View of Krew i antropologia biblijna w liturgii

- SOI

C h r z c i c i e l a łą c z o n o zaw sze z osob ą J e z u s a C h r y stu sa . I n t e r p r e t a ­ c j a te g o zw iązku s z ł a jed nak bardzo różnym i drogam i. N ie b ra k ło nawet I n t e r p r e t a c j i e k s t r e m a ln e j, s t a w ia j ą c e j Jana C h r z o lc ie la w o p o z y c j i do C h r y stu sa , uważająo Jana za f ig u r ę I Adama, a C hrys­ t u s a za I I Adama. C z ę s ts z e s ą jednak pochw ały Jana C h r z c ic i e la i t o : w l i t e r a t u r z e h o m ile t y c z n e j porów nu jącej Jana z C hrystusem ja k o lu z - lu c e r n a i vox - verbum, w a p o k r y fa c h , w hymnach / P a u lin z N o l i / , a z w ła s z c z a w l i t e r a t u r z e m o n a sty c z n e j, g d z ie Jan C h r zc i­ c i e l j e s t d la p u s te ln ik ó w wzorem i modelem.

W o s ta tn im trzecitu . d n iu Sympozjum w ie l e nowyoh elem entów w n ió s ł r e f e r a t J .P .W e is s a / z N i c e i / , k tó r y w o p a r c iu o "Żywot ś w ię t e g o H onorata" H ila r e g o z A r le s p r z e d s t a w ił a n a liz ę p o j ę c ia ł a s k i w p rzek a za ch h a g io g r a f ic z n y c h . P r e le g e n t w y k a z a ł, że p o ję o iu " g r a tia " l i t e r a t u r a h a g io g r a f io z n a nadaw ała s e n s p o j ę c i a " v ir tu s " i to w z n a c z e n iu cudownym. Mówiąc o ł a s c e z e w n ę tr z n e j , akcentow a­

no k w a l i f i k a c j e ze w n ę tr zn e ś w ię t e g o , p od czas gdy p o j ę c ie ł a s k i w ew n ętrznej od noszono do j e g o z a l e t duchowych i m oraln ych . W wy­ padku św .H on orata b io g r a f u k a z a ł, że ła s k a j e s t owocem w sp ó łp r a - oy H on orata z Duchem św iętym i z C hrystusem , k tó r y j e s t "słońcem ł a s k i " . Zdaniem p r e le g e n t a p o j ę c i e ł a s k i w omawianym d z i e l e b y ło s y n t e z ą ó w czesn ej t e o l o g i i i k u lt u r y .

Końcowym akcentem sympozjum b y ła p r e z e n t a c j a I tomu s ło w n i­ ka p a tr y s ty c z n o g o " D iz io n a r io p a t r i s t i c o e d i a n t i c h i t a e r i s t i a n e /A - F , Roma i9 8 3 , M a r i e t t i / , opracowanego pod r e d a k c ją A. d i B e r a r - d in o , pod patronatom I n s t y t u t u P a tr y s t y c z n o g o . Na z a k o ń c z e n ie sym­ pozjum poinform owano zeb r a n y c h , że n a stę p n e X III Dni A u g u s tia ń s k ie odbędą s i ę i 0 - i 2 maja 1984 r . na tem at: " H erezja i h e r e z j o lo g ia " .

K s. Bogdan C zęsz

6 . KREW I ANTROPOLOGIA BIBLIJNA W LITURGII

C en tro d e g l i S tu d i S a n g u in is C h r is t i w Rzymie /V ia N a m i 2 9 / j u ż od c z t e r e c h l a t o r g a n iz u je tygodn iow e sym pozja, p od czas k t ó ­ ry ch stosunkow o c z ę s t o poru szan a j e s t problem atyka p a tr y s ty c z n a .

502

Tegoroczne IV z kolei sympozjum na temat: "Krew i antropologia biblijna w liturgii" miało miejsoe w dniach 2i-26 XI 1983 r. Pierwsze odbyło się w dniach 10-15 III 1980 i poświęcone było te­ matowi: "Krew i antropologia biblijna". W jego opublikowanych ak­ tach spotykamy dwie relacje par exoellence patrystyczne: G.Manto- vanlego, Znaczenie krwi w niektórych tekstach gnostycklch z Nag Hammadi oraz C.Buriniego,Odkupienie we krwi Jezusa. Lektura "Ad- versus haereses" Ireneusza z Lyonu. Drugie sympozjum w 1981 r. poświęoone było tematowi: "Krew 1 antropologia biblijna w patrys- tyce". Również jego akta ukazały się drukiem, ale ich szczegółow- sze omówienie wykraoza poza ramy niniejszej noty informacyjnej. Przedmiotem obrad trzeciego sympozjum w 1982 r. był temat: "Krew i antropologia w literaturze chrześcijańskiej".

