Nr 30 (1441) Nr ISSN PIĄTEK-NIEDZIELA, MARCA 2022

(1)

1. Liga Kobiet

Kolejne zwycięstwo Częstochowianki

www.zycieczestochowy.pl www.facebook.com/ZycieCzestochowyiPowiatu Cena 1,20 zł

(w tym 8% VAT) Nr 30 (1441)

Nr ISSN 22 99 4440

PIĄTEK-NIEDZIELA, 11-13 MARCA 2022

Wszystko,

o dofinansowaniach

z programu Czyste Powietrze STR. 9-14

zdj. pexels.com

Rząd chce pomóc obywatelom Ukrainy, którzy przebywają w Polsce w związku z agresją militarną Rosji na terytorium ich państwa. Przyjęte przepisy mają uprościć legalizację ich pobytu oraz wsparcie na wielu płasz- czyznach. Wsparcie finansowe otrzymają również osoby, które przyjęły pod

swój dach obywateli ukraińskich.

Rząd przyjął przepisy dotyczące obywateli Ukrainy

Przyjąłeś pod swój dach uchodźców?

Możesz liczyć na wsparcie

Pakiet specjalnych rozwiązań Rząd przyjął przepisy, dzięki którym osoby uciekające przed wojną będą mogły legalnie i bez- piecznie przebywać w naszym kraju. Na razie przez 18 miesięcy.

Poza tym ustawa zakłada nadanie im numeru PESEL. Rozwiązanie to ma pozwolić na realizację szeregu usług publicznych na rzecz tych osób. Oprócz tego obywatele Ukrainy będą mieć zagwarantowany dostęp do polskiego rynku pracy oraz rejestrację w po- wiatowym urzędzie pracy. Aby skorzystać z tego rozwiązania, pra- codawca będzie musiał w ciągu 7 dni powiadomić za pośrednictwem praca.gov.pl właściwy urząd pracy o powierzeniu pracy cudzoziem- cowi. Obywatele Ukrainy będą mogli również skorzystać z usług

rynku pracy w postaci m.in. po- średnictwa pracy, poradnictwa zawodowego oraz szkoleń – na takich samych zasadach, jak obywatele polscy.

Będą mogli również ubiegać się o jednorazowe świadczenie pie- niężne na utrzymanie w wysokości 300 zł na osobę. Chodzi w szcze- gólności o pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe. Udzielana będzie także pomoc w formie paczek żyw- nościowych lub posiłków. Nowe przepisy gwarantują również do- stęp do świadczeń społecznych, czy dofinansowania dotyczące obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dzie- cięcym lub u dziennego opiekuna.

Obywatele Ukrainy będą więc mogli liczyć między innymi na 500 plus, rodzinny kapitał opiekuńczy, czy zasiłek rodzinny. Poza tym będą mieć zagwarantowany dostęp do publicznego systemu ochrony zdrowia, na tych samych zasadach, co obywatele polscy.

Narodowy Fundusz Zdrowia za- płaci za każde świadczenie me- dyczne dla obywatela Ukrainy w publicznej służbie zdrowia.

Wprowadzone zostaną także roz- wiązania, które pozwolą na zapew- nienie kształcenia i wychowania dzieciom lub uczniom będącym obywatelami Ukrainy objętymi przepisami ustawy.

■Czytaj dalej na stronie 5 Qs. 19

MZD zapewnia

Przebudowa ulicy Złotej zakończy się zgodnie

z planem

^Q^{s. 3}

Trwa nabór wniosków

Miejskie pieniądze na ekologiczne rozwiązania

W szkołach ponadpodstawowych

HiT: nowy przedmiot od 1 września 2022 roku

Qs. 12

Qs. 14

Są chętni

Kto dokończy autostradową

obwodnicę?

^Q^{s. 17}

PIT

Sprawdź z jakich ulg możesz jeszcze skorzystać?

^Q^{s. 8}

Częstochowa

Kiedy powrócą

rowery miejskie?

^Q^{s. 5}

Zdrowie psychiczne i fizyczne

Programy profilaktyczne w naszym mieście

^Q^{s. 15}

Dofinansowanie

Co zrobić, aby wybudować

dom bez formalności?

^Q^{s. 11}

(2)

2

PIĄTEK-NIEDZIELA 11-13 MARCA 2022

reklama

(3)

3 aktualności

■Opracowanie kolumny: Katarzyna Gwara

W pierwszym etapie 177, a do- celowo 300 mieszkań ma znaleźć się w apartamen- towcu, który powstanie przy ulicy Katedralnej w Często- chowie. Na lokalny rynek zdecydowała się wejść firma Pekabex, jeden z liderów no- woczesnego budownictwa systemowego w naszym kraju.

Zdecydowaliśmy o wejściu na rynek częstochowski głównie ze względu na świetne usytuowanie działki: nasz projekt zrealizu- jemy na Starym Mieście przy ul.

Katedralnej – mówi Ligia Szulc, pełnomocniczka zarządu ds. komunikacji z firmy Pekabex.

W efekcie przy ul. Katedralnej 15/17 powstaną komfortowe mieszkania o metrażach od 26 do 116m2. Początkowo ma ich być 177, a docelowo 300. Inwe- stycja ma przebiegać dwueta- powo. - Oprócz bogatej oferty mieszkań (8% VAT) w sprzedaży znajdą się także miejsca parkin-

gowe w garażu podziemnym oraz lokale usługowe (23% VAT), zlo- kalizowane w północnej części budynku, na pierwszej kondygnacji naziemnej od strony ulicy Kate- dralnej. W pełni przeszklone wi- tryny zaprojektowane w elewacji frontowej oraz bezpośredni do- stęp z chodnika ulicy Katedralnej znacząco podniosą atrakcyjność powierzchni usługowych – uchyla rąbka tajemnicy.

Rozpoczęcie budowy pierwszego etapu inwestycji w Częstochowie planowane jest na drugi kwartał 2022 roku. Wtedy też ma ruszyć sprzedaż lokali. - Inwestycję bę- dziemy realizować w nowoczesnej technologii modułowej Systemu Pekabex, która spełnia najwyższe normy jakości i bezpieczeństwa.

Budynki Pekabex są przyjazne środowisku, gwarantują dobrą izolację termiczną oraz aku- styczną. Moduły powstają w fa- bryce, w ściśle kontrolowanych warunkach, co zapewnia wysoką precyzję, a jednocześnie skraca czas budowy. Elewacje budynków w prefabrykacji są trwałe, gładkie oraz nie wymagają tynkowania, co wpływa na ich estetykę i obniża koszty eksploatacji. Elewacja jest łatwa do czyszczenia, niewraż- liwa na uszkodzenia, odporna na czynniki biologiczne i chemiczne – podkreśla Ligia Szulc. Zakoń- czenie prac zaplanowano na trzeci kwartał 2023 roku.

Przy ulicy Katedralnej

Powstanie 300 mieszkań!

Od jakiegoś czasu mieszkańcy dzielnicy Zawodzie alarmo- wali, że przebudowa ulicy Złotej w Częstochowie sta- nęła w miejscu. MZD zapewnia, że termin zakoń- czenia inwestycji nie ulegnie zmianie.

Zakres prac przy ulicy Złotej obejmuje przebudowę pełnej infrastruktury podziemnej i naziemnej wraz z nową drogą, chodnikami i oświetleniem. - Wy- konawca zadania, dyscyplinowany ostatnio kilkukrotnie przez służby Miejskiego Zarządu Dróg, uporał się z większością problemów i uciążliwościami na placu budowy, na które zwracali uwagę miesz- kańcy przyległych posesji w ostatnich tygodniach – zapewnia Maciej Hasik, rzecznik prasowy MZD w Częstochowie. Aktualnie

niedogodności, które występują w obrębie budowy związane są z szeregiem prac różnych branż prowadzonych na poszczególnych odcinkach. - Warto nadmienić, że w ostatnim czasie wykonawca w możliwie największym stopniu poprawił stan nawierzchni: tam gdzie było to konieczne nastąpiło wyrównanie, a tam gdzie prace są bardziej zaawansowane został ułożony kolejny fragment kon-

strukcji drogi (odcinek ok. 150 m stabilizacji), podsypana została też część podjazdów – wyjaśnia.

