Nak³ady na dzia³alnoœæ innowacyjn¹ przedsiêbiorstw w Polsce i ich publiczne wsparcie w œwietle wyników badania

Zak³ad Analiz Rynkowych,

Uniwersytet Marii Curie-Sk³odowskiej w Lublinie

B E ATA S £ O W I K

Nak³ady na dzia³alnoœæ innowacyjn¹ przedsiêbiorstw w Polsce i ich publiczne wsparcie w œwietle wyników badania

Urzêdu Statystycznego

Expenditures on innovative operation in Poland and their public reinforcements according to Office of Statistics’ investigation

S³owa kluczowe: innowacje, finansowanie dzia³alnoœci innowacyjnej, wsparcie publiczne, nak³a- dy na innowacje

Keywords: innovations, financing the innovative activity, public reinforcements, expenditure on innovations

Wstêp

Integracja Polski z Uni¹ Europejsk¹ oraz rosn¹ca konkurencja i globalizacja stawiaj¹ nowe wyzwania przed polsk¹ gospodark¹, dlatego te¿ przewagi konku- rencyjnej poszukuje siê obecnie w zdolnoœci do bycia innowacyjnym oraz uzyskiwaniu z tego tytu³u jak najwiêkszych efektów. Innowacje musz¹ staæ siê zatem faktycznym celem spo³eczno-gospodarczym, niezbêdny jest zatem d³ugo- okresowy program rozwoju gospodarki opartej na wiedzy i innowacjach, w którym jednym z zasadniczych cz³onów jest narodowy system innowacji.

Ogromn¹ rolê we wsparciu innowacji odgrywaj¹ fundusze europejskie ofero- wane przez Uniê na cele rozwoju narodowego systemu innowacji ¹ . Celem arty-

U N I V E R S I T A T I S M A R I A E C U R I E - S K £ O D O W S K A L U B L I N – P O L O N I A

VOL. XLVI, 2 SECTIO H 2012

1

W. Janusz (red.), Innowacje w dzia³alnoœci przedsiêbiorstw w integracji w Uni¹ Europejsk¹,

Difin, Warszawa 2005, s. 39–40.

ku³u jest prezentacja struktury nak³adów na dzia³alnoœæ innowacyjn¹ przed- siêbiorstw i ich finansowania z uwzglêdnieniem wsparcia publicznego w œwietle wyników badania Urzêdu Statystycznego.

1. Dzia³alnoœæ innowacyjna przedsiêbiorstw i jej charakterystyka oraz znaczenie

Dzia³alnoœæ innowacyjna przedsiêbiorstw jest wa¿nym elementem realizacji strategicznych celów, jest motorem do tworzenia przewagi konkurencyjnej oraz zrównowa¿onego i trwa³ego rozwoju przedsiêbiorstwa. Wed³ug GUS obejmuje ona ca³okszta³t dzia³añ naukowych, technicznych, organizacyjnych, finanso- wych i komercyjnych, które prowadz¹ lub maj¹ prowadziæ do wdra¿ania innowacji ² . Poziom innowacyjnoœci przedsiêbiorstw przek³ada siê na rozwój ca³ej gospodarki. Wspieranie tej dziedziny pozwala niwelowaæ lukê technolo- giczn¹, która oddziela Polskê od krajów wysoko rozwiniêtych, a tak¿e budowaæ stabilne i trwa³e podstawy wzrostu gospodarczego kraju. Innowacyjna gospo- darka tworzy trwa³e miejsca pracy oraz przyczynia siê do poprawy wizerunku kraju na arenie miêdzynarodowej. Innowacyjnoœæ polskich przedsiêbiorstw jest fundamentem stabilnego i szybszego rozwoju kraju, tote¿ nale¿y tworzyæ firmom najkorzystniejsze warunki do prowadzenia tej dzia³alnoœci, likwidowaæ istniej¹ce bariery oraz wspieraæ inwestycje w nowoczesne technologie i prace badawczo-rozwojowe.

