GÓRNICTWO WSPOMAGAJ¥CE OCHRONÊ ŒRODOWISKA I JEGO KSZTA£TOWANIE – DOŒWIADCZENIA KIELECKICH KOPALÑ SUROWCÓW MINERALNYCH
S ³ o w a k l u c z o w e Górnictwo skalne, ochrona œrodowiska, zrównowa¿ony rozwój
S t r e s z c z e n i e
Górnictwo tradycyjnie postrzegane jest jako dzia³alnoœæ wybitnie szkodliwa dla œrodowiska. Istniej¹ tak¿e liczne przyk³ady pozytywnego wp³ywu na œrodowiska. W przypadku eksploatacji odkrywkowej mo¿liwoœæ wymiany gleb o niskiej produktywnoœci przez lepsze jakoœciowo gleby uprawne, formowane w ramach re- kultywacji, tworzenie nowych, atrakcyjnych wizualnie form krajobrazowych (malownicze œcianki skalne, wznie- sienia w terenie nieurozmaiconym morfologicznie, zbiorniki wodne), a w wyrobiskach, które ulegaj¹ samoistnej rekultywacji, tworzenie siê nowych siedlisk dzikiej fauny. Przyk³ady korzystnej roli terenów pogórniczych w kszta³towaniu œrodowiska naturalnego sk³aniaj¹ do spojrzenia tak¿e na górnictwo jako dzia³alnoœæ stwarzaj¹c¹ nowe warunki dla jego ochrony. Taki sposób rozumienia dzia³alnoœci górniczej prezentuj¹ Kieleckie Kopalnie Surowców Mineralnych, których celem jest prowadzenie jej tak, aby wspomaga³a ona ochronê œrodowiska oraz jego kszta³towanie w sposób powiêkszaj¹cy jego walory: w wyniku wspomagania gospodarki leœnej, wspoma- gania ochrony przyrody przez stwarzanie warunków dla tworzenia rezerwatów i ostoi roœlin i zwierz¹t (np.
ptaków – nowych obiektów Natury 2000), wzbogacaania krajobrazu, stwarzania miejsca wypoczynku. KKSM prowadz¹ eksploatacjê z³ó¿ wapieni i dolomitów do produkcji kruszywa ³amanego oraz piasków. Œciany skalne ods³oniête w wyrobisku po eksploatacji z³o¿a wapieni dolomitów i kalcytu ¿y³owego „Korzecko” uznane zosta³y za rezerwat. Stanowi¹ urozmaicenie krajobrazu, uwidaczniaj¹ elementy budowy geologicznej, stwierdzono tu 20 gatunków ptaków, w tym w wyrobisku 2 gatunków chronionych. Po eksploatacji piasku ze z³o¿a Mójcza powsta³ zbiornik wodny wkomponowany w krajobraz naturalny, wzbogacaj¹cy go w s¹siedztwie aglomeracji miejskiej Kielc, pozbawionej naturalnych akwenów. Eksploatacja z³o¿a piasków „Suków” prowadzi do tworzenia atrak- cyjnego pod wzglêdem krajobrazowym zbiornika wodnego, który w czêœci wyrobiska, w której zakoñczono eksploatacjê, ju¿ nieformalnie wykorzystywany jest masowo do celów rekreacyjnych. Przyk³adem doskona³ego wspó³dzia³ania dzia³alnoœci górniczej z gospodarowaniem œrodowiskiem i jego wspomagania jest eksploatacja z³o¿a piasku „Nieœwin”, po³o¿onego w lasach koneckich. Prowadzona jest w porozumieniu ze s³u¿b¹ leœn¹.
Umo¿liwia usuniêcie istniej¹cego drzewostanu i stwarza dogodne warunki dla jego odtworzenia oraz poprawy jakoœci w bardziej dogodnych warunkach glebowo-wodnych (na pod³o¿u o mniejszym zapiaszczeniu i bli¿ej zwierciad³a wód podziemnych).