Największe utrudnienia na budowie nowej ul. Złotej aktualnie związane są z realizacją przyłączy kanalizacji deszczowej i sieci wo- dociągowej oraz z instalacją się- gaczy kanalizacji sanitarnej do posesji. - Niezmienny od samego początku robót pozostaje termin zakończenia realizacji inwestycji.

Ulica Złota na odcinku od ul. Mi- rowskiej do ul. Legionów zostanie oddana do użytku w nowej od- słonie po 30 czerwca, na kiedy planowane jest zakończenie głów- nych prac – podsumowuje Maciej Hasik. Inwestycja pochłonie ponad 8,5 mln zł.

MZD zapewnia

Przebudowa ulicy Złotej

zakończy się zgodnie z planem

(4)

4 aktualności

W województwie śląskim Ro- dzicielskie Świadczenie Uzupełniające - Mama 4 plus, otrzymuje ponad 8 tys. osób.

Od 1 marca wynosi ono 1338,44 zł brutto, czyli tyle co gwarantowana minimalna emerytura. Nie każdy jednak otrzyma to świadczenie w ta- kiej wysokości.

Rodzicielskie świadczenie uzu- pełniające ma zapewnić podsta- wowe środki do życia matkom, które zrezygnowały z pracy lub jej nie podjęły, aby wychowywać przynajmniej czwórkę dzieci. Tym samym pracowały za krótko i nie nabyły prawa do gwarantowanej minimalnej emerytury. – Trzeba pamiętać o tym, że o to świadczenie mogą ubiegać się nie tylko kobiety po 60. roku życia, które urodziły

i wychowały lub jedynie wycho- wały, co najmniej czworo dzieci, ale również ojcowie, po 65. roku życia, oczywiście po spełnieniu określonych warunków. Świad- czenie to otrzymają w przypadku śmierci matki albo porzucenia przez nią dzieci lub długotrwałego zaprzestania wychowanie dzieci, a wtenczas obowiązek wychowania dzieci spoczywał na ojcu – informuje Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowa ZUS województwa śląskiego.

Nie zawsze pełna kwota świadczenia

Wysokość świadczenia wynosi tyle, co gwarantowana minimalna emerytura, czyli od 1 marca 1338,44 zł brutto. Taką kwotę dostają osoby, które nie pobierają emerytury ani renty i nie posiadają dochodu zapew- niającego niezbędne środki utrzymania. Natomiast w przypadku pobierania emerytury lub renty w kwocie niższej niż najniższa emerytura, świadczenie stanowi dopełnienie do kwoty 1338,44 zł. Na przykład, jeśli obecnie po-

bieramy kobieta pobiera emery- turę w wysokości 900 zł brutto, a spełnia ona warunki do przy- znania świadczenia Mama 4 plus to świadczenie Mama 4 plus otrzyma w wysokości 438,44 zł, czyli jest to kwota dopełnienia do wysokości 1338,44 zł.

Świadczenie tylko na wniosek

Rodzicielskie świadczenie uzu- pełniające przyznawane jest na wniosek (druk ZUS ERSU), czyli zainteresowana tym świadcze- niem osoba musi wystąpić z takim wnioskiem do ZUS i dołączyć do niego niezbędne dokumenty. Do wniosku należy dołączyć w szcze- gólności oświadczenie o sytuacji osobistej, rodzinnej, majątkowej i materialnej (druk ERU), zagra- niczny dokument stanu cywilnego potwierdzający urodzenie dziecka, jeżeli akt urodzenia dziecka nie jest sporządzony w polskim reje- strze stanu cywilnego, akt zgonu w przypadku śmierci matki dzieci, zaświadczenia potwierdzające osiągane dochody oraz inne dokumenty, które mogą mieć wpływ na przyznanie świadczenia.

Od marca

Wyższe świadczenie Mama 4 plus

Osoba pobierająca rodzicielskie świadczenie uzupełnia- jące, ma obowiązek zawiadomić ZUS o wszelkich zmianach, które mają wpływ na prawo do tego świadczenia i jego wysokość, na przykład o podjęciu zatrudnienia, osiąganiu dodatkowych dochodów czy też prawie do innego świad- czenia.

„Wyobraźcie sobie co by było, gdyby Ziemia była wielkości ziarnka grochu. Jak duże by- łoby wtedy Słońce?” „Co jest większe? Słońce czy planety?”

„Gdyby Słońce mieściło w wa- szej szkole, gdzie w przebiegałaby orbita Marsa?” - odpowiedzi na te i wiele innych pytań poznają uczniowie w Słowiku podczas zajęć online prowadzonych prosto z planetarium Centrum Nauki Kopernik.

Z połączenia dziecięcej cie- kawości oraz pasji edukatorów z Centrum Nauki Kopernik po- wstają zajęcia online, po których uczniowie zaczynają sami szukać odpowiedzi na pytania zwią- zane z astronomią czy fizyką. 14 marca uczniowie z Zespołu Szkol- no-Przedszkolnego w Słowiku wezmą udział w zajęciach e-Pla- netobus, prowadzonych w ramach programu Nauka dla Ciebie - wspólnej inicjatywy Ministra Edu- kacji i Nauki oraz Centrum Nauki Kopernik.

Najjaśniejsza gwiazda na niebie

Uczniowie będą mieli okazję przyjrzeć się zimowym gwiazdo- zbiorom i odnaleźć Syriusza - naj- jaśniejszą gwiazdę nocnego nieba,

doskonale widoczną o tej porze roku. Zima to także przepiękne ko- lorowe mgławice, które „na żywo”

dostrzec można przy pomocy teleskopu. Podczas pokazu były dosłownie na wyciągnięcie ręki.

Niebo można jednak obserwować bez specjalistycznego sprzętu, a poznawanie astronomii uła- twiają proste akcesoria, dostępne w każdym domu. Znalezione w kuchni ziarna i owoce pomagają np. wyobrazić sobie, jak duże są różnice między rozmiarami planet w Układzie Słonecznym.

Nietypowa lekcja w szkole w Słowiku

Co ma wspólnego ziarno z planetą?

Po dwuletniej przerwie w Polskę ponownie wy- ruszyły Naukobusy.

Z wystawą mobilną „Eks- perymentuj!” oraz do- świadczonymi edukatorami dociera do mniejszych miejscowości (do 130 tys.

mieszkańców) w całym kraju. Szkołę można zgłosić na stronie: naukadlaciebie.

gov.pl wypełniając prosty formularz.Wyjazdy Nauko- busu realizowane są w ra- mach wspólnego programu Ministra Edukacji i Nauki oraz Centrum Nauki Ko- pernik pod nazwą Nauka dla Ciebie.

Jura Krakowsko-Często- chowska została wyróżniona prestiżowym tytułem Polskiej Marki Turystycznej.

Projekt Polskie Marki Tury- styczne popularyzuje miejsca, które warto odwiedzić w naszym kraju. Jego ideą jest stworzenie katalogu najbardziej atrakcyjnych polskich regionów, które będą profesjonalnie zarządzane i promo- wane. Zarówno forma zarządzania marką turystyczną, jak i wypeł- nienie jej treścią to efekt cennej współpracy na poziomie lokalnym.

- Jest to okazja do promocji dobrych praktyk w obszarze turystyki. Mam nadzieję, że współ- pracując i dzieląc się wiedzą uda nam się stworzyć profesjonalnie zarządzane marki turystyczne, które będą jeszcze skuteczniej konkurować o turystów z wieloma propozycjami zagranicznymi – po- wiedział Andrzej Gut-Mostowy, sekretarz stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki.

