Izydor Borkiewicz
Sposoby i granice szerzenia kultu
Sług Bożych
Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 15/1-2, 327-341
P ra w o kanoniczne 15 (1972) n r 1—2
Z P R A K T Y K I SĄD O W EJ
Sposoby i g ra n ic e szerzen ia k u ltu Sług Bożych
P o stu la to rz y sp raw b e a ty fik a c y jn y c h nie m a ją zazw yczaj w iększych tru d n o śc i w z e b ra n iu dow odów św iadczących o p ra k ty k o w a n iu cnót c h rz eśc ija ń sk ich w sto p n iu h eroicznym przez S ługę Bożego. N ie n a s u w a się zbyt w iele tru d n o śc i i w ątp liw o ści p rzy z b ieran iu p ism Sługi Bożego, ale bud zi się obaw a, czy p o stu la to r czyni w szystko co je st w jego m ocy, a b y szerzyć k u lt p ry w a tn y S, B. lu b też czy n ie czyni czegoś, co m iałoby zn am io n a k u ltu publicznego zakazanego d ek re te m p ap ież a U rb a n a V III z d n ia 5 lip c a 1634 r.
W celu u ła tw ie n ia p rac y zarów no p o stu lato ro m ja k i prom o to ro m w ia ry , k tó rzy z u rzę d u obow iązani są czuw ać n a d ty m , by Sługom B o żym nie oddaw ano czci n ależn ej błogosław ionym lu b św iętym , p o d ją łem p ró b ę w sk az an ia sposobów i g ran ic szerzenia k u ltu S ług Bożych.
I. P ojęcie i podział k u ltu oddaw anego ś w ię ty m
K u lt relig ijn y o d d aw an y św ię ty m polega n a u z n a n iu doskonałości cnoty, św iętości, ła sk i i chw ały, ja k ą Bóg o b d arz y ł św ięty ch i w y ra że n iu tego u zn a n ia przez odpow iednie a k ty z e w n ętrzn e 1.
K u lt re lig ijn y o d d aw an y św ię ty m m oże dotyczyć sam y ch osób lu b rzeczy, k tó re są sym bolem tychże osób, lu b m a ją p ew n ą styczność lu b zw iązek z osobą czczoną np. k u lt obrazów , rzeźb, posągów oraz r e lik w ii w ścisłym lu b szerokim znaczeniu 2.
K an o n 1256 m ów iący o k ulcie publiczn y ch brzm i n astęp u jąco : „C ul tu s, si d e fe ra tu r n om ine E cclesiae a p erso n is le g itim e ad hoc d ep u ta tis e t p e r a c tu s ex E cclesiae in stitu tio n e Deo, S an ctis ac B eatis ta n tu m exihibendos, d ic itu r pu b licu s: sin m in u s p r iv a tu s ”.
J a k w ięc w y n ik a z tre ś c i w yżej przytoczonego kan o n u , K ościół dzieli k u lt n a p u b liczn y i p ry w a tn y zaznaczając, że to co nie stan o w i k u ltu publicznego je s t k u lte m p ry w a tn y m .
1 C ześć B oża, Ś w ię ty c h i A n io łó w . W: P o d rę cz n a E ncyklopedia K oś
cieln a, t. 5—6, s. 290.
Chociaż treść k an o n u je st ja sn a, to je d n a k jego in te rp re ta c ja n asu w a w iele trudności. S koro bow iem n a k u lt p ubliczny sk ła d a ją się ta k ie elem e n ty jak :
a) działan ie w im ien iu K ościoła,
b) przez osoby p ra w n ie do tego w yznaczone
c) i przez a k ty u stan o w io n e w ty m celu przez Kościół,
to w ja k i sposób z k an o n e m 1256 pogodzić kan. 2057 i n astęp n e , z k tó ry c h treści w y n ik a, że czynności p rz e ja w ia ją c e k u lt publiczny m ogą w y k o n y w ać osoby nie u pow ażnione do tego przez K ościół i w im ien iu w łasn y m a n ie Kościoła.
N iektórzy k an o n iści usiłow ali w ięc tw ierdzić, że te k s t kan. 1256 n a leży rozum ieć inaczej a m ianow icie, że n a k u lt p ublczny sk ła d a ją się ta k ie elem e n ty ja k :
a) działan ie w im ien iu Kościoła,
b) przez osoby, k tó ry m z sam ego p ra w a p rzy słu g u je w y k o n y w an ie o kreślonych fu n k c ji litu rg iczn y ch ,
c) p rzez czynności, k tó re z u sta n o w ien ia K ościoła m a ją się odnosić je d y n ie do czci Boga, św ię ty ch lu b błogosław ionych 3.
In i n a to m ia st są zdania, że k u lt p ubliczny m a m iejsce w ted y , kied y w y k o n an y jest:
a) w im ien iu K ościoła przez osoby p ra w n ie do tego w yznaczone np. ksiądz do o d p ra w ia n ia M szy św. (kan. 802), m n iszk i do o d m a w ia n ia św. O ficjum (AAS, 43 (1951) 17),
b) przez a k ty u sta n o w io n e przez Kościół,
c) kied y w ie rn i z b ie ra ją się w spólnie w pub liczn y m m ie js c u 4. Jeszcze in n i kan o n iści u w aż ają , że w kan . 1256 za m ia st p a rty k u ły „ e t” n ależ y um ieścić „vel”. W tedy bow iem będzie m ożna m ów ić o k u l cie pub liczn y m i w ta k ic h w y p ad k a ch , gdy od d aje go ja k a k o lw ie k osoba w y k o n u jąc a k ty u sta n o w io n e przez Kościół do o d d aw a n ia czci św ię ty m 5. N ie należy ta k ż e zapom inać o istn ie n iu kan. 2000, w k tó ry m p ra w o daw ca w y ró ż n ia „ k u lt p u b lic zn y ’ oraz „k u lt p ubliczny i kościeln y ”. Z a n a liz y te k s tu w y n ik a, że k u lt p ubliczny może mieć^ m iejsce w ted y , k iedy osoby do tego nie u p ow ażnione w y k o n u ją czynności ustan o w io n e przez K ościół do uczczenia św iętych, n a to m ia st k u lt p ubliczny i k ościel n y m a m ie jsc e w ted y , kied y zasto su je się ścisłe b rzem ien ie kan. 1256 6.
3 M. M a c h e j e k — W. P a d a ć z: S p ra w y b e a ty fik a c y jn e na te
renie diecezji, P o zn ań 1957 s. 63; C o r o n a t a : In stitu tio n e s lu r is C a nonici, M a rietti 1951 t. 2 s. '153.
4 R e g a t i l l o : In stitu tio n e s lu r is C anonici, S a n ta n d e r, w yd. 6. 1961
t. 2 s. 86—87.
s V e r m e e r s c h — C r e u s e n: E pitom e lu ris C anonici, B ru x e llis 1954 t. 2 s. 406—407.