Innowacyjnoœæ jest to „cecha podmiotów gospodarczych lub gospodarek, oznaczaj¹ca zdolnoœæ do tworzenia i wdra¿ania innowacji, jak równie¿ ich absorpcji, wi¹¿¹ca siê z aktywnym anga¿owaniem siê w procesy innowacyjne i podejmowaniem dzia³añ w tym kierunku; oznacza zaanga¿owanie w zdobywa- nie zasobów i umiejêtnoœci niezbêdnych do uczestniczenia w tych procesach” ³ . Determinuje procesy gospodarcze i rozwój przedsiêbiorstw, jest warunkiem uzyskania i utrzymania przewagi konkurencyjnej, Ÿród³em wzrostu wartoœci przedsiêbiorstwa i jego dochodów. Wdra¿ane innowacje powinny przyczyniaæ siê do maksymalizacji efektywnoœci ca³ego podmiotu ⁴ . Innowacyjnoœæ oznacza tak¿e doskonalenie i rozwój istniej¹cych technologii produkcyjnych i doty- cz¹cych sfery us³ug, wprowadzanie nowych rozwi¹zañ w organizacji i za- rz¹dzaniu oraz doskonalenie i rozwój infrastruktury.

2

K. B. Matusiak (red.), Innowacje i transfer technologii. S³ownik pojêæ, PARP, Warszawa 2005, s. 38,

3

Ibid., s. 74.

4

S. Nahotko, Efektywnoœæ i ryzyko w procesach innowacyjnych (modele i przyk³ady), Zeszyt

33/96, Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Oœrodka Postêpu Organizacyjnego 1996, s. 89.

2. Rola pañstwa w zakresie wsparcia dzia³alnoœci innowacyjnej przedsiêbiorstw

Poprawa poziomu innowacyjnoœci jest jednym z najwa¿niejszych czyn- ników poprawy konkurencyjnoœci naszej gospodarki, a tym samym pozycji naszego kraju w Europie i œwiecie. Niski poziom innowacyjnoœci gospodarki polskiej powoduje, ¿e ogromn¹ rolê w tym zakresie powinno odgrywaæ pañstwo, które przede wszystkim powinno stwarzaæ korzystne warunki dla rozwoju innowacyjnoœci oraz prowadziæ aktywn¹ politykê innowacyjn¹. Skuteczna reali- zacja polityki innowacyjnej powinna prowadziæ do tworzenia systemów inno- wacyjnych na szczeblu krajowym, jak i regionalnym. W³adze samorz¹dowe na szczeblu regionalnym lepiej znaj¹ specyfikê, mo¿liwoœci i potrzeby swoich regionów, a tak¿e posiadaj¹ odpowiednie œrodki ⁵ . Wa¿ne jest podejmowanie dzia³añ, które maj¹ za zadanie wzmocnienie wspó³pracy miêdzy tymi pod- miotami a pañstwem poprzez m.in. dofinansowanie prac B+R oraz wsparcie przedsiêbiorstw w zakresie prowadzenia badañ oraz wdra¿ania ich wyników.

Pomoc publiczna polega równie¿ na tworzeniu dla przedsiêbiorstw lepszych warunków do wdra¿ania innowacji. W celu poprawy innowacyjnoœci gospo- darki powinno nastêpowaæ przesuwanie dzia³añ z poziomu kraju na szczebel regionalny w ka¿dym z trzech ogniw systemu innowacji (nauka – gospodarka – rz¹d). Polityka innowacyjna w sferze nauki powinna sprzyjaæ m.in.: wzrostowi nak³adów na sferê B + R w relacji do PKB przy wykorzystaniu œrodków z bud¿etu, funduszy strukturalnych itp., zwiêkszeniu prac rozwojowych i badañ w ca³oœci wydatków na naukê, rozwojowi infrastruktury tworz¹cej potencja³ naukowo-badawczy oraz efektywne jego wykorzystanie, upowszechnianiu prac B + R. Powinna sprzyjaæ równie¿ m.in. wzrostowi udzia³u sektora prywatnego w badaniach naukowych, potencja³u badawczo-rozwojowego w przedsiêbior- stwach, promocji innowacyjnych rozwi¹zañ, motywowaniu przedsiêbiorstw w kierunku wprowadzania innowacyjnych form produkcji, organizacji, œwiad- czenia us³ug ⁶ . Dzia³ania rz¹du w tym zakresie powinny uwzglêdniaæ m.in.:

kreowanie odpowiedniego klimatu dla innowacji oraz dla relacji pomiêdzy ogniwami systemu innowacji, generowanie rozwi¹zañ prawnych popra- wiaj¹cych warunki funkcjonowania systemu innowacyjnego, okreœlenie

5

J. Gwizda³a, Polityka innowacyjna a programy wspierania innowacyjnoœci w pañstwach Unii Europejskiej na przyk³adzie Polski, [w:] J. B³a¿ejewski (red.), Innowacyjnoœæ w nauce, edukacji i gospodarce, Gdañsk 2005, s. 56.

6

S. Ciok, Polityka rz¹du wobec wspierania dzia³alnoœci innowacyjnej i badawczo-rozwojowej

[w:] H. Dobrowolska-Kaniewska, E. Korejwo (red.), Endo i egzogeniczne determinanty obszarów

wzrostu i stagnacji w województwie dolnoœl¹skim w kontekœcie Dolnoœl¹skiej Strategii Innowacji,

Wroc³aw 2009, s. 140.

strategicznych obszarów gospodarki innowacyjnej, zwiêkszanie sprawnoœci wdra¿ania innowacji.

Wa¿nym czynnikiem, który obecnie przyczynia siê do realizacji dzia³al- noœci innowacyjnej, jest dostêp do funduszy europejskich, co daje wiêksze mo¿liwoœci w zakresie wdra¿ania innowacji oraz w zakresie dzia³alnoœci badaw- czo-rozwojowej. Skala i zakres wsparcia w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójnoœci w Polsce s¹ potê¿ne, stanowi¹ ogromn¹ szansê i wyzwanie dla polskich przedsiêbiorstw. Dla podmiotów realizuj¹cych innowacje prze- znaczony jest program Innowacyjna Gospodarka ⁷ , który uwzglêdnia zarówno bezpoœrednie wsparcie dla przedsiêbiorstw, otoczenia biznesu, jednostek nauko- wych œwiadcz¹cych przedsiêbiorstwom us³ugi oraz wsparcie systemowe umo¿- liwiaj¹ce rozwój œrodowiska instytucjonalnego. Zdecydowana wiêkszoœæ tych funduszy jest kierowana na badania i rozwój, innowacje, technologie infor- macyjne i komunikacyjne.

Wspieraniem innowacji zajmuje siê wiele instytucji centralnych i regio- nalnych, a zasadnicz¹ rolê odgrywaj¹ instytucje rz¹dowe takie, jak Polska Agencja Rozwoju Przedsiêbiorczoœci. Agencja œwiadczy dzia³alnoœæ finansow¹, udziela po¿yczek i dotacji podmiotom wdra¿aj¹cym innowacje ⁸ . Podobnie Agencja Rozwoju Przemys³u ⁹ odgrywa du¿¹ rolê, a jej celem jest udzielanie podmiotom gospodarczym wsparcia w formie po¿yczek, porêczeñ, faktoringu, doradztwa i prowadzenie specjalistycznych szkoleñ.

