Informacje finansowe

Realizacja dotacji celowych z budżetu państwa w 2020 r. była, podobnie jak w poprzednich latach, zróżnicowana i wyniosła łącznie 273,4 mln zł, tj. 99,23% planu po zmianach (udział 19,69% w dochodach ogółem).

Budżet Miasta zasiliła również dotacja z funduszy celowych (Funduszu Pracy, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Funduszu Wsparcia Państwowej Straży Pożarnej) w kwocie 118,6 tys. zł (0,01% dochodów ogółem).

Dla rozwoju Bielska-Białej bardzo istotnym źródłem dochodów pozostają od wielu lat środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej. W 2020 r. pozyskano środki unijne w łącznej kwocie 120,7 mln zł, tj. 105,89% planu po zmianach (udział 8,70% w dochodach ogółem).

W 2020 r. wydatkowano ogółem ponad 1 451,8 mln zł, co stanowiło prawie 93,6% planu, w tym:

− na wydatki bieżące 1 149,6 mln zł, tj. 95,8% planu,

− na wydatki majątkowe 302,2 mln zł, tj. 86,3% planu.

Tabela nr 13. Informacja o wydatkach miasta Bielska-Białej.

Kategoria 2017 r. 2018 r. 2019 r. 2020 r.

Wydatki ogółem 970,4 mln zł 1 101,4 mln zł 1 303,4mln zł 1 451,8 mln zł

% wykonania planu 83,5% 90% 91,7% 93,6%

Wydatki bieżące 847,7 mln zł 905,8 mln zł 1 012,3 mln zł 1 149,6 mln zł

% wykonania planu 97,3% 97% 96,6% 95,8%

Wydatki majątkowe 122,7 mln zł 195,6 mln zł 291,1 mln zł 302,2 mln zł

% wykonania planu 42,2% 68% 77,9% 86,3%

Źródło: Wydział Budżetu Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej

Oprócz dochodów i wydatków opisanych powyżej, na sytuację finansową Miasta duży wpływ miały także rozchody w postaci spłat rat kredytów, a także pożyczek. W 2020 r.

spłacono raty kredytów zaciągniętych w PEKAO S.A., ING Banku Śląskim S.A., Banku Gospodarstwa Krajowego oraz pożyczek w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w łącznej wysokości 83,7 mln zł (dla porównania w 2019 r. 31,3 mln zł, w 2018 r. 27,9 mln zł).

Budżet roku 2020 został uchwalony z planowanym deficytem 141,5 mln zł. Źródłem pokrycia tego deficytu oraz zaciągniętych wcześniej zobowiązań z tytułu kredytów i pożyczek miał być kredyt bankowy w wysokości 118,4 mln zł. Wszystkie zmiany w ciągu roku, który był wyjątkowo niepewny, jeśli chodzi o realizację dochodów budżetowych, finalnie skutkowały poziomem deficytu w wysokości 193,1 mln zł. Na finansowanie planowanego deficytu oraz rozchodów budżetowych, Miasto zaciągnęło w Europejskim Banku Inwestycyjnym kredyt na

kwotę 100 mln zł (umowa finansowa została zawarta na kwotę 200 mln zł). Ponadto w wyniku postępowania przetargowego na Udzielenie kredytu długoterminowego dla Miasta Bielska-Białej zawarto dwie umowy, w ramach których uruchomiono kredyt w wysokości 57 mln zł w Banku Polskiej Spółdzielczości S.A. oraz kredyt w wysokości 28 mln zł w Konsorcjum ING Bank Śląski S.A i Banku Gospodarstwa Krajowego. W 2020 r. Miasto zawarło również dwie umowy pożyczek rewitalizacyjnych w Banku Gospodarstwa Krajowego oraz umowy pożyczek w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Ostatecznie rok budżetowy zakończył się deficytem w wysokości prawie 63,4 mln zł.