6 J ο n e: C o m m e n ta riu m in C odicem lu r is C anonici, P a d e rb o rn 1954
[3] Z p ra k ty k i sądow ej 329>
II. C zynności u w a ża n e przez K ościół za a k ty k u ltu publicznego
W op arciu o d e k re t pap ieża U rb a n a V III, dzieło p ap ież a B en ed y k ta X IV De S e r v o ru m Dei beatificatione e t B ea to ru m canonizatione oraz treść procesów p ro w ad zo n y ch przez K o n g reg ację O brzędów p er v ia m
cu ltu s m ożem y stw ierdzić, ja k ie czynności K ościół u w aż a za p rz e ja w
k u ltu publicznego. C zynności te m ogą być w y k o n y w an e przez władzę· kościelną, lub przez w iern y ch .
A) Do czynności w y k o n y w an y ch przez w ładzę kościelną należą: 1. W yrażenie zgody ze stro n y S tolicy A postolskiej lu b O rdynariusza,
m iejsca n a o d d aw an ie k u ltu publicznego Słudze B o ż e m u 7, czy to z w łasn ej in ic ja ty w y , czy też n a sk u te k in te rw e n c ji osób zain te re so w an y c h 8.
2. U dzielenie pozw olenia, polecenie lu b uczestnictw o w obrzędach, w y n iesien ia ciąla (elevatio corporis) p ap ież a lu b jego le g ata , albo o rd y n a riu sz a m iejsca 9.
3. Z atw ierd ze n ie u ch w a ły synodu p le n arn eg o w sp raw ie oddaw ania. czci n ależnej św ię ty m S.B. lu b w łączen ie życiorysu Sługi Bożego do a k t św ięty ch 10.
4. U dzielenie o d p u stu za naw iedzenie g ro b u S ługi Bożego lu b w dniu. jego u ro c z y sto śc in .
5. P ozw olenie n a b udow ę kościoła, k aplicy, o łta rza ku czci Sługi Bo żego 12.
6. E rygow anie b rac tw a, pobożnego zw iązku lu b sto w arzy szen ia ku.
czci Sługi Bożego oraz ob d arzen ie tychże duchow ym i p rzy w ile ja m i ls.
7. U dzielenie pozw olenia n a publiczne noszenie re lik w i Sługi Bożego· przez osoby p ry w a tn e lu b w czasie u roczystych m odłów , pro cesji i pielg rzy m ek u .
B) C zynności dokonyw ane przez w iern y ch :
1. U m ieszczenie ciała S ługi Bożego pod m ensą o łtarzo w ą lu b pocho w a n ie pod o łtarzem 15.
2. U roczyste w y n iesien ie ciała Sługi Bożego poleg ające n a p rze n iesie n iu z m iejsca, w k tó ry m zostało pogrzeb an e i um ieszczeniu go w kościele lu b k ap licy w m iejscu, gdzie zazw yczaj o d d aje się cześć św ię ty m lu b um ieszczenie m iędzy re lik w ia m i ś w ię ty c h 10.
7 AAS 17 (1925) 386. 8 AA S 19 (1927) 318.
9 G iuseppe L ö w : C anonizzazione. W: E neiclopedia C attolica, t. 3
kol. 576—577.
10 J a k w yżej, kol. 577. 11 A A S U (1919) 181—182.
12 C odex pro P ostulatoribus, R om a 1929, w yd. 4 s. 241. 13 AAS 11 (1919) 181— 182; 13 (1921) 445; 14 (1922) 18. 14 P or. przyp. 12.
15 AAS 1 (1909) 307; U (1919) 184; 19 (1927) 214.
3. W y staw ienie ciała S ługi Bożego do p u blicznej c z c i17.
4. U m ieszczenie ciała n a ołtarzu , przez co S ługa Boży o d b ie ra cześć n ależ n ą św iętym i błogosław ionym 18.
5. P rz ech o w y w an ie re lik w ii m iędzy re lik w ia m i św ięty ch lu b błogo sław ionych, a czasem w m iejscu, gdzie spoczyw ały re lik w ie ty c h że13, np. re lik w ie S.B. Ł u k asz a B e lludi złożono w tru m n ie m a rm u ro w ej, w k tó re j spoczyw ało ciało św. A ntoniego z P a d w y po kanonizacji.
6. W y staw ienie do pu b liczn ej czci re lik w ii w ścisłym ja k i szerokim
z n a c z e n iu 20.
7. N oszenie re lik w i S ługi Bożego podczas publiczn y ch m odłów lub p r o c e s ji21.
8. R ozdaw anie re lik w ii Sługi Bożego w ie rn y m lu b do in n y c h kościo
łów i k aplic 22.
9. N ad a w a n ie ty tu łu : „Ś w ięty ”, „B łogosław iony” Słudze Bożem u. Może to m ieć m iejsce w czasie kazań, przem ów ień, m odlitw , w życiory sach S ługi Bożego, w p ra c a c h h isto ry czn y ch i n a u k o w y c h 2S. 10. W yd aw an ie d ru k iem książek, arty k u łó w , z a w ierając y ch opisy cnót,
m ęczeństw a, ob jaw ień i cudów zd ziałanych za w sta w ien n ic tw em S ługi Bożego, jeżeli nie p o sia d a ją ap ro b a ty O rd y n a riu sza m ie js c a 24. 11. U m ieszczenie elogiów w kościele, przy grobie lu b in n y m p ublicz n y m m iejscu, w y sta w ia ją c y c h cnoty i życie S ługi Bożego oraz cuda zdziałane za jego w sta w ie n n ic tw e m u B o g a 25.
12. O d m aw ian e o ficju m lu b o d p raw ia n ie Mszy św. o D uchu św., albo w o ty w y o ja k im ś św ię ty m w d n iu pogrzebu S ługi Bożego zam iast o ficjum d efu n c to ru m i Mszy św. za zm arłego 2β.
13. O bchodzenie zew nętrznych uroczystości, tra k to w a n ie rocznicy śm ierci S ługi Bożego jako św ięta, w k tó ry m należy uczestniczyć w e M szy św. oraz po w strzy m ać się od p ra c służebnych 27.
17 P or. przyp. 12.
18 A A S 11 (1919) 182. R elikw ie br. U golina z zak o n u au g u stian ó w
■umieszczono w zło tej tru m ie n c e n a o łta rz u , a pod o łta rzem zn ajd o w ały się re lik w ie sw. m ęczenników A ntoniego i A ntonina.
18 W K ra k o w ie w kościele Bożego C iała w tru m ie n c e n a o łta rzu
um ieszczone są relik w ie S ta n isła w a K azim ierczyka zw anego b ło g o sła w ionym .
18 AAS 19 (1927) 214.
20 B e n e d y k t X IV , De S e r v o ru m Dei beatificatione e t B ea to ru m
•canonizatione, lib. II, c. X III, 10.; AA S 1 (1909) 755; 11 (1919) 184; 19
<1927) 318; 20 (1928) 48 i 305.
2 1 A A S 13 (1921) 106.
