Władysław Żywicki
Nowelizacja przepisów o zespołach
adwokackich
Palestra 2/12(12), 5-14
WŁADYSŁAW ŻYW ICKI
a d w o ka t
N o w elizacja przepisów o zespołach adw okackich
Z dniem 26 k w ie tn ia 1958 r. weszło w życie rozporządzenie M inistra Spraw iedliw ości z 31.III.1958 r. w sp raw ie zespołów adw okackich (Dz. U. N r 22, poz. 95). Jednocześnie u tra c iły moc: 1) rozporządzenie M inistra Spraw iedliw ości z 14.VIII.1950 r. w sp raw ie zespołów adw okackich (Dz. U. N r 35, poz. 218) oraz 2) Tym czasow y reg u lam in zespołów adw o kackich, w y d an y w 1951 r. i zm ieniony w 1954 r.In ic jaty w a zm iany dotychczasow ych przepisów w yszła od sam ej adwo k a tu ry . P o trzeb a u ch y len ia Tym czasowego reg u lam in u zespołów adw o kackich — sprzecznego w w ielu p u n k tac h z rozporządzeniem M inistra Spraw iedliw ości o zespołach adw okackich, a n ad to faktycznie przek reś lającego jak ąk o lw iek sam odzielność tychże zespołów — była już od dłuż szego czasu p o ruszana w prasie p raw n iczej.1 Toteż N aczelna Rada Adw o kacka jeszcze w 1956 r. p rzy stąp iła do opracow ania p ro je k tu now ych przepisów o zespołach adw okackich i p ro je k t te n w m arcu 1957 r. przed staw iła M inistrow i Spraw iedliw ości.
Ogłoszony w D ziennik u U staw N r 22 z 1958 r. te k s t nowego rozporzą dzenia M in istra S praw iedliw ości o zespołach adw okackich w nieznacznej ty lk o m ierze odbiega od p ro je k tu opracow anego przez NR A.
A d w o k atu ra ocenia zdecydow anie po zytyw nie fak t w ydania nowego rozporządzenia o zespołach. U sunięto dotychczasow ą rozbieżność m iędzy poprzednio obow iązującym i norm am i, opracow ano przepisy, k tó re za p ew niając zespołom m ożliw ie pełną sam odzielność, zagw arantow ały je d nocześnie rad o m adw okackim n ależy ty w p ły w na u stalenie składu osobo wego i na gospodarkę zespołu, w reszcie dostosow ano dotychczasow e przepisy odpow iednio do p o trzeb życiow ych, biorąc pod uw agę 8-letnie dośw iadczenie p rac y zespołów.
Mimo to jed n ak , ja k zw ykle byw a p rzy w y d aniu now ych przepisów i tw o rzen iu now ych in sty tu c ji p raw nych, rozporządzenie z 31.III.1958 r.
1 Por. w „Biuletynie NRA” nr 3 z 1956 r. artykuł W. Żyw ickiego pt. „Zespoły adwokackie — teoria i praktyka” (str. 25—29).
6 W ŁA D Y SŁA W ŻYW ICKI N r 12 zdaje się zaw ierać luki, niejasności, a p rak tyczne stosow anie niek tó ry ch przepisów tego rozporządzenia będzie nastręczać pew ne trudności. Być może zatem , że w przyszłości będzie celowe przeprow adzenie odpowied n iej now elizacji poszczególnych postanow ień tego rozporządzenia. Z resztą pew ne zagadnienia ju ż obecnie w y m ag ają uzupełnienia przez w ydanie reg u lam in ó w oraz w y jaśn ien ia w drodze uchw ał W ydziału W ykonaw czego NRA.
R o zpatrując now e rozporządzenie z p u n k tu w idzenia istotnych zm ian w dotychczasow ym stan ie p raw n y m , przy szczególnym wzięciu pod uw agę niejasności bądź też w ątpliw ości nasuw ających się p rzy in te rp re ta c ji now ych przepisów , n a p o ty k a m y już na sam ym w stępie — jako za gadnienie kluczow e — sp raw ę odw ołań od uchw ał zeb rań zespołów oraz odw ołań zespołów od u chw ał ra d adw okackich.
