Raport o stanie miasta Bielska-Białej za 2020 rok

(1)

Raport o stanie miasta Bielska-Białej

za rok 2020

17 maja 2021 r.

(2)

Spis treści

1. Wstęp ... 5

2. Ogólna charakterystyka ... 6

3. Informacje finansowe ...34

4. Mienie gminne ...46

Gospodarka nieruchomościami ...46

Spółki prawa handlowego z udziałem kapitałowym Gminy ...57

5. Strategie, polityki oraz programy ...72

Strategia Rozwoju Bielska-Białej do 2020 roku ...72

Planowanie przestrzenne ...89

Program Rewitalizacji Obszarów Miejskich w Bielsku-Białej na lata 2014-2020 (Kontynuacja PROM 2007-2013) ...93

Program gospodarowania mieszkaniowym zasobem Miasta Bielska-Białej na lata 2018- 2022 ...99

Program Rozwoju Mieszkalnictwa Miasta Bielska-Białej do roku 2020... 109

Gminny Program Opieki nad Zabytkami dla Gminy Bielsko-Biała na lata 2018-2021 ... 114

Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla miasta Bielska- Białej na lata 2014-2023 ... 117

Uproszczony plan urządzenia Lasu Komunalnego Gminy Bielsko-Biała na lata 2011-2020 ... 125

Program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Miasta Bielska-Białej ... 127

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej ... 128

Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Bielska-Białej ... 131

Kompleksowy program ochrony powietrza atmosferycznego w zakresie ograniczenia emisji zanieczyszczeń do atmosfery miasta Bielska-Białej z budynków mieszkalnych w roku 2020 ... 132

Program Ochrony Środowiska ... 133

Program ochrony powietrza dla terenu województwa śląskiego mający na celu osiągnięcie dopuszczalnych substancji w powietrzu oraz pułapu stężenia ekspozycji ... 136

Plan adaptacji miasta Bielska-Białej do zmian klimatu do roku 2020 ... 138

Plan ochrony środowiska przed hałasem ... 139

Program usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu miasta Bielska-Białej wraz ze szczegółową inwentaryzacją ... 141

Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Bielska-Białej na lata 2014- 2020 ... 142

Program Rodzina Plus ... 179

(3)

Program Weteran Plus ... 182

Program Promocji Zatrudnienia oraz Aktywizacji Lokalnego Rynku Pracy na lata 2014- 2020 dla Miasta Bielska-Białej ... 183

Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2014-2020 ... 185

Miejski Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2014-2020 ... 187

Miejski Program na Rzecz Osób Starszych na lata 2014-2020 ... 192

Program przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie w Bielsku-Białej na lata 2014-2020 ... 196

Miejski program oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie na lata 2014-2020 ... 200

Program Wspierania Rodziny oraz Rozwoju Pieczy Zastępczej na lata 2018-2020 ... 201

Gminny Program Prac Społecznie Użytecznych ... 205

Program osłonowy w zakresie dożywiania „Pomoc gminy w zakresie dożywiania” na lata 2019-2023 ... 206

Miejski program związany ze zmianą systemu ogrzewania ... 207

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2020 .. 208

Program współpracy Miasta Bielska-Białej z organizacjami pozarządowymi ... 213

6. Pozostałe działania ... 224

Fundusze unijne ... 224

Regionalne Inwestycje Terytorialne ... 227

Inwestycje ... 232

Drogownictwo ... 238

Gospodarka odpadami ... 245

Zarządzanie kryzysowe ... 260

Oświata ... 270

Kultura i Sztuka ... 278

Kultura fizyczna i sport ... 302

Promocja Miasta ... 314

Przynależność do związków i stowarzyszeń ... 324

7. Działalność administracyjna i informacyjna Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej ... 330

Dane dotyczące liczby zatrudnionych w Urzędzie Miejskim w Bielsku-Białej oraz w jednostkach organizacyjnych Miasta ... 330

Zmiany organizacyjne w Urzędzie Miejskim w Bielsku-Białej ... 337

E-usługi w Urzędzie Miejskim w Bielsku-Białej ... 338

Kontrola wewnętrzna w Urzędzie Miejskim w Bielsku-Białej i miejskich jednostkach organizacyjnych ... 340

(4)

Kontrole zewnętrzne w Urzędzie Miejskim w Bielsku-Białej i miejskich jednostkach

organizacyjnych ... 343

8. Realizacja uchwał Rady Miejskiej w Bielsku-Białej ... 349

9. Realizacja budżetu obywatelskiego ... 350

Spis tabel ... 363

Spis wykresów... 367

Spis map ... 370

Załączniki ... 371

(5)

(6)

(Informacje przygotowane przez Wydział Strategii i Rozwoju Gospodarczego)

Bielsko-Biała to miasto na prawach powiatu w województwie śląskim, na Pogórzu Śląskim, u stóp Beskidu Małego i Beskidu Śląskiego, nad rzeką Białą. Jest siedzibą władz powiatu bielskiego, diecezji bielsko-żywieckiej Kościoła rzymskokatolickiego, diecezji cieszyńskiej Kościoła ewangelicko-augsburskiego oraz Euroregionu Beskidy. W układzie funkcjonalno-przestrzennym województwa śląskiego miasto Bielsko-Biała stanowi centrum gospodarczo-administracyjne, kulturalne, naukowe oraz handlowo-usługowe subregionu południowego obejmującego powiaty: Bielsko-Biała, bielski, cieszyński i żywiecki. Bielsko- Biała jest stolicą subregionu południowego województwa śląskiego. Przez Miasto prowadzą krajowe i międzynarodowe drogi do przejść granicznych z Czechami w Cieszynie i Słowacją w Zwardoniu, co sprawia iż Bielsko-Biała jest ważnym węzłem drogowym na południu woj.

śląskiego.

Powierzchnia Bielska-Białej wynosi 124,51 km² i dzieli się ona formalnie na 30 osiedli stanowiących jednostki pomocnicze gminy. Miasto zostało również podzielone na 88 jednostek urbanistycznych pozwalających na lepsze ukazanie zróżnicowania wewnątrzmiejskiego w aspektach: gospodarczych, środowiskowych, społecznych, przestrzenno-funkcjonalnych oraz technicznych.

Tabela nr 1. Wykaz jednostek urbanistycznych miasta Bielska-Białej.