Znak „Polska Marka Turystyczna”

stał się prestiżowym certyfikatem oznaczającym jakość, atrakcyjność i niezawodność, a turyści krajowi i za- graniczni biorą go pod uwagę przy pla- nowaniu swoich podróży. W tym roku ten zaszczytny tytuł udało się zdobyć Jurze Krakowsko-Częstochowskiej.

Od momentu rozpoczęcia przez Ministerstwo Sportu i Turystyki oraz Polską Organizację Tury- styczną projektu dotyczącego marek turystycznych, Związek Gmin Jurajskich, zrzeszający juraj- skie miasta i gminy, ubiegał się o tytuł Polskiej Marki Turystycznej dla krainy geograficznej między Krakowem a Częstochową.

W roku 2019 udało się zdobyć tytuł kandydata Polskiej Marki Turystycznej. W kolejnych latach przeprowadzone zostały liczne działania promocyjne, operacyjne oraz inwestycyjne aby wzmocnić potencjał, postrzeganie oraz wize- runek marki.

Te działania to m.in.:

●przygotowanie i uzgodnienie ze wszystkimi zainteresowanymi podmiotami Strategii Rozwoju Marki Turystycznej „Jura Kra- kowsko – Częstochowska”;

●opracowanie nowego logo Jury Krakowsko- Częstochowskiej wraz z systemem identyfikacji wizualnej;

●opracowanie i wdrożenie Juraj- skiego systemu certyfikacji pro- duktów i usług turystycznych

„Jurajski Certyfikat Jakości”;

●promocja w mediach społecz- nościowych, na stronach www;

wydawanie przewodników, map, informatorów sygnowa- nych marką Jury Krakowsko – Częstochowskiej;

●współorganizacja najwięk- szej imprezy turystyczno-arty- styczno-promocyjnej na Jurze – festiwalu Juromania – Święta Jury Krakowsko – Częstochow- skiej; wydarzenia odbywają- cego się corocznie w trzeci weekend września w kilku- dziesięciu miejscach na Jurze Krakowsko – Częstochowskiej (w roku 2021 Juromania zdo- była certyfikat POT za naj- lepszy produkt turystyczny oraz tytuł najlepszego pro- duktu turystycznego w głoso- waniu internautów).

Jak widać wspólne wysiłki podej- mowane przez gminy członkow- skie i biuro ZGJ na rzecz promocji regionu przynoszą wymierne efekty. Uzyskanie tytułu Polskiej Marki Turystycznej pozwoli na jeszcze skuteczniejsze budowanie potencjału turystycznego Jury.

Tytuł Polskiej Marki Tury- stycznej odebrali w czasie gali w Kielcach przewodniczący Związku Gmin Jurajskich Adam Markowski oraz dyrektor biura ZGJ Robert Nieroda.

Wyróżnienie

Tytuł Polskiej Marki Turystycznej dla Jury Krakowsko-Częstochowskiej!

zdj. freepik.com

(5)

5 Świadczenie wychowawcze Rodzina 500+ mogą otrzymać obywatele Ukrainy, którzy za- mieszkują na stałe w Polsce.

Takie rozwiązania obowiązy- wały jeszcze przed wojną. Do wniosku należy dołączyć do- kumenty m.in. potwierdzające legalność pobytu cudzo- ziemca w Polsce i dostęp do rynku pracy.

- Świadczenie wychowawcze 500+, ale też Rodzinny Kapitał Opiekuńczy (RKO), przysługują obywatelom Ukrainy, którzy na stałe zamieszkują w Polsce. Świadczenia te przyznawane są na dotychcza- sowych zasadach obowiązujących jeszcze przed wojną w Ukrainie.

Świadczenie 500 plus przysługuje na dziecko do ukończenia przez nie 18 lat, jeśli zamieszkuje ono wspólnie z rodzicem oraz pozostaje na jego utrzymaniu. Do wniosku na- leży dołączyć dokumenty potwier- dzające legalność pobytu rodzica bądź opiekuna w Polsce – informuje Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS.

Niezbędne dokumenty

Szczegółowe informacje o tym, jakie dokumenty należy dołączyć opisane są obszernie na stronie ZUS www.zus.pl, także w języku ukraińskim. Z najważniejszych to te potwierdzające charakter pobytu w Polsce obywatela Ukrainy, m.in. kartę pobytu z ad- notacją „dostęp do rynku pracy”, kartę stałego pobytu. Ponadto należy pamiętać o tym, że we wniosku o świadczenie 500 plus należy podać PESEL dziecka. Jeśli dziecko nie ma nadanego numeru PESEL, to do wniosku rodzic lub opiekun musi dołączyć dodatkowo akt urodzenia dziecka wraz z ich tłumaczeniem przysięgłym na język polski.

Wniosek tylko elektronicznie

Wniosek o świadczenie składany jest wyłącznie elektronicznie za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych ZUS. Dodatkowo taki wniosek można złożyć także przez portal Emp@tia lub przez bankowość elektroniczną, ale tylko jeśli jest się matką lub ojcem

dziecka i ma się nadany numer PESEL.

- W przypadku trudności ze złożeniem wniosku, bądź też niepewności jakie dokumenty należy złożyć w każdej placówce ZUS służą pomocą nasi pracow- nicy. Wyjaśnią wątpliwości, po- mogą w założeniu profilu PUE, czy też elektronicznym złożeniu wniosku o świadczenie – dodaje rzeczniczka.

Informacje w języku ukraiń- skim na stronie internetowej ZUS

Na stronie internetowej ZUS ukazały się już pierwsze informacje dotyczące świadczeń ZUS w języku ukraińskim. Na bieżąco pu- blikowane są tam treści dotyczące warunków uzyskania: świadczeń rodzinnych, ubezpieczenia zdro- wotnego, świadczeń emerytalnych i rentowych.

Uchodźcy z Ukrainy

- Obywatele Ukrainy - rodzice bądź opiekunowie, którzy wraz z dziećmi przekroczyli granicę Polski i przebywają na jej terenie w związku z konfliktem zbrojnym, obecnie nie posiadają karty pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”. Dlatego składanie wnio- sków o świadczenie wychowawcze przez te osoby będzie możliwe po wprowadzeniu odpowiednich przepisów prawa – wyjaśnia Beata Kopczyńska.

Wszelkie zmiany w przepisach na ten temat będą na bieżąco pu- blikowane na stronie internetowej ZUS.

aktualności

■Cd ze str. 1

Wsparcie dla przyjmujących uchodźców

W ustawie przewidziano też pomoc obywatelom Ukrainy udzielaną przez wojewodów i samorządy. Może ona polegać m.in. na zakwaterowaniu czy za- pewnieniu całodziennego wy- żywienia zbiorowego. W myśl nowych przepisów każdy pod- miot, w szczególności osoba fizyczna prowadząca gospodar- stwo domowe, która zapewni zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy ucieka- jącym przed wojną będzie mogła

otrzymać świadczenie na podstawie umowy zawartej z gminą.

Świadczenie to będzie mogło być wypłacane maksymalnie przez 60 dni, a jego wysokość zostanie określona w rozporządzeniu Rady Ministrów. Przewiduje się, że bę- dzie to 40 zł dziennie, czyli ok.

1200 zł miesięcznie.

Utworzony zostanie Fundusz Pomocy. Środki z niego będą prze- znaczone w szczególności na fi- nansowanie lub dofinansowanie zadań związanych z pomocą udzie- laną obywatelom Ukrainy. Nowe rozwiązania będą obowiązywać, co do zasady, z mocą wsteczną od 24 lutego 2022 r.

Rząd przyjął przepisy dotyczące obywateli Ukrainy

Przyjąłeś pod swój dach uchodźców?

Możesz liczyć na wsparcie

Na stałe mieszkających w Polsce

Świadczenie 500 plus dla Ukraińców

W samym centrum miasta – na placu Biegańskiego – zainaugu- rowano kampanię „Bezpieczna kobieta”. W jej ramach powstał specjalny poradnik edukacyjny dla pań. Oprócz tego na autobu- sach miejskich zobaczymy banery z memami autorstwa Marty Frej.