Chociaż tegoroczne sympozjum na wspomniany wyżej temat usta­ wiło tematykę wyraźnie w aspekcie liturgioznym, to jednak obfi­ towało także w referaty i komunikaty, będące przedmiotem bezpo­ średnich zainteresowań patrologa. Oto w polskim tłumaczeniu tytuły niektórych z nich: M.G.Mara, Krew eucharystyczna i odpuszczenie grze ohów: Interpretacje patrystyczne; F.Patrucoo, Krew rozlewana na arenie: gladiatorzy i męczennicy między pogaństwem a chrześcijań­ stwem; O.Pasęuato, Kult Krwi Chrystusa i męczenników u Jana Chry­ zostoma; Rlus-Camps, "aima" w Listach św.Ignacego Antiocheńskiego, P.A.Gramaglia, Słownictwo eucharystyczne u Tertuliana; V.Grossi, Krew i Duoh święty w homiletyoe paschalnej Azji Mniejszej; A.Ko­

walski, Krew według Afraata; W.Pala, Herezje eucharystyczne w tra- dyojl herezjologicznej starożytności chrześcijańskiej; P.Baiesi, Posługiwanie się terminem "krew" u Minuojusza Feliksa; P.Serra Zanetti, Ożywiająca Krew Chrystusa według Cypriana; G.Azzali, Krew Chrystusa i odkupienie z grzechów według Tertuliana; L. de Lorenzi, Krew i odpuszczenie grzechów według Orygenesa; C.Kiggl, Ascetyka i krew według Bazylego Wielkiego; A.Bottino, Krew i an­ tropologia biblijna u Cypriana; C.Burini, Eucharystia naszą ofia­ rą i naszym zadośćuczynieniem /Cypriana, List 63/; K.Gelio, Iz 52, 13-53,12 w interpretacji patrystykl III wieku; M.Spinelli, Termin "drogocenna Krew" w kateohozie ohrzoialnej Jana Chryzostoma;

E.Vat-giglio, Krew według Tertuliana; N.Coocl, Krew w Liście Klemensa Rzymskiego.

503

O r g a n iz a to rzy sympozjum p r a g n ę li o fia r o w a ć b ib l is t o m , p a tr o - logom i l l t u r g i s t o m m o żliw o ść r z e t e l n e g o studium nad zagad n ien iem krw i w o g ó le w s t a r o ż y t n e j l i t e r a t u r z e c h r z e ś c i j a ń s k i e j , a w s z c z e g ó ln o ś c i m o żliw o ść p o g łę b ie n ia t r e ś c i od n oszących s i ę do Krwi C h r y stu sa w ek on om ii z b a w ie n ia . Już sam tem at w yg ło szo n y ch r e f e - ratćw w sk a z u je , że z a ł o ż e n ia sympozjum z o s t a ł y chyba z r e a liz o w a ­ n e . N ałoży o c z e k iw a ć , że w n a stę p n e sym pozja w łą c z ą s i ę c z y n n ie j ta k ż e p o ls c y t e o lo g o w ie . W b ieżącym roku P o lsk ę r e p r e z e n to w a ł t y l ­ ko k s.b p K.Romaniuk.

K s. Bogdan C zęsz

7 . BALCANICUM I I

W d n ia c h 1 9 -2 0 w r z e ś n ia 1983 r . od b yło s i ę w I n s t y t u c i e H i s t o r i i UAM w P ozn aniu j u ż d r u g ie z k o l e i m iędzynarodowe sympo­ zjum,w zw iązku z 530 r o o z n io ą upadku K o n sta n ty n o p o la p ośw ięoon e g łó w n ie tem a to w i: " M iejsce B izanojum w h i s t o r i i Europy". L ic z n ie zgrom adzeni naukowcy z 12 krajów ob rad ow ali w 5 s e k c ja c h : s t a r o ­ ż y t n e j , ś r e d n io w ie c z n e j , n o w o ż y tn e j, h i s t o r i i s z t u k i i l i n g w i s ­ t y c z n e j .

Z akład Badań nad Antykiem C h r z e śc ija ń sk im KUL r e p r ez en to w a ły t r z y o so b y . O .dr A n d r z e j B o b e r SJ p r z e d s ta w ił komu­ n ik a t p t . "Ź ródła g r e o k o - ła o i ń s k ie do h i s t o r i i s t a r o ż y t n e j T r a c ji" w sk a z u ją c , że na ic h o b f i t o ś ć m ia ły wpływ: b l i s k o ś ć K onstan­ ty n o p o la d o s ta r c z a ją o a autorom zajm ującym s i ę sprawami s t o l i c y s p o so b n o śc i m ów ienia o te r e n a c h do n i e j p r z y l e g ły c h , w czesn e d o ta r c i e c h r z e ś c ij a ń s t w a na ob szary T r a c j i /w p o b l i s k i e j T e s s a lo n ic e g ł o s i ł c h r z e ś c ij a ń s t w o j u ż ś w .P a w e ł/ i w r e s z c ie wojny prowadzone p rze z Rzym 1 Bizanojum na W schodzie s tw a r z a ją c e d la h isto r y k ó w dogodną o k a z ję do opisów T r a c ji/P r z y k ła d o w o w ym ienić t u można Am- miana M a r c e lin a /.N a d m ie n ić n a l e ż y ,ż e p ełn y m a te r ia ł źródłow y do d z ie jó w s t a r o ż y t n e j T r a o jl o g ł o s i ł a p rzed k ilk u n a s tu l a t y s o f i j s k a Akademia Nauk, k tó r a w w ielotom ow ej s e r i i pod ty tu łe m :