Nazwa grupy jednostek Nr

jednostki Nazwa grupy jednostek Nr jednostki

Stare Miasto 1 Osiedle Karpackie 46

Śródmieście Bielsko 2 Osiedle Karpackie 47

Śródmieście Bielsko 3 Kamienica 48

Śródmieście Bielsko 4 Kamienica 49

Osiedle Słoneczne 5 Kamienica 50

Osiedle Słoneczne 6 Kamienica 51

Górne Przedmieście 7 Kamienica 52

Górne Przedmieście 8 Kamienica 53

Górne Przedmieście 9 Wapienica 54

Dolne Przedmieście 10 Wapienica 55

Dolne Przedmieście 11 Wapienica 56

Biała Wschód 12 Wapienica 57

Biała Wschód 13 Wapienica 58

Osiedle Grunwaldzkie 14 Wapienica 59

2. Ogólna charakterystyka

(7)

Osiedle Grunwaldzkie 15 Stare Bielsko 60

Osiedle Grunwaldzkie 16 Stare Bielsko 61

Bielsko Południe 17 Stare Bielsko 62

Bielsko Południe 18 Komorowice Śląskie 63

Bielsko Południe 19 Komorowice Śląskie 64

Osiedle Beskidzkie 20 Komorowice Śląskie 65

Osiedle Beskidzkie 21 Komorowice Śląskie 66

Aleksandrowice 22 Komorowice Krakowskie 67

Osiedle Polskich Skrzydeł 25 Hałcnów 70

Osiedle Wojska Polskiego 26 Hałcnów 71

Osiedle Kopernika 27 Hałcnów 72

Osiedle Piastowskie 28 Hałcnów 73

Osiedle Mieszka I 29 Lipnik 74

Biała Północ 30 Lipnik 75

Biała Krakowska 31 Lipnik 76

Złote Łany 35 Lipnik 80

Złote Łany 36 Straconka 81

Złote Łany 37 Straconka 82

Złote Łany 38 Mikuszowice Krakowskie 83

Złote Łany 39 Mikuszowice Śląskie 84

Leszczyny 40 Mikuszowice Śląskie 85

Leszczyny 44

Osiedle Karpackie 45 Źródło: Wydział Strategii i Rozwoju Gospodarczego

(8)

Mapa nr 1. Podział Bielska-Białej na jednostki urbanistyczne.

Opracowanie: Wydział Strategii i Rozwoju Gospodarczego Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej

(9)

Demografia¹

Liczba mieszkańców Bielska-Białej wg faktycznego miejsca zamieszkania, na koniec 2019 r. wynosiła 170 663 osób, przy gęstości zaludnienia 1 371 osób/km². Bielszczanie stanowią 3,78% ludności województwa śląskiego. Kobiety stanowią 52,73% ogółu mieszkańców Miasta, współczynnik feminizacji (kobiety na 100 mężczyzn) wynosi 112.

Wykres nr 1. Liczba ludności Bielska-Białej z podziałem na płeć – stan na koniec 2019 r.

Źródło: Główny Urząd Statystyczny – Bank Danych Lokalnych

1 Ze względu na brak danych za 2020 r. w bazie danych Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego Mężczyźni

80 668 47%

Kobiety 89 995 53%

Liczba ludności Bielska-Białej

z podziałem na płeć – stan na koniec 2019 r.

Mężczyźni Kobiety

(10)

Wykres nr 2. Ludność Bielska-Białej wg ekonomicznych grup wieku w latach 1999, 2009 oraz 2019.

Analiza danych statystycznych dotyczących ludności Bielska-Białej na przestrzeni ostatnich 10 lat, wskazuje na systematyczny spadek ogólnej liczby ludności, przy jednoczesnym wzroście liczby osób w wieku poprodukcyjnym oraz spadku liczby osób w wieku produkcyjnym.

Gęstość zaludnienia w Bielsku-Białej w 2019 r. wyniosła 1 371 os./km², podczas gdy w województwie śląskim wynosiła 366 os/km² (123 os./km² w kraju). Najwyższą gęstość zaludnienia w powiatach województwa śląskiego odnotowano w: Świętochłowicach (3 723 os./km²), Chorzowie (3 243 os./km²), Siemianowicach Śląskich (2 621 os./km²), a najniższą w powiatach: częstochowskim (88 os/km²), lublinieckim (93 os./km²), kłobuckim (95 os./km²).

40353 20597 19756 112983 56433 56550 25600 7541 1805929779 15153 14626 113530 57873 55657 32093 9709 2238429677 15252 14425 97371 51056 46315 43615 14360 29255

0 20 000 40 000 60 000 80 000 100 000 120 000 140 000

ogółem mężczyźni kobiety ogółem mężczyźni kobiety ogółem mężczyźni kobiety w wieku przedprodukcyjnym w wieku produkcyjnym w wieku poprodukcyjnym

Ludność Bielska-Białej wg ekonomicznych grup wieku w latach 1999, 2009 oraz 2019

1999 rok 2009 rok 2019 rok

(11)

Mapa nr 2. Gęstość zaludnienia na 1 km² w jednostkach urbanistycznych na podstawie bazy meldunkowej wg stanu na 31 grudnia 2020 r.

Najmniejsza liczba osób (w przedziale 0 – 500) zameldowanych na 1 km² przypadała w następujących jednostkach urbanistycznych nr: 31 (Biała Krakowska), 61 (Stare Bielsko), 63 i 66 (Komorowice Śląskie), 24 (Aleksandrowice), 68 i 69 (Komorowice Krakowskie), 74 (Lipnik), 59 (Wapienica), 71 i 73 (Hałcnów).

Największa liczba osób zameldowanych na 1 km² (w przedziale 13 501 – 25 000) przypadała w następujących jednostkach urbanistycznych nr: 20 i 21 (Osiedle Beskidzkie), 39 (Złote Łany), 46 (Osiedle Karpackie).

Opracowanie: Wydział Strategii i Rozwoju Gospodarczego Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej Tabela nr 2. Bielsko-Biała: migracje na pobyt stały (wg typu i kierunku) - stan na koniec 2019 r.

Wyszczególnienie Liczba osób [os.]

Zameldowania ogółem, w tym: 1 501

z miast ze wsi z zagranicy

739 649 113

Wymeldowania ogółem, w tym: 1 882

do miast na wieś za granicę

655 1 195

32

Saldo migracji -381

Saldo migracji na 1000 mieszkańców -2,2 Źródło: Główny Urząd Statystyczny – Bank Danych Lokalnych

(12)

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały na 1000 ludności w Bielsku-Białej w 2019 r. wyniósł -2,2 co sytuuje Miasto na 25 miejscu wśród 36 powiatów województwa śląskiego oraz na 8 miejscu wśród 19 powiatów grodzkich województwa śląskiego. Największe dodatnie saldo migracji wśród powiatów województwa śląskiego w 2019 r. odnotowano w powiatach: mikołowskim (6,0), tarnogórskim (5,6) i bielskim (4,7).

Największe ujemne saldo migracji wśród powiatów województwa śląskiego w 2019 r.

odnotowano w powiatach: Świętochłowice (-4,7), Bytom (-4,5), Sosnowiec (-4,0) oraz Jastrzębie Zdrój (-4,0).

(13)

Mapa nr 3. Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały na 1000 ludności w woj. śląskim wg podregionów i powiatów w 2019 r.

(14)

Sytuację demograficzną Miasta można określić w pierwszej kolejności poprzez przyrost naturalny oraz strukturę wieku mieszkańców (wskaźnik obciążenia demograficznego).

Przyrost naturalny (na 1000 ludności) w Bielsku-Białej w 2019 r. był ujemny i wyniósł -1,60 (dla województwa śląskiego wskaźnik ten wyniósł -2,5).

Wykres nr 3. Przyrost naturalny na 1000 ludności wg powiatów województwa śląskiego - stan na koniec 2019 r.