Akcję zainaugurowano w Mię- dzynarodowym Dniu Kobiet. Jej hasło przewodnie to „Bądźmy silne i bezpieczne”. - Chcemy promować bezpieczne postawy wśród miesz- kanek Częstochowy. Kierujemy do nich specjalny poradnik „Bez-

pieczna kobieta” przygotowany we współpracy z Urzędem Miasta Czę- stochowy, Komendą Miejską Policji w Częstochowie, Miejskim Szpi- talem Zespolonym i Stowarzysze- niem „Częstochowskie Amazonki”

- mówi Paweł Konieczny, prezes Za- rządu Zakładu Gospodarki Miesz- kaniowej TBS w Częstochowie.

W pierwszej część broszury znajdziemy ogólne informacje na temat bezpieczeństwa kobiet w domu, na spacerze, dyskotece, w komunikacji miejskiej. Druga część – przygoto- wana przede wszystkim przez po- licję – dotyczy głównie przemocy w rodzinie. Trzecia poświęcona

jest zdrowiu kobiet. Poradnik zo- stał opatrzony memami znanej ar- tystki i aktywistki, związanej przez lata z Częstochową, a mieszkającej obecnie w Gdyni – Marty Frej. Ry- sowniczka przygotowała 5 suge- stywnych memów odwołujących się do poczucia bezpieczeństwa kobiet i sytuacji, w jakich czasem stawia je los, w tym sytuacji przemocy do- mowej. Znajdziemy je również na pięciu częstochowskich autobu- sach. Przez cały marzec będą one jeździły po Częstochowie i zwracały uwagę pasażerów MPK oraz prze- chodniów. - To takie „ruchome pla- katy”. Za ich sprawą chcemy dotrzeć do jak największej liczy osób – dodaje Paweł Konieczny.

Akcja odbywa się pod patronatem prezydenta Częstochowy. - Kobiety mają prawo być bezpieczne – od przemocy, od chorób, bezpieczne w domu, na ulicy czy w czasie działalności publicznej. We wszystkich sytuacjach.

I właśnie temu ma służyć akcja „Bez- pieczna kobieta” – wyjaśnia prezy- dent Krzysztof Matyjaszczyk.

Jak wynika z policyjnych statystyk, w naszym mieście i powiecie ponad 45% ofiar przestępstw to kobiety.

- W 2021 roku 4586 kobiet padło ofiarą przestępstwa co stanowiło 45,5% wszystkich pokrzywdzonych mieszkańców miasta i powiatu.

Kobiety najczęściej padały ofiarą przestępstwa zgwałcenia (92%), znęcania się (65,9%) i gróźb ka- ralnych (51,2%). Najwięcej kobiet pada ofiarą przestępstw w prze- dziale wiekowym od 30. do 50. lat – wylicza mł. insp. Dariusz Kiedrzyn Komendant Miejski Policji w Czę- stochowie. Warte podkreślenia jest to, że na 495 osób dotkniętych przemocą domową, ponad 400 to kobiety. - Pamiętajmy, że przemoc domowa to przestępstwo, które niekiedy zamyka się w czterech ścianach i przez długi czas nikt tak naprawdę o nim nie wie. Naszym celem jest dotarcie do świado- mości kobiet, aby nie bały się wal- czyć o siebie i nie bały się prosić o pomoc. Najważniejsza jest zmiana mentalności osób i społecznych ste- reotypów, które usprawiedliwiają

sprawców i hamują działanie za- równo osób dotkniętych przemocą jak i jej świadków. Tylko zatrzymanie przemocy umożliwia skuteczne udzielenie pomocy jej ofiarom. In- formacje zawarte w poradniku mają pomóc czytelniczkom w tym, by nie bały się poprosić o pomoc – pod- kreśla mł. insp. Dariusz Kiedrzyn.

Kampania została zainicjowana przez Zakład Gospodarki Mieszka- niowej Towarzystwo Budownictwa Społecznego w Częstochowie.

Jest realizowana we współpracy z Komendą Miejską Policji w Czę- stochowie, Urzędem Miasta Czę- stochowy, Miejskim Szpitalem Zespolonym i Stowarzyszeniem

„Częstochowskie Amazonki”.

Ruszyła nowa kampania

Silne i bezpieczne nie tylko od święta

zdj. KG zdj. KG

Centrum Usług Komunalnych ogłosiło przetarg, który ma wyłonić operatora systemu rowerów miejskich. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem jednoślady pojawiają się w naszym mieście w kwietniu.

Przypomnijmy, system Często- chowskiego Roweru Miejskiego składa się z 26 stacji oraz 231 ro- werów (w tym 15 zapasowych).

Do tej pory za jego obsługę w naszym mieście odpowiadała firma Nextbike Polska. Umowa z operatorem jednak wygasła i konieczne było ogłoszenie przetargu. Na oferty Centrum Usług Komunal- nych czeka do 21 marca. Umowa z nowym operatorem ma zostać

zawarta na dwa sezony. CUK na funkcjonowanie CRM planuje wydać w tym sezonie około 350 tysięcy złotych. Zasady wypo- życzania jednośladów mają po- zostać bez zmian - pierwsze 30 minut każdego wypożyczenia bę- dzie bezpłatne. Po przekroczeniu tego czasu będą naliczane opłaty zgodne z cennikiem. Nowością ma być fakt, że stacje rowerowe mają pojawić się również w są- siednich gminach turystycznych.

Gdzie dokładnie? W Mstowie oraz w Olsztynie. Obie podejmą jednak ostateczną decyzję, gdy znane będą szczegóły ofert złożonych w przetargu.

Częstochowa

Kiedy powrócą rowery

miejskie?

(6)

6 reklama

(7)

7 aktualności

■ Opracowanie kolumny: Katarzyna Gwara

Mieszkanki naszego miasta po raz kolejny będą mogły sko- rzystać z bezpłatnych badań mammograficznych. Mam- mobus w Częstochowie pojawi się w połowie marca.

Z bezpłatnego badania, reali- zowanego w ramach Programu Wykrywania Raka Piersi, mogą skorzystać panie w wieku od 50 do 69 lat, które nie były leczone z powodu raka piersi oraz:

- nie miały wykonanej mammo- grafii w ramach programu w ciągu ostatnich 24 miesięcy,

- lub otrzymały pisemne wska- zanie do wykonania badania po upływie 12 miesięcy.

Mobilna pracownia mammogra- ficzna będzie do dyspozycji pań przy markecie Auchan przy ul.

Focha 7:

●15 marca w godzinach 10.00 - 17.00

●16 marca w godzinach 8.30 - 15.30 Organizator prosi o wcześniejszą rejestrację pod nr tel. 58 666 24 44 lub na www.mammo.pl.

W badaniu finansowanym przez NFZ można wziąć udział nieza- leżnie od miejsca zamieszkania i bez skierowania lekarskiego.

Mammografia jest radiologiczną metodą badania piersi u kobiet. Po- lega na wykonaniu serii zdjęć sutka przy użyciu promieni rentgenow- skich. Zdolność do uwidoczniania szeregu charakterystycznych zmian pozwala na wczesne rozpo- znanie raka oraz innych patologii sutka, zanim staną się one jawne klinicznie. Udowodniono, że re- gularne wykonywanie badania obniża umieralność z powodu raka piersi, który jest najczęściej występującym u kobiet rodzajem choroby nowotworowej. Głównym powodem, dla którego tak wiele kobiet nadal przez niego umiera, jest zbyt późne jego wykrycie. Mam- mografię uznaje się za badanie skuteczne, ekonomicznie opłacalne i bezpieczne dla pacjentek.

- Zdrowa i odpowiednio zbi- lansowana dieta może być skutecznym środkiem zmniej- szania ryzyka zachorowania na COVID-19 u zdrowych, ak- tywnych fizycznie i nieotyłych młodych ludzi - udowodnili badacze z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Projekt badawczy

Wyniki projektu badawczego prowadzonego od lipca 2020 do stycznia 2021 roku, zostały opisane na łamach czasopisma

„Nutrients”. Do eksperymentu zrekrutowano 78 osób: 41 na tra- dycyjnej diecie i 37 wegetarian.