I. O dw ołania od uchwał zebrań zespołu
A. S t a n p r a w n y d o t y c h c z a s o w y . Dotychczasow e p rz e pisy nie p rzew id y w ały m ożności składania przez osoby zainteresow ane odw ołań od u chw ał pow ziętych p rzez zespoły adw okackie. Z agadnienie odw ołań było specjaln ie a k tu a ln e w razie odmowy ze stro n y zespołu p rz y jęcia nowego członka. N iektóre ra d y adwokackie zajm ow ały stanow isko, że w tak ich w y padk ach osobom zainteresow anym nie p rzysługuje praw o zaskarżan ia odm ow nych uchw ał zespołu. W ychodzono przy ty m z założe nia, że wobec b rak u w y raźn y ch przepisów ra d y adw okackie — dla zapew nienia zespołow i n ale ż y te j sam odzielności — nie pow inny interw en iow ać ani też zm ieniać uchw ał zespołów.
D opiero W ydział W ykonaw czy NRA uchw ałą z 29.X I.1957 r. („P a- le s tra ” n r 2 z 1958 r., s tr. 97) w y jaśn ił, że jeżeli zespół adw okacki bezza sadnie odm aw ia p rzy jęcia now ego członka, rad a adw okacka w m yśl a rt. 20 u. o u.a. je s t u p raw n io n a i obow iązana do ingerencji oraz do e w en tu aln e j zm iany odm ow nej decyzji zespołu adwokackiego. Rów nież uch w ała W ydziału W ykonaw czego N RA z 14.11.1958 r. („ P a le stra ” n r 5/5 z 1958 r., s tr. 93) stw ierd za, że w praw dzie an i u. o u.a., ani rozporządze nie M inistra Spraw iedliw ości z 14.V III.1950 r. o zespołach adw okackich nie przew id u ją m ożności odw oływ ania się do rad y adw okackiej od uchw ał zespołów, to jed n a k radom adw okackim p rzysługuje praw o nadzoru nad działalnością zespołów i w zw iązku z tym rad y są upraw n ion e do u ch y lania, ew en tu aln ie zm iany uchw ał zespołów, gdy uchw ały te n aru szają przepis p raw a lub in te re s zaw odu. W następstw ie tego rad a adw okacka
N r 12 N O W E LIZ A C JA P R Z E P IS Ó W O Z E S P . ADW OK. 7 m oże rów nież uchylić uchw ałę odm aw iającą p rzy ję cia ad w o k ata w poczet członków zespołu.
B. N o w e p r z e p i s y . N ow e rozporządzenie w y ra ź n ie reg u lu je s p ra w ę odw ołań od uchw ał zespołów adw okackich (§ 11). M ianow icie od u c h w a ł zeb rania zespołu p rzy słu g u je każd em u członkow i zespołu odw oła
n ie do ra d y adw okackiej, w sp raw ie zaś odm ow y p rzy jęcia d o zespołu now ego członka odw ołanie p rzy słu g u je rów nież ubiegającem u się o przy jęcie. N iezależnie od tego d ziekan ra d y m oże poddać rozpo znaniu przez r a d ę adw okacką s p ra w y będące p rzed m io tem uchw ały. P o w in ien to uczy
n ić w ciągu 14 dni od d a ty n ad esłan ia rad zie adw okackiej p ro to k o łu ze b ra n ia zespołu.
Sądzić należy, że w yżej w y m ien io n y 14-dniow y te rm in pozostaw iony d ziekan ow i będzie zachow any, jeśli w ty m term in ie dziekan w y razi swą w olę (w form ie pism a czy d e k re ta c ji uczynionej na odpisie proto ko łu z e b ra n ia zespołu) poddania sp ra w y rozpo zn aniu przez ra d ę adw okacką. U chw ała ra d y adw okackiej m oże zapaść w term in ie dalszym , po u p ły w ie 14 dni od doręczenia odpisu p ro to k o łu zebrania zespołu.
W m yśl § 12 now ego rozporządzenia ra d a adw okacka zatw ierdza, zm ie n ia lub u chyla uchw ałę zeb ran ia zespołu, zaskarżoną albo rozpozna w a n ą na w niosek dziekana.
U chw ały ra d y adw okackiej w ty m przedm iocie u legają zask arżen iu na zasadach ogólnych, a więc do NRA, p rz y czym za osobę zainteresow aną, k tó re j przy sługu je p raw o odw ołania (art. 25 u st. 2 u. o u .a .), uw aża się
tak że zespół adw okacki.