Stosunkowo m³odym rozwi¹zaniem jest przyjêta w 2005 roku Ustawa o niektórych formach wspierania dzia³alnoœci innowacyjnej ¹⁰ , która proponuje nowe preferencyjne instrumenty s³u¿¹ce wzmocnieniu innowacyjnoœci polskiej gospodarki. Jej celem jest poprawa konkurencyjnoœci i innowacyjnoœci gospo- darki poprzez wzrost nak³adów na badania i rozwój, poprawê efektywnoœci gospodarowania œrodkami publicznymi przeznaczonymi na B+R, wzrost nak³a- dów przedsiêbiorstw na dzia³alnoœæ B+R oraz wdra¿ania polityki innowacyjnej na poziomie krajowym i regionalnym.

7

http://www.pois.gov.pl/WstepDoFunduszyEuropejskich/Strony/o_pois.aspx, 10.03.2011

8

Wiêcej informacji na stronie internetowej http://www.parp.gov.pl i wydawnictwie PARP.

Raport o stanie sektora ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw w Polsce w latach 2001–2002.

9

Wiêcej informacji w witrynie internetowej ARP, http://www.arp.com.pl

10

http://www.bwdsi.dolnyslask.pl/index., 08.03.2011

3. Prezentacja wyników badania dzia³alnoœci innowacyjnej przedsiêbiorstw w przemyœle i sektorze us³ug w latach 2007–2009 przeprowadzonego przez Urz¹d Statystyczny

3.1. Nak³ady na dzia³alnoœæ innowacyjn¹ oraz ich finansowanie w œwietle wyników badania

Wed³ug definicji GUS nak³ady finansowe na dzia³alnoœæ innowacyjn¹ uwzglêdniaj¹ ¹² : prace B+R; nabycie wiedzy ze Ÿróde³ zewnêtrznych w formie patentów, wynalazków, projektów, wzorów u¿ytkowych i przemys³owych, licencji, know-how, znaków towarowych oraz us³ug technicznych zwi¹zanych z wdra¿aniem innowacji produktowych i procesowych; zakup oprogramowania;

nabycie i monta¿ maszyn, urz¹dzeñ technicznych, œrodków transportu, itp.;

nak³ady na budowê, rozbudowê i modernizacjê budynków; szkolenie personelu;

wydatki na wstêpne badania rynkowe, testy rynkowe i reklamê innowacyjnych produktów oraz pozosta³e niezaliczone do dzia³alnoœci B+R. Rezultaty badania dzia³alnoœci innowacyjnej wskazuj¹ na to, ¿e w 2009 roku nak³ady poniesione przez przedsiêbiorstwa us³ugowe i przemys³owe na dzia³alnoœæ innowacyjn¹ by³y ni¿sze ni¿ w 2008 roku, przy czym w tej pierwszej grupie nak³ady te zmala³y o 35,35% i wynosi³y: 8260,1 mln z³ w roku 2009 i 12 581,2 mln z³ w roku 2008, natomiast wœród podmiotów przemys³owych odnotowano spadek o 10,7%, tj. z poziomu 25 367,20 mln z³ w 2008 roku do 22 652,1 mln z³ w roku 2009. Nie zaskakuje fakt, i¿ udzia³ przedsiêbiorstw, które wdro¿y³y innowacje procesowe i produktowe w latach 2008–2009 by³ wy¿szy w sektorze prywatnym ni¿ publicznym.

Wydatki na dzia³alnoœæ innowacyjn¹ w przedsiêbiorstwach przemys³owych w sektorze prywatnym stanowi³y w 2008 roku 78,7% wszystkich nak³adów na

Tabela 1. Nak³ady na dzia³alnoœæ innowacyjn¹ w przedsiêbiorstwach przemys³owych i us³ugo- wych wed³ug sektorów w³asnoœci w latach 2008–2009 (dane w milionach z³otych)

Wyszczególnienie

Przedsiêbiorstwa przemys³owe Przedsiêbiorstwa us³ugowe

2008 2009 2008 2009

Ogó³em 25 367,20 22 652,10 12 581,20 8260,10

Sektor publiczny 5402,30 6648,70 887,90 867,00

Sektor prywatny 19 964,90 16 003,40 11 693,30 7393,00

ród³o: opracowanie w³asne na podstawie danych GUS

11

Dzia³alnoœæ innowacyjna przedsiêbiorstw w latach 2006–2009, GUS, Urz¹d Statystyczny w Szczecinie, Warszawa 2010, s. 18–26.