Źródło: Główny Urząd Statystyczny – Bank Danych Lokalnych - 5,8

- 5,8 - 5,6 - 5,6

- 5,2 - 4,9

- 4,5 - 4,5

- 3,9 - 3,8

- 3,6 - 3,5

- 3,3 - 3,3

- 2,7 - 2,7 - 2,5

- 2,4 - 2,2

- 1,8 - 1,6 - 1,6 - 1,6 - 1,6 - 1,4 - 1,4

- 1,1 - 0,9

- 0,8 - 0,7

- 0,2

0,2 0,6 0,6 0,8

0,9

2,5 - 7,0 - 6,0 - 5,0 - 4,0 - 3,0 - 2,0 - 1,0 0,0 1,0 2,0 3,0

Powiat zawierciański Powiat m.Sosnowiec Powiat będziński Powiat m.Częstochowa Powiat m.Świętochłowice Powiat m.Chorzów Powiat m.Bytom

Powiat m.Dąbrowa Górnicza Powiat myszkowski

Powiat częstochowski

Powiat m.Siemianowice Śląskie Powiat m.Katowice

Powiat m.Jaworzno Powiat m.Piekary Śląskie Powiat m.Gliwice Powiat m.Zabrze ŚLĄSKIE

Powiat m.Jastrzębie-Zdrój Powiat żywiecki

Powiat m.Ruda Śląska Powiat kłobucki Powiat tarnogórski Powiat m.Bielsko-Biała Powiat m.Rybnik Powiat raciborski Powiat m.Mysłowice Powiat wodzisławski Powiat m.Tychy Powiat lubliniecki Powiat gliwicki Powiat cieszyński Powiat mikołowski Powiat rybnicki

Powiat bieruńsko-lędziński Powiat m.Żory

Powiat bielski Powiat pszczyński

Przyrost naturalny na 1000 ludności wg powiatów

Województwa Śląskiego - stan na koniec 2019 r.

(15)

Tabela nr 3. Dane statystyczne dotyczące ludności w Bielsku-Białej wg płci – stan na koniec 2019 r.

Wyszczególnienie Ogółem Kobiety Mężczyźni

Urodzenia 1 595 774 821

Urodzenia na 1000 ludności 9,33

Zgony 1 860 953 907

Zgony na 1000 ludności 10,88

Przyrost naturalny -265 -179 -86

Wyszczególnienie Ilość par

Małżeństwa 759

Rozwody 360

Wskaźnik obciążenia demograficznego wyraża relację wielkości grupy nieprodukcyjnej do wielkości grupy produkcyjnej. Dla Bielska-Białej wskaźnik ten w 2019 r. wyniósł 75,3.

Tabela nr 4. Wskaźnik obciążenia demograficznego dla Bielska-Białej – stan na koniec 2019 r.

Wyszczególnienie Wskaźnik

ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym 75,3 ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym 147 ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym 44,8 Źródło: Główny Urząd Statystyczny – Bank Danych Lokalnych

(16)

Mapa nr 4. Współczynnik obciążenia demograficznego w podziale na jednostki urbanistyczne na podstawie bazy meldunkowej wg stanu na 31 grudnia 2020 r.

Najniższy współczynnik obciążenia demograficznego (w przedziale 0% - 60%) występował w następujących jednostkach urbanistycznych nr: 63 (Komorowice Śląskie) i 49 (Kamienica).

Najwyższy współczynnik obciążenia demograficznego (w przedziale 101% - 129%) występował w następujących jednostkach urbanistycznych nr: 31 (Biała Krakowska), 24 (Aleksandrowice), 45 i 46 (Osiedle Karpackie).

W 2019 r. mieszkańcy Miasta w wieku produkcyjnym (mężczyźni w wieku 18-64 lata, kobiety w wieku 18-59 lat) stanowili 57,05% ogółu bielszczan, natomiast w wieku nieprodukcyjnym: przedprodukcyjnym (dzieci i młodzież w wieku 0-17 lat) i poprodukcyjnym (mężczyźni w wieku 65 lat i więcej oraz kobiety w wieku 60 lat i więcej) 42,95% populacji Miasta ogółem.

(17)

Wykres nr 4. Ludność Bielska-Białej wg ekonomicznych grup wieku oraz płci – stan na koniec 2019 r.

Wykres nr 5. Ludność Bielska-Białej wg ekonomicznych grup wieku oraz płci w procentach – stan na koniec 2019 r.

29 677

97 371

43 615

15 252

51 056

14 360 14 425

46 315

29 255

0 20000 40000 60000 80000 100000 120000

Wiek przedprodukcyjny Wiek produkcyjny (mężczyźni:

18–64 lata, kobiety: 18–59 lat)

Wiek poprodukcyjny

Ludność Bielska-Białej wg ekonomicznych grup wieku oraz płci – stan na koniec 2019 r.

Ogółem Mężczyźni Kobiety

17,4 18,9 16,03

57,05 63,3

51,46

25,55 17,8

32,51

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Ogółem Mężczyźni Kobiety

Ludność Bielska-Białej wg ekonomicznych grup wieku oraz płci w procentach – stan na koniec 2019 r.

Wiek poprodukcyjny

Wiek produkcyjny (mężczyźni: 18–64 lata, kobiety: 18–59 lat) Wiek przedprodukcyjny

(18)

Mapa nr 5. Liczba osób w wieku przedprodukcyjnym w przeliczeniu na 1 000 mieszkańców w podziale na jednostki urbanistyczne na podstawie bazy meldunkowej wg stanu na 31 grudnia 2020 r.

Najmniejsza liczba osób (w przedziale 0 – 150) w wieku przedprodukcyjnym na 1 000 mieszkańców występowała w następujących jednostkach urbanistycznych nr: 42 (Leszczyny), 49 (Kamienica), 6 (Osiedle Słoneczne), 38 (Złote Łany), 19 (Bielsko Południe), 14 i 15 (Osiedle Grunwaldzkie), 47 (Osiedle Karpackie).

Największa liczba osób (w przedziale 251 – 375) w wieku przedprodukcyjnym na 1000 mieszkańców występowała w następujących jednostkach urbanistycznych nr: 31 (Biała Krakowska), 1 (Stare Miasto), 51 i 53 (Kamienica), 68 (Komorowice Krakowskie).

(19)

Mapa nr 6. Liczba osób w wieku poprodukcyjnym w przeliczeniu na 1 000 mieszkańców w podziale na jednostki urbanistyczne na podstawie bazy meldunkowej wg stanu na 31 grudnia 2020 r.

Najmniejsza liczba osób (w przedziale 0 – 150) w wieku poprodukcyjnym na 1 000 mieszkańców występowała w następujących jednostkach urbanistycznych nr: 63 (Komorowice Śląskie), 1 (Stare Miasto).

Największa liczba osób (w przedziale 301 – 352) w wieku poprodukcyjnym na 1000 mieszkańców występowała w następujących jednostkach urbanistycznych: 45, 46 i 47 (Osiedle Karpackie), 6 (Osiedle Słoneczne), 20 i 21 (Osiedle Beskidzkie), 38 i 39 (Złote Łany), 25 (Osiedle Polskich Skrzydeł), 19 (Bielsko Południe), 14 i 15 (Osiedle Grunwaldzkie), 26 (Osiedle Wojska Polskiego), 8 (Górne Przedmieście), 24 (Aleksandrowice), 50 (Kamienica).