Nadal jednak, z uwagi na wysoki stopień realizacji dochodów bieżących i jednocześnie niższe niż planowano wykonanie wydatków bieżących kolejny rok z rzędu wystąpiła nadwyżka operacyjna na poziomie 78 mln zł (co stanowi 5,6% dochodów ogółem).

Tabela nr 14. Informacja o nadwyżce operacyjnej miasta Bielska-Białej.

Kategoria 2017 r. 2018 r. 2019 r. 2020 r.

Nadwyżka operacyjna 103 mln zł 114,4 mln zł 112,8 mln zł 78 mln zł

% dochodów ogółem 10,1% 10,7% 9,1% 5,6%

Źródło: Wydział Budżetu Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej

W okresie panującej pandemii COVID-19 nadwyżka operacyjna była najniższa na przestrzeni ostatnich lat. Na taki poziom nadwyżki operacyjnej wpływ mają zmiany podatkowe, które uszczuplają dochody z PIT oraz niewystarczająca subwencja ogólna, która przeznaczona jest na finansowanie zadań oświatowych.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że pomimo iż w 2020 r. nastąpiło zwiększenie kwoty długu, maksymalny dopuszczalny wskaźnika spłaty zobowiązań określony w art. 243 ustawy o finansach publicznych wynosił 14,60% (w 2019 r. 10,77%), natomiast wykonany został na poziomie 2,72% (w 2019 r. 2,72%), co oznacza, że jest na poziomie 18,6% dopuszczalnego wskaźnika. Dla porównania w latach 2017-2019 kształtował się na poziomie 24%-25%

dopuszczalnego wskaźnika.

Tabela nr 15. Informacja o wykonaniu dochodów oraz wydatków w latach 2018-2020.

Lp. Wyszczególnienie Wykonanie

2018 r.

dochody z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych

296 287 073,00 319 753 773,00 295 923 733,00 311 670 733,00

I.1.2

dochody z tytułu udziału we wpływach z podatku

dochodowego od osób prawnych 32 331 052,79 31 802 022,10 22 400 000,00 29 242 402,20 I.1.3 podatek od nieruchomości 146 886 273,29 149 136 371,45 157 681 152,00 156 220 603,11

I.2 Dochody majątkowe, w tym: 49 252 104,89 109 943 753,20 153 228 480,30 160 530 882,07

I.2.1 ze sprzedaży majątku 10 364 806,83 8 350 110,84 6 757 748,27 3 852 511,51

I.2.2 z tytułu dotacji oraz środków

przeznaczonych na inwestycje 37 717 681,75 100 182 001,83 145 570 732,03 154 859 994,88 II. WYDATKI OGÓŁEM, z tego: 1 101 367 415,21 1 303 448 887,45 1 550 452 658,90 1 451 773 987,45

VIII. Dochody własne (bieżące i

majątkowe) 622 349 477,79 656 724 104,70 680 343 747,65 706 761 601,49 IX. Udział dochodów własnych w

dochodach ogółem 58,20% 53,17% 50,12% 50,91%

X. Udział wydatków majątkowych w

wydatkach ogółem 17,76% 22,34% 22,58% 20,81%

Dynamika PIT (dochodów z tyt.

udziału we wpływach z podatku dochod. od osób fizycznych)

114,70% 107,92% 93,42%* 97,47%

XIII. Dynamika podatku od

nieruchomości 100,66% 101,53% 107,41%** 104,75%

* dynamika PIT została wyliczona za 2018 r. w stosunku do wykonania za 2017 r., tj. 258 304 165,00 zł, natomiast dynamika planu za 2020 r. w stosunku do planu 2019 r., tj. 316 760 297,00 zł,

** dynamika podatku od nieruchomości została wyliczona za 2018 r. w stosunku do wykonania za 2017 r., tj. 145 920 066,58 zł, natomiast dynamika planu za 2020 r. w stosunku do planu 2019 r., tj. 146 800 000,00 zł.