Wszyscy byli w wieku 25–45 lat, nie mieli chorób przewlekłych, a ich BMI mieściło się w wideł- kach 18,5–29,9. Uczestników ob- serwowano przez okres jednego tygodnia. Był to dla nich zwykły tydzień z życia, z podobną dietą i aktywnością fizyczną, jaką mieli dotychczas. Poziom aktywności uczestnicy mierzyli za pomocą specjalnych zegarków sportowych.

Dokumentowali również całą swoją dietę. Po tygodniu, w czasie wizyty kontrolnej, pobrano od nich próbki kału i na ich podstawie oceniono skład mikroflory jeli- towej. Okazało się, że osoby sto- sujące dobrze zbilansowaną dietę, czyli m.in. jedzące przynajmniej 500 g warzyw i owoców oraz 10 g orzechów dziennie, miały aż o 86 proc. niższe ryzyko zachorowania na COVID-19 w porównaniu do uczestników, których dieta byłą wyraźnie uboższa w wymienione produkty.

Dieta, a choroba

- Wiele składników pokarmo- wych odgrywa kluczową rolę we wspieraniu odpowiedzi immu- nologicznej organizmu. W tym aspekcie wskazuje się na szcze- gólna rolę witaminy A, C, D, witamin z grupy B oraz cynku, żelaza, magnezu i selenu. Nie- wystarczające spożycie tych składników może prowadzić do osłabienia wielu aspektów za- równo odporności wrodzonej, jak i nabytej, a w konsekwencji może dochodzić do zwiększonej podat- ności na infekcje. Z drugiej strony prawidłowo zbilansowana dieta, dostarczająca odpowiednie ilości tych składników, może zmniejszać

ryzyko zachorowania na choroby, w tym choroby wirusowe – wyja- śniają naukowcy. Z ich badań wynika, że sposób żywienia młodych, zdrowych, nieotyłych, umiarko- wanie aktywnych fizycznie osób które zachorowały na COVID-19 charakteryzował się licznymi nie- doborami. Dotyczyło to spożycia wody, podaży białka roślinnego, błonnika, potasu, magnezu, że- laza, cynku, miedzi, witamin: E, B1, B6 oraz folianów. Jednocze- śnie, osoby z prawidłowo zbilan- sowaną dietą i średnim dziennym spożyciem ponad 500 g warzyw i owoców oraz ponad 10 g orze- chów, jak też odpowiednią ilością kasz, roślin strączkowych, cebuli, czosnku, płynów, miały o ponad 80% mniejszą szansę zachorowania na COVID-19 w porów- naniu z osobami, których dieta nie była prawidłowo zbilansowana i które spożywały mniejsze ilości tych produktów.

- Wyniki i wnioski naszych badań odnoszą się do młodych, umiarko- wanie aktywnych fizycznie, zdrowych, nieotyłych, niepalących papierosów dorosłych osób. W ta- kiej właśnie grupie dobrze zbilansowana dieta, bogata w warzywa, owoce oraz orzechy, a także kasze i rośliny strączkowe, odpowiednie ilości cebuli i czosnku, mogła o ponad 80 proc. zmniejszyć szansę zachorowania na COVID- 19. Nie gwarantowała że ktoś nie zachoruje, bo jest to niemożliwe, ale znacznie zmniejszała to ryzyko - podkreśla dr Paweł Jagielski, główny autor badania z Zakładu Badań nad Żywieniem i Lekami CM UJ.

Prawidłowe nawyki

- Należy podkreślić, że, otrzy- mane przez nas wyniki mogą mieć szersze zastosowanie niż tylko w przypadku infekcji SAR- S-CoV-2. Układ odpornościowy człowieka jest stale narażony na wiele różnych patogenów, dlatego powyższe zalecenia żywieniowe mogą być także korzystne w przypadku zmniejszania ryzyka zachorowania na inne sezonowe infekcje wirusowe. Ponadto nie wiemy kiedy medycyna ostatecznie po- radzi sobie z infekcją SARS-CoV- 2 – podkreślają naukowcy Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielloń- skiego. - Co więcej, w przyszłości także inne wirusy mogą wywołać nowe ogniska epidemiczne, stwa- rzając podobne zagrożenie zdrowotne. Dlatego tak ważne jest podkreślenie roli właściwego odżywiania dla optymalnego funkcjonowania układu odpor- nościowego. Aktywność fizyczna i właściwa dieta zapewniająca podaż wszystkich niezbędnych składników odżywczych powinny stanowić podstawę utrzymania zdrowia. Dotyczy to także sytuacji, w których istnieje dostęp do szczepień lub skutecznej farmako- terapii, ponieważ osoby zaszcze- pione nadal są narażone na ryzyko zakażenia SARS-CoV-2 i rozwoju COVID-19 – wyjaśniają.

Naukowcy podkreślają więc, aby chodzić codziennie na spacery, nie zostawać w domach przed telewi- zorami, prawidłowo się odżywiać, wysypiać, odpoczywać po pracy, unikać stresu, śmiać się, nie palić papierosów i dbać o prawidłową masę ciała.

Częstochowa

Bezpłatna mammografia: kiedy będzie można zrobić badanie?

Uniwersytet Jagielloński

Przełomowe odkrycie polskich naukowców?

Pacjenci onkologiczni z Ukrainy, którzy musieli prze- rwać terapię w swoim państwie, ze względu na agresję Rosji, mogą kontynu- ować leczenie w Polsce.

Narodowy Fundusz Zdrowia uruchomił dla nich specjalną, całodobową i bezpłatną info- linię – także w języku ukraińskim.

Infolinia Narodowego Funduszu Zdrowia umożliwi kontakt pa- cjentów:

●będących obywatelami ukraińskimi,

●leczonych onkologicznie w Ukrainie,

●którzy, w związku z działaniami zbrojnymi przekroczyli polsko-ukra- ińską granicę od 24 lutego 2022 r., a tym samym nie mogą kontynu- ować leczenia w Ukrainie,

z ośrodkami, w których będzie mogło być kontynuowane leczenie onkologiczne w Polsce.

Łatwiejszy kontakt

Dzwoniąc pod bezpłatny numer 800 190 590, pacjent będzie mógł zgłosić potrzebę kontynuacji leczenia onkologicznego w Polsce.

Wystarczy, że przekaże na info- linii swoje dane kontaktowe.

Dane zostaną przekazane do ośrodka podejmującego się or-

ganizacji dalszego leczenia.

Ośrodek skontaktuje się z pa- cjentem w ciągu 2 dni roboczych, aby uzyskać szczegółowe informacje o pacjencie i przebiegu dotychczasowego leczenia. - W każdym województwie jest przynajmniej jedna placówka onkologiczna, która jest gotowa do przyjęcia pacjentów z Ukrainy – informuje NFZ.

Infolinia NFZ jest bezpłatna i całodobowa

Połączenie z infolinią Narodowego Funduszu Zdrowia – 800 190 590 – jest bezpłatne. Infolinia działa ca- łodobowo, przez 7 dni w tygodniu, także w dni świąteczne. - Dzięki in- folinii pacjenci zyskują szybką, kom- pleksową i przejrzystą informację dotyczącą zasad funkcjonowania systemu ochrony zdrowia w Polsce, w tym o profilaktyce onkologicznej – czytamy w komunikacie NFZ.

Informacja w kilku językach, w tym w języku ukraińskim

Infolinia zapewnia obsługę pa- cjentów w językach polskim, an- gielskim, ukraińskim i rosyjskim.

Informacje można uzyskać także przez pocztę elektroniczną, czat lub wideorozmowę z tłumaczem języka migowego.

NFZ

Co z pacjentami onkologicznymi?

zdj. freepik.com

(8)

8 PIT

Dla kogo ulga?