Analiza ludności Bielska-Białej według płci i grup wieku wykazuje nadwyżkę kobiet w grupach wieku 45 lat i więcej – rozwarstwienie następuje progresywnie wraz ze wzrostem grup wieku.

(20)

Wykres nr 6. Piramida wieku mieszkańców Bielska-Białej – stan na koniec 2019 r.

Źródło: Główny Urząd Statystyczny – Bank Danych Lokalnych 4 362

4 421 4 267 3 733 3 801 4 869 6 126 7 327

6 974 5 550

4 690 4 651 5 537 5 520 8 840

4 047 4 159 4 142 3 563 3 657 4 730

6 064 7 364 7 000 5 584 5 034

5 396 7 112

7 356

14 787

-15 000 -10 000 -5 000 0 5 000 10 000 15 000 20 000

0 – 4 5 – 9 10 – 14 15 – 19 20 – 24 25 – 29 30 – 34 35 – 39 40 – 44 45 – 49 50 – 54 55 – 59 60 – 64 65 – 69 70 lat i więcej

Piramida wieku mieszkańców Bielska-Białej – stan na koniec 2019 r.

Mężczyźni Kobiety

(21)

Gospodarka

Pod koniec 2020 r. w Bielsku-Białej w rejestrze REGON zarejestrowanych było 27 075 podmiotów gospodarki narodowej. Zdecydowaną większość, 26 050 ogólnej liczby podmiotów, skupiał sektor prywatny.

Wykres nr 7. Liczba podmiotów gospodarki narodowej w Bielsku-Białej w latach 2009-2020.

Źródło: Główny Urząd Statystyczny – Bank Danych Lokalnych 23 979

24 937 24 626

25 163

25 51325 612 25 902

26 10726 242 26 041

26 349 27 075

23 500 24 000 24 500 25 000 25 500 26 000 26 500 27 000 27 500

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Liczba

Liczba podmiotów gospodarki narodowej w Bielsku-Białej

w latach 2009-2020

(22)

Mapa nr 7. Wskaźnik liczby podmiotów wpisanych do rejestru REGON na 1 000 mieszkańców w podziale na jednostki urbanistyczne na podstawie bazy meldunkowej wg stanu na 31 grudnia 2020 r.

Najniższy wskaźnik (w przedziale 0 - 99) liczby podmiotów wpisanych do rejestru REGON na 1 000 mieszkańców występował w następujących jednostkach urbanistycznych nr: 68 (Komorowice Krakowskie), 20 i 21 (Osiedle Beskidzkie), 26 (Osiedle Wojska Polskiego), 35, 38 i 39 (Złote Łany), 45, 46 i 47 (Osiedle Karpackie), 77 (Lipnik), 6 (Osiedle Słoneczne), 25 (Osiedle Polskich Skrzydeł), 58 (Wapienica), 71 i 72 (Hałcnów), 27 (Osiedle Kopernika).

Najwyższy wskaźnik (w przedziale 600 - 3063) liczby podmiotów wpisanych do rejestru REGON na 1 000 mieszkańców występował w następujących jednostkach urbanistycznych nr: 40 (Leszczyny), 63 i 66 (Komorowice Śląskie), 4 (Śródmieście Bielsko), 12 (Biała Wschód), 11 (Dolne Przedmieście), 31 (Biała Krakowska).

(23)

Tabela nr 5. Bielsko-Biała – podmioty gospodarcze wg klas wielkości – stan na koniec 2020 r.

Tabela nr 6. Bielsko-Biała – struktura podmiotów gospodarki narodowej oraz nowozarejestrowane podmioty w rejestrze REGON w 2020 r.

Rodzaje podmiotów gospodarki narodowej Suma 2020 r.

Nowo zarejestrowane w 2020 r.

Podmioty gospodarki narodowej ogółem 27 075 1 694

Sektor publiczny - ogółem 597 7

Sektor publiczny - państwowe i samorządowe

jednostki prawa budżetowego 209 7

Sektor publiczny - spółki handlowe 28 -

Sektor publiczny - spółki handlowe

z udziałem kapitału zagranicznego 2 -

Sektor prywatny - ogółem 26 050 1 342

Sektor prywatny - osoby fizyczne prowadzące

działalność gospodarczą 18 611 1 257

Sektor prywatny - spółki handlowe 3 715 5

Sektor prywatny - spółki handlowe z udziałem

kapitału zagranicznego 520 1

Sektor prywatny - spółdzielnie 37 1

Sektor prywatny - fundacje 181 19

Sektor prywatny - stowarzyszenia

i organizacje społeczne 470 14

Źródło: Główny Urząd Statystyczny – Bank Danych Lokalnych Liczba zatrudnionych

w przedsiębiorstwie

Liczba przedsiębiorstw

0-9 25 878

10-49 937

50-249 217

250-999 39

ponad 1000 4

Łącznie 27 075

(24)

Wykres nr 8. Bielsko-Biała – Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w REGON według sekcji PKD 2007 – stan na koniec 2020 r.

przetwórstwo przemysłowe

10%

budownictwo 12%

handel hurtowy i detaliczny

25%

transport i gospodarka magazynowa

6%

obsługa rynku nieruchomości

7%

działaność profesjonalna,

naukowa i techniczna

14%

opieka zdrowotna i pomoc społeczna

7%

finanse i ubezpieczenia

4%

edukacja 5%

zakwaterowanie i gastronomia

3% pozostała dzialność 7%

Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w REGON według sekcji PKD 2007 – stan na: 31.12.2020 r.

przetwórstwo przemysłowe budownictwo

handel hurtowy i detaliczny transport i gospodarka magazynowa

obsługa rynku nieruchomości działaność profesjonalna, naukowa i techniczna opieka zdrowotna i pomoc społeczna finanse i ubezpieczenia

edukacja zakwaterowanie i gastronomia

pozostała dzialność

(25)

Mapa nr 8. Wskaźnik liczby podmiotów wpisanych do rejestru CEIDG, które w 2020 r. zawiesiły lub zamknęły swoją działalność gospodarczą na 100 podmiotów zarejestrowanych w rejestrze CEIDG w podziale na jednostki urbanistyczne na podstawie bazy meldunkowej wg stanu na 31 grudnia 2020 r.

Najniższy wskaźnik (w przedziale 0 – 0,5) liczby podmiotów wpisanych do rejestru CEIDG, które w 2020 r. zawiesiły lub zamknęły swoją działalność gospodarczą na 100 podmiotów zarejestrowanych w rejestrze CEIDG występował w następujących jednostkach urbanistycznych nr: 81 oraz 82 (Straconka), 68 oraz 69 (Komorowice Krakowskie), 31oraz 32 (Biała Krakowska), 74, 76, 77, 79 oraz 80 (Lipnik), 48, 49 oraz 50 (Kamienica), 54, , 56 oraz 57 (Wapienica), 46 (Osiedle Karpackie), 15 oraz 16 (Osiedle Grunwaldzkie), 36, 38 oraz 39 (Złote Lany), 85, 87 oraz 88 (Mikuszowice Śląskie), 18 (Bielsko Południe), 29 (Osiedle Mieszka I), 28 (Osiedle Piastowskie), 1 (Stare Miasto), 64 oraz 66 (Komorowice Śląskie), 21 (Osiedle Beskidzkie), 42, 43 oraz 44 (Leszczyny), 22, 23 oraz 24 (Aleksandrowice), 62 (Stare Bielsko), 10 (Dolne Przedmieście), 13 (Biała Wschód), 4 (Śródmieście Bielsko), 9 (Górne Przedmieście).

