Krystyna Muzalewska, Małgorzata
Solińska
O nową jakość kształcenia na
studiach ekonomicznych
Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy 2, 291-295
O NOWĄ JAKOŚĆ KSZTAŁCENIA
NA STUDIACH EKONOMICZNYCH
Jakośćkształcenia jest obecniejednym z priorytetów uczelni,wokół którego koncentrują sięinne działania. W wymiarze zewnętrznym zapewnieniajakości kształcenia Kujawsko-Pomorska SzkołaWyższa wBydgoszczydokłada starań do tworzeniazintegrowanegoEuropejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego po
przezwdrażanie wytycznych Strategii Lizbońskiej i Procesu Kopenhaskiego. Uczelniarealizuje założenia Procesu Bolońskiego, który dążydo wprowadzenia studiów dwu- i trzystopniowych. W celu zapewnieniauznawalnościtych stu diów na każdym etapie przez inne ośrodki akademickie stosujesię min. takie
narzędzia jak suplement dodyplomu oraz ECTS. Stosowaniesystemu punkto wegowspiera krajową i europejską ramową strukturę kwalifikacjiprzyczyniając się do poprawy mobilnościkadry dydaktycznej,studentów orazprogramów kształ cenia. Uczelnia działa również w zgodzie zUstawąPrawo o Szkolnictwie Wy ższym,która realizuje zalecenia Procesu Bolońskiego. W wymiarze społecznym Procesu Bolońskiego,biorącpod uwagę, że edukacja odgrywabezprecedenso wą rolę w tworzeniu społeczeństwa zintegrowanego, KPSW zapewniadogodne warunki izachęcado studiowania osoby starszei niepełnosprawne.W ramach
promocji informacjidotyczących międzynarodowejmobilności uczelnia współ organizowała Seminarium Bolońskie, które odbyło sięw 2008 w Bydgoszczy.
Podczas spotkania poruszono między innymi kwestię uznawalności studiów
w oparciu o systemECTS.
Posługiwanie się systemem punktów ECTS sprzyjatworzeniuprzejrzystych
regułdotyczącychzaliczania okresustudiów na uczelniachzagranicznych oraz
umożliwia porównywanie efektów kształcenia na poziomie krajowym i między
narodowym. Katalog ECTS Wydziału Ekonomii zamieszczony jest na stronie internetowejuczelni zarównow języku polskim,jak równieżw języku angiel
skim. Kujawsko-Pomorska SzkołaWyższaw Bydgoszczy realizuje dwustopniowy
system studiów i docelowo planuje uruchomienie studiów magisterskich na kie
292 Krystyna Muzalewska, Małgorzata Solińska uzyskują zgodną ze standardami liczbę punktówECTSi mogą podjąć studia
drugiego stopnia zarówno w kraju jaki zagranicą.UczestnictwoKujawsko- Pomorskiej Szkoły Wyższejw programie LLP Erasmus, któryjest międzynaro
dowym program edukacyjnym o zasięgueuropejskim, wpływa w sposóbzasad niczy na internacjonalizację oraz podnoszeniejakości kształcenia zarówno uczelni, jak i poszczególnych wydziałów.
Wzwiazku z zamiarem poszerzenia oferty edukacyjnej, na Wydziale Ekono
miiprzygotowanow języku angielskimsemestralny program studiów zzakresu nauk ekonomicznych dla studentówuczelni partnerskich, w którym mogliwziąć udział studenci polscy. Na bazie tego doświadczenia planuje się obecnie wpro
wadzenie anglojęzycznejścieżki studiównaWydzialeEkonomii, która w sposób zasadniczy poszerzy ofertęuczelni.Biorąc poduwagę uniwersalność języka an gielskiego wdziedzinie biznesukierunek ekonomia z wykładowym językiem an gielskimstanowi atrakcyjną pozycję zarówno dla studentów zagranicznychjak
ipolskich. W celupodniesienia kwalifikacji kadry oraz ofertyprogramowejuczel nia zorganizuje specjalistyczny kursjęzyka angielskiego zzakresu ekonomii.
Wzwiązku z wypracowaniemwewnętrznychmechanizmów,Uczelniany Sys
tem OcenyJakości Kształcenia stanowi wielostronne, celowe i odpowiednio ukierunkowane narzędzie pomiaru efektywności uczelni,uwzględniające opi nie kierownictwa uczelni i kierownictwa merytorycznychjednostek organizacyj nych orazpodmioty różnych ogniw społecznościakademickiej. Obszary objęte
wewnętrzną oceną jakości kształcenia to: potencjał dydaktyczny, procesdydak tyczny orazefekty dydaktyczne. Okresowe przeglądy planówi programów na
uczaniaorazich efekty są przedmiotem zebrań zakładów naukowych,ich rezul
tatem są przedstawione plany i programy nauczania, które uzyskałyrównież
akceptację studentów. Nauczyciele akademiccy zgodnie z wymogami regulami
nu studiów przedstawiają kryteriaoceniania wiedzystudentówna pierwszych zajęciach.