Z ulgi skorzystasz, jeżeli przekazałeś darowiznę na cele, które są określone w przepisach ustawy o działalności po- żytku publicznego i wolontariacie (np. na wspieranie rodzin i osób w trudnej sytuacji życiowej, na działalność charytatywną i na rzecz osób niepełnosprawnych, na ochronę i promocję zdrowia czy na naukę, szkol- nictwo wyższe i edukację).

Darowiznę możesz przekazać na rzecz:

• organizacji pozarządowych (np. fundacji i stowarzyszeń), które nie są jednostkami sektora finansów publicznych i nie dzia- łają w celu osiągnięcia zysku oraz m.in.

kościołów, stowarzyszeń jednostek sa- morządu terytorialnego czy spółdzielni socjalnych;

• równoważnych organizacji określonych w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego, które obowiązują w innym niż Polska państwie członkow- skim Unii Europejskiej (UE) lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG, tj. Is- landia, Liechtenstein, Norwegia), które prowadzą działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych i reali- zują wskazane cele.

Jak obliczyć ulgę?

Odliczysz kwotę faktycznie przekazanej darowizny, nie więcej jednak niż 6% twojego dochodu/przychodu.

Limit jest wspólny z odliczeniami z tytułu darowizn na cele:

• kultu religijnego,

• honorowego krwiodawstwa,

• kształcenia zawodowego,

• przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ulicy Królewskiej w Warszawie.

Jeżeli przedmiotem darowizny są towary opodatkowane podatkiem od towarów i usług, za kwotę darowizny przyjmujesz wartość towaru wraz z podatkiem od to- warów i usług. Jeśli jesteś podatnikiem podatku VAT, to wartość brutto pomniejszasz o tę część podatku naliczonego, którą masz prawo odliczyć zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej darowizny. Pamiętaj, że wartość darowizny nie może być wyższa niż war- tość rynkowa.

Jeżeli w roku podatkowym uzyskujesz dochody (przychody) z pozarolniczej działal- ności gospodarczej, najmu, dzierżawy lub umów o podobnym charakterze, to przeka- zaną darowiznę możesz odliczyć już w trakcie roku podatkowego, tj. przy obliczaniu zaliczki lub ryczałtu. „Ostatecznego” rozliczenia dokonujesz jednak w zeznaniu podatkowym.

Kiedy przysługuje ulga?

Ulga przysługuje, jeżeli uzyskujesz dochody opodatkowane według skali podatkowej (czyli wg stawki 17% lub 32%) lub zryczałtowanym podatkiem dochodowym od przychodów ewidencjonowanych (ry- czałt ewidencjonowany).

Nie odliczasz darowizn:

• na rzecz osób fizycznych,

• na rzecz osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, prowadzących działalność gospodarczą, która polega na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elek- tronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowar- skiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu po- wyżej 1,5%, oraz wyrobów z metali szla- chetnych albo z udziałem tych metali, lub handlu tymi wyrobami,

• zwróconych ci w jakiejkolwiek formie,

• które zaliczyłeś do kosztów uzyskania przychodów,

• które odliczyłeś od przychodu na podstawie ustawy o ryczałcie lub odliczyłeś od dochodu na podstawie ustawy PIT.

Jakie zeznanie złożyć?

Złóż zeznanie:

• PIT-37 - jeżeli uzyskałeś przychody opodatkowane według skali podatkowej za pośrednictwem płatnika (np. z umowy o pracę, emerytury);

• PIT-36 - jeżeli uzyskałeś przychody opodatkowane według skali podatkowej z działalności gospodarczej, najmu, podnajmu, dzierżawy lub inne przychody bez pośrednictwa płatnika;

• PIT-28 - jeżeli uzyskałeś przychody opodatkowane w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (np.

z działalności gospodarczej, najmu, podnajmu, dzierżawy)

- z załącznikiem PIT/O (informacja o odli- czeniach).

SPRAWDŹ

Z JAKICH ULG MOŻESZ JESZCZE SKORZYSTAĆ?

ULGA DLA MŁODYCH

Krajowa Administracja Skarbowa udostępniła wypełnione zeznania podatkowe za ubiegły rok. PITy zostały przygotowane automatycznie i bezpłatnie na podstawie danych zgromadzo- nych przez administrację skarbową. Na rozliczenie mamy czas do 2 maja. Prezentujemy drugą część poradnika dotyczącego ulg podatkowych. Sprawdź, z jakich możesz skorzystać.

DAROWIZNY NA OPP

Jeśli nie ukończyłeś 26. roku życia i uzy- skałeś przychody:

• z pracy (czyli ze stosunku pracy, spół- dzielczego stosunku pracy, stosunku służbowego lub stosunku pracy nakład- czej),

• z umów zlecenia zawartych z firmą,

• z tytułu odbywania praktyk absolwenckich (regulowanych ustawą o praktykach absolwenckich) oraz

• z tytułu stażu uczniowskiego (regulowanych ustawą - Prawo oświatowe), to twoje przychody są wolne od podatku – maksymalnie do wysokości 85.528 zł w roku podatkowym. Do tego limitu nie pła- cisz podatku dochodowego. Zwolnienie obowiązuje niezależnie od liczby umów lub liczby płatników.

Jeżeli zarabiasz więcej, to dopiero nad- wyżka ponad 85.528 zł będzie opodatko- wana według skali podatkowej.

Jeśli uzyskujesz wyłącznie przychody, które w całości objęte są ulgą, wówczas nie masz obowiązku złożenia zeznania rocz- nego.

Aby taki obowiązek powstał, muszą wy- stąpić dodatkowe okoliczności, np.

• oprócz przychodów objętych ulgą uzy- skałeś przychody, które podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach według skali podatkowej,

• ubiegasz się o zwrot nadpłaconego podatku,

• chcesz skorzystać z „dodatkowego zwrotu” z tytułu ulgi na dzieci do wy- sokości składek na ubezpieczenia spo- łeczne i ubezpieczenie zdrowotne, jakie zapłaciłeś od przychodów objętych ulgą,

• masz obowiązek doliczyć do dochodu lub podatku kwoty dokonanych odliczeń, do których utraciłeś prawo.

DAROWIZNY NA KRWIODASTWO

Dla kogo ulga?

Z ulgi skorzystasz, jeśli oddałeś krew lub jej składniki (jesteś honorowym dawcą krwi).

Ulga przysługuje ci, jeżeli uzyskujesz dochody opodatkowane według skali podatkowej (czyli wg stawki 17% lub 32%) lub zryczałtowanym podatkiem dochodowym od przychodów ewidencjonowanych (ry- czałt ewidencjonowany).

Ulga przysługuje w wysokości iloczynu kwoty rekompensaty określonej przepisami wyda- nymi na podstawie ustawy o publicznej służbie krwi (rozporządzenie Ministra Zdrowia) i litrów oddanej krwi lub jej składników. Zarówno za oddanie krwi jak i jej składników (np. osocza) przysługuje ta sama stawka rekompensaty w wysokości 130 zł za 1 litr.

Odliczysz kwotę faktycznie dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż 6% twojego dochodu/przychodu.

Limit jest wspólny z odliczeniami z tytułu darowizn na cele:

• określone w ustawie o działalności pożytku publicznego,

• kultu religijnego,

• przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ulicy Królew- skiej w Warszawie,

• kształcenia zawodowego.

Jeżeli w roku podatkowym uzyskujesz dochody (przychody) z pozarolniczej działalności gospodarczej, najmu, dzierżawy lub umów o podobnym charakterze, to przekazaną da- rowiznę możesz odliczyć już w trakcie roku

podatkowego, tj. przy obliczaniu zaliczki lub ryczałtu.„Ostatecznego” rozliczenia dokonujesz jednak w zeznaniu podatkowym.