Najwyższy wskaźnik (w przedziale 2,01 – 3,85) liczby podmiotów wpisanych do rejestru CEIDG, które w 2020 r. zawiesiły lub zamknęły swoją działalność gospodarczą na 100 podmiotów zarejestrowanych w rejestrze CEIDG występował w następujących jednostkach urbanistycznych nr: 78 (Lipnik), 45 (Osiedle Karpackie), 71 oraz 73 (Hałcnów), 3 (Śródmieście Bielsko), 35 (Złote Łany), 63 (Komorowice Śląskie), 19 (Bielsko Południe), 41 (Leszczyny), 59 (Wapienica), 61 (Stare Bielsko).

Opracowanie: Wydział Strategii i Rozowju Miasta Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej.

Obecnie w Polsce istnieje 14 Specjalnych Stref Ekonomicznych (SSE). W skład każdej Strefy wchodzi od kilku do kilkunastu podstref. Infrastruktura obszarów należących do SSE jest dobrze rozwinięta, co powoduje, że są one bardzo atrakcyjne zarówno dla polskich, jak i zagranicznych inwestorów.

(26)

Specjalne Strefy Ekonomiczne funkcjonują w Polsce od 1994 r. W 2018 r. ustawą z dnia 10 maja 2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji dokonano zmian w zakresie zwolnienia z podatku dochodowego (CIT lub PIT) w celu dostosowania przepisów do obecnej sytuacji rynkowej i do potrzeb przedsiębiorców. Tym samym przedsiębiorcy na obszarze całego kraju realizujący nowe inwestycje zarówno na terenach publicznych jak i prywatnych mogą skorzystać ze zwolnienia z podatkudochodowego. Przedsiębiorcy posiadający już zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie SSE wydane na gruncie ustawy z dnia z dnia 20 października 1994 r. o Specjalnych Strefach Ekonomicznych będą działali w reżimie prawnym określonym przez tą ustawę do 31 grudnia 2026 r. Ponadto zgodnie z nowelizacją z dnia 31 lipca 2019 r. ustawodawca dopuścił możliwość wsparcia również dla inwestycji na obszarach występowania niezagospodarowanych złóż kopalin, co poszerzyło ofertę lokalizacji, w których przedsiębiorcy mogą starać się o zwolnienie podatkowe.

W 2020 r. na terenach stanowiących SSE w Bielsku-Białej na obszarze ok. 72 ha, działało 19 firm zatrudniających ponad 4,7 tys. pracowników, a łączna kwota dokonanych inwestycji wyniosła ponad 1,8 mld zł.

Tabela nr 7. Inwestorzy działający na obszarach objętych Specjalną Strefą Ekonomiczną w Bielsku- Białej w 2020 r.

Podmiot Branża

Atepaa Meblarska

Avio Polska Lotnicza

Cooper Standard Polska Motoryzacyjna

Cornaglia Poland Sp. z o.o. Motoryzacyjna

Eaton Automotive Systems Motoryzacyjna

Electropoli Poland Sp. z o.o. Motoryzacyjna

FCA Powertrain Poland Sp. z o.o. Motoryzacyjna

FCA Services Polska Sp. z o.o. Usługi księgowe

Henkel Polska Sp. z o.o. Chemiczna

Ingest Facility Polska Sp. z o.o. Developer

Marelli Bielsko Poland Sp. z o.o. Motoryzacyjna

Makita Sp. z o.o. Logistyka

multiform Dariusz Krywult Developer

MDM NT Sp. z o.o. Budowlana

Polmotors Sp. z o.o. Metalowa

SZCZĘŚNIAK Pojazdy Specjalne Sp. z o.o. Motoryzacyjna

Takoni Sp. z o.o. Tworzywa sztuczne

TI Poland Sp. z o.o. Motoryzacyjna

ZF Steering Systems Poland Motoryzacyjna

Źródło: Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna, Podstrefa Jastrzębsko-Żorska

(27)

Rynek pracy

Wybuch pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 w 2020 r. zakłócił stale obserwowaną na przestrzeni ostatnich lat spadającą stopę bezrobocia w Bielsku-Białej. Na koniec 2020 r.

w Bielsku-Białej stopa bezrobocia wynosiła 2,7%. W 2020 r. najniższa stopa bezrobocia w Bielsku-Białej była w miesiącach: styczniu oraz lutym i wyniosła 1,8%, najwyższa stopa bezrobocia była w natomiast w miesiącu: grudniu i wyniosła 2,7%.

Wykres nr 9. Stopa bezrobocia w Bielsku-Białej na przestrzeni lat 2013-2020 Źródło: Główny Urząd Statystyczny – Bank Danych Lokalnych

7,1% 7,3% 7,3% 7,3%

7,0% 6,8%

6,5% 6,6%

6,3% 6,2% 6,2% 6,3%

6,4% 6,5% 6,4%

6,1% 5,9%

5,5% 5,4% 5,4% 5,3% 5,2% 5,2% 5,2%

5,3% 5,3% 5,3%

5,1% 4,9% 4,8% 4,8% 4,8% 4,7% 4,6%

4,4% 4,4%

4,4% 4,4% 4,3% 4,2%

3,9% 3,6% 3,5% 3,5% 3,4% 3,3% 3,2% 3,1%

3,1% 3,0% 3,0%

2,8% 2,7% 2,8% 2,8% 2,7% 2,7%

2,5% 2,4% 2,3%

2,3% 2,3% 2,4%

2,2% 2,1% 2,0% 2,0% 2,0% 1,9% 1,9% 1,8% 1,9%

2,0% 2,0% 2,0% 2,0% 1,9% 1,8% 1,8% 1,8% 1,8% 1,7% 1,7% 1,7%

1,8% 1,8% 1,9% 2,0% 2,3% 2,5% 2,5% 2,6% 2,5% 2,5% 2,6% 2,7%

0,0%

1,0%

2,0%

3,0%

4,0%

5,0%

6,0%

7,0%

8,0%

Stopa bezrobocia w Bielsku-Białej na przestrzeni lat 2013-2020

2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

(28)

Mapa nr 9. Stopa bezrobocia rejestrowanego w poszczególnych jednostkach urbanistycznych na podstawie bazy meldunkowej wg stanu na 31 grudnia 2020 r.

Najniższa stopa bezrobocia rejestrowanego (w przedziale 0% –1,1% osób bezrobotnych do osób w wieku produkcyjnym) wystąpiła w następujących jednostkach urbanistycznych nr: 31 (Biała Krakowska) oraz 66 (Komorowice Śląskie).

Najwyższa stopa bezrobocia rejestrowanego (w przedziale 5,5% –7,8% osób bezrobotnych do osób w wieku produkcyjnym) wystąpiła w następujących jednostkach urbanistycznych nr: 59 (Wapienica), 2 (Śródmieście Bielsko), 24 (Aleksandrowice).

Tabela nr 8. Stopa bezrobocia – stan na koniec 2020 r.

