1
...
SPIS ZAW ARTOŚCI TECZKI —
5 3 j t e g ^ { /
I. Materiały dokum entacyjne j
1/1 - relacja właściwa —
I/2 - dokumenty (sensu stricto) dot. osoby relatora — I/3 - inne materiały dokumentacyjne dot. osoby relatora —
II. Materiały uzupełnieniające relację L /
III. Inne m ateriały (zebrane przez „relatora”):
111/1-dot. rodziny relatora —
III/2 - dot. ogólnie okresu sprzed 1939 r. — III/3 - dot. ogólnie okresu okupacji (1939 -1 9 4 5 ) — III/4 - dot. ogólnie okresu po 1945 r. —
III/5 - inne... —
IV. Korespondencja
V. W ypisy ze źródeł [tzw.: „nazwiskowe karty informacyjne") V
VI. Fotografie —
2
3
O g o n o w i c e , d n i a 2 6 . 0 9 . 2 0 0 1 r . W ł o d z i m i e r z K o p e r k i e w i c z
y phlM lo .^
N o t a t k a u r z ę d o w a
U p r z e j m i e k o m u n i k u j ę , i ż na te re ni e c m e n t a r z a g r z e b a l n e g o ś w . M a r i i M a g d a l e n y w Op o c z n i e przy u l . M o n i u s z k i w g r o b a c h r o d z i n n y c h s p o c z y w a j ą ż o ł n i e r z e k o n s p i r a c j i :
1.A p o l o n i a J a c z n i a k o w s k a de domo F o n t a n n a
córka S t e f a n a i A n a s t a z j i de do mo O z i m o w s k i e j u r . 2 7 . 1 2 . 1 9 0 7 r . O p o c z n o
za ż y c ia z a m i e s z k i w a ł a : 2 6 - 3 0 0 O po c z n o u l . N o r w i d a 1 / 2 8 , a z c h w i l ą o bło ż nej c horoby z a m i e s z k i w a ł a u w n u c z k i swojej w W a r s z a w i e przy
/kod 02-569/.
Zmarła d n i a 1 5 . 0 8 . 2 0 0 0 r . w W a r s z a w i e
W y m i e n i o n a p e ł n i ł a s ł u ż b ę w k o n s p i r a c j i od l i s t o p a d a l 9 3 9 r . w n a s t ę p u j ący s p o s ó b : P s e u d o n i m : " M A R I A " jako k u r i e r k a ,ł ą c z n i c z k a ^ r jgęi-
Przy P I . K o ś c i u s z k i w O p o c z n i e p r o w a d z i l i s k l e p z a r t . e l e k t o t e c z n i - ’ c z n y m i / p a r t e r / a na p i ę t r z e z a m i e s z k i w a l i . B y ł to p u n k t ko nt a k t o w y .
Od l i s t o p a d a 1 9 3 9 r . w s p ó ł p r a c a i z a o p a t r y w a n i e O d d z i a ł u M j r a Hubala, SZP,ZVTZ,AK do 1 1 ,02.l943r. ,tj.do c h w i l i a r e s z t o w a n i a p r z e z Ni e mców.
B y ł a w i ę ź n i e m O bozu K o n c e n t r a c y j n e g o w O s w i ę c i m i u - B r z e z i n c e n r o b o z o w y
"38488".
W tym\sa m y m d n i u został a r e s z t o w a n y m ą ż w s p o m i n a n e j t j . Z d z i s ł aw J A O Z N I A K O V S K I p s ." K u b a " ,który b y ł " H u b a l c z y k i e m " ż o ł n i e r z e m i S Z P , Z W Z i A K . P e ł n i ł f u n k c j ę K O M E N D A N T A O B W O D U . Z o s t a ł a r e s z t o w a n y wr a z z ż o n ą A p o l o n i ą w dniu 1 1 . 0 2 . 1 9 4 3 r . w O p o c z n i e .Z a k a t o w a n y p r z e z N i e m c ó w w 1943 r . n a " Z a p i e c k u " w T o m a s z o w i e M a z o w i e c k i m . L i c z y ł sobie 35 lat.
W tym s a m y m też d n i u ,t j . 1 1 . 0 2 . 1 9 4 3 r . z o s t a ł a a r e s z t o w a n a m a t k a Apolonij J a c z n i a k o w s k i e j / d e domo F o n t a n n a / , t o jest: A n a s t a z j a
F O N T A N N A - O Z I M O W S K A /de domo O z i m o w s k a / ,w i ę z i e ń O ś w i ę c i m i a n r o b o z o w y " 5 0 5 6 7 " ,gdzie w w i e k u 58 l a t zos ta ła z a m o r d o w a n a w 1943 r.
Do o p i s y w a n e j P l a c ó w k i A K p r z e n i k n ą ł " S t r u ż y ń s k i " rk t ó r y by ł n i e m i eck i n k o n f i d e n t e m . R o z p r a c o w y w a ł s t r u k t u r y A K i N i e m c y s t o p n i o w o a r e s z t o w a l i c z ł o n k ó w AK'.'Rozwalił"całą o r g a n i z a c j ę A K , k t ó r a w y d a ł a na n i e g o w y r o k
ś m i e r c i . W y k o n a ć m i a ł ten w y r o k ś p . S t a n i s ł a w T w a r d o w s k i . J u ż był po d drzwis my domu i w i d z ą c w p o b l i żu N i e m c ó w s t c h ó r z y ł . S t r u ż y ń s k i po w o j n i e zosta ł a r e s z t o w a n y . W c z e ś n i e j był a k t y w n y m w s p ó ł p r a c o w n i k i e m N K W D i U B . B y ł p r o ces w O p o c z n i e . Z o s t a ł s k a z a n y na k a r ę ś m i e r c i . O g ł o s z o n o ,iż w y r o k zos t ał w y k o n a n y w Ł o d z i w w i ę z i e n i u p r z y u i y S z t e r l i n g a " .Po u p ł y w i e w i e l u lat /u z ar a n i a l a t 90 X X w i e k u / o k a z a ł o się,iż S t r u ż y ń s k i p r z e b y w a w ZSRR i p r a c u j e w " k s i ę g o w o ś c i " S z p i t a l a P s y c h i a t r y c z n e g o . N a w e t po l a t a c h
jego s i o s t r a u s t a l i ł a m i e j s c e p o b y t u i o d w i e d z i ł a g o . N a m a w i a ł a do p o w r o tu K r a j u . S t a n o w c z o odmówił.
