STUDIA SOCJOLOGICZNE 1993, 1 (128) PL ISSN 0039-3371
Do Czytelników
Tom ten zawiera artykuły mieszczące się w dwóch, obecnych i aktywnych w światowej socjologii paradygmatach: teorii racjonalnego wyboru i podejściu instytucjonalnym. Zwracamy na to uwagę Czytelników - choć zarazem nie ukrywamy, że nie było intencją Redakcji przygotowanie wyczerpującego przeglądu tych dwóch, do pewnego stopnia konkurencyjnych nurtów. Zamieszczone tu artykuły stanowią jedynie ilustracje analiz prowadzonych w ramach tych dwu nurtów.
W nurcie teorii racjonalnego wyboru mieści się generalna koncepcja zmian w społeczeństwie Jamesa S. Colemana, jednego z najwybitniejszych przedstawicieli tego podejścia. Z kolei Grzegorz Lissowski przedstawia próbę zastosowania tej teorii do modelowania i interpretacji eksperymentu empirycznego dotyczącego zasad podziału dóbr.
Podejście instytucjonalne przedstawione jest przez prezentację i krytyczną analizę jednej z głównych jego teorii, czyli podejścia neoinstytuq'onalnego Douglasa N ortha
(artykuł Wojciecha Pawlaka).
Przedstawione są też trzy analizy polskiej rzeczywistości dokonane w ramach szeroko rozumianego nurtu instytucjonalnego: proces tworzenia systemu bankowego (Marek Zarzycki), socjologiczna interpretacja rynku pracy (Wiesława Kózek) i analiza paradoksów ideologicznego myślenia o władzy w przedsiębiorstwie (Krzysztof Tomczak).
Liczymy na to, że przedstawione tu artykuły wywołają u naszych Czytelników refleksję nad przydatnością tych teorii socjologicznych do analizy zmian społecznych.