12

Ibid., s. 18.

dzia³alnoœæ innowacyjn¹, w 2009 roku zaœ – 70,65%. W przedsiêbiorstwach us³ugowych udzia³ sektora prywatnego w nak³adach na dzia³alnoœæ innowacyjn¹ by³ zdecydowanie wy¿szy i w 2008 stanowi³ a¿ 92,94% wszystkich nak³adów na innowacje, natomiast w 2009 roku – 89,5%.

W latach 2008–2009 w strukturze nak³adów na dzia³alnoœæ innowacyjn¹ zarówno w przypadku podmiotów z sektora przemys³u, jak i z sektora us³ug dominowa³y wydatki na nabycie maszyn i urz¹dzeñ technicznych, narzêdzi, przyrz¹dów, ruchomoœci, wyposa¿enia i œrodków transportowych. W przypadku przedsiêbiorstw us³ugowych w 2008 roku nak³ady te stanowi³y 48,7% wszyst- kich nak³adów na dzia³alnoœæ innowacyjn¹, a w 2009 roku 43,8%, natomiast w przedsiêbiorstwach przemys³owych odpowiednio 57,05% w 2008 roku oraz 62,4% w 2009 roku. W analizowanym okresie najni¿sze wydatki dotycz¹ce wprowadzania innowacji produktowych lub procesowych zosta³y poniesione przez przedsiêbiorstwa przemys³owe i us³ugowe na szkolenia pracowników zwi¹zane z dzia³alnoœci¹ innowacyjn¹.

Nak³ady na dzia³alnoœæ innowacyjn¹ mo¿na tak¿e rozpatrywaæ z uwzglêd- nieniem Ÿróde³ ich finansowania. Do najczêœciej wymienianych form finanso- wania wdra¿anych innowacji nale¿¹: œrodki w³asne przedsiêbiorstw, otrzymane z bud¿etu pañstwa, pozyskane z zagranicy (bezzwrotne), pochodz¹ce z funduszy kapita³u ryzyka oraz kredyty bankowe. W analizowanym okresie, tj. w latach 2008–2009 zasadniczym Ÿród³em finansowania nak³adów na dzia³alnoœæ inno- wacyjn¹ by³y œrodki w³asne przedsiêbiorstw. Jak prezentuje rysunek 1, w przed-

Tabela 2. Struktura nak³adów na dzia³alnoœæ innowacyjn¹ w przedsiêbiorstwach przemys³owych i us³ugowych wed³ug rodzajów dzia³alnoœci innowacyjnej w roku 2009

Wyszczególnienie Przedsiêbiorstwa

przemys³owe

Przedsiêbiorstwa us³ugowe

Nak³ady na dzia³alnoœæ B+R 9,9% 9,1%

Nak³ady na zakup wiedzy ze Ÿróde³ zewnêtrznych 1,3% 7,4%

Nak³ady na zakup oprogramowania 1,6% 15%

Nak³ady na nak³ady inwestycyjne na: budynki i budowle oraz

grunty 21,4% 14,3%

Nak³ady na nak³ady inwestycyjne na: maszyny i urz¹dzenia

techniczne 62,4% 43,8%

Nak³ady na szkolenie personelu zwi¹zane z dzia³alnoœci¹

innowacyjn¹ 0,2% 0,8%

Nak³ady na marketing dotycz¹cy nowych i istotnie ulepszonych

produktów 1,6% 6,0%

ród³o: opracowanie w³asne na podstawie danych GUS

siêbiorstwach przemys³owych w 2008 roku 71,1%, tj. 18 027 mln z³ wszystkich nak³adów na innowacje stanowi³y œrodki w³asne tych¿e podmiotów, a w roku 2009 by³o to ju¿ 68,4%, tj. 15 503 mln z³.