Studencistudiówstacjonarnychi niestacjonarnych mają możliwość wypo
wiedzenia się w badaniu ankietowym na temat funkcjonowania: dziekanatu
wydziału, sekcji stypendiów i pomocy materialnej dla studentów, kwestury, biblioteki i działupraktykstudenckichorazoceny wirtualnego dziekanatu i strony internetowej.Ocena pracynauczycieli odbywasię w różnych formach. Spraw dzonąjuż formą oceny jest opinia studentów wyrażana w kwestionariuszach ankiety w ramachbadań oceny jakościkształceniadla poszczególnych przed miotów, zgodnie z Uczelnianym SystememOceny Jakości Kształcenia. Studenci pokażdymsemestrzezajęć wypełniają ankiety oceniającezajęcia dydaktyczne. Pytania zawarte w ankietach zostałyustalone przez zespół składający się ze studentów ipracowników wydziału. Ankiety zbierane są przez studentówpo szczególnych roczników.
Wynikibadańsą przedmiotem analizy na zebraniu pracowników Wydziału
i wposzczególnychzakładach. W skład WydziałowejKomisji ds. Oceny Jakości Kształceniawchodząpracownicy Wydziału,a takżestudenci.Innąformą oceny
nictwow egzaminach ustnych prowadzonych przez profesorów, co umożliwia sprawdzanie własnej i studentów wiedzy oraz poznaniesposobu oceniania stu dentów. Stosowana jest takżepraktyka analizowaniatreści programów naucza nia poszczególnych przedmiotów oraz proponowanej literatury, opracowywa nychprzez nauczycieli akademickich i przedstawianych w sylabusach.
W ramach realizowanego przez KPSW projektu pt. „Internacjonalizacja oraz podnoszenie kultury jakości kształcenia jako źródłareformy instytucjonal
nej”oraz wychodząc od Uczelnianego Systemu Oceny Jakości Kształcenia wlipcu
2009 powołano Zakład Ewaluacji Jakości Kształcenia. Projekt zakładarozwój
kultury jakości dotyczący tworzenia wewnętrznegosystemu zapewnienia jakości
kształcenia naKPSW. Realizacjaprojektu bazowaćbędzie nastworzeniu pro cedur, w ramach których instytucjeszkolnictwa wyższego mogą rozwijać się imo-nitorować skuteczność swoich systemów zapewnienia jakości.
Działania dotyczące jakości kształcenia oparte będą o określenie strategii
w zakresie jakości istandardów, udział pracodawcówwsystemie zapewnienia jakości i oceny wyższego wykształcenia orazorganizację systemuzapewnienia jakości. Jakwspomniano wcześniej istotny element oceny jakościstanowipo wołanie i zorganizowaniemiędzywydziałowej placówkinaukowej jako elemen
tu koordynującego: „Zakładu Ewaluacji Jakości Kształcenia”, oraz powołanie organu wykonawczego wpionie rektora - Biura ds. OcenyJakości Kształcenia.
W ramach Biura przewiduje sięzaangażowanie studentówwzapewnienie jako
ścikształcenia oraz opracowaniesposobów wdrażania,monitorowaniai kory gowania działań.
Cele powyższych działań to rozwój i uatrakcyjnienie oferty edukacyjnej
uczelni, wprowadzenie systemu zapewnienia jakościna KPSW i przystosowanie uczelni do prowadzeniaprocesu kształcenia opartego o budowanie nowych programówstudiów w oparciu o efekty kształcenia. Rezultaty realizacji powyż szych działań to rozwój kształcenia i szkoleniazawodowego ze szczególnym uwzględnieniem przygotowania dowejścianaeuropejski rynek pracy,poprzez zapewnienieodpowiedniego systemu jakości kształcenia.
W ramach projektu przewidywane jest stworzeniestrategii w zakresiejako
ści i standardów kształcenia, organizowanie spotkań z potencjalnymi praco dawcami w celu oceny i weryfikacji kompetencji zawodowych absolwentów. Organizacja systemu zapewnienia jakościbędzie odbywała się poprzez między wydziałowy„Zakład EwaluacjiJakości Kształcenia”, którybędzie miałzazada nie opracowanie metodyki badań ewaluacyjnych i przygotowanie końcowej ekspertyzy. Powołanie organuwykonawczego wpionieRektora ds. Kształcenia - Biuro ds. Oceny JakościKształcenia, pozwoli przeprowadzić badania wśród studentów, jednocześniezaangażuje samorząd studencki wzapewnienie jakości
kształcenia.