Polska woj. śląskie Bielsko-Biała Częstochowa Gliwice Katowice Rybnik

6,2% 4,9% 2,7% 4,2% 3,2% 1,7% 4,4%

Bielsko-Biała cechuje się jedną z najniższych stóp bezrobocia, zarówno w skali województwa śląskiego (4,9%), jak również w skali kraju (6,2%). Na koniec 2020 r.

w województwie śląskim tylko Katowice (1,7%) miały niższą stopę bezrobocia niż Bielsko- Biała.

(29)

Tabela nr 9. Struktura bezrobotnych wg wykształcenia i płci w Bielsku-Białej w 2020 r.

Wykształcenie

Liczba bezrobotnych

Ogółem Jako % bezrobotnych

Kobiety, jako % bezrobotnych

Mężczyźni, jako

% bezrobotnych

wyższe 654 23,09% 62,23% 37,77%

policealne i średnie zawodowe 630 22,25% 53,02% 46,98%

średnie ogólnokształcące 335 11,83% 66,57% 33,43%

zasadnicze zawodowe 589 20,80% 45,50% 54,50%

gimnazjalne i poniżej 624 22,03% 44,87% 55,13%

Razem 2 832 100% 53,39%% 46,61%

Największą grupę bezrobotnych w Bielsku-Białej w 2020 r. stanowiły osoby z wykształceniem wyższym (23,09% ogółu bezrobotnych) oraz policealnym i średnim zawodowym (22,25% ogółu bezrobotnych). Najmniejszy odsetek stanowiły osoby z wykształceniem średnim (11,83% ogółu bezrobotnych).

W 2020 r. Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach koordynował badanie pn. „Barometr zawodów 2021", które jest krótkookresowym, jednorocznym badaniem jakościowym określającym zapotrzebowanie na pracowników w kolejnym roku. Badanie jest przeprowadzane na zlecenie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Koordynatorem krajowym jest Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie. Na poziomie wojewódzkim Barometr zawodów koordynowany jest przez wojewódzkie urzędy pracy.

Barometr zawodów dzieli zawody na trzy grupy: deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe.

Zawody deficytowe to takie, w których w najbliższym roku nie powinno być trudności ze znalezieniem pracy, gdyż zapotrzebowanie pracodawców będzie w ich przypadku duże, a podaż pracowników chętnych do podjęcia zatrudnienia i mających odpowiednie kwalifikacje – niewielka.

Zawody zrównoważone to takie, w których liczba ofert pracy będzie zbliżona do liczby osób zdolnych i chętnych do podjęcia zatrudnienia w danym zawodzie (podaż i popyt zrównoważą się).

Zawody nadwyżkowe to takie, w których znalezienie pracy może być trudniejsze ze względu na małe zapotrzebowanie oraz wielu kandydatów chętnych do podjęcia pracy i spełniających wymagania pracodawców.

(30)

Wyniki powyższego badania dla miasta Bielska-Białej przedstawiają się następująco:

1. Prognozuje się, iż w 2021 r. w Bielsku-Białej wśród zawodów deficytowych znajdą się między innymi następujące zawody: dekarze i blacharze budowlani, elektrycy, elektromechanicy i elektromonterzy, kierowcy samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych, krawcy i pracownicy produkcji odzieży, lekarze, listonosze i kurierzy, magazynierzy, murarze i tynkarze, nauczyciele praktycznej nauki zawodu, nauczyciele szkół specjalnych i oddziałów integracyjnych, opiekunowie osoby starszej lub niepełnosprawnej, pielęgniarki i położne, ratownicy medyczni, robotnicy budowlani, spawacze, sprzątaczki i pokojowe, sprzedawcy i kasjerzy ślusarze, zaopatrzeniowcy i dostawcy.

2. Prognozuje się z kolei, iż w 2021 r. w Bielsku-Białej wśród zawodów zrównoważonych znajdą się między innymi takie zawody jak: administratorzy stron internetowych, agenci ubezpieczeniowi, architekci i urbaniści, inżynierowie budownictwa, mechanicy, kierowcy autobusów, nauczyciele języków obcych i lektorzy, nauczyciele nauczania początkowego, nauczyciele przedmiotów ogólnokształcących, pracownicy ds. budownictwa drogowego, pracownicy ds. finansowo-księgowych ze znajomością języków obcych, pracownicy ds.

jakości, pracownicy ds. ochrony środowiska i bhp, pracownicy ds. rachunkowości i księgowości, pracownicy ds. techniki dentystycznej, specjaliści administracji publicznej, specjaliści ds. finansowych, specjaliści ds. organizacji produkcji, specjaliści ds. pr, reklamy, marketingu i sprzedaży, specjaliści ds. rynku nieruchomości, specjaliści telekomunikacji, spedytorzy i logistycy, szefowie kuchni, tapicerzy, technicy budownictwa, weterynarze, wychowawcy w placówkach oświatowych i opiekuńczych.

,,Barometr zawodów” nie prognozuje dla miasta Bielska-Białej w 2021 r. zawodów z grupy nadwyżkowych.

Rankingi

Tabela nr 10. Lista rankingów i pozycji jakie zajęło w nich miasto Bielsko-Biała w 2020 r.

Ranking Organizator rankingu Kategoria Pozycja

w rankingu Miasto przyjazne dla

biznesu 2020 Forbes

Miasta od 150000 do 299000 mieszkańców

6

Ranking

Zrównoważonego Rozwoju Jednostek Samorządu

Terytorialnego

Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki

Regionalnej, Wydział Administracji i Nauk

Społecznych Politechniki Warszawskiej, Fundacja Polskiego Godła Promocyjnego „Teraz Polska”

Miasta na

prawach powiatu 8

(31)

Ranking Finansowy Samorządu

Terytorialnego w Polsce 2019

VI Europejski Kongres Samorządów

Miasta na

prawach powiatu 8 Ranking Samorządów

2020 Rzeczpospolita Miasta na

prawach powiatu 11 Liderzy inwestycji –

Ranking wydatków inwestycyjnych samorządów 2017- 2019

Wspólnota Miasta na

prawach powiatu 11

Źródło: Wydział Strategii i Rozwoju Gospodarczego Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej

Działania wspierające lokalną gospodarkę i rynek pracy

Istotnymi wyzwaniami dla miasta Bielska-Białej w 2020 r. w sferze gospodarki, biorąc pod uwagę powyższe dane statystyczne, były m.in. działania ukierunkowane na lokalny rynek pracy.

W 2020 r. Wydział Strategii i Rozwoju Gospodarczego prowadził kolejną edycję kampanii Kariera w górach, której celem było przekonanie absolwentów i studentów wyższych uczelni technicznych, urodzonych w latach 1993-1999 do podjęcia pierwszej pracy w Bielsku- Białej. Przekonanie młodych inżynierów do zamieszkania w Bielsku-Białej i zatrudnienia się w tutejszych firmach stanowiło odpowiedź na potrzeby lokalnych przedsiębiorców. W ramach kampanii trwającej od 2 marca do 30 listopada 2020 r.:

1. promowano stronę www.karierawgorach.pl poprzez wykupienie płatnej reklamy na Facebooku, która była wyświetlana studentom i absolwentom uczelni technicznych z roczników 1993-1999,

2. prowadzono blog na stronie internetowej kampanii oraz na profilu na Facebooku.

