kim jest tajemniczy pan Cogito?
• Czym się zajmuje?
• Jakie jest zdanie pana Cogito na temat muzyki pop?
• Z czym jest związany ten przydomek? (cogito ergo sum)
• Co bohater robi na koncercie?
• Co pan Cogito sądzi o muzyce rockowej?
• Jaki jest jego zdanie o idolach?
• Czym są koncerty dla pana Cogito?
• Jakie emocje, według niego, wywołuje współczesna muzyka?
• Jak Herbert definiuje kulturę?
• Czym, więc jest „krzyk rzeczywistości”?
c) Faza podsumowująca
1. Uczniowie wypełniają tabelkę z karty pracy (załącznik 1). Porównują kulturę niską i wysoką.
2. Uczniowie interpretują pisemnie temat lekcji:„Krzyk rzeczywistości” – czyli prawda o nas samych na podstawie wiersza Zbigniewa Herberta „Pan Cogito a pop”. W pracy zawierają własne sądy i refleksje.
5. Bibliografia
1. Burkot S., Literatura polska w latach 1939-1999, PWN, Warszawa 2002.
2. Jędrychowska M., Kłakówna Z. A., To lubię! - Teksty i zadania. Podręcznik do j.
polskiego Książka ucznia. Klasa III gimnazjum, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 200.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia załącznik 1.
KULTURA ROCKOWA KULTURA WYSOKA
wyraża się przez: wyraża się przez:
do kogo jest skierowana? do kogo jest skierowana?
czym się charakteryzuje? czym się charakteryzuje?
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Na następnej lekcji nauczyciel ocenia wypowiedzi pisemne uczniów.
