Jan Chmielnikowski
"Odpowiedzialność cywilna biur
podróży", Mirosław Nestorowicz,
Warszawa 1974 : [recenzja]
Palestra 19/2(206), 81-82
N r 2 (206) R e c e n z je --- u— 81 t i e o d o n io s ły m z n a c z e n iu p r a k ty c z n y m , a lb o w ie m p o w r ó t d a p r z e s t ę p s tw a d o t y c z y c z ę s t o c z y n ó w o n ie w ie lk im s t o p n iu sp o łe c z n e g o n ie b e z p ie c z e ń s t w a . P o n ie w a ż p r o je k t k o d e k s u k a r n e g o n ie z a w ie r a ł p r z e p is u o d p o w ia d a ją c e g o d z is ie js z e m u art. 61 k .k ., w ię c p r a w d o p o d o b n ie b y ło w o lą u s t a w o d a w c y l i b e r a liz o w a n ie s z t y w n y c h p r z e p is ó w p r o je k tu o r e c y d y w i e 3. N ie m o ż e to p o z o s ta ć b e z w p ły w u n a o c e n ę p o r u s z o n y c h w y ż e j z a g a d n ie ń . M o n o g r a fię D a n u ty P ło ń s k ie j m o ż n a p o le c ić k o le g o m a d w o k a to m , k tó r z y z n a jd ą w n ie j w ie le c e n n y c h p r z e m y ś le ń , b a r d z o p r z y d a tn y c h w ic h c z y n n o ś c ia c h z a w o d o w y c h . M o że o n a b y ć t a k że p o m o c ą w p r a k ty c e s ą d o w e j lu b p r o k u r a to r s k ie j. J a s n y i p r o s ty ję z y k u ła t w ia o r ie n t a c j ę w s k o m p lik o w a n y c h i c z ę s to r z e c z y w iś c ie tr u d n y c h z a g a d n ie n ia c h . W y d a w n ic tw o P r a w n ic z e z a tr o s z c z y ło s ię o s ta r a n n ą sz a tę g r a f i cz n ą . P r a c a m a 248 s tr o n i z a w ie r a s t r e s z c z e n ia w ję z y k u a n g ie ls k im i r o s y j s k im .
Joanna Ładom irska
5 P r o j e k t k o d e k s u k a r n e g o o ra z p rz e p isó w w p r o w a d z a ją c y c h k o d e k s k a r n y , W a rsz a w a USB, s. 17—18.
2
.M ir o s ła w N e s t e r o w i c z: O dpow iedzialn ość cyw iln a biur podróży, W arszaw a 1974.
P r a c a w y c h o d z i n a p r z e c iw z a p o tr z e b o w a n iu s p o łć c z n o p r a w n e m u , ja k ie ro d z i w c ią ż r o z w ija j ą c a s ię n a c a ły m ś w ie c ie tu r y s ty k a . W ia d o m o , że t u r y s ty k a ja k o z ja w is k o m a s o w e w y ła n ia n o w e p r o b le m y p r a w n e , k tó r e n ie t y l k o n a le ż y p r z e m y ś le ć i o p r a c o w a ć , a le ta k ż e p r z e k a z a ć p r a w n ik o m p r a k t y k o m . sp o ś r ó d k tó r y c h n a jb a r d z ie j z a in t e r e s o w a n y m i s ą r a d c o w ie p r a w n i b iu r p o d r ó ż y . D la te g o te ż p ra ca N e s - te r o w ie ż a n ie p o w in n a p r z e jś ć b ez e c h a ta k ż e w ś r o d o w is k a c h a d w o k a c k ich . P r a c a d z ie li s ię na 5 r o z d z ia łó w , p o p r z e d z o n y c h w s tę p e m . R o z d z ia ł p ie r w s z y tr a k tu je o e w o lu c j i b iu r p o d ró ży z a r ó w n o w k r a ju ja k i z a g ra n icą . R o z d z ia ł d ru g i o m a w ia c h a r a k te r p r a w n y u m ó w z a w ie r a n y c h p o m ię d z y b iu r a m i p o d ró ży a ich k lie n ta m i. A u to r r o z r ó ż n ia tu d w a r o d z a je u m ó w , a m ia n o w ic ie u m o w ę o p o je d y n c z e ś w ia d c z e n ie i u m o w ę o w y c ie c z k ę . S ta r s z ą fo r m ą j e s t u m o w a o p o je d y n c z e ś w ia d c z e n ie . Z a r ó w n o o r z e c z n ic tw o ja k i lite r a t u r a z g o d n ie o k r e ś la j ą c h a r a k te r tej u m o w y ja k o z le c e n ie . O d m ie n n ie tr a k tu je ją ty lk o p r a w o n ie m ie c k ie , bo w e d łu g § 662 k .c.n . z le c e n ie je s t n ie o d p ła tn e i ja k o ta k ie n ie m o ż e s t a n o w ić p o d s t a w y do z a w a r c ia u m o w y p o m ię d z y b iu r e m p o d r ó ż y a je g o k lie n t e m . W n a s z y m k .c. (k tó r y w p r o w a d z ił r o z d z ie le n ie z le c e n ia d o d o k o n a n ia c z y n n o ś c i p r a w n y c h o d u m ó w , k tó r y c h p r z e d m io te m j e s t d o k o n a n ie c z y n n o ś c i fa k ty c z n y c h ) u m o w a z le c e n ia o b e jm u je je d y n ie z le c e n ie d o k o n a n ia o k r e ś lo n e j c z y n n o ś c i p r a w n e j (a rt. 734 § 1 k.c.), a n ie fa k ty c z n e j. D la te g o b iu r o p o d r ó ż y , d o k o n u ją c c z y n n o ś c i p r a w n y c h , d z ia ła ja k o p r z y jm u ją c y z le c e n ie , g d y ty m c z a s e m k lie n t j e s t z le c e n io d a w cą, w k tó r e g o im ie n iu z o s t a ła z a w a r ta u m o w a o p r z e w ó z , o n a je m p o m ie s z c z e n ia , o s p e k t a k l te a t r a ln y c z y k in o w y . N a p o d s t a w ie z le c e n ia b iu r o p o d r ó ż y u ła t w ia k lie n t o w i z a w a r c ie u m ó w z r ó ż n y m i p r z e d s ię b io r s t w a m i i za to p o b ie r a w y n a g r o d z e n ie . 6 — P a les tra