W 2020 r. w kampanii Kariera w górach brało udział 36 firm z terenu Bielska-Białej, głownie z branż Automotive oraz IT.

Kampania miała na celu utrwalenie wizerunku Miasta jako miejsca, w którym na inżynierów czeka bardzo wiele możliwości, zarówno pod względem rozwoju zawodowego, jak i szans na aktywny wypoczynek o każdej porze roku.

W 2020 r. kontynuowano także współpracę z Akademią Techniczno-Humanistyczną prowadząc wspólnie z uczelnią w Internecie bliźniaczą kampanię Studia w górach.

W 2020 r. kampania trwała od 15 kwietnia do 30 września. Celem kampanii była promocja strony internetowej www.studiawgorach.pl na Facebooku, wśród następującej grupy docelowej: osoby w wieku 17-20 lat, zamieszkujące na obszarze: miasta Bielska-Białej, powiatu bielskiego, powiatu cieszyńskiego, miasta Jastrzębie-Zdrój, miasta Żory, powiatu pszczyńskiego, powiatu mikołowskiego, miasta Tychy, powiatu bieruńsko-lędzińskiego, powiatu oświęcimskiego, powiatu wadowickiego, powiatu suskiego oraz powiatu żywieckiego.

(32)

W ramach otwartych konkursów ofert na wsparcie realizacji zadań publicznych dla organizacji pożytku publicznego na rok 2020 r. już po raz trzeci na wniosek Wydziału Strategii i Rozwoju Gospodarczego ogłoszony został konkurs w zakresie Upowszechniania wśród młodzieży szkolnej umiejętności programowania komputerowego. W okresie od 1 października do 31 grudnia 2020 r. zrealizowany został I etap zadania, w ramach którego m.in. przeprowadzona została kampania promocyjna projektu oraz przeprowadzono 3 kursy programowania (w językach Python, C++ oraz Java Script). Łącznie w ramach kursów zrealizowano 6 godz. zajęć wprowadzających w terminologię z zakresu programowania komputerowego w języku angielskim, a także 60 godz. zajęć z programowania. W kursie wzięło udział 36 uczestników wyłonionych w drodze rekrutacji. Ponadto Wydział Strategii i Rozwoju Gospodarczego w ramach przedmiotowego konkursu dla organizacji pożytku publicznego zgłosił również potrzebę realizacji zadania Upowszechnienia wśród młodzieży szkolnej podstaw projektowania i druku 3D. Ze względu na pandemię SARS-CoV-2 realizacja w 2020 r. I etapu szkoleń dla młodzieży z podstaw projektowania i druku 3D nie była możliwa.

W miarę możliwości, planuję się kontynuację realizacji zadania w 2021 r., między innymi w zakresie takich bloków tematycznych jak: teoria druku 3D, obsługa drukarek 3D, modelowanie 3D i inżynieria odwrotna oraz programowanie mikrokontrolerów.

W 2020 r. miasto Bielsko-Biała kontynuowało również realizację projektu Welcoming International Talent (Witamy Międzynarodowe Talenty) w ramach programu URBACT III, który ma na celu przeniesienie najlepszych praktyk w zakresie kreowania przyjaznej polityki emigracyjnej, w ramach sieci miast, której liderem jest miasto Groningen z Holandii. Z uwagi na rosnącą liczbę osób z zagranicy, które przyjeżdżają do Bielska-Białej w poszukiwaniu pracy, lokalny samorząd przystępując do przedmiotowego projektu, postanowił wyjść naprzeciw głównym problemom, z jakim stykają się imigranci tj.: bariera językowa, kwestie związane z rynkiem mieszkaniowym, dostępność usług publicznych czy integracja ze społecznością lokalną. W 2020 r. w ramach realizacji w Bielsku-Białej projektu Welcoming International Talent swoją działalność kontynuował Ośrodek Integracji Obcokrajowców myBB.

Obcokrajowcy bardzo chętnie korzystali z poradnictwa pobytowego czy prawnego świadczonego przez ośrodek. Bardzo dużym zainteresowaniem cieszyła się kolejna edycja kursów nauki języka polskiego dla cudzoziemców zamieszkujących miasto Bielsko-Biała, również organizowana przez ośrodek myBB. Większość roku 2020 była jednak objęta obostrzeniami związanymi z pandemią koronawirusa, co spowodowało odwołanie większości planowanych przez ośrodek myBB przedsięwzięć, szczególnie spotkań integracyjnych i kulturalnych, których nie dało się zrealizować w przestrzeni wirtualnej.

W dniach od 7 do 11 września 2020 r. w Bielsku-Białej odbył się Festiwal BBDays4.IT.

Festiwal był ogólnopolskim wydarzeniem skierowanym do inżynierów z branży IT oraz osób zainteresowanych tematyką programowania. Poprzednie edycje festiwalu pokazały olbrzymi

(33)

potencjał środowiska IT w regionie. Jedną z idei Festiwalu jest promocja Bielska-Białej, jako miasta przyjaznego do pracy, zamieszkania i odpoczynku. Z uwagi na sytuację epidemiczną związaną z COVID-19, festiwal odbył się online w formule BBDaysTV. Wszystkie wydarzenia można było śledzić na YouTube. Ponadto, w ramach festiwalu zorganizowany został hackathon, w którym udział wzięło 30 osób podzielonych na 8 zespołów. Same zmagania uczestników jak i finałowa prezentacja projektów i rozdanie nagród, również były transmitowane ,,na żywo” na kanale festiwalowym.

W 2020 r. powołana została również Rada Gospodarcza przy Prezydencie Miasta Bielska-Białej. Rada stanowi zespół opiniodawczo-doradczy, zabierający głos w sprawach gospodarczych i szeroko rozumianej przedsiębiorczości. W skład Rady weszli: przedsiębiorcy oraz przedstawiciele organizacji i instytucji z terenu Miasta, zajmujący się przedsiębiorczością i rynkiem pracy, a także przedstawiciele uczelni wyższych z Bielska-Białej. Do zadań Rady należy w szczególności:

1. opiniowanie projektów dokumentów dotyczących polityki gospodarczej Miasta,

2. aktywizacja gospodarcza Miasta poprzez wspieranie inicjatyw, projektów i rozwiązań w zakresie rozwoju gospodarczego i rozwoju przedsiębiorczości,

3. wspieranie działań służących rozwojowi współpracy pomiędzy przedsiębiorcami a szkołami zawodowymi i średnimi w Mieście,

4. przedstawianie stanowisk, opinii, uwag i wniosków oraz konsultowanie innych spraw zgłoszonych przez Prezydenta, członków Rady oraz inne organizacje środowiska gospodarczego i otoczenia biznesu.

Rada Gospodarcza została powołana na czas kadencji Prezydenta Miasta.

(34)

(Informacje przygotowane przez Wydział Budżetu)

Dochody ogółem wyniosły w 2020 r. 1 388,4 mln zł, tj. 102,29% wykonania planu po zmianach. Wykonanie dochodów za 2020 r. było o 153,3 mln zł wyższe w stosunku do roku 2019.

Tabela nr 11. Informacja o dochodach miasta Bielska-Białej.