22 ,AAS 10, (1918) 105; U (1919) 181— 182; 14 (1922) 18; 19 (1927) 318. 23 A A S 1 (1909) 754; 17 (1925) 386.
24 D e k re t U rb a n a V III, p a trz F ontes, I, 213; B e n e d y k t XI V dz.
■cyt. lib. II, c. X I, 13.
26 AAS 1 (1909) 497; 13 (1921) 445; 15 (1923) 172. 20 Zob. przyp. 12.
[5] Z p r a k ty k i sądow ej 331
14. O dm aw ian ie o ficjum b rew iarzow ego i o d p raw ia n ie Mszy św. na cześć Sługi Bożego 2S.
15. U m ieszczenie im ien ia S ługi Bożego w k a le n d a rz u litu rg iczn y m lub m a rty ro lo g iu m czy to pow szechnym czy p a r ty k u la r n y m 29.
16. U m ieszczenie im ien ia Sługi Bożego w lita n ii o d m aw ian ej n a w e t p rzez n ie w ie lk ą społeczność, np. p rzez je d n ą ro d zin ę zakonną, czy n a w e t m ieszkańców jednego dom u zakonnego 30.
17. O d p ra w ian ie publiczn y ch m o d litw w celu up ro szen ia in te rw e n c ji S ługi Bożego u P a n a B o g a 31.
18. Z am aw ian ie Mszy św. n a cześć S ługi B o ż eg o S2.
19. M alow anie obrazów , rzeźb ien ie rzeźb, posągów Sługi Bożego z au reo lą, p ro m ie n iam i, lu b ta k ie p rz e d sta w ie n ie Sługi Bożego, ja k by od całej jego p o staci w y chodziła ja k a ś ś w ia tło ś ć 33.
20. U m ieszczenie p rzy podobiźnie S ługi Bożego n ap isu „Ś w ięty ” czy „B łogosław iony” 34.
21. U m ieszczanie obrazów , rzeźb, posągów Sługi Bożego i a u re o lą lu b p ro m ie n iam i n a o łta rzu n a w e t p ry w a tn y m 35.
22. P rz e d sta w ia n ie n a obrazach S ługi Bożego z sym bolam i z ja k im i p rz e d sta w ia się św ię ty ch czy błogosław ionych, np. z lilią w ręce, z p alm ą gdy chodzi o m ęczennika, z D zieciątkiem Jezu s n a rę k u , albo p rz e d sta w ia n ie o b jaw ień S ługi Bożego 3e.
23. P a le n ie św iec lu b in n e g o św ia tła n a g robie Sługi B o ż eg o 31. 24. O kadzanie gro b u S ługi Bożego 3S.
25. U m ieszczenie n a grobie S ługi Bożego lu b w pobliżu w otów , ta b lic z p o d zięk o w an iam i za o trz y m a n e łaski, o brazów p rze d sta w ia ją c y c h o trzy m an e ła sk i za w sta w ie n n ic tw e m S ługi B o ż eg o 39.
26. U m ieszczanie n a grobie lu b w p obliżu obrazów p rze d sta w ia ją c y c h fa k ty z życia Sługi Bożego 40.
27. U rząd zan ie p ie lg rzy m e k do gro b u S ługi Bożego 4ł.
28 AA S 17 (1925) 386; 20 (1928) 41. 29 A A S 1 (1909) 497; 14 (1922) 28; 19 (1927) 215
i
318; 20 (1928) 41. 30 AAS 19 (1927) 318. 31 AAS 13 (1921) 107; 20 (1928) 41. 32 AAS 13 (1921) 10.7. 33 F ontes, I, 213; A A S 1 (1909) 755; 10 (1918) 105; 11 (1919) 184; 20 (1928) 305.34 jak wyżej.
36 F ontes, I. 213; AA S 10 (1918) 105. 36 P or. A A S 13 (1921) 445. 32 F ontes, I, 213; A A S 10 (1918) 105; 14 (1922) 18. 38Zob. przyp.
12. 39 F ontes, I, 213; A A S 1 (1909) 755; 13 (1921) 106; 20 (1928) 305.40 jak wyżej.
41 Z tego względu, że pielgrzymkę urządza się do miejsc świętych
słynących cudami i łaskami, zob.
P odręczna E ncyklo p ed ia K ościelna28. B udow anie kościołów , kap lic, o łta rzy pod w ezw aniem Sługi B o żego 42.
29. N azyw anie in sty tu c ji, stow arzyszeń, obiektów ro zm a ity c h im ie n ie m św iętego lu b błogosław ionego, skoro je st on ty lk o S ługą B ożym lu b zm arły m w opinii św ię to śc i43.
30. O b ra n ie S ługi Bożego p a tro n e m jakiego m ia sta lu b okolicy 44. 31. P rz y b ie ra n ie im ien ia Sługi Bożego na chrzcie lu b w czasie b ie rz
m ow ania, czy też z r a c ji obłóczyn zakonnych 43.
32. W ykonyw anie a k tó w p u b liczn y ch w rocznicę śm ierci S ługi Bożego lu b n a sk u te k in n y c h okoliczności np. rozdzielanie jałm u żn y , w sp ie ra n ie b ra c tw i stow arzyszeń założonych pod w ezw aneim Sługi. Bożego itp. 40.
33. D okonyw anie fu n d a c ji lu b le g ató w w celu szerzenia k u ltu S łu g i Bożego 47.
34. S k ład a n ie sp ecjaln y ch o fiar w p ien iąd zach lu b n a tu rz e z o k a z ji rocznicy śm ierci Sługi Bożego np. o fiaro w an ie w osku, w in a, p łodów , ziem i i t p . 48.
III.. P r y w a tn y k u lt S łu g B o żych
Osoby z a in te re so w an e w y n iesien iem n a o łta rze jakiegoś Sługi Bo żego p o w in n y m ieć n a uw adze z je d n e j stro n y konieczność sz erze n ia k u ltu S ługi Bożego, z dru g iej zaś stro n y d ek re ty p ap ież a U rb a n a V III o raz dotychczasow ą p r a k ty k ę K o n g reg acji O brzędów , aby szerząc k u lt S łu g i Bożego u n ik a ć czynności, k tó re K ościół uw aża za p rz e ja w k u ltu publicznego, lu b jego bezp o śred n ią przyczynę.
N ależy w ięc troszczyć się o to, by k u lt p ry w a tn y S ługi Bożego c o ra z b a rd z iej w zrastał, by w ie rn i coraz częściej u ciek a li się do B oga za w sta w ie n in c tw e m Sługi Bożego i p rzy czy n iali się do jego b e a ty fik a c ji.
1. Ś m ierć osoby cieszącej się św iętością
K iedy um rze osoba ciesząca się 'za życia opinią św iętości, n ależy zw rócić uw agę n a to, by p rz y pow iad o m ien iu o śm ierci nie zaznaczać, że to b y ła Osoba św ięta, że p ra k ty k o w a ła cnoty w sto p n iu heroicznym . N ie m ożna sp e c ja ln ie zap raszać poszczególnych osób, lu b zachęcać w ie r nych do u d ziału w obrzęd ach 'pogrzebow ych w ty m celu, aby f a k t ich obecności w y k o rz y sta ć n a przyszłość jako stw ierd zen ie istn ie n ia k u ltu od m o m e n tu śm ierci S ługi Bożego.