82 R ecen zje N r 2 (206) J e ż e li n a to m ia s t b iu r o d o k o n u je c z y n n o ś c i fa k t y c z n y c h , ja k np. z a ła t w ia fo r m a ln o ś c i z w ią z a n e z u z y s k a n ie m p a s z p o r tu , w iz , d e w iz itp ., to w ó w c z a s z a w ie r a - z k lie n t e m u m o w ę o u s łu g i, p r z y c z y m je s t to u m o w a n ie n a z w a n a i d la te g o z g o d n ie z p r z e p is e m a rt. 750 k .c . s t o s u je s ię d o n ie j p r z e p is y o z le c e n iu ty lk o „ o d p o w ie d n io ”. C o s i ę t y c z y d r u g ie g o r o d z a ju u m ó w , tj. u m o w y o w y c ie c z k ę , to p o g lą d y a u to r a o d b ie g a j ą o d p r z y ję t e g o o r z e c z n ic t w a s ą d o w e g o , k tó r e tr a k tu je t ę u m o w ę j a k o u m o w ę n ie n a z w a n ą , a z a te m z n o w u — z g o d n ie z a rt. 750 k .c . — j a k o u m o w ę o u s łu g i z b liż o n e do z le c e n ia (co k o r z y s t n e j e s t d la b iu r p o d r ó ż y , a le — n ie s t e t y — m n ie j k o r z y s t n e d la k lie n t ó w ) . M ia n o w ic ie a u to r p o p r z e a n a liz o w a n iu lic z n y c h ż y c io w y c h p r z y k ła d ó w d o c h o d z i d o w n io s k u , że u m o w a o w y c ie c z k ę n ie m a c h a r a k te r u u m o w y z le c e n ia , le c z u m o w y m ie s z a n e j , k tó r a p o w in n a b y ć u n o r m o w a n a u s t a w o w o p o d n a z w ą „ u m o w a o p o d r ó ż ” . W r o z d z ia le tr z e c im a u to r a n a liz u je o d p o w ie d z ia ln o ś ć c y w iln ą b iu r p o d r ó ż y w e d łu g p r a w a p o ls k ie g o . R o z g r a n i c z a p r z y ty m o d p o w ie d z ia ln o ś ć k o n t r a k t o w ą o d o d p o w ie d z ia ln o ś c i d e lik - t o w e j . R o z w a ż a z b ie g o b u ty c h r o d z a j ó w o d p o w ie d z ia ln o ś c i. O d r ę b n ą te m a t y k ę s t a n o w ią : o d p o w ie d z ia ln o ś ć w o b e c o s ó b p o ś r e d n io p o s z k o d o w a n y c h , z a g a d n ie n ia tz w . k la u z u l w y łą c z a j ą c y c h o d p o w ie d z ia ln o ś ć c y w iln ą o r a z o d p o w ie d z ia ln o ś ć z t y t u łu u m o w y z le c e n ia i z t y t u łu u m o w y m ie s z a n e j ■— ze w s k a z a n ie m o r z e c z n ic tw a S ą d u N a j w y ż s z e g o i lite r a t u r y fa c h o w e j. W r o z d z ia le c z w a r ty m o m a w ia a u to r k o n w e n c ję b r u k s e ls k ą z lu t e g o 1968. r e k u w s p r a w ie o d p o w ie d z ia ln o ś c i c y w iln e j b iu r p o d ró ży . R o z d z ia ł p ią t y p r a c y z a w ie r a w n io s k i de lege feren da w r a z z p r o je k t e m u - m o w y o p o d r ó ż , k tó r a z d a n ie m a u to r a p o w in n a s i ę z n a le ź ć w k o d e k s ie c y w il A u to r o m a w ia tu p o d o b n y do te g o r o d z a ju in s t y t u c j i p r o j e k t l e g i s la c y j n y , k tó r y z o s t a ł o p u b ilk o w a n y w H o la n d ii. P r a c a z a w ie r a o b s z e r n y in d e k s p i ś m ie n n ic t w a k r a jo w e g o i z a g r a n ic z n e g o o r a z s t r e s z c z e n ie w ję z y k a c h f r a n c u s k im i r o s y j s k im . W y d a n a j e s t s t a r a n n ie w p o s t a c i k s ią ż k i (220 stro n ), n a k ła d e m W y d a w n ic tw a P r a w n ic z e g o . N a p is a n a j e s t d o b rą p o ls z c z y z n ą . M oże s z k o d a , ż e n a k ła d je j w y n o s i t y lk o 1 1 0 0 + 2 7 5 e g z e m p la r z y , p o n ie w a ż ze w z g lę d u n a p r a k ty c z n y c h a r a k te r k s ią ż k a ta p o w in n a z n a le ź ć s ię n ie t y l k o w k a ż d e j b ib lio t e c e p r a w n ic z e j i n a b iu r k u .k a ż d e g o r a d c y p r a w n e g o b iu r a p o d r ó ż y , a le ta ic ie w k a ż d y m s ą d z ie i w k a ż d y m z e s p o le a d w o k a c k im .