Stanisław Frycie
l Ogólnopolski Sejmik Polonistyczny
w Piotrkowie Tryb.
Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza 10, 170-172
1975
— 170 —
Stanislaw Frycie
I OGÓLNOPOLSKI SEJMIK POLONISTYCZNY W PIOTRKOWIE TRYB.
W dniach 2 - 4 lutego 1976 r. przedstaw iciele krajow ego środow iska po lonistycznego w spólnie z w ładzam i ośw iatow ym i debatow ali w Piotrkow ie T rybunalskim nad kształtem edukacji polonistycznej w now ym system ie ośw iaty. Zorganizow any z in spiracji T ow arzystw a Literackiego im. Adam a Mickiewicza, przy w spółudziale In sty tu tu P rogram ów Szkolnych i In sty tu tu K ształcenia Nauczycieli, I Ogólnopolski Sejm ik Polonistyczny zgrom a dził około 300 naukowców, nauczycieli i działaczy ośw iatow ych ze w szy stkich niem al w ojew ództw i typów szkół, z uczelni wyższych, in sty tu tów naukow ych M inisterstw a O św iaty i W ychow ania i kom itetów n a u kow ych PAN. W dziejach naszej ośw iaty było to w ydarzenie bez preceden su. Po raz pierw szy bowiem na tak szerokim forum polonistycznym , w gro nie przedstaw icieli św iata nauki, nauczycieli i działaczy ośw iatow ych, pod jęto tw órczą dyskusję na tem a t roli i m iejsca języka ojczystego w system ie edukacji narodow ej oraz kształcenia nauczycieli polonistów dla potrzeb zreform ow anej szkoły. Polonistyczna d ebata w P iotrkow ie T rybunalskim zapoczątkow ała ogólnospołeczną dyskusję nad treściam i kształcenia i w y chow ania w dziesięcioletniej szkole średniej, k tó ra będzie przygotow yw ała m łode pokolenie Polaków do dalszej edukacji oraz do życia i pracy w roz
w iniętym społeczeństw ie socjalistycznym .
Zasłużone w upow szechnianiu w iedzy o polskim piśm iennictw ie Tow a rzystw o L iterackie im. A dam a Mickiewicza, in icjator i jeden z głów nych organizatorów im prezy piotrkow skiej, wyzw oliło w szerokich kręgach po lonistycznych, a zwłaszcza w szkolnym środow isku polonistycznym au tentyczn y ruch intelek tu aln y , k tó ry zaowocował obfitym plonem ustaleń naukow ych i przem yśleń prognostycznych w spraw ie nauczania języka ojczystego w szkole przyszłości.
U czestnicy Sejm iku otrzym ali przed gen eraln ą debatą, prócz w stępnej w ersji program u języka polskiego w 10-letniej szkole średniej, k tó rą opracow ał In sty tu t P rogram ów Szkolnych, 53 re fe ra ty w 4 p ub lika cjach książkow ych.1 Ich autoram i byli poloniści szkolni i akadem iccy — członkow ie T ow arzystw a Literackiego im. A. M ickiewicza z 29 oddziałów terenow ych. Podstaw ę do dyskusji stanow iły ponadto refe ra ty : prof, dra Ju lia n a K rzyżanow skiego 2 — prezesa T ow arzystw a Literackiego im. A. Mickiewicza, d r A nny R eykow skiej 3 — z In sty tu tu P rogram ów Szkolnych, doc. d ra S tanisław a F rybesa 4 — z U n iw ersy tetu W arszawskiego, doc. dra
— 171 —
S tanisław a F ry c ie g o 5 — z In sty tu tu K ształcenia Nauczycieli, prof, dra Wincentego D a n k a 6 — z krakow skiej W SP, i d ra M ariana R ataja — z MOiW 7 wygłoszone podczas obrad plenarnych.
W toku debaty sejm ikow ej głos zabrało ponad 40 dyskutantów . Dzięki twórczej w ym ianie poglądów na tem at edukacji polonistycznej w now ym system ie ośw iaty będą m ogły ulec w eryfikacji treści kształcenia i w ycho w ania zaw arte w e w stępnej w ersji program u języka polskiego opracow a nej przez IPS; w sku tek tego sam program stanie się dziełem całego śro dowiska polonistycznego, które swoje stanow isko w tej doniosłej spraw ie w yraziło w R ezolucji S ejm iko w ej.