Podsumowanie tabeli

Podsumowując należy stwierdzić, iż Polska w 2020 r. odnotowała spadek gospodarczy, który na przestrzeni ostatnich kilku lat nie występował. Według szacunku Głównego Urzędu Statystycznego PKB brutto zmniejszył się realnie o 2,78% rok do roku wobec wzrostu 4,5%

w 2019 r., a stopa bezrobocie wzrosła o 1% w stosunku do danych z roku 2019 i wyniosła 6,2% (dla porównania stopa bezrobocia w naszym mieście w 2020 r. wynosiła 2,7% i wzrosła w stosunku do tej z 2019 r. o 1%). Sytuacja społeczno-gospodarcza kraju kształtowała się pod wpływem obostrzeń wdrażanych w trakcie roku w związku z pandemią COVID-19.

Pomimo widocznego spowolnienia gospodarki nasze Miasto może pochwalić się dobrym wykonaniem dochodów budżetowych. Większość głównych źródeł dochodów została zrealizowana w 2020 r. zgodnie z planem, a w niektórych przypadkach pozyskano wyższe wpływy.

Wykonanie dochodów za 2020 r. należy ocenić pozytywnie. Zaplanowane wpływy udało się zrealizować ponad plan, tj. w 102,29%. Dochody w 2020 r. wyniosły o 153,4 mln zł więcej w porównaniu z rokiem 2019. Trzeba podkreślić, że ponad połowa kwoty dochodów stanowi środki własne, wypracowane przez Miasto (50,90%), co potwierdza jego samodzielność finansową w stosunku do zewnętrznych źródeł finansowania i jest jednym z czynników świadczących o dobrej kondycji budżetu Miasta.

Miniony rok zakończył się również nominalnym wzrostem wykonanych wydatków zarówno bieżących jak i majątkowych w stosunku do lat poprzednich. Ponadto kolejny już rok wykonanie wydatków wynosi ponad miliard złotych. Należy tutaj zaznaczyć, że w związku z panującą w 2020 r. pandemią COVID-19 Urząd Miejski oraz pozostałe jednostki organizacyjne Miasta poniosły wydatki związane z przeciwdziałaniem pandemii w łącznej wysokości 12 mln zł.

W dalszym ciągu jednak konieczne będzie bieżące monitorowanie dochodów i wydatków oraz podejmowanie działań, aby nadwyżka operacyjna oraz indywidualny wskaźnik zadłużenia utrzymywały się na tak dobrym jak obecnie poziomie. Istotne jest bowiem, aby w dalszym ciągu Miasto miało dobrą kondycję finansową, zwłaszcza że w ramach perspektywy unijnej 2014 – 2020, nadal realizowanych jest wiele bardzo istotnych dla rozwoju Miasta inwestycji, które wymagają znacznego zaangażowania środków z budżetu Miasta. W ramach nowej perspektywy unijnej 2021-2027 Miasto przygotowuje się do nowych wytycznych i zamierza absorbować środki unijne na poprawę infrastruktury miejskiej. Ważne jest także, aby Miasto postrzegane było, jak dotychczas, jako prężnie rozwijające się, atrakcyjne dla biznesu i jego mieszkańców, a także jak w poprzednich latach, wysoko oceniane w rankingach.

Wykres nr 10. Struktura dochodów budżetu miasta Bielska-Białej w 2020 r.

Źródło: Wydział Budżetu Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej

Udziały w podatku dochodowym od

osób fizycznych (PIT) 311 670733,00 zł

Udziały w podatku dochodowym od osób prawnych (CIT)

29 242402,20 zł

Subwencje 282 814125,00 zł

Dotacje i środki na cele bieżące 290 457833,83 zł Dotacje i środki na

cele inwestycyjne 155 071418,30 zł Dochody ze

sprzedaży majątku 3 852511,51 zł

Podatek od nieruchomości 156 220603,11 zł

Pozostałe dochody 159 089526,92 zł