Ocenianie metodą średniej ważonej
Jestem nauczycielką matematyki w gimnazjum i chciałam się podzielić uwagami na temat sposobu oceniania uczniów. Tak jak każdy nauczyciel zredagowałam własne kryteria oceniania przedmiotowego.
Od kilku lat stosuję średnią ważoną uwzględniającą różnorodne obszary oceniania ucznia.
Informacje o zasadach pracy i oceny na lekcjach matematyki umieściłam w swojej pracowni, a jej skrótową wersję uczniowie wpisują do zeszytu. Dwa lata temu przeprowadziłam ewaluację, w wyniku której zmieniłam proporcje ważności przypisywane pracy domowej i pracy na lekcji. W tym roku szkolnym dokonałam kolejnej ewaluacji tego systemu na szerszą skalę. Wyniki ewaluacji i wnioski zamieszczone są poniżej. Uważam, że zaletą tego systemu jest systematyczność
oceniania, jego jawność, pełna informacja o przewidywanej ocenie semestralnej (uczeń w każdej chwili może sobie obliczyć przewidywany na koniec semestru stopień) oraz różnorodność oceniania (oceniane są różne formy aktywności ucznia).
Staram się liczyć średnią ważoną razem z uczniami, tzn. wygląda to tak, że na początku roku zapoznaję uczniów z ogólnymi zasadami oceniania na matematyce. Następnie, gdy zbliża się koniec semestru i trzeba uczniom zaproponować stopnie, zapowiadam, że na kolejnej lekcji każdy będzie liczył sobie średnią ważoną, w wyniku czego uświadomi sobie jaki stopień otrzyma.
Warunkiem sprawnego policzenia przez uczniów średniej (ja wcześniej przygotowuje sobie obliczenia) jest posiadanie kalkulatora, który zachowuje kolejność działań (mam w swojej szkole kalkulatory graficzne, ale często uczniowie przynoszą swoje własne kalkulatory naukowe) oraz wypisanie w zeszycie do matematyki wszystkich stopni przypisanych odpowiednim kategoriom.
Udostępniam uczniom kopie ocen z dziennika – wtedy sprawnie przepisują swoje noty. Na
początku lekcji przypominam uczniom sposób liczenia średniej, zapisując na tablicy obliczenia na przykładzie ocen wybranego ucznia, a potem chodzę między ławkami i ewentualnie koryguję obliczenia uczniów. Następnie uczniowie podają mi swoje średnie, jeśli są źle policzone, powtórnie muszą je obliczyć. Jest to świetne ćwiczenie sprawdzające umiejętności sprawnego liczenia na kalkulatorze (co dla wielu gimnazjalistów wcale nie jest takie łatwe). Używając tego przyrządu, pokazuję im jak mogą przeprowadzić symulację – czy korzystniej poprawić stopień z klasówki, czy lepiej starać się jeszcze o dodatkowy stopień, np. z pracy domowej.
Wydawałoby się, że metoda ta jest idealna, bowiem system oceniania jest jawny, ale mam świadomość, że może on wydawać się dość rygorystyczny.
W tym roku, po trzech latach stosowania tego systemu, przeprowadziłam wśród uczniów klas II i III gimnazjum ankietę ewaluacyjną, z której wynika, że większość uczniów zna algorytm obliczania i uważa, że jest to obiektywny system oceniania, ale jednocześnie dość rygorystyczny.
Analiza pytań otwartych ukazuje niedoskonałości takiego oceniania. Systematyczne
„zbieranie” stopni, a co się z tym wiąże również i ciągła nauka stawiają uczniowi duże wymagania.
Niektórzy uczniowie są niezadowoleni, że każdą ocenę wpisuję do dziennika (chodzi o poprawiane klasówki – wszystko wlicza się bowiem do średniej arytmetycznej), tak więc w tym systemie nie da się podwyższyć oceny. System ten premiuje systematycznych, solidnych uczniów, niekoniecznie zaś wybitnie utalentowanych z dziedziny matematyki (jednak ci ostatni będą i tak bardzo dobrze notowani niezależnie od systemu oceniania); motywuje do pracy i jest niezależny od subiektywnego nastawienia nauczyciela, co wielu uczniów uważa za jego wadę.
Mój niepokój budzi jednak fakt, iż jest grupa uczniów, która mimo moich starań nadal nie potrafi obliczać średniej ważonej. I tym problemem będę musiała zająć się w nowym roku
szkolnym.
Ten system najlepiej sprawdza się w ocenianiu uczniów z przedmiotów, z których uczeń ma możliwość zdobycia wielu stopni z różnorodnych form oceniania. Takim przedmiotem jest
matematyka, z którego moi uczniowie mają w semestrze10 – 14 stopni, dlatego gorąco zachęcam innych nauczycieli do stosowania tego systemu.
Załączam poniżej mój sposób obliczania średniej ważonej i zachęcam Was, Szanowni Koleżanki i Koledzy do wymiany doświadczeń na temat metod oceniania uczniów na koniec semestru czy roku szkolnego.
Ankieta ewaluacyjna
Ocenianie przedmiotowe z matematyki z zastosowaniem średniej ważonej.
Ankieta jest anonimowa. Jej celem jest uzyskanie informacji, które posłużą do poprawienia i udoskonalenia systemu oceniania na lekcjach matematyki. Proszę o staranne oraz szczere wypełnienie kwestionariusza.
Czy system oceniania na matematyce za pomocą średniej ważonej jest według Ciebie:
Zrozumiały TAK □ NIE □
Jawny TAK □ NIE □
Sprawiedliwy TAK □ NIE □
Przyjazny TAK □ NIE □
Motywujący TAK □ NIE □
Obiektywny TAK □ NIE □
Czy ten system przygotowuje ucznia do samooceny?
TAK □ NIE □
Czy pozwala przewidzieć ocenę?
TAK □ NIE □
Czy chcesz, aby na matematyce obowiązywała metoda „plusów” i „minusów” wystawianych za pracę na lekcji?
TAK □ NIE □
Czy jesteś zadowolona/y z oceniania metodą „średniej ważonej”?
TAK □ NIE □
Jeśli wybrałeś/łaś odpowiedź NIE, to krótko ją uzasadnij. ...
...
...
...
...
...
...
Twoje uwagi dotyczące systemu średniej ważonej, stosowanego do semestralnego i rocznego oceniania z matematyki.
...
...
...
...
...
...
Dziękuję za wypełnienie ankiety.
Irena Słowik