Nie odliczasz darowizn, które:

• zaliczyłeś do kosztów uzyskania przy- chodów,

• odliczyłeś od przychodu na podstawie ustawy o ryczałcie lub odliczyłeś od dochodu na podstawie ustawy PIT,

• zostały ci zwrócone w jakiejkolwiek formie.

Jak dokumentować prawo do ulgi?

Wysokość darowizny udokumentujesz za- świadczeniem od jednostki organizacyjnej, która realizuje zadania w zakresie pobierania krwi (czyli z RCKiK). W zaświadczeniu podawana jest ilość bezpłatnie oddanej krwi lub jej składników.

Złóż zeznanie:

• PIT-36 - jeżeli uzyskałeś przychody opodatkowane według skali podatkowej z działalności gospodarczej, najmu, podnajmu, dzierżawy lub inne przychody bez pośrednictwa płatnika;

• PIT-28 - jeżeli uzyskałeś przychody opodatkowane w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (np. z działalności gospodarczej, najmu, podnajmu, dzierżawy)

- z załącznikiem PIT/O (informacja o od- liczeniach).

DAROWIZNY KOMPUTERÓW PRZENOŚNYCH

Dla kogo ulga?

Z ulgi skorzystasz, jeśli przekazałeś daro- wiznę rzeczową - laptop lub tablet.

Tę darowiznę możesz przekazać:

• organom, które prowadzą placówki oświatowe,

• organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego, prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, lub operatorowi Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej, z przezna- czeniem na cele dalszego nieodpłatnego prze- kazania organom prowadzącym placówki oświatowe lub placówkom oświatowym.

Placówki oświatowe to:

Tę darowiznę możesz przekazać:

• podmioty, o których mowa w art. 2 pkt 1-4 i 7 ustawy Prawo oświatowe;

• uczelnie w rozumieniu ustawy Prawo o szkol- nictwie wyższym i nauce;

• placówki opiekuńczo-wychowawcze w rozumieniu ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

Ulga przysługuje ci, jeżeli uzyskujesz dochody opodatkowane według skali podatkowej (czyli wg stawki 17% lub 32%), dochody opodatkowane podatkiem liniowym (czyli stawką 19%) lub zryczałtowanym podatkiem dochodowym od przychodów ewidencjonowanych (ryczałt ewidencjonowany).

Możesz odliczyć od twojego dochodu/

przychodu wartość przekazanych od 1 stycznia 2021 roku do końca miesiąca, w którym odwołano stan epidemii, kompu- terów przenośnych będących laptopami lub tabletami w wysokości:

• 150% wartości darowizny - jeśli przekazałeś darowiznę od 1 stycznia 2021 roku do 31 marca 2021 roku,

• kwoty odpowiadającej wartości darowizny - jeśli przekazałeś darowiznę od 1 kwietnia 2021 roku do końca miesiąca, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19.

Jeżeli przedmiotem darowizny są towary opodatkowane podatkiem od towarów i usług, za kwotę darowizny przyjmujesz wartość towaru wraz z podatkiem od towarów i usług. Jeśli jesteś podatnikiem podatku VAT, to wartość brutto pomniejszasz o tę część podatku naliczonego, którą masz prawo odliczyć zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej darowizny. Pamiętaj, że wartość darowizny nie może być wyższa niż wartość rynkowa.

Jeżeli w roku podatkowym uzyskujesz dochody (przychody) z pozarolniczej działalności gospodarczej, najmu, dzierżawy lub umów o podobnym charakterze, to przekazaną darowiznę możesz odliczyć już w trakcie roku podatkowego, tj. przy obliczaniu zaliczki lub ryczałtu. „Ostatecz- nego” rozliczenia dokonujesz jednak w zeznaniu podatkowym.

Nie odliczasz darowizn, które:

• zaliczyłeś do kosztów uzyskania przy- chodów,

• odliczyłeś od przychodu na podstawie ustawy o ryczałcie lub odliczyłeś od dochodu na podstawie ustawy PIT,

• zostały ci zwrócone w jakiejkolwiek formie,

• odliczyłeś na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT i art. 11 ustawy o ryczałcie.

Złóż zeznanie:

• PIT-36 - jeżeli uzyskałeś przychody opodatkowane według skali podatkowej z dzia- łalności gospodarczej, najmu, podnajmu, dzierżawy lub inne przychody bez pośred- nictwa płatnika;

• PIT-36L - jeżeli uzyskałeś przychody opodatkowane podatkiem liniowym;

• PIT-28 - jeżeli uzyskałeś przychody opodatkowane w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (np. z działalności gospodarczej, najmu, podnajmu, dzierżawy) - z załącznikiem PIT/O (informacja o odli- czeniach).

(9)

9 dofinansowanie

Do 69 tysięcy złotych dofinan- sowania mogą otrzymać mniej zamożne osoby, które zdecy- dują się na termomodernizację domu i wymianę pieca.

Program finansowy „Czyste Powietrze” ruszył we wrześniu 2018 r. i ma być realizowany przez 10 lat. Jego cel to wsparcie termomodernizacji domów jednorodzinnych oraz wymiany prze- starzałych kotłów grzewczych, tzw. kopciuchów, na te bardziej ekologiczne, tak aby ograniczyć zjawisko niskiej emisji. Budżet programu to ponad 100 mld zł.

Program cieszy się dużym zain- teresowaniem. Od 19 września 2018 r. do 17 grudnia 2021 r. zło- żono ponad 372 tys. wniosków o dofinansowania na łączną kwotę ponad 6,2 mld zł.

Do niedawna program „Czyste Powietrze” rozróżnił przyszłych beneficjentów, a także wyso- kość dotacji - na dwie kategorie.

W pierwszej części to osoby, któ- rych dochód roczny nie przekracza 100 tys. zł i dla nich przewidziana jest dotacja podstawowa do 30 tys.

zł. Druga część jest skierowana dla osób o przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniu do 1564 zł w gospodarstwie wieloosobowym oraz do 2189 zł w gospodarstwie jed- noosobowym. Dla tej grupy bene- ficjentów przewidziana jest wyższa dotacja, do 37 tys. zł.

W roku 2022 w programie zostały

wprowadzone kolejne zmiany – trzeci komponent skierowany jest dla mniej zamożnych. Osoby, któ- rych miesięczny dochód na jednego członka w gospodarstwie wieloosobowym nie przekracza 900 zł oraz 1260 zł w przypadku gospodarstw jednoosobowych mogą otrzymać nawet do 90 proc. wsparcia. Mak- symalnie kwota dotacji wyniesie 69 tys. zł. Beneficjentami trzeciej części „Czystego Powietrza” będą właściciele, współwłaściciele budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub wydzielonego w budynku jednorodzinnym lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wie- czystą.

Alternatywą do dochodowego kryterium kwalifikowalności bę- dziejest też ustalone prawo do otrzymywania przez wniosko- dawcę zasiłku stałego, zasiłku okresowego, zasiłku rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuń- czego. Liczbę transz rozliczeń i wypłat dotacji dla najwyższego poziomu dofinasowania zwięk- szono do pięciu (z trzech obo- wiązujących w pozostałych częściach). Najwyższy poziom dofinansowania nie będzie do- stępny w ścieżce bankowej, czyli Kredycie Czyste Powietrze do- stępnym w przypadku pierwszej i drugiej części programu.

Rozwiązania dla osób o najniż- szych dochodach przewidziane na 2022 r. mają być rozszerzane.

Zmiany w programie „Czyste Powietrze”

Nawet 69 tysięcy złotych dofinansowania!

Dotację możesz przeznaczyć na:

1.wymianę źródła ciepła – zakup i montaż nowych źródeł ciepła, speł- niających wymagania programu, 2.zakup i montaż mikroinstalacji fotowoltaicznej,

3.wymianę okien i drzwi,

4.montaż lub modernizację instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej,

5.instalację odnawialnych źródeł energii (kolektorów słonecznych i instalacji fotowoltaicznej),

6.zakup i montaż wentylacji mecha- nicznej z odzyskiem ciepła,

7. zakup i montaż ocieplenia prze- gród budowlanych, okien, drzwi zewnętrznych, drzwi/bram garażo- wych,

8.dokumentację (audyt energe- tyczny, dokumentacja projektowa, ekspertyzy).