42 A A S 10 (1918) 105; 11 (1919) 184; 19 (1927) 214; 20 (1928) 305. 43 A A S U (1919) 181— 182. 44 AAS 20(1928) 41. 45 AAS 1 (1909) 755; 17 (1925) 386; 19 (1927) 214 i 318; 20 (1928) 305. 46 A A S U (1919) 181— 182. 47 AAS 1 (1909) 755.
17] Z p r a k ty k i sądow ej 33 3
Do udo w o d n ien ia op in ii św iętości istn ie ją c e j od m o m e n tu śm ierci d a n e j osoby sk u teczn ie przyczyni się z e b ran ie w szy stk ich listó w i te le g ra m ó w k o n d o len cy jn y ch , nekrologów oraz w spom nień pośm iertn y ch . G odny u w agi i za n o to w an ia je s t ta k ż e fa k t zach o w an ia się w iern y c h p rz y zw łokach osoby z m arłej w o pinii św iętości. B ardzo często w iern i w celu w y ra ż e n ia sw oich p rze k o n ań sk ła d a ją do tru m n y k w iaty , ob raz k i św iętych, p o c ie ra ją d ew ocjonalia o ciało zm arłego, czasem z a b ie ra ją z tru m n y k a w a łk i u b io ru zm arłego.
Tego ro d z a ju za chow anie się w ie rn y c h św iadczy n a korzyść istn ie ją c e j o p in ii św iętości.
2. O brzędy pogrzebow e
O pow szechności opinii o św iętości życia zm a rłe j osoby św iadczy ta k ż e w p ew n y m sensie liczba osób b io rący ch udział w pogrzebie. J e żeli w o b rzę d ach pogrzebow ych b io rą u d ział dostojnicy kościelni czy p ań stw o w i, trz e b a zw rócić uw agę, czy ich obecność je st dow odem p rz y ja ź n i, ja k ą byli zw ią za n i z osobą zm arłą, sp łacen iem długu w dzięcz ności, czy też o d d an iem czci osobie z m arłej ze w zględu n a je j św iętość życia.
Jeżeli p rze p isy litu rg iczn e nie p o zw a lają n a o d p raw ien ie Mszy św. żało b n ej w d n iu pogrzebu, to należy 'zaznaczyć wT grom adzonych do k u m e n ta c h w ja k im k o lorze o d p ra w ił k a p ła n Mszę św. i dlaczego, W p rzeciw n y m bow iem w y p a d k u w ie rn i po la ta c h m ogą tw ierd zić o istn ie n iu k u ltu publicznego w czasie obrzędów pogrzebow ych.
3. G rób osoby z m arłej w op in ii św iętości
Je że li p rz e w id u je się p ro w a d ze n ie p rocesu b ea ty fik ac y jn e g o to ciało osoby z m arłej w o pinii św iętości m ożna pochow ać w ta k im m iejscu, gdzie je st ła tw y d o stęp d la w iern y c h . I ta k np. jeżeli osoba zm arła n a le ż a ła do rod zin y p o sia d ające j w spólny grobow iec, to m ożna ją po chow ać w osobnym grobow cu.
M ożna ta k ż e pochow ać zw łoki w k ry p c ie kościelnej lu b w k ry p cie k ap licy , pod po sad zk ą kościoła czy k ap licy 4B.
W p raw dzie kan . 1205 § 2 z a b ra n ia grzebać ciał zm arły ch w kościele z w y ją tk ie m ciała p apieża, k a rd y n a ła , b isk u p a rezydencjlnego, o p ata lu b p ra ła ta udzielnego, najbliższych członków rodziny k ró lew sk iej, ale n a p o d staw ie orzeczenia K o m isji In te rp re ta c y jn e j z d n ia 16 p aź d zier n ik a 1919 r. m ożem y tw ierdzić, że m ożna grzebać ciała zm arły ch w k ry p ta c h lu b pod p o sa d zk ą kościelną, jeżeli m iejsca te nie są p rz e znaczone do w y k o n y w an ia k u ltu publicznego i k o śc ie ln e g o 60.
48 R e g a t i 11 o: In stitu tio n e s Iu ris Canonici, S a n ta n d e r 1962, t. 2,
s. 46.
J e ś li z b ra k u odpow iedniego m ie jsc a w y p ad n ie u rządzić gró b w p o bliżu o łta rza, to trz e b a p am iętać , że ciało zm arłego p ow inno być po chow ane pod p osadzką p rz y n a jm n ie j w odległości jednego m e tra od o łta rz a w lin ii poziom ej H.
W w y p ad k u , kied y zajdzie konieczność p ochow ania ciała pod o łta rzem , należy w y budow ać p o d w ó jn e sklep ien ie zgodnie z zarządzeniem S tolicy A p o s to ls k ie j52.
G rób m oże być z a m k n ię ty z góry p ły tą k a m ie n n ą lu b m a rm u ro w ą podobnie ja k grobow ce n a cm en ta rz u . N ad g ro b em m ożna um ieścić podobiznę osoby z m arłej w opinii św iętości lu b Sługi Bożego. P od po dobizną m ożna um ieścić d a tę u ro d ze n ia i śm ierci oraz nazw isko i im ię. Je że li rozpoczął się proces b ea ty fik a c y jn y , to m ożna um ieścić ta k ż e ty tu ł „S ługa Boży” a po ogłoszeniu d e k re tu o heroiczności cnót ty tu ł „C zcigodny S ługa Boży”.
N ależy u n ik ać w szelkich zbytecznych napisów zw łaszcza tego ro d za ju, k tó re m ów ią o św iętości życia, heroiczności cnót i o cu d ach zdzia ła n y ch za w sta w ie n n ic tw e m u Boga p o g rze b an ej w d an y m m iejscu osoby.
Je że li w ie rn i przynoszą k w ia ty n a g ró b S ługi Bożego by w te n spo sób po d k reślić p rze k o n a n ie o jego św iętości, to a k t ta k i nie je s t p rz e ja w e m publicznego k u ltu . K u lt p ubliczny praw d o p o d o b n ie b yłby w ted y , kied y w o kreślone dni w ro k u przy o zd ab ian o by grób S ługi Bożego n a polecenie w ładzy czy to k o ścielnej czy też ś w ie c k ie j6S.
W ierni n a sk u te k o trzy m an ej ła sk i za w sta w ien n ic tw em S ługi Bożego zaznaczają sw oją w dzięczność um ieszczając n a gro b ie w ota, ta b lic zk i z podziękow aniam i, za p a la ją św iece. Tego ro d za ju a k ty w m yśl d e k re tu p ap ież a U rb a n a V III są a k ta m i k u ltu publicznego. N ależy w ięc czuw ać, by w ola, podziękow ania, sp e c ja ln e tab lice, obrazy w y ra ż a ją c e otrzy m an e ła sk i b y ły um ieszczone w m iejscu niedostępnym , dla w iern y ch .