C. T o k i n s t a n c j i o d w o ł a w c z y c h . Now e przepisy w pro w a d z a ją zatem w sto su n k u do sp ra w zespołów adw okackich try b trz y in sta n - c y jn y : zebranie zespołu, rad a adw okacka, N aczelna R ada A dw okacka. D la pew nego ty p u sp ra w istn ieją obecnie n a w e t 4 instancje. M ianow icie k iero w n ik zespołu m oże w ydaw ać zarządzenia (np. w sp raw ie godzin urzędow ania zespołu, rozkładu d y żu ró w adw okackich itp .), od który ch przy słu g u je odw ołanie do zeb ran ia zespołu (§ 9 u st. 1 lit. d) rozporządze nia) . Poniew aż od u ch w ał zeb rania zespołu przysług uje k ażd em u człon kow i zespołu odw ołanie do rad y ad w okackiej, a od uchw ał ra d y adw o k ackiej odw ołanie do NRA, fak ty czn ie w ięc stw orzono 4 in sta n c je : k ie ro w n ik zespołu, zebranie zespołu, rad a adw okacka i NRA. W d o d a tk u ten try b c z te ro in sta n c y jn y dotyczy s p ra w stosunkow o błahych, albow iem n a leżących do w yłącznej ko m p eten cji k iero w n ik a zespołu.
W zględy celow ości p rze m aw ia ły b y za tym , żeby w w ypadkach odw ołań od zarządzeń k iero w n ik a zespołu dalsze odw ołania do ra d adw o
8 W ŁADYSŁAW 2Y W IC K I N r 12t k ackich uznać za niedopuszczalne. Jednakże z zestaw ienia przep isó w § 9 ust. 1 lit. d) (że zespół w drodze uchw ały rozpoznaje odw ołanie od za- . rządzeń kiero w n ika zespołu) z § 11 ust. 1 (że od uchw ał zebrania zespołu przysługuje odw ołanie do ra d y adw okackiej) w ynika, że w tak ich w y padkach przy sług uje odw ołanie do ra d y adw okackiej.
Sądzę, że nowe przep isy o zespołach w zakresie in sta n c ji odwo ław czych poszły zbyt daleko. P rz y d w u in stan cyjn ym try b ie sądow ym , d w u in stan cy jn y m try b ie postępow ania ad m in istracy jneg o i dy scy p lin ar nego, p rzy system ie d w u in stan cy jn y m przew idzianym w u. o u.a. istn ie nie 3-, a n aw et 4 -in stan cyjn eg o postępow ania w spraw ach zespołów adw okackich w y d aje się niew łaściw e. P rzerzucono się tu z je d n e j krańcow ości w drugą: od b rak u przepisów o odw ołaniach w dotychczaso w ych przepisach do n a d m ia ru in stan cji odwoławczych w now ym rozpo rządzeniu.
G eneza now ych przepisów tk w i w konieczności pogodzenia zasady, że od uchw ał zeb ran ia zespołu p rzysługuje odw ołanie do rad y adw okackiej, z zasadą u stalon ą w a rt. 25 u. o u.a., że od każdej uchw ały rad y adw o kackiej przy słu g u je odw ołanie do NRA bądź M inistra Spraw iedliw ości. Słow em , bez zm iany u staw y o u.a. nie m ożna było pogodzić ko n tro li ra d adw okackich nad uchw ałam i zespołów z try b e m dw u in stan cy jn y m . P rz e ciw nie, p rzy jm u ją c zasadę odw ołania od zebrania zespołu do ra d y adw o kackiej, nie m ożna było w yłączyć dalszego odw ołania do NRA, zgodnego
z a rt. 25 u. o u.a.
Na przyszłość, w w y p a d k u now elizacji u staw y o u.a., m ożna by s p ra w ę uregulow ać p rzez przeniesienie do ustaw y o u.a. n iektó rych przepisów rozporządzenia o zespołach adw okackich, w szczególności § 8, 11 i 12, z tą zm ianą, że ust. 2 § 12 otrzy m ałb y brzm ienie:
„2. U chw ały ra d y adw okackiej w ty m przedm iocie są ostateczne.” P rz ep isy te m ogłyby w ejść do niezw ykle lakonicznego obecnie rozdzia łu 7 u staw y o u.a. pod ty tu łe m „Zespoły adw okackie.”