Celem programu „Czyste Powietrze” – który nadzo- ruje Ministerstwo Klimatu i Środowiska a wdraża go Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wraz z szesnastoma funduszami wojewódzkimi – jest rozwiązanie największego problemu dotyczącego smogu w Polsce, czyli doprowadzenie do wymiany sta- rych pieców i kotłów na paliwo stałe oraz termomodernizacji budynków jednorodzinnych, żeby efektywnie zarządzać energią. Na te działania przeznaczono 103 mld zł na lata 2018-2029. Nabór w programie „Czyste Powietrze” rozpoczął się 19 września 2018 r.

W maju 2020 r. program przeszedł reformę, która ułatwiła aplikowanie o dotacje. Wówczas – oprócz m.in. uproszczeń wniosku o dotację i skrócenia czasu rozpatrywania wniosków z 90 roboczych do 30 dni ka- lendarzowych – poszerzono też ścieżki wnioskowania o dotacje przez internet, na rządowym portalu gov.pl.

Następnie, w październiku 2020 r., wystartowała druga część programu z podwyższonym do 37 tys. zł poziomem dofinansowania. Z kolei w 2021 r. – w ramach programu

„Czyste Powietrze” – nawiązano współpracę z ponad dwoma tysiącami gmin m.in. dzięki ogłoszeniu dla JST zachęt o łącznej wartości ponad 100 mln zł. Ponadto w minionym roku uruchomiono też ścieżkę bankową i trzy pilotaże wymiany źródeł ciepła w budynkach wie- lorodzinnych (woj. zachodniopomorskie, dolnośląskie z preferencjami dla gmin graniczących z Czechami, gmina Pszczyna). Od 1.01.2022 r. wycofano możliwość dofinansowania zakupu i montażu kotłów węglowych.

Do kogo skierowany jest program

„Czyste powietrze”?

Do właścicieli lub współwłaści- cieli jednorodzinnych budynków mieszkalnych, lub wydzielonych w budynkach jednorodzinnych lokali mieszkalnych z wyodrębnioną księgą wieczystą.

(10)

10 dofinansowanie

I ZŁÓŻ WNIOSEK PRZEZ INTERNET

Wejdź na rządowy portal gov.pl. Kliknij w zakładkę „Nieruchomości i środowisko”, a następnie w „Skorzystaj z programu Czyste powietrze”.

Kliknij przycisk ZŁÓŻ WNIOSEK.

Zaloguj/zarejestruj się za pomocą login.gov.pl.

Wybierz sposób logowania.

Utwórz i wypełnij wniosek o dofinansowanie.

Sprawdź wypełniony wniosek.

Dołącz wymagane załączniki w formie skanów lub dokumentów elektronicznych.

Podpisz wniosek elektronicznie za pomocą profilu zaufanego lub pod- pisu kwalifikowanego.

Wyślij dokumenty, czyli wniosek wraz z załącznikami. Potwierdzenie złożenia wniosku otrzymasz na e-mail.

II ZŁÓŻ PAPIEROWY WNIOSEK W URZĘDZIE

Zaloguj się na Portalu Beneficjenta dostępnym na stronie internetowej właściwego wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

Pobierz edytowalny formularz PDF wniosku.

Wypełnij wniosek.

Zweryfikuj wypełniony wniosek.

Złóż wniosek na skrzynkę podawczą Portalu Beneficjenta.

Wydrukuj wniosek.

Dołącz wymagane załączniki.

Podpisz wniosek.

Złóż wniosek osobiście lub drogą pocztową bądź kurierem do właści- wego WFOŚiGW lub jego oddziału bądź gminy, która zawarła porozu- mienie o realizacji programu.

III ZŁÓŻ WNIOSEK W BANKU I SKORZYSTAJ Z KREDYTU

Przyjdź do oddziału banku (lub partnera banku), który przystąpił do programu „Czyste powietrze”.

Złóż wniosek o Kredyt Czyste Powietrze. Bank poinformuje Cię, czy kredyt jest objęty gwarancją BGK.

Skompletuj i złóż wymagane załączniki.

Po przyznaniu kredytu, bank wypełni Twój wniosek o dofinansowanie z programu „Czyste powietrze”.

Sprawdź i podpisz wypełniony wniosek o dofinansowanie.

Bank wyśle Twój wniosek do wojewódzkiego funduszu ochrony środo- wiska i gospodarki wodnej.

Krok po kroku

Jak sięgnąć po dofinansowanie z programu „Czyste powietrze”?

Prowadzisz prace termomo- dernizacyjne w swoim domu?

Możesz odliczyć ponoszone wydatki. Ulgę można łączyć, np. z dotacją z programu

„Czyste powietrze”.

Dla kogo?

Ulga przysługuje podatnikowi, który jest właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego.

Na co?

Ulga polega na odliczeniu od podstawy obliczenia podatku (przychodów – w przypadku podatku zryczałtowanego) wydatków poniesionych na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w budynku mieszkalnym jednorodzinnym.

Ile?

Kwota odliczenia nie może prze- kroczyć 53 000 zł w odniesieniu do wszystkich realizowanych przed- sięwzięć termomodernizacyjnych w poszczególnych budynkach, któ- rych podatnik jest właścicielem lub współwłaścicielem.

Co jest przedsięwzięciem ter- momodernizacyjnym?

Przedsięwzięciem termomo- dernizacyjnym jest:

●ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie zapo- trzebowania na energię dostar- czaną na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej oraz ogrzewania do budynków mieszkalnych;

●ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz za- silających je lokalnych źródłach ciepła, jeżeli budynki miesz-

kalne, do których dostarczana jest z tych sieci energia; speł- niają wymagania w zakresie oszczędności energii, okre- ślone w przepisach prawa bu- dowlanego, lub zostały podjęte działania mające na celu zmniejszenie zużycia energii dostar- czanej do tych budynków;

●wykonanie przyłącza technicz- nego do scentralizowanego źródła ciepła, w związku z likwi- dacją lokalnego źródła ciepła, w wyniku czego następuje zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do bu- dynków mieszkalnych;

●całkowita lub częściowa za- miana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji.

Co podlega odliczeniu?

Odliczeniu podlegają wydatki, które:

●są wymienione w załączniku do rozporządzenia Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie określenia wykazu ro- dzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z reali- zacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych (Dz. U. poz. 2489);

●dotyczą przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, które zostanie zakończone w okresie 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym podatnik poniósł pierwszy wydatek;

●zostały udokumentowane fakturą wystawioną przez podatnika podatku od towarów i usług nieko- rzystającego ze zwolnienia od tego podatku;

●nie zostały sfinansowane (do-

finansowane) ze środków Na- rodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub wojewódzkich fun- duszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej lub zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie;

●nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, odli- czone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne lub uwzględnione przez podatnika w związku z ko- rzystaniem z ulg podatkowych w rozumieniu Ordynacji podatkowej.

Z ulgi termomodernizacyjnej nie można korzystać w przypadku budynku będącego w budowie.

Jak odlicza się ulgę?

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono wydatek.

Kwota odliczenia, która nie znalazła pokrycia w dochodzie (przychodzie) podatnika za rok podatkowy, podlega odliczeniu w kolejnych latach, nie dłużej jednak niż przez 6 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek. Odli- czenie stosuje się również do przed- sięwzięcia termomodernizacyjnego rozpoczętego przed dniem 1 stycznia 2019 r., które zostało zakończone po dniu 31 grudnia 2018 r., jednak nie później niż w okresie 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym podatnik poniósł pierwszy wydatek. W takim przypadku odliczeniu podlegają wydatki poniesione w okresie od 1 stycznia 2019 r., maksymalnie do dnia, w którym upływa wyżej wskazany termin.