W II p o ł . l a t 30 X X w i e k u N a r o d o w c y z O p o c z n a z P o z n a ń s k i e g o s p r o w a dz i li g r u pę P 0 z n a n i a k ó w " N a r o d o w c ó w " ,aby p r z e c i w s t a w i a ł a się Żydom.
O k a za ło się, i ż w tej g r j p i e b y l i N i e m c y o p o l s k i c h n a z w i s k a c h jak:
G ó r z y ń s k i / z e g a r m i s t r z / s k a z a n y po w o j n i e na k a r ę ś m i e r c i , P r z e t a r s k i w ł a ś cici el s k l e p ó w z a r t . z b o ż o w o w y m i itp.
4
W s p o m i n a n y S t r u ż y ń s k i wydał w ręce n i e m i e c k i e ^ w o j e g o s z w a g r a / s z e w c a / Czuba.
W tym samym c zasie a r e s z t o w a n o u r z ę d n i k a M a g i s t r a t u w Op oc z n i e śp.
Z a j ą c z k o w s k i e g o , M i c h a ł a C i e s i e l s k i e g o i t p . Z tej g r u p y p o w - r ó c i ł a tylko śp. J
A p o l o n i a J a c z n i a k o w s k a de d om o Fonta nn a.
O d p r o w a d z i ł e m ją do m i g i ł y ze s z t a n d a r e m K o ł ^ Ś Z Ż A K w O p o c z n i e , j a k r ó w n i eż w y p o w i e d z i a ł e m s łowa p o ż e g n a n i a p o d k r e ś l a j ą c jej m ę c z e ń s k ą d r o g ę p rzez życie.
T e cz k a o s o b o w a ś p . A p o l o n i i J a c z n i a k o w s k i e j p a w i e r a j ą ę a p e ł n i ę dokumen-A tacji z naj d u j e się w Z a r z ą d z i e O k r ę g u Ś w i a t o w e g o 1 Zw ią zk u Ż o ł n i e r z y A r m i i K r a j o w e j 9 7 - 3 0 0 P i o t r k ó w T r y b u n a l s k i u l . 3 - g o M a j a n r 3 3 / b u d y n e k S t a r o s t w a pokój J O / . J a nie m a d o s t ę p u do tego typu do kume nt ów .
Ż o ł n i e r z e m S Z P , Z W Z i A K był r o d z o n y b r a t A p o l o n i i J a c z n i a k o w s k i e j de domo F o n t a n n a , t o jest: W a c ł a w F O N T A N N A ,k t ó r y cudem u n i k n ą ł a r e s z t o w a n i a i do k o ń c a w o j n y u k r y w a ł s i ę . Z m a r ł w d n iu w d n iu 2 3 . 1 0 . 1 995r.
p r z e ż y w s z y 83 l a t a . Z m a r ł w O p o c z n i e i jest w p o b l i ż u s w o i c h b l i s k i c h p o c h o -
wany ✓
M a t e r i a ł y ,które z w i e l k i m trud e m z g r o m a d z i ł e m na p o t r z e b y M u z e u m R e g i o n a l n e g o 2 6 - 3 0 0 O p o c z n o / P l a c Za mk o w y 1/nie p o z w a l a j ą d o k ł a d n i e w y p e ł nić z a ł ą c z o n ą a n k i e t ę tak jak P a ń s t w o c h c i e l i b y ś c i e wid z ieć .
O p i e k u n M i e j s c P a m i ę c i N a r o d o w e j
pC^ K/i OcCuC']/
p p o r . l o t . W ł o d z i m i e r z " K o p e r " - K o p e r k i e w i c z
5
6
Toruń, dnia 10. 06.2003 r.
L. dz.
l . b . S W / A *
Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Zarząd Okręgu
ul 3 Maja 33
97 - 300 Piotrków' Trybunalski
dot. śp. Apolonii Jaczniakowskiej
Jestem dokumentalistką Archiwum Wojennej Służby Kobiet, który jest jednym z trzech działów istniejącej od 1990 r. w Toruniu Fundacji „Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek” . Zajmujemy się gromadzeniem i opracowywaniem materiałów dotyczących kobiet - żołnierzy walczących w czasie II wojny światowej na wszystkich frontach w kraju i za granicą, a także działających we wszystkich organizacjach konspiracyjnych.
W naszym zasobie nie mamy materiałów nt. działalności konspiracyjnej śp. Apolonii Jaczniakowskiej ps. „Maria” . Z korespondencji od p. ppor. Włodzimierza Koperkiewicza wiemy jedynie że śp. Apolonia działała w SZP i ZWZ Okręg Łódź.
Bardzo zależy nam na wszelkich dokumentach, kserokopiach dotyczących życia prywatnego (matryka urodzenia, akt ślubu, świadectwo ukończenia szkoły) oraz związane^ai?
ze służbą wojenną śp. Apolonii Jaczniakowskiej.
Liczę na Państwa pomoc.
Z poważaniem
Anna Wankiewicz
Dokumentalistka Działu WSK
7
8
9
10
11