Rezultaty realizacji powyższych działań to: opracowanie nowychtreści pro
gramowych w programach nauczania, diagnoza strategiczna i opracowanie ogólnej strategii w zakresie jakości i standardów wdrażanej przez KPSW, rozwój
przygoto-294 Krystyna Muzalewska, Małgorzata Solińska waniado wejścia na europejski rynekpracy, poprzez zapewnienie odpowied
niego systemu jakościkształcenia.Po przeprowadzeniu powyższych działań
zostanie przygotowana publikacjazawierającaopis wystandaryzowanychnarzę dzioraz wnioskówz ewaluacji kształcenia. Określenie strategiiw zakresie oceny jakości i standardów zapewni wdrożenieuczelnianego systemu jakości kształce nia oraz regularny monitoring tego programu. Zakres działańZakładu będzie
obejmował projektowaniei standaryzacjęarkuszyewaluacyjnych studentaw za kresie wykładów, ćwiczeń,konwersatoriów, seminariów i obsługi administracyj nej(dziekanaty, dział kształcenia, biuro rekrutacji).
Na zadania ZakładuEwaluacji Jakości Kształcenia będzie składało się m.in.
przygotowanie projektów arkuszy ewaluacyjnych na podstawie studiów litera tury przedmiotu, ocena trafności fasadowej pozycji kwestionariusza metodą
sędziów kompetentnych, wydruk kwestionariuszy,dobórpróby celowej studen tów do badaństandaryzacyjnych na wszystkichwydziałach uczelni, kodowanie
wyników badańdo obróbki danych w pakiecieStatistica, projektowanie metod
analizy rzetelności kwestionariusza, ocena trafnościkwestionariusza. Na koń cowym etapie przewiduje sięprzygotowaniesprawozdania ewaluacyjnego wza
kresieoceny jakości kształcenia .
Harmonogramdziałańw zakresie ZakładuEwaluacjiJakości Kształcenia
obejmuje min. wykonanie badań pilotażowych obejmujących grupę 250 stu dentów, wykonanie badań głównych,którymi objętezostanie2000 studentów
studiów:stacjonarnych,niestacjonarnych,pierwszegoi drugiego stopnia na pięciu
wydziałach uczelni.Zorganizowane zostaną trzyseminariaz pracodawcami celem
określenia pożądanych kompetencji zawodowych, jakrównież seminarium na
ukowe dlaszkółwyższych wBydgoszczy,którego przedmiotem będzie ewaluacja jakości kształcenia.
ZadaniemBiurads.Oceny Jakości Kształcenia, jako jednostkiwykonawczej będzie ocena przydatności i skuteczności podejmowanych działańdydaktycz nych. Wtym wśród studentów przeprowadzonezostałyankiety, na podstawie
opracowanego kwestionariusza na temat ocenytreściprogramowych i pracow
ników dydaktycznych. Dodatkowozostanie wykonana hospitacja wybranych zajęć dydaktycznych. Zzamiarem podniesienia poziomu dydaktycznegowprowadzo
ny zostanie kwestionariusz samooceny nauczyciela akademickiego. Analiza po wyższychmateriałówpozwoli opracować strategię wzakresie jakościi standar
dów kształcenia.
Wkład wpodnoszenie jakości na Wydziale Ekonomiima kadra akademicka
biorąca udział w międzynarodowychkonferencjachi seminariach. Pracownicy dydaktyczni Wydziału prowadzą również wykładywzagranicznychuczelniach
partnerskich w ramach mobilności kadry akademickiej. Wyjazdy kadry dydak
tycznejpodnoszą jakość kształceniapoprzez wymianędoświadczeń i dobrych
praktyk.Na Wydziale Ekonomiiodbywają się wykłady otwarte z udziałem za
proszonych prelegentów. KPSW gościła m. in.byłego ministra spraw zagranicz
nychRP prof. dr hab. S.Mellera.Wydział współpracuje również zprzedstawi
konwersatoria i wykłady. Wroku2008Wydawnictwo Kujawsko-Pomorskiej Szkoły
Wyższejw Bydgoszczy opublikowałopierwszy tom Roczników Ekonomicznych
KPSW zawierający materiały z badań orazopatrzone streszczeniami w języku
angielskimrozprawy i studia. Publikacja będzie kontynuowana wlatachnastęp
nych. Ponadto wykładowcy KPSW mająmożliwość zamieszczania swych publi
kacjiwczasopismachnaukowo-praktycznychorazw materiałach
pokonferen-cyjnych krajowych izagranicznych.
Dr Krystyna Muzalewska Mgr Małgorzata Solińska
Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy
ul. Piotrowskiego 12-14 85-098 Bydgoszcz dziekanat@kpsw.edu.pl