Natomiast œrodki w³asne finansowa³y w przedsiêbiorstwach us³ugowych (patrz rys. 2) odpowiednio 87,6%, tj. 11 018 mln z³ w roku 2008 oraz 84,2%, tj. 6959 mln z³ ogó³u nak³adów poniesionych na dzia³alnoœæ innowacyjn¹.

Zgodnie z danymi w tabeli 3, drugim w kolejnoœci najczêœciej stosowanym Ÿród³em finansowania dzia³alnoœci innowacyjnej by³y kredyty bankowe. Ich udzia³ waha³ siê w przypadku przedsiêbiorstw przemys³owych od 20,9% w 2008 roku do 25,7% w 2009. Nak³ady przedsiêbiorstw us³ugowych finansowane by³y tym Ÿród³em w 2008 roku w 8,3%, natomiast w 2009 roku nast¹pi³ wzrost do poziomu 13,8%. Mo¿na stwierdziæ zatem, i¿ w analizowanych latach roœnie znaczenie tego Ÿród³a w finansowaniu wydatków na innowacje, natomiast wk³ad œrodków w³asnych maleje. Niewielka jest rola œrodków otrzymanych z bud¿etu pañstwa i pozyskanych z zagranicy w strukturze Ÿróde³ finansowania. W obrêbie przedsiêbiorstw przemys³owych i us³ugowych udzia³ œrodków publicznych krajowych nie przekracza odpowiednio poziomu 1,5% i 1% w analizowanym okresie, natomiast udzia³ œrodków pozyskanych z zagranicy wzrós³ prawie dwukrotnie w obu badanych grupach (w przemyœle z poziomu 1,7% w 2008 roku do poziomu 3,2%; w us³ugach zaœ z 0,5% do 1%). Przedsiêbiorstwa te praktycznie nie korzystaj¹ z kapita³ów pochodz¹cych od funduszy wysokiego ryzyka.

Rys. 1. Nak³ady na dzia³alnoœæ innowacyjn¹ w przedsiêbiorstwach przemys³owych wed³ug Ÿróde³ finansowania w latach 2008–2009 (dane w milionach z³otych)

ród³o: opracowanie w³asne na podstawie danych GUS

3.2. Publiczne wsparcie dla dzia³alnoœci innowacyjnej w œwietle wyników badania

W ocenie polskich przedsiêbiorców jedn¹ z wa¿niejszych przyczyn nis- kiego poziomu innowacyjnoœci polskich przedsiêbiorstw jest brak œrodków finansowych na wdro¿enie innowacji ¹³ . Zasadnicze problemy z pozyskaniem finansowania zewnêtrznego zwi¹zane s¹ z wysokimi kosztami ich pozyskania, trudnym dostêpem do tych form finansowania oraz s³aboœci¹ systemu porêczeñ kredytowych i po¿yczkowych.

Rys. 2. Nak³ady na dzia³alnoœæ innowacyjn¹ w przedsiêbiorstwach z sektora us³ug wed³ug Ÿróde³ finansowania w latach 2008–2009 (dane w milionach z³otych)

ród³o: opracowanie w³asne na podstawie danych GUS

Tabela 3. Nak³ady na dzia³alnoœæ innowacyjn¹ wed³ug Ÿróde³ finansowania w latach 2008–2009

