Elzbieta Michalik
Międzynarodowa konferencja:
"Emigracja polska w Skandynawii",
Lublin 6-8 listopada 1996 roku :
[sprawozdanie]
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio K, Politologia 5, 259-260
P o p i ą t e , PSL po 1993 roku nie zrealizow ał swoich o b ietnic w yborczych w zakresie zm iany polityki edukacyjnej przyjętej przez rządy solidarnościow e w latach 1989-1993. E ugeniusz T om aszew ski uznał to za niezgodne z zasadam i ruchu ludow ego, k tóry odrzucał zaw sze lib e raln ą doktrynę co do ośw iaty, w idząc w edukacji elem ent bardzo w ażny w rozw oju dem okracji, nie ograniczano jej je d y n ie do procedur i instytucji, lecz starano się nadaw ać w ym iar integralny.
O rganizatorzy konferencji zapow iedzieli w ydanie m ateriałów pokonferencyjnych w form ie książki, co n iew ątpliw ie będzie w ażnym uzupełnieniem .
W aldem ar P aruch
M ię d z y n a ro d o w a k o n fe re n c ja : E m ig ra cja p o lsk a w S k a n d y n a w ii, L u b lin 6 -8 lis to p a d a 1996 ro k u
Pod p atronatem dr. G rzegorza K urczuka - w icem arszałka S enatu R zeczypospolitej Polskiej oraz przy w spółpracy Senatu RP, Z akładu R uchów Politycznych W ydziału Politologii U M CS, lubelskiego oddziału „W spólnoty P olsk iej” , L ubelskiego K lubu P olo nijnego i W ydaw nictw a „P anta” zorganizow ana została m iędzynarodow a konferencja naukow a, pośw ięcona polskiem u w ychodźstw u w krajach skandynaw skich.
W obradach, które toczyły się w siedzibie L ubelskiego T ow arzystw a N aukow ego, w zięli udział przedstaw iciele Senatu RP: dr Jan Sęk (K om isja do Spraw K ontaktów z P olo n ią i P olakam i za G ranicą), M arek K ęsy (K ancelaria Senatu); M inisterstw a Edukacji N arodow ej - prof, dr hab. Stefan Pastuszka (sekretarz stanu); M inisterstw a Spraw Z agranicznych - Piotr Longcham ps de B erier (doradca m inistra); A m basady D anii - O le C hristoffersen (m inister radca); w ojew oda lubelski - m gr Edw ard H unek; rektorzy U niw ersytetu M arii C urie-S kłodow skiej: prof, dr hab. K azim ierz G oebel i prof, dr hab. Zbigniew Krupa; Stowarzyszenia W spólnota Polska w W arszawie - dr Elżbieta Budakowska. U czestniczyli naukow cy z zagranicy (D ania, N orw egia, S zw ecja) i krajow ych placów ek naukow ych (G dańsk, K raków , Lublin, O lsztyn, Poznań, T oruń, W rocław ) oraz przed staw iciele Polonii. K onferencja w zbudziła zainteresow anie prasy („K urier L ubelski” , „D ziennik W schodni” ), radia („P u ls” , „C entrum ” ), telew izji (TV Polonia, TV Lublin).
W trzydniow ych obradach w zięło udział ponad 60 osób. K onferencji tow arzyszyła w ystaw a publikacji pracow ników naukow ych U niw ersytetu M arii C urie-S kłodow skiej i K atolickiego U niw ersytetu Lubelskiego o tem atyce polonijnej. W toku w ygłoszonych referatów i kom unikatów zarysow ały się dom inujące w ątki tem atyczne. D uża grupa prac d o tyczyła analizy przyczyn i charakteru em igracji do krajów skandynaw skich. O so b n ą część stanow iły referaty dotyczące em igracji polskiej w Finlandii. W yodrębniły się także w ystąpienia om aw iające aktyw ność kom itetów pom ocy „S o lid arn o ści” w Polsce, d ziałające w kilku krajach skandynaw skich.
Inną grupę tw orzyły opracow ania dotyczące nauczania ję zy k a polskiego na różnych poziom ach edukacji oraz skandynaw istyki w Polsce. Poza głów nym i nurtam i tem atycz nym i znalazły się kw estie praw ne zw iązane z och ro n ą grup m niejszościow ych, idea uniw ersytetów ludow ych w Szw ecji i w Polsce, a także em igracja Skandynaw ów .
