Józef M. Dołęga
"Fragmenty filozoficzne, seria 4:
Logika, praktyka, etyka, przesłanie
filozofii Tadeusza Kotarbińskiego,
księga pamiątkowa ku uczczeniu
osiemdziesięciotlecia filozofii
Tadeusza Kotarbińskiego", red. W.
Gasparski, A. Strzałecki, Warszawa
1991 : [recenzja]
Studia Philosophiae Christianae 29/1, 196-197
ta rn e . W ynika to n ie u c h ro n n ie z fa k tu p o sia d an ia przez lu d zi sam ow ie- dzy, dzięki k tó re j ja k o p odm ioty p o zn ające czynią sam ych siebie p rz e d m io tam i p oznania. B ra k je d n a k p ełn ej sam ow iedzy o sobie zm usza ich do o d w oływ ania się do różnych system ów m etafizycznych. O m aw ia n a p rac a, poprzez k la ro w n ą p re z e n ta c ję ta k ró żn o rak ic h ujęć, w nosi ła d konieczny do ich zro zu m ien ia i u m ożliw ia w y ro b ien ie sobie całościo w ego o b raz u zm agań człow ieka n a d w y św ietlen iem sw ej w ła sn e j n a tury.
A rk a d iu s z J a b ło ń sk i
F ra g m en ty F ilozoficzne, se ria 4: L ogika, p ra k ty k a , etyk a , przesłania filo z o fii T adeusza K o ta rb iń skieg o , księga p a m ią tk o w a k u u czcze n iu osiem dziesięciolecia filo zo fii T adeusza K otarbińskiego, r e d : W. G as-
p a rsk i i À. S trzałeck i, TN P, W arszaw a 1991, 317.
1. T ow arzystw o N aukow e P rak seo lo g ii w ydało se rie c z w a rtą Frag
m e n tó w F ilo zo ficzn ych z a w ie ra ją c ą m a te ria ły z S esji N aukow ej zor
g anizow anej w 80-lecie filozofii T adeusza K otarb iń sk ieg o , k tó ra odby ła się 29—30 m a ja 1990 r. w W arszaw ie. S kład k o m ite tu p ro g ra m o w e go tej S esji tw o rzy li n a s tę p u ją c y pro feso ro w ie: A lek san d e r G ie y sz to r (Prezes P A N ); W ojciech G asp a rsk i (P rzew odniczący K o m ite tu R e d a k cyjnego D zieł W szy s tk ic h T. K otarb iń sk ieg o , K iero w n ik Z ak ład u P r a kseologii i N au k o z n aw stw a IFiS PAN) ; L eon G u m ań sk i (Zastępca·. Przew odniczącego K o m ite tu N au k F ilozoficznych PA N , U n iw e rsy te t w T o ru n iu ); E d w a rd H a jd u k (P ro re k to r W SP w Z ielonej G órze); J a n in a K o ta rb iń sk a (Członek K o m ite tu R edakcyjnego D zieł W sz y s tk ic h T. K o tarb iń sk ieg o ) ; Z bigniew K uderew dcz (P rzew odniczący K o m ite tu N auk F ilozoficznych PA N , UW filia w B iałym stoku) ; I łja L az ari-P a w ło w sk a (UL); Je rz y P elc (UW ); P io tr P ło sza jsk i (D yrektor IFiS P A N w W a r szaw ie) ; M a ria n P rz ełę ck i (UW) ; T adeusz P szczołow ski (P rzew o d n i czący R ady R e d ak c y jn ej k w a rta ln ik a Prakseologia) ; H e n ry k S to n e rt (ATK) ; T adeusz Styczeń (KUL) ; K lem ens S zan iaw sk i (Prezes P o lsk ie go T o w arzy stw a Filozoficznego, UW) ; J a n W oleński (Z astępca P rz e w odniczącego K o m ite tu R edakcyjnego D zieł W szy s tk ic h T. K o ta rb iń skiego, U J) ; A n d rzej W yczański (S ek retarz W ydziału I N au k S połecz nych PAN) ; A n d rzej S trz ałeck i (S ek retarz O rganizacyjny, Z ak ład P r a kseologii i N au k o zn aw stw a IF iS PAN ). K siążk a ta została w y d an a dzięki pom ocy fin an so w ej C e n tru m U pow szech n ian ia N au k i PA N . P rz y p o m in am y tu ta j w y d an e w cześniej F ra g m en ty F illozoficzne w trzech to m ach : se ria pie rw sz a ku uczczeniu p ię tn asto lec ia p rac y n auczyciel skiej prof. T. K o tarb iń sk ieg o w U n iw ersy tecie W arszaw skim , W a rsza w a 1934 (pozycja ta została w y d a n a n a k ła d e m uczniów ) ; se ria d ru g a k u uczczeniu czterdziestolecia p rac y n au czycielskiej prof. T. K o ta rb iń skiego w U n iw ersy te cie W arszaw skim , PW N , W a rsza w a 1959; se ria trze cia k u uczczeniu prof. T. K o tarb iń sk ieg o w osiem dziesiątą ro cz n i cę u rodzin, PW N , W arszaw a 1967.
2. M a teria ły za w a rte w p rez en to w an y m tom ie F ra g m en tó w F ilo
z o fic zn y c h poprzedzone są P rzed m o w ą W. G asparskiego (11-13) i S ło w e m w s tę p n y m A. W yczańskiego (14-18). C zytelnik zn ajd zie w tych
te k sta c h d o b re w p ro w a d ze n ie w isto tn y m o m en t p rz e sła n ia filozoficz nego T. K o tarbińskiego. Całość m a te ria łu została podzielona n a n a stę p u ją c e części: O filo zo fii T adeusza K o ta rb iń sk ieg o (19-58); O n a u
0 w artościach (219-256) ; Przesłania (257-284) i D ysk u sja panelow a
(285-317).