Co do p a le n ia św iec n a grobie S ługi Bożego to m ożna n a sk u te k zw y czaju trw ają ce g o od n ie p am iętn y c h la t uw ażać d e k re t U rb a n a V III za n ieobow iązujący ta m , gdzie p rze strzeg a n ie zak azu je st niem ożliw e, lu b b ardzo u tr u d n io n e 54, ty m b a rd zie j, że w naszym k r a ju p a li się św iece n a grobach w szy stk ich zm arłych.
N ależy ta k ż e zw rócić u w ag ę n a to, by n a grobie Sługi Bożego nie um ieszczać rzeźb lu b fig u r P a n a Jezu sa, M a tk i N ajśw iętsz ej,, jakiegoś św iętego lu b błogosław ionego. W raz ie bow iem u zy sk an ia cudow nego u zd ro w ie n ia w ie rn y m oże tw ierd zić, że w ięcej m odlił się do osób św ię ty c h an iżeli za w sta w ien n ic tw em Sługi Bożego.
51 L eges Ecclesiae t. 2, kol. 2144—2145, η. 1715 odpow iedź K o n g reg a
cji O brzędów z dn ia 15 p aź d ziern ik a 1942 r.
52 C ollectio a u th e n tic a d ec re to ru m S. R. C., η. 4100 ad V z d n ia 18
lip c a 1902 r.
53 B e n e d y k t X IV , dz. cyt. lib. II, c. X II, 15.
[9] Z p r a k ty k i sądow ej 335 W celu odostęp n ien ia w ie rn y m n aw ied zen ia gro b u osoby z m a rłe j w opinii św iętości, lu b Sługi Bożego m ożna jego doczesne szczątki p rz e nieść ze w spólnego grobow ca lu b z c m en ta rz a do kościoła, k ap licy czy też n a c m en ta rz kościelny 55, 'tego ro d z a ju obrzęd może ta k że przyczynić się do w zm ożenia k u ltu p ry w a tn e g o . E k sh u m a cji je d n a k należy doko nać tylk o za zgodą O rd y n a riu sza m ie js c a δδ.
4. O brazki, rzeźby i fig u ry S ługi Bożego
W ierni d o w iad u jąc się o życiu i cn o ta c h Sługi Bożego p ra g n ą p o siadać jego podobiznę. Z ain te re so w a n i szerzeniem się k u ltu p ry w a t nego p o w in n i p o sta ra ć się o sporządzenie obrazków , fotografii, czy in nego ro d z a ju podobizn, by ja k n ajszersze k rę g i w ie rn y c h m ogły się stać ich posiadaczam i. P rz y p ro d u k c ji podobizn Sługi Bożego n ależy je d n a k uw ażać, by nie były p rze d staw io n e z au re o lą czy też p ro m ie niam i. D la u n ik n ię cia po m y łk i należy podobizną podpisać u ży w a jąc ty tu łu : zm arły w opinii św iętości, S ługa Boży, C zcigodny S ługa Boży w zależności od tego, w ja k im sta d iu m z n a jd u je się proces b e a ty fik a cyjny.
M ożna ta k że podobizny S łu g 'B o ży c h w ym alow ać n a ścianach kościoła czy k ap licy i um ieszczać je w w itry n a c h , ale czynić to należy w ta k i sposób, by w ie rn i nie m ieszali ty c h podobizn z podobiznam i św ięty ch i nie o d d aw a li ty m podobiznom czci n ależn ej Ś w ięty m czy B łogosław io nym 57.
O brazów Sługi Bożego n ie m ożna um ieszczać n a o łta rz u n a w e t p r y w a tn y m sporządzonym w p ry w a tn e j kaplicy. To sam o odnosi się do rzeźb i innego ro d z a ju podobizn 5S.
Jeżeli a rty s ta w n a sta w ie ołtarzo w ej p rz e d sta w ia g ru p ę osób np. od d ając y ch cześć P a n u Jezusow i, M atce Bożej lu b ja k iem u ś św iętem u ,
albo te ż p rz e d sta w ia św iętego w otoczeniu osób jeszcze nie w y n iesio n ych n a ołtarze, to w ta k ie j g ru p ie m ożna um ieścić podobiznę Sługi Bożego. Tego ro d z a ju p ra k ty k a nie sprzeciw ia się d ek re to w i pap ieża U rb a n a V I I I δ9.
D la bezpieczeństw a, by n ie p o stąp ić w b re w p rzepisom S tolicy A po stolskiej, trz e b a m ieć n a uw adze tw ie rd z en ie p ap ież a B e n ed y k ta X IV , że obrazy p rz e d sta w ia ją c e w ażniejsze w y d a rz e n ia z życia S ługi Bożego
55 B e n e d y k t X IV , dz. cyt. lib. II, c. X IV , 7.
56 K an. 1214; AAS 20 (1928) 262.
57 Collectio a u th e n tic a d ec re to ru m S. R. C. η. 3835 z dnia 27 sie rp n ia 1884 r.; np. w kościele g im n a zjaln y m w Ja śle n a ścian ach są u m iesz czone m ozaikow e podobizny S ług Bożych: b p a P elczara, ks. B alickiego, ks. M arkiew icza, O. M a k sim illia n a K olbe, ks. A u g u sta C z artoryskiego, b r a ta A lb erta , K rólow ej Ja d w ig i i A nieli S alaw y.
53 B e n e d y k t X IV , dz. lib. II, c. X IV , 6.
m o ż n a um ieszczać w kościele czy k aplicy, ale tego ro d za ju obrazy ■wnoszą z sobą początk i k u ltu publicznego 80.
N ie m ożna ta k ż e p rze d staw ia ć podobizny Sługi Bożego z sym bolam i, z k tó ry m i zazw yczaj p rz e d sta w ia się św ięty ch lu b błogosław ionych np. z lilią czy p a lm ą w rę k u , z D zieciątkiem Jezu s n a rę k u i t p . el.
5. Słow o m ów ione w sp raw ie życia i cnót S ługi Bożego Ż yw e słowo bardzo sk u teczn ie w p ły w a n a u tw ie rd z en ie się i po szerzenie k u ltu p ry w a tn e g o . W iern i bow iem p rze k o n a n i fa k ta m i z życia S ług Bożych za czy n ają ich n aśladow ać, sz u k a ją ich w sta w ie n n ic tw a w podobnych sy tu a c ja c h życiow ych w ja k ic h zn ajd o w ali się Słudzy Boży. S tą d te ż p o stu la to r pow in ien troszczyć się, by słowo żyw e na te m a t życia i cnót Sługi Bożego b rzm iało ja k najczęściej.