Wyszczególnienie Rok W³asne

Otrzymane z bud¿etu

pañstwa

Pozyskane z zagranicy

Pochodz¹ce z funduszy kapita³u ryzyka

Kredyty

bankowe Pozosta³e

Przedsiêbiorstwa przemys³owe

2008 71,1% 1,3% 1,7% 0,1% 20,9% 4,9%

2009 68,4% 1,1% 3,2% 0,0% 25,7% 1,6%

Przedsiêbiorstwa us³ugowe

2008 87,6% 0,9% 0,5% 0,0% 8,3% 2,7%

2009 84,2% 0,7% 1,0% 0,0% 13,8% 0,2%

ród³o: opracowanie w³asne na podstawie danych GUS

13

A. ¯o³nierski (red.), Raport o stanie sektora ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw w Polsce

w latach 2007–2008, Polska Agencja Rozwoju Przedsiêbiorczoœci, Warszawa 2009, s. 80.

Wsparcie, o którym mowa, mo¿e pochodziæ od podmiotów krajowych, w tym od jednostek szczebla lokalnego i centralnego oraz od zagranicznych, np.

z Unii Europejskiej. Otrzymane wyniki badañ przeprowadzonych przez GUS wykaza³y, jaki odsetek przedsiêbiorstw aktywnych innowacyjnie otrzyma³ kra- jowe lub zagraniczne wsparcie finansowe na prowadzon¹ przez siebie dzia³al- noœæ w tym zakresie w okresie trzyletnim.

W latach 2006–2008 publiczne wsparcie finansowe na dzia³alnoœæ inno- wacyjn¹ otrzyma³o co pi¹te przedsiêbiorstwo z grupy przedsiêbiorstw przemy- s³owych aktywnych innowacyjnie oraz co dziesi¹te z sektora us³ug. Bior¹c pod uwagê wielkoœæ przedsiêbiorstw przemys³owych aktywnych innowacyjnie, w latach 2006–2008 publiczne wsparcie otrzyma³o najwiêcej œrednich podmio- tów – 27,7%, natomiast w sektorze us³ug – przedsiêbiorstwa du¿e i œrednie – odpowiednio 14,0% i 13,7%. Najmniej pomocy ze strony instytucji publicznych otrzyma³y ma³e przedsiêbiorstwa, zarówno z sektora przemys³u, jak i us³ug – odpowiednio 17,4% oraz 8,6%. Rozpatruj¹c wyniki badañ pod wzglêdem sektorów w³asnoœci, mo¿na zauwa¿yæ, i¿ najwy¿szy odsetek przedsiêbiorstw przemys³owych, które otrzyma³y publiczne wsparcie dla dzia³alnoœci innowa- cyjnej, w liczbie przedsiêbiorstw aktywnych innowacyjnie wyst¹pi³ w sektorze prywatnym i wynosi³ 21,6%. W przedsiêbiorstwach z sektora us³ug sytuacja by³a odwrotna – udzia³ ten by³ wy¿szy w grupie przedsiêbiorstw nale¿¹cych do sektora publicznego (17,6%).

Rys. 3. Publiczne wsparcie w latach 2006–2008 dla dzia³alnoœci innowacyjnej w przedsiêbior- stwach w % przedsiêbiorstw aktywnych innowacyjnie wed³ug klas wielkoœci

ród³o: opracowanie w³asne na podstawie danych GUS

W ogólnej liczbie przedsiêbiorstw przemys³owych aktywnych innowa- cyjnie 14,6% otrzyma³o publiczne wsparcie z Unii Europejskiej, a co dziesi¹te przedsiêbiorstwo otrzyma³o wsparcie od instytucji krajowych. Wœród przedsiê- biorstw aktywnych innowacyjnie z sektora us³ug, publiczne wsparcie z Unii Europejskiej otrzyma³o 6,1% przedsiêbiorstw, natomiast wsparcie od instytucji krajowych – 4,7%.