O filozofii T. K o tarb iń sk ieg o odczyty w ygłosili n a stę p u ją c y au to rz y : H e n ry k Hiż, R o zw a ża n ia o filo zo fii T a deusza K o ta rb iń sk ieg o (19-28) ; W. G asparski, F ilozofia T adeusza K o ta rb iń sk ieg o filo zo fią p ra k ty c zn o -
ści (29-38) ; R yszard Ja d cz ak , K ilk a u w a g o s to s u n k u K a zim ierza T w a r d ow skieg o do T adeusza K o ta rb iń skieg o (37-44) ; Je rz y Ś w iąd er, A n a li za p o ró w n a w cza prakseologii w u ję ciu T a d eu sza K o ta rb iń sk ieg o i L u d w ik a v o n M isesa. (45-53).
O n a u k a c h p rak ty c zn y c h w ygłoszono n a s tę p u ją c e r e fe ra ty : Zon Tsing,
F ilo zo fia te c h n ik i — epistem ologiczna c z y prakseologiczna? P e w n e n a u k i płynące z c h iń sk ie j filo zo fii te c h n ik i (58-68) ; W. G asp arsk i, M e todologia p ro je k to w a n ia a m etodologia ogólna i m etodologia n a u k p r a k
tycznych (69—78) ; A n d rzej S trzałecki, R e g u ły i sty le ro zw ią zy w a n ia
p ro b le m ó w p ra k ty c zn y c h (79—94) ; J a n D oroszew ski, Z a rys teorii ro z w ią zy w a n ia m e d y c zn y c h p ro b le m ó w d e c y z y jn y c h (95—112) ; L ad islav
T ondl, P raxiology and th e origin o f a design p ro b le m (113—128); D a n u ta M iller, O dpow iedzialność p ro je k ta n ta za s k u tk i działalności
p ro je k to w e j (129—134).
O logice w ygłoszono je d e n w y k ład : J. W oleński, P aradoks in te n sjo -
nalności: próba ro zw ią zy w a n ia à la K o ta rb iń sk i (137·—141).
O d ziała n iu zostały za p reze n to w an e n a s tę p u ją c e w y k ła d y : A. Zvie B ar-O n, O przy czy n o w o śc i w działaniu: kon cep cja T. K o ta rb iń skieg o 1 je j o d m ia n y w prakseologii w sp ó łczesn ej (145-156) ; B ożena W rze- sińska, F orm alizacja prakseologii — ta k czy nie? (157-164); V ictor A lex a n d re, M éthode d ’analise stru ctu ra le (165-186) ; R yszard W aw rzyń- czak, P rakseologia u m y słu p o d m io tu działającego (187-202) ; M arek K r M licki, P rakseologia d zia ła ń zb io ro w yc h (203-210) ; P io tr S ienkiew icz,
T eoria w a lk i T adeusza K o ta rb iń skieg o a sy stem o w e badania n a d w o j n ą i p o k o je m (211-216).
O w arto śc iac h w ygłoszono n a s tę p u ją c e w y k ła d y : Jm o A irak sin e n ,
G oals a n d ethics: C o m m en ts on K o ta rb iń sk i (219-228); T. Pszczołow ski, W ielo a sp ekto w o ść re a lizm u p ra k tyc zn eg o (229-236) ; A n n a L ew icka- -S trzałeck a, Sen s e m p ir y c zn y p o sta w y p ra k ty c zn e j (237-253).
- P rz e sła n ia o filozofii T. K o tarb iń sk ieg o w ygłosili : J. K o tarb iń sk a ,
P rzesia n ia T a deusza K o ta rb iń sk ieg o (257-264) ; S tan isław Borzym , P o sta w a a k ty w n e g o u czestn ictw a w ży ciu in te le k tu a ln y m (265-270) ; A b
ra h a m Moles, T héorie des actes: Im p lica tio n e t in tria ctio n — E n h o m
m age à T. K o ta rb iń sk i (272-275) ; Z bigniew P ie tra siń sk i, O p ty m a liza cja c zyn u a filo zo fia życia (277—286).
W dy sk u sji panelo w ej n a te m a t: P rzesłania filo zo fii T adeusza K o
ta rb iń skie g o a w spółczesność (289—317) z a b ra li głos: W. G asp a rsk i (m o
d e ra to r d yskusji), J. K o ta rb iń sk a , T. Pszczołow ski, J. Pelc, J. K uczyń ski, P. P łoszajski, J. W oleński, M. P rzełęcki, M. S ójka, M. K. M licki, D. M iller.
3. C ztery tom y F ra g m en tó w F ilo zo ficzn ych są bo g aty m m a te ria łem do w stę p n ej an a liz y d ziałalności n au k o w o -tw ó rc ze j K o ta rb iń sk ie go. Z w łaszcza p rez en to w an y tom m oże stanow ić p u n k t w y jśc ia do a n a lizy zag ad n ień z za k resu k o ncepcji filozofii, c h a ra k te ry sty k i n a u k prak ty czn y ch , zag ad n ień z logiki, p ro b le m a ty k i d ziała n ia i w artości. P o n a d to d y sk u sja p an e lo w a u k az ała n ie k tó re p ro b lem y d y sk u sy jn e i o tw a rte oraz w sk az ała n a m ożliw ości uzgodnień i w y ja śn ie ń zdarzeń b iograficznych i za g ad n ień m erytorycznych.