Są to oczywiście rozw ażania de lege jerenda.
D. W y k o n a l n o ś ć u c h w a ł z e b r a n i a z e s p o ł u . W zw iązku z w prow adzeniem 3-instancyjnego try b u postępow ania pow staje kw estia w ykonalności uchw ał zespołu. W praw dzie ani u staw a o u.a., ani rozporzą dzenie o zespołach adw okackich nie zaw ierają przepisu, że przed upły w em te rm in u do odw ołania uchw ała zespołu nie ulega w yk on aniu oraz że w niesienie odw ołania w te rm in ie w strzy m u je w ykonanie zaskarżonej uchw ały, jednakże przez analogię z odpow iednim i postanow ieniam i roz
N r 12 N O W E LIZ A C JA P R Z E P IS Ó W O Z E S P . ADW OK.
porządzenia o postęp o w an iu a d m in is tra c y jn y m 2 należy dojść do w niosku, że u ch w ały zebran ia zespołu nie są n a ty c h m ia st w ykonalne. R ów nież w zględy p rak ty czn e przem aw iają przeciw ko w yko ny w aniu niepraw om oc nych uchw ał zeb ran ia zespołu, a to w celu u niknięcia m ożliw ych kom pli k acji (np. w razie przyjęcia do zespołu nowego członka lub objęcia u rzę dow ania przez now ego k iero w n ika — przed upraw om ocnieniem się uch w ały) . Zachodzi jed n a k obawa, że oczekiw anie na upraw om ocnienie się- m oże powodow ać znaczne przeciąganie się realizacji uchw ał zespołu, n a w e t w sp raw ach w zasadzie niespornych. T ak więc np. uchw ała, choćby przez nikogo nie zaskarżona, stan ie się praw om ocna dopiero po u p ły w ie 14 dni od doręczenia radzie adw okackiej i osobie ubiegającej się o przy jęcie do zespołu.
Dla przyśpieszenia toku postępow ania należałoby zobowiązać rad y ad w okackie, aby zaw iad am iały zespoły, że d ziekan ra d y sk orzystał lub nie- sk o rzystał z u p raw n ien ia, przew idzianego w § 11 ust. 3 rozporządzenia (poddanie sp ra w y ro zpoznaniu przez rad ę adw o kack ą), w term in ie 15- -dniow ym od d a ty o trzy m an ia pro to k o łu zeb ran ia zespołu.
T rzeba dodać, że n iek tó re uchw ały zeb ran ia zespołu nie u praw o m ac- n iają się w sposób zw ykły, lecz w y m agają w yraźnego zatw ierdzenia p rzez rad ę adw okacką. M ianow icie w m yśl § 9 u st. 2 nowego rozporządzenia 0 zespołach w y b ó r k iero w n ik a zespołu i jego zastępcy w ym aga zatw ier dzenia przez rad ę adw okacką. B udzi pow ażne w ątpliw ości, czy przep is § 9 ust. 2 je s t p o trz e b n y wobec treści § 11 u st. 3 rozporządzenia.
E. U z a s a d n i e n i e u c h w a ł z e b r a n i a z e s p o ł u . W zw iązku z w pro w ad zen iem try b u odwoławczego od uchw ał zebrania zes połu p o w staje k w e stia uzasadniania tychże uchw ał. W praw dzie żaden przepis u. o u.a. an i też rozporządzenie o zespołach nie nakłada obo w iązku u zasad n ian ia uchw ał pow ziętych przez zebranie zespołu, jed n ak że uzasadnienie tak ie m oże się okazać konieczne, ab y um ożliw ić — w toku in sta n c ji — k o n tro lę słuszności uchw ały. Sądzę, że przyszły reg u lam in p rac y zespołów p ow in ien nakładać obow iązek krótkiego uzasadnienia uchw ał w ym ien io n y ch w § 9 ust. 1, lit. b ), d ) , f), g) i h).
F. O s o b y l e g i t y m o w a n e d o w n o s z e n i a o d w o ł a n i a 1 p o d s t a w y z a s k a r ż e n i a . U chw ały zeb ran ia zespołu mogą b y ć zaskarżane w d ro d ze odw ołania przez każdego członka zespołu. W ynika