Nic nie stoi n a przeszkodzie, by n a te n te m a t w ygłaszać k az an ia z o kazji rocznicy śm ierci S ługi Bożego lu b z in n e j okazji n p . u rzą d ze nie m odłów o jego b ea ty fik a c ję , p o d aw a n ie p rzy k ła d ó w z życia Sługi Bożego w czasie re k o le k c ji czy m isji oraz k az ań o kolicznościow ych82.
P rz y sp o tk a n iu z g ru p a m i w iern y c h m ożna przem ów ić, by zapoznać w iern y c h z p o stacią Sługi Bożego i jego działalnością.
M ożna u rządzać p o g ad a n k i z dziećm i czy m łodzieżą ta k n a le k cja ch relig ii ja k też z in n e j okazji.
Do u tw ie rd z e n ia i poszerzenia k u ltu skutecznie p o m a g a ją odpow ied n io przy g o to w an e ak ad em ie, słuchow iska, p rz e d sta w ie n ia sceniczne.
6. K siążki i a rty k u ły dotyczące S ługi Bożego
Z godnie z polecen iem z a w a rty m w dek recie p ap ież a U rb a n a V III, w szy stk ie książki, a rty k u ły dotyczące życia, p ra k ty k o w a n ia cnót, dzia
łalności, objaw ień , cudów i ła sk dokonanych za w sta w ien n ic tw em Sługi Bożego m uszą posiadać a p ro b a tę O rd y n a riu sza m iejsca,
W w y p a d k u gdyby O rd y n a riu sz m ia ł w ątp liw o ść czy tego ro d za ju k siążk i lu b a rty k u ły m ogą o trzym ać ap ro b a tę, a n ie m a w diecezji od p o w ied n ich teologów , to m oże w te j sp ra w ie odnieść się 'do Stolicy A p o sto ls k ie j63.
P rz y w y d aw an iu książek, p isa n iu a rty k u łó w i p u b lik o w a n iu innego r o d z a ju m a te ria łó w należy zw rócić uw agę, czy p u b lik a c je doko n u je się p rze d lu b w czasie toczącego się p rocesu b e a ty fik ac y jn e g o n a te re n ie diecezji, czy też w m om encie k iedy S tolica A p ostolska p rz e ję ła sp raw ę p ro w a d ze n ia p rocesu w sw oje r ę c e e4.
80 B e n e d y k t X IV , dz. cyt. lib. II, c. X IV , 1.
61 Może to bezpośrednio przyczynić się do k u ltu publicznego, por.
A A S 13 (1921) 445.
82 B e n e d y k t X IV , dz. cyt. lib. II, c. X IV , 4. 63 Tam że, lib. II, c. X I, 13.
[ Π ] Z p r a k ty k i sądow ej 337
W m om encie k ie d y proces b e a ty fik a c y jn y toczy się n a fo ru m K o n g reg a cji do S p ra w Ś w ięty ch w yżej w sp o m n ian y ch pism nie w olno p u b likow ać bez u zy sk an ia „nihil o b s ta t” G eneralnego P ro m o to ra W iary, jego zastępcy lu b ad seso ta K o n g re g a c ji65.
N ależy się ta k ż e zatroszczyć o to, by nie w y d aw ać życiorysów S ług Bożych w ta k ie j form ie, k tó ra m ogłaby spow odow ać u w iern y c h p rz e k o n an ie, że d any S ługa Boży je st już. w yniesiony n a o łtarze, np. um ieszczanie życiorysów Ś w iętych, B łogosław ionych i Sług Bożych z przeznaczeniem n a każdy dzień ro k u . W łączenie bow iem życiorysu S łu g i Bożego do życiorysów św ięty ch uchodzi za p rz e ja w k u ltu p u b lic z nego 66.
P rz y o p rac o w a n iu życiorysów Sług Bożych należy zw rócić uw agę n a s ta ra n n e zeb ran ie d o k u m e n tac ji, w y k o rz y sta n ie je j i p rz e d staw ie n ie fa k tó w z życia S ługi Bożego zgodnie ze sta n e m faktycznym . T rzeb a bow iem w skazać w iern y m , że św iętość życia to w ie rn a i w y trw a ła w sp ó łp rac a z ła sk ą Bożą m im o p ię trz ą c y c h się przeciw ności.
W p ism ac h dotyczących życia i cnót należy czuw ać, by n ie p ostąpić w b re w d ek re to w i U rb a n a V III, a m ianow icie nie m ożna n ad a w ać S łu dze B ożem u ty tu łu św ięty lu b błogosław iony. Niie m ożna ta k ż e s tw ie r dzać, że p ra k ty k o w a n e cnoty przez S ługę Bożego były z pew nością cn o tam i w sto p n iu heroicznym , albo że o b ja w ien ia z a w a rte w pism ach S ługi Bożego p o sia d a ją c h a ra k te r nadprzyrodzony, a ła sk i otrzy m an e za p o śred n ic tw em S ługi Bożego są cudam i. S łusznie zaznacza papież B e n e d y k t X IV , iż m ożna p o d k reśla ć w p ism ach , że w ta k i sposób ja k żył S ługa Bożjy i działał, po stęp o w ali św ięci, że sposób w ja k i S ługa B oży p ra k ty k o w a ł cnoty m ożna nazw ać heroicznym 67.
A u to r życiorysu Sługi Bożego p ow inien n a w stę p ie zastrzec się, że nie chce u p rzedzać w y ro k ó w S tolicy A postolskiej w w y d aw an iu sąd u n a te m a t św iętości życia Sługi Bożego, ak tu aln o ści jego p o sła n n ic tw a n a to m ia st m ożna p o d k reśla ć i pow oływ ać się n a o pinię ludzi po w aż nych. M ożna także: i n ależy zaznaczyć ja k i p ożytek osiąg n ą w iern i przez w y n iesien ie n a o łta rz e Sługi Bożego 6S.
Z chw ilą kied y osoby zain te re so w an e zechcą opublikow ać p ism a S łu g i Bożego, w in n y m ieć n a uw adze fak t, że zb y t obszerne k o m e n tarze i w y jaśn ien ia m ogą się przyczynić do niew łaściw ego zrozum ienia pism Sługi Bożego. N ależy w ięc kierow ać się tu w ie lk ą roztropnością, by tro s k ą o szerzenie k u ltu nie zaszkodzić sam ej spraw ie.
K ong reg acji dla S p ra w Ś w ięty ch n a s tę p u je nie z chw ilą p rze słan ia a k t p rocesu diecezjalnego do K ongregacji, ale dopiero po w y d an iu przez K o n g reg ację d o k re tu o w p ro w a d ze n iu sp raw y n a fo ru m K o n gregacji.
65 K an. 1387; C ollectio a u th e n tic a d ec re to ru m S. R. C. 2617; B e n e
d y k t X IV , dz. cyt. lib. II, с. X I §§ 6 i 7. 66 G iuseope L o w , a rt. cyt. kol. 576.