Kategoria 2019 r. 2020 r.

Dochody ogółem 1 235,1 mln zł 1 388,4 mln zł

% wykonania planu po zmianach 100,98% 102,29%

Źródło: Wydział Budżetu Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej

W 2020 r. dochody własne gminy i powiatu wyniosły 706,8 mln zł, zostały wykonane w 103,88% planu po zmianach i stanowiły udział 50,90% dochodów ogółem. W wartościach bezwzględnych dochody własne Miasta wzrosły o 50,1 mln zł. Trzeba podkreślić, że nadal ponad połowa kwoty dochodów stanowią środki własne, wypracowane przez Miasto, co potwierdza jego samodzielność finansową w stosunku do zewnętrznych źródeł finansowania i jest jednym z czynników świadczących o dobrej kondycji budżetu Miasta. W ostatnich latach można zaobserwować, iż udział dochodów własnych w ogólnej kwocie dochodów ulega zmniejszeniu.

Tabela nr 12. Udział dochodów własnych miasta Bielska-Białej w ogólnej kwocie dochodów.

Kategoria 2016 r. 2017 r. 2018 r. 2019 r. 2020 r.

Udział dochodów własnych w ogólnej

kwocie dochodów 59,58% 55,59% 58,20% 53,17% 50,91%

Na przestrzeni ostatnich 5 lat udział dochodów własnych w ogólnej kwocie dochodów zmniejszył się o 8,67%.

W 2020 r. budżet Miasta zasiliła również subwencja ogólna z budżetu państwa, w części oświatowej i równoważącej, zarówno dla gminy jak i powiatu, a także na uzupełnienie subwencji ogólnej dla powiatu. Otrzymano z tego tytułu środki w łącznej kwocie 287,4 mln zł, tj. 100,01% planu po zmianach i stanowiły udział 20,70% w dochodach ogółem.

3. Informacje finansowe

(35)

Realizacja dotacji celowych z budżetu państwa w 2020 r. była, podobnie jak w poprzednich latach, zróżnicowana i wyniosła łącznie 273,4 mln zł, tj. 99,23% planu po zmianach (udział 19,69% w dochodach ogółem).

Budżet Miasta zasiliła również dotacja z funduszy celowych (Funduszu Pracy, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Funduszu Wsparcia Państwowej Straży Pożarnej) w kwocie 118,6 tys. zł (0,01% dochodów ogółem).

Dla rozwoju Bielska-Białej bardzo istotnym źródłem dochodów pozostają od wielu lat środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej. W 2020 r. pozyskano środki unijne w łącznej kwocie 120,7 mln zł, tj. 105,89% planu po zmianach (udział 8,70% w dochodach ogółem).

W 2020 r. wydatkowano ogółem ponad 1 451,8 mln zł, co stanowiło prawie 93,6% planu, w tym:

− na wydatki bieżące 1 149,6 mln zł, tj. 95,8% planu,

− na wydatki majątkowe 302,2 mln zł, tj. 86,3% planu.

Tabela nr 13. Informacja o wydatkach miasta Bielska-Białej.

Kategoria 2017 r. 2018 r. 2019 r. 2020 r.

Wydatki ogółem 970,4 mln zł 1 101,4 mln zł 1 303,4mln zł 1 451,8 mln zł

% wykonania planu 83,5% 90% 91,7% 93,6%

Wydatki bieżące 847,7 mln zł 905,8 mln zł 1 012,3 mln zł 1 149,6 mln zł

% wykonania planu 97,3% 97% 96,6% 95,8%

Wydatki majątkowe 122,7 mln zł 195,6 mln zł 291,1 mln zł 302,2 mln zł

% wykonania planu 42,2% 68% 77,9% 86,3%

Oprócz dochodów i wydatków opisanych powyżej, na sytuację finansową Miasta duży wpływ miały także rozchody w postaci spłat rat kredytów, a także pożyczek. W 2020 r.

spłacono raty kredytów zaciągniętych w PEKAO S.A., ING Banku Śląskim S.A., Banku Gospodarstwa Krajowego oraz pożyczek w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w łącznej wysokości 83,7 mln zł (dla porównania w 2019 r. 31,3 mln zł, w 2018 r. 27,9 mln zł).

Budżet roku 2020 został uchwalony z planowanym deficytem 141,5 mln zł. Źródłem pokrycia tego deficytu oraz zaciągniętych wcześniej zobowiązań z tytułu kredytów i pożyczek miał być kredyt bankowy w wysokości 118,4 mln zł. Wszystkie zmiany w ciągu roku, który był wyjątkowo niepewny, jeśli chodzi o realizację dochodów budżetowych, finalnie skutkowały poziomem deficytu w wysokości 193,1 mln zł. Na finansowanie planowanego deficytu oraz rozchodów budżetowych, Miasto zaciągnęło w Europejskim Banku Inwestycyjnym kredyt na

(36)

kwotę 100 mln zł (umowa finansowa została zawarta na kwotę 200 mln zł). Ponadto w wyniku postępowania przetargowego na Udzielenie kredytu długoterminowego dla Miasta Bielska- Białej zawarto dwie umowy, w ramach których uruchomiono kredyt w wysokości 57 mln zł w Banku Polskiej Spółdzielczości S.A. oraz kredyt w wysokości 28 mln zł w Konsorcjum ING Bank Śląski S.A i Banku Gospodarstwa Krajowego. W 2020 r. Miasto zawarło również dwie umowy pożyczek rewitalizacyjnych w Banku Gospodarstwa Krajowego oraz umowy pożyczek w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Ostatecznie rok budżetowy zakończył się deficytem w wysokości prawie 63,4 mln zł.

Nadal jednak, z uwagi na wysoki stopień realizacji dochodów bieżących i jednocześnie niższe niż planowano wykonanie wydatków bieżących kolejny rok z rzędu wystąpiła nadwyżka operacyjna na poziomie 78 mln zł (co stanowi 5,6% dochodów ogółem).

Tabela nr 14. Informacja o nadwyżce operacyjnej miasta Bielska-Białej.

Kategoria 2017 r. 2018 r. 2019 r. 2020 r.

Nadwyżka operacyjna 103 mln zł 114,4 mln zł 112,8 mln zł 78 mln zł

% dochodów ogółem 10,1% 10,7% 9,1% 5,6%

W okresie panującej pandemii COVID-19 nadwyżka operacyjna była najniższa na przestrzeni ostatnich lat. Na taki poziom nadwyżki operacyjnej wpływ mają zmiany podatkowe, które uszczuplają dochody z PIT oraz niewystarczająca subwencja ogólna, która przeznaczona jest na finansowanie zadań oświatowych.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że pomimo iż w 2020 r. nastąpiło zwiększenie kwoty długu, maksymalny dopuszczalny wskaźnika spłaty zobowiązań określony w art. 243 ustawy o finansach publicznych wynosił 14,60% (w 2019 r. 10,77%), natomiast wykonany został na poziomie 2,72% (w 2019 r. 2,72%), co oznacza, że jest na poziomie 18,6% dopuszczalnego wskaźnika. Dla porównania w latach 2017-2019 kształtował się na poziomie 24%-25%

dopuszczalnego wskaźnika.