W obradach Sejm iku uczestniczyli: sek retarz КС PZ P R — Andrzej W erblan, zastępcy kierow nika W ydziału N auki i O św iaty — Czesław Ba nach i S tanisław Czajka, m in ister ośw iaty i w ychow ania — Je rz y K uber ski, podsekretarze stan u w M inisterstw ie O św iaty i W ychow ania — Jerzy W ołczyk i Rom uald Jezierski, podsekretarz stan u w M inisterstw ie Nauki, Szkolnictw a W yższego i Techniki — Jan u sz Górski, prezes ZG ZNP — Bolesław Grześ, w ładze p a rty jn e i ośw iatow e w ojew ództw a piotrkow skie go z I sekretarzem KW PZ P R — Stanisław em Składkow skim n a czele. F akt ten dowodzi, że do edukacji polonistycznej w e współczesnej i przy szłej szkole ogrom ną w agę p rzyw iązują najw yższe władze p a rty jn e i p ań stwowe. Dał tem u w yraz Prezes Rady M inistrów — P io tr Jaroszew icz w sw ym liście skierow anym do uczestników Sejm iku, pisząc:
„Język polski jako przed m io t szko ln y byl zaw sze i pozostanie nadal pod szczególną opieką naszego państw a socjalistycznego, zaś nauczyciel — polonista m oże liczyć na pomoc ze stron y w ładz p a rty jn y ch i państw o w y c h w w y k o n y w a n iu sw ej odpow iedzialnej m isji”.
Dorobek Sejm iku piotrkow skiego, w pisany na trw ałe do współczesnej myśli ośw iatow ej i pedagogicznej, należy oceniać nie tylko w kategoriach intelektualnych, ale i praktycznych. Z aw arte bowiem w m ateriałach sej m ikow ych propozycje i sugestie w spraw ie w ychow ania obyw atelskiego i k u ltu ry hum anistycznej m łodego pokolenia Polaków mogą być w ykorzy stane do skonstruow ania optym alnego m odelu edukacji polonistycznej w szkole ju tra . Poszczególne oddziały T ow arzystw a spraw ie tej poświę cają nadal w n ik liw ą uwagę, organizując dyskusje środowiskowe, podczas których w ym ienia się poglądy na tem at treści kształcenia i w ychow ania polonistycznego oraz podręczników szkolnych dla ucznia i książek pomoc niczych dla nauczyciela.
* * *
1 I Ogólnopolski Sejm ik Polonistyczny w sprawie szkolnej edukacji w zakresie języka ojczystego i kształcenia nauczycieli polonistów. Referaty i materiały. Z. I. Mo del edukacji polonistycznej w dziesięcioletniej szkole ogólnokształcącej i dwulebniej
— 172 —
szkole specjalizacji kierunkowej pod red. Stanisława Frybesa i Stanisława M akowskie go. Z. II. Kształcenie i doskonalenie nauczycieli języka polskiego dla potrzeb zreformo wanej szkoły pod red. Stanisław a Fryciego. Z. III. Edukacja polonistyczna w szkol nictw ie polskim ostatniego półwiecza pod red. Stanisława Frybesa i Stanisława Ma kowskiego. Z. IV. Z doświadczeń obcych pod red. Stanisława Fryciego. Zarząd G łów ny Towarzystwa Literackiego im. A. M ickiewicza, Instytut Kształcenia Nauczycieli. Warszawa 1975.
2 prof, dr Julian Krzyżanowski — „Nasza mowa ojczysta”.
3 dr Anna Reykowska — „Koncepcja programowa języka polskiego w szkole 10- -letn iej”.
4 doc. dr Stanisław Frybes — „Opinie środowiska polonistycznego w sprawie na uczania języka polskiego w szkole 10-letniej”.
5 doc. dr Stanisław Frycie — „Kształcenie i dokształcanie nauczycieli języka pol skiego dla potrzeb zreformowanej szkoły”.
e prof, dr Wincenty Danek — „Główne problemy kształcenia nauczycieli języka polskiego”.
7 dr Marian Rataj — „Miejsce edukacji polonistycznej w system ie ośw iaty i w y chowania”.