Te w ystąpienia, podobnie ja k dyskusja tow arzysząca obradom drugiego i trzeciego dnia rozszerzyły problem atykę sesji. T em atyka konferencji o bjęła D anię, F inlandię, Islandię, N orw egię i Szw ecję. R eferaty pierw szego dnia, w którym p rzew odniczył ks. prof, d r hab. Edw ard W alew ander (Lublin) koncentrow ały się głów nie na dziejach skupisk polskich w poszczególnych krajach skandynaw skich. Przyczynom i charakterow i
em igracji do Skandynaw ii w okresie m iędzyw ojennym pośw ięcone było w ystąpienie prof. dr. hab. Janusza A lbina (W rocław ), w ychodźstw u do D anii - prof. dr. hab. Edw arda O lszew skiego (L ublin), em igracji do Szw ecji - referaty doc. dr. A ndrzeja N. U ggli (U ppsala) i d r E lżbiety M ichalik (L ublin), N orw egii - prof. E. O lszew skiego, do Finlandii - prof. dr. hab. A ndrzeja C hodubskiego. N a uw agę zasługuje fakt, że praw dopodobnie po raz pierw szy om ów iona została h istoria nie znanej nam P olonii w Islandii - dr Jan Sęk (Lublin). W ygłoszony został ponadto referat pośw ięcony praw nej ochronie m niejszości narodow ych w E uropie - dr hab. G rzegorz Janusz (Lublin).
P rzedpołudniow ym obradom drugiego dnia sesji przew odniczył prof, dr hab. W łady sław K ucharski (Lublin). Z nalazły się tu dw a referaty pośw ięcone w spółczesnej im igracji polskiej w Szw ecji oraz dw a dotyczące Polonii duńskiej. W ystąpienie prof. T om asa H am m ara (Sztokholm ) traktow ało o udziale P olaków w życiu politycznym Szw ecji, p olityce im igracyjnej państw a oraz o badaniach grup im igrantów prow adzonych na U niw ersytecie Sztokholm skim . W spółczesną im igrację p o lsk ą w S zw ecji sch arak tery zow ała następnie dr H alina V igerson (Sztokholm ), po czym R om an Ś m igielski (K o p en haga) zaprezentow ał stanow isko P olonii duńskiej w obec przem ian p olitycznych w Polsce w latach osiem dziesiątych na przykładzie kom itetu „S t0t S o lidarność” . M aria E. S erafin (K openhaga) w ygłosiła kom unikat na tem at nauczania ję zy k a polskiego w D anii.
D ruga część obrad, której p rzew odniczył doc. A. N. U ggla, k oncentrow ała się na różnorodnych przejaw ach aktyw ności środow isk polonijnych. C ztery w ystąpienia d o ty czyły P olonii norw eskiej, dw a szw edzkiej. D r A ndrzej T om aszew icz (T rondheim ) om ów ił udział P olaków w działalności „S o lid aritet N orge-P olen” , dr E m ilia D enkiew icz-S zczepa- niak (T oruń) p rzedstaw iła dzieje P olaków w N orw egii w pow ojennym p ięcioleciu. M gr E lżbieta L ater-C hodyłow a (Poznań) m ów iła o życiu narodow ym w spółczesnej Polonii norw eskiej. M gr Jarosław Och (G dańsk) poddał analizie d ziałalność w ybranych, w sp ó ł czesnych stow arzyszeń p olonijnych w S zw ecji, a m gr T om asz M aliszew ski sch arak teryzow ał d ziałalność „P olenkom m itte” w szw edzkich uniw ersytetach ludow ych w latach sześćdziesiątych.
Program trzeciego dnia obrad, którym przew odniczył prof. A. C hodubski, cechow ała różnorodność tem atyki. O so b n ą grupę stanow iły referaty i kom unikaty dotyczące skan- d ynaw istyki w Polsce, polonistyki i nauczania ję z y k a polskiego w S kandynaw ii - prof, dr hab. Zenon C iesielski (G dańsk) i dr A ndrzej K ubka (G dańsk). K orespondow ał z nim i referat prof. dr. hab. Jerzego Ł opatyńskiego (L ublin), om aw iający w ym ianę nau k o w ą i zaw o d o w ą pom iędzy P o lsk ą a S kan d y n aw ią na przykładzie perso n elu m edycznego. N astępnie m gr E. L ater-C hodyłow a zaprezentow ała polskich m uzyków w F inlandii. E m igracji Skandynaw ów do A fryki P ołudniow ej pośw ięcony b y ł referat dr. A rkadiusza Ż ukow skiego (O lsztyn). O brady zakończył referat prof. A. C hodubskiego traktujący o aktualnych tendencjach przem ian zbiorow ości polonijnych w S kandynaw ii na tle p rze o brażeń cy w ilizacyjnych św iata.
Z am knięcia obrad dokonał prof. dr hab. E. O lszew ski zapow iadając w ydanie drukiem m ateriałów z konferencji.