67 B e n e d y k t X IV dz. cyt. lib. II, с. X III, 1.
68 W y jaśn ien ia M a tk i T eresy K alk ste in C. R., k tó ra p rzy sła ła a u to ro
Je że li proces Sługi Bożego trw a , to bez zgody Stolicy A postolskiej nie m ożna cytow ać tre śc i ak tó w procesu. Z d e k re tu z dn ia 12 lutego· 1909 r. w y n ik a, że gdyby ktoś po p u b lik a c ji p rocesu diecezjalnego w y k o rzy sta ł do p u b lik a c ji m a te ria ł procesow y, to w ta k im w y p a d k u nie działa w b re w pow yższem u d ek re to w i " .
M a teria łu , k tó ry może w p ły n ąć n a dalszy przebieg p rocesu b e a ty fi kacyjnego, n ie m ożna p u blikow ać bez zgody K ong reg acji do S p ra w Ś w iętych jeżeli toczy się n a fo ru m te jż e K o n g re g a c ji70.
7. K u lt re lik w ii Sługi Bożego
R elikw ii w ścisłym tego słow a znaczeniu to je st ciała, jego części,, kości i pro ch ó w S ługi Bożego nie m ożna w y sta w iać do publicznej czci, n ie m ożna ich p rzechow yw ać raz em z re lik w ia m i św iętych i błogosła w ionych 71. Nie m ożna ta k że ro zd aw ać re lik w ii Sługi Bożego w iernym ,, by je p ry w a tn ie c z c ili72.
W ierni n ie je d n o k ro tn ie d o m a g ają się od p o stu la to ra , by dał im jak ieś re lik w ie Sługi Bożego. Nic nie stoi n a przeszkodzie, by w ta k im w y p a d k u dać w ie rn y m re lik w ie w szerszym tego słow a znaczeniu ja k np. cząsteczkę szaty Sługi Bożego, przedm ioty, k tó ry c h uży w ał S ługa Boży.. Je że li dokonyw ano ek sh u m ac ji to m ożna w ie rn y m dać cząstki z p rz e śc ie ra d ła używ anego przy ek sh u m ac ji, o brazki ja k ie zachow ały się w tru m n ie , k a w a łk i d rzew a z tru m n y , w k tó re j p ogrzebane było ciało S ługi Bożego.
B ardzo często zd arza się, że w ie rn i m odląc się n a grobie S ługi Bożego b io rą ziem ię z jego gro b u lub k w ia ty i p rz y k ła d a ją w m iejsce, gdzie n a jb a rd z ie j o dczuw ają ból w p rze k o n an iu , że w ta k ic h w y p ad k a ch w sta w ien n ic tw o Sługi Bożego będzie skuteczniejsze. Tego rod zaju p ra k ty k o m nie należy przeszkadzać. T rzeba je d n a k czuw ać, by grób S ługi Bożego nie został naruszony, a w razie uszkodzenia n aty c h m ia st d o k onano n ap ra w y .
8. M odlitw y
M odlitw a może być: p ubliczna, p ry w a tn a w spólna i in d y w id u a ln a 73. M odlitw a p u b lic zn a m a m iejsce w tedy, kiedy w im ien iu K ościoła
69 W d ek re cie K ong reg acji O brzędów z dn ia 12 lutego 1909 r. w y
raźn ie je st zaznaczone: „quorum ... m a n u s ap p o su it S acra R itu u m C on g re g a tio ”.
70 U stn a in fo rm ac ja O. A ntoniego R ic ia rd i’ego, G eneraln eg o P o s tu la
to r a Z ak o n u B raci M niejszych K onw etu aln y ch .
71 B e n e d y k t X IV , dz. cyt. lib. II, с. X III, 10. 72 J a k w yżej.
[13]
Z p r a k ty k i sądow ej339
osoba przez K ościół w yznaczona przew odniczy m o dlitw ie w iern y c h lub m odli się w ich intencji.M odlitw a p ry w a tn a je st w ted y , kiedy w ie rn i m odlą się w im ieniu w łasn y m lu b in n y ch , ale w m o dlitw ie nie przew odniczy osoba w y zn a czona do tego przez K ościół u .
Z arów no m o d litw a pub liczn a ja k i p ry w a tn a m oże być m odlitw ą w spólną czy in d y w id u a ln ą.
P u b licz n e m odlitw y m ożna od p raw iać tylk o w in te n c ji ry c h łe j b e a ty fik a c ji S ługi Bożego, w in te n c ji ty ch , k tó rzy są zaangażow ani w p ro cesie b ea ty fik ac y jn y m , w in te n c ji szerzących k u lt Sługi Bożego i u cie k ają c y c h się do w sta w ie n n ic tw a Sługi Bożego u Boga.
Nie w olno n a to m ia st od p raw iać Mszy św. k u czci Sługi Bożego, lu b w in te n c ji dziękczynnej S łudze B ożem u za o trzy m an e ł a s k i 75.
P rz y p rzy jm o w a n iu in te n c ji m szalnych należy w ie rn y m m ów ić o tym , że M sza św. m oże odp raw ić się w in te n c ji uproszenia u Boga ja k ie jś ła sk i za w sta w ien n ic tw em S ługi Bożego, lu b w in te n cji podziękow ania B ogu za otrzy m an e ła sk i za w sta w ien n ic tw em S ługi Bożego.
K ap ła n m oże pu b liczn ie m odlić się z okazji ro zm a ity c h n abożeństw o b e a ty fik a c ję Sługi Bożego. Nie może je d n a k od p raw iać publicznych m odłów n a g robie Sługi Bożego, jeżeli je s t u b ra n y w szaty l i t u r giczne n .
A by nie zaszkodzić sp raw ie, nie pow in ien k a p ła n czy k le ry k p rz e w odniczyć ja k im k o lw ie k m od litw o m ina grobie Sługi Bożego, gdyż może pow stać w ątpliw ość, czy p rzy p a d k iem nie w y konano ak tó w zakazanych d e k re te m U rb a n a V III.
N ato m iast należy zachęcać w ie rn y c h do m odlitw y p ry w a tn e j n a g ro b ie Sługi Bożego. G orliw a bow iem m o d litw a m oże w yprosić u Boga za w sta w ie n n ic tw e m S ługi Bożego ja k iś cud ta k bardzo po trzeb n y do p rze p ro w ad z en ia b ea ty fik ac ji.
Nie uw aża się za p u b lic zn ą m odlitw ę, jeżeli w ie rn i należący do ja kiegoś s ta n u lu b zaw odu, z e b ran i p rzy grobie Sługi Bożego, o d m a w iają w sp ó ln ie m o d litw ę o b e a ty fik a c ję lu b o ła sk ę u Boga za w sta w ie n n ictw em S ługi Bożego.
W celu p odsycenia gorliw ości w iern y c h w m od litw ie m ożna od czasu do czasu pow iadom ić w ie rn y c h o o trzy m an y ch ła sk ac h od Boga za w sta w ie n n ic tw e m S ługi Bożego, czy to przez odczytyw anie w czasie n ab o żeń stw podziękow ań i p ró śb lu b u d o stę p n ie n ie w iern y m w iadom ości n a te m a t o trzy m an y ch ła sk za w sta w ie n n ic tw e m S ługi Bożego.