Zakoñczenie

Dzia³alnoœæ innowacyjna przedsiêbiorstw stanowi jeden z niezbêdnych ele- mentów do realizacji celów ustalonych w strategii, jest motorem do tworzenia przewagi konkurencyjnej, a tak¿e solidnej podstawy zrównowa¿onego i trwa³e- go rozwoju przedsiêbiorstwa. Niski poziom innowacyjnoœci gospodarki polskiej powoduje, ¿e ogromn¹ rolê w tym zakresie powinno odgrywaæ pañstwo, które przede wszystkim ma za zadanie prowadzenie odpowiedniej polityki innowa- cyjnej oraz stwarzanie korzystnych warunków dla rozwoju innowacyjnoœci.

Rys. 4. Publiczne wsparcie od instytucji krajowych w latach 2006–2008 na dzia³alnoœæ innowa- cyjn¹ w % przedsiêbiorstw aktywnych innowacyjnie

ród³o: opracowanie w³asne na podstawie danych GUS

Rys. 5. Publiczne wsparcie z Unii Europejskiej w latach 2006–2008 na dzia³alnoœæ innowacyjn¹ w % przedsiêbiorstw aktywnych innowacyjnie

ród³o: opracowanie w³asne na podstawie danych GUS

Skuteczna realizacja polityki innowacyjnej prowadzi bowiem do tworzenia oraz wzmacniania charakteru i roli systemów innowacyjnych na szczeblu krajowym i regionalnym. Polityka innowacyjna pañstwa obejmuje dzia³ania rz¹du polega- j¹ce na wsparciu dzia³alnoœci B+R, wspó³finansowaniu nak³adów na innowacje oraz poprzez oddzia³ywanie na otoczenie dzia³alnoœci innowacyjnej.

Bibliografia

Ciok S., Polityka rz¹du wobec wspierania dzia³alnoœci innowacyjnej i badawczo-rozwojowej, [w:] H. Dobrowolska-Kaniewska, E. Korejwo (red.), Endo i egzogeniczne deter- minanty obszarów wzrostu i stagnacji w województwie dolnoœl¹skim w kontekœcie Dolnoœl¹skiej Strategii Innowacji, Wroc³aw 2009.

Dzia³alnoœæ innowacyjna przedsiêbiorstw w latach 2006–2009, GUS, Urz¹d Statystyczny w Szczecinie, Warszawa 2010.

Gwizda³a J., Polityka innowacyjna a programy wspierania innowacyjnoœci w pañstwach Unii Europejskiej na przyk³adzie Polski, [w:] J. B³a¿ejewski (red.), Innowacyjnoœæ w nauce, edukacji i gospodarce, Gdañsk 2005.

Matusiak K. B. (red.), Innowacje i transfer technologii. S³ownik pojêæ, PARP, Warszawa 2005.

Janusz W. (red.), Innowacje w dzia³alnoœci przedsiêbiorstw w integracji w Uni¹ Europejsk¹, Difin, Warszawa 2005.

Nahotko S., Efektywnoœæ i ryzyko w procesach innowacyjnych (modele i przyk³ady), Zeszyt 33/96, Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Oœrodka Postêpu Organizacyjnego 1996.

¯o³nierski A. (red.), Raport o stanie sektora ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw w Polsce w latach 2007–2008, Polska Agencja Rozwoju Przedsiêbiorczoœci, Warszawa 2009.

Strony internetowe www.arp.com.pl

www.bwdsi.dolnyslask.pl www.parp.gov.pl www.pois.gov.pl www.stat.gov.pl/gus

Expenditures on innovative operation in Poland and their public reinforcements according to Office of Statistics’ investigation

Innovative operation as one of the most essential ingredient to achieve organizational objec-

tives is the way to create competitive advantage and sustainable growth of the company. Polish

economy has extremely low level of innovation, so that the immense role in this area should play

the state apparatus by conducting the proper innovation policy and form advantageous conditions

for development. Effective innovative policy should build and strengthen the role of innovative

systems on the national and international level. Innovation state policy should contain government

operations by supporting research and development or co-financing expenses on innovative

operations or influencing innovative activity environment.