T reść m o d litw o ry c h łą b e a ty fik a c ję oraz o u proszenie ła sk za w s ta w ien n ictw e m S ługi Bożego m usi posiadać za tw ie rd z en ie O rd y n a riu sza m iejsca.
74 J a k w yżej.
75 AAS 1 (1909) 166; 17 (1925) 336; 20 (1928) 41.
70 Je st to bow iem a k t k u ltu publicznego, por. AA S 10 (1918) 105;
9. I n s ty tu c je założone przez S ługę Bożego lu b pod jego p a tro n a te m Rozwój, ow ocność dzieła, jego p ożytek dla K ościoła, in sty tu c ja , k tó re j początek dał S ługa Boży św iadczą w pew n ej m ierze o rea liza cji p la
nów Bożych przez S ługę Bożego. F a k t te n może się przyczynić do po b u d ze n ia w iern y c h do w y k o n y w an ia dobrych uczynków , do życia b a r dziej doskonałego, do tro sk i o uśw ięcenie w łasn e i drugich. W szystko to m oże spow odow ać szybszy i pom yślniejszy przebieg p rocesu b e a ty fi kacyjnego. D latego osoby za in te re so w an e procesem p ow inny troszczyć się, by dzieło założone przez S ługę Bożego w zrastało , o ile to m ożliw e, realizow ało w szy stk ie w y ty czn e Sługi Bożego.
C zasem p la n y S ługi Bożego nie m ogły być zrealizow ane z pow odu istn iejący c h przeszkód i dopiero po śm ierci S ługi Bożego jego p la n y re a liz u ją inni, lub z a k ła d a ją rozm aitego ro d za ju in sty tu c je i o rganizacje pod w ezw aniem Sługi Bożego. N ie je st to zabronione, przeciw n ie poleca się tego ro d za ju działalność, byleb y Słudze B ożem u nie p rzypisyw ano takiego p a tro n a tu , do jak ieg o m a ją p raw o Św ięci i B łogosław ieni.
10. U rządzenie m uzeum
Bliższe zetknięcie się w iern y c h z przedm iotam i, k tó ry c h używ ał S łu ga Boży w sw oim życiu, z jego pism am i, koresp o n d en cją, dziełam i sz tu ki w y k o n an y m i przez S ługę Bożego, zapoznanie się z jego działalnością, dziełam i i sposobam i ap o sto lstw a m oże bardzo sk utecznie przyczynić się do w zro stu k u ltu i szu k an ia w sta w ie n n ic tw a S ługi Bożego u Boga.
D latego w m ia rę m ożliw ości należy grom adzić ro zm a ite p a m ią tk i po S łudze Bożym, fotografię, p o rtre ty z poszczególnych okresów życia, podobizny osób bardzo blisko żyjących ze S ługą Bożym, zw łaszcza tych, którzy w p ły n ęli n a u k sz tałto w an ie w e w n ę trz n e Sługi Bożego lu b tych, któ rzy u d oskonalili się czy też n aw rócili na sk u te k działalności Sługi Bożego.
M uzeum Sługi Bożego z p ew nością spełni sw oje zadanie, jeżeli p rz e w o d n ik zw róci uw agę nie ty lk o n a w y ja śn ie n ie dotyczące eksponatów , ale sk ie ru je m yśl zw iedzających n a sp raw y dotyczące życia w e w n ę trz nego, zachęci do p ra k ty k o w a n ia cnót, n aślad o w a n ia S ługi Bożego i szu k a n ia jego w sta w ie n n ic tw a u Boga.
11. Pom oc m te ria ln a dla procesu
J a k w iadom o ko szta procesu b eaty fik acy jn eg o znacznie p rz e ra sta ją możiliwości osób za in te re so w an y c h procesem . D latego też należy za troszczyć się nie tylk o o szerzenie k u ltu p ry w a tn e g o , ale i o śro d k i m a te ria ln e , gdyż n a sk u te k b ra k u fu n d u szy n ie k tó re procesy S lug Bożych n ie p o su w ają się naprzód.
[
15
]
Z p ra k ty k i sądow ej 341S pecjaln e le g aty czy fu n d ac je przeznaczone n a szerzenie k u ltu Sługi Bożego b yły u w ażan e za p rze jaw y kultu, publicznego 77.
N ie uw aża się je d n a k za a k t k u ltu publicznego p o w sta n ie sp ecjaln ej o rg an iz ac ji m a ją c e j ma celu zb ieran ie p o trze b n y ch fu nduszy n a sp raw y b e a ty fik ac y jn e . P rzeciw n ie w czasach kied y k u rc z ą się m a ją tk i w ielk ich tego św ia ta ja k n a jb a rd z ie j je st w skazanym , by z d robnych o fiar szero kiego k ręg u w iern y c h u tw orzyć p o trze b n y fu n d u sz n a po k ry cie kosz tó w procesu beatyfikacyjnego.
12. M ieszkanie Sługi Bożego
N ależy zw rócić uw agę, by m ieszkanie, w k tó ry m p rze b y w a ł S ługa Boży nie. posiadało c h a ra k te ru sakralnego. M ożna n ad w ejściem u m ie ś cić napis, że w ty m p o koju m ieszkał S ługa Boży, m ożna z m ieszkania zrobić m uzeum , ale nie m ożna m ieszk an ia Sługi Bożego p rzed u kończe niem p rocesu b ea ty fik ac y jn e g o zam ienić n a k ap licę 78.
o. Izyd o r B o rk ie w ic z O F M C onv.
U Z U P E Ł N I E N I E
W a rty k u le : Bp W. W ó j c i k , S y n o d y p o lskie w latach 1918— 1968 na
tle u sta w o d a w stw a synodalnego w P olsce, P ra w o kanon. 13 (1970) n r
3—4 opuszczono na s. 161: 1938 — K ra k ó w Synod A rch id iecezjaln y K ra k o w sk i 20—21 w rz eśn ia 1938 r., „N otificationes e C u ria P rin c ip is M e tropolitae C racoviensis A. D. 1939 N r IV—V” s. 45—91. S. 47—49: u ch w a ły Synodu A rchidiecezjalnego, w 12 p u n k ta c h n aw ią zu jąc y ch do Synodu P le n a rn e g o z 1936 r.; s. 50—64: przem ow y synodalne K sięcia M etro p o lity ; s. 65—77: przebieg S ynodu; s. 78/81: p rzem ów ienie ks. A. B ystrzcnow skiego; s. 81—88: członkow ie S ynodu; s. 89—91: p o rzą d e k n ab o żeń stw i o b rad synodalnych.
Nadesłano do redakcji:
Ks. A ntoni K iełb asa SDS, S alw a to ria n ie n a Z iem iach Z achodnich i p ó ł nocnych 1945—1970, Rzym 1970 16° ss. 80.
77 AAS 1 (1909) 755; 11 (1919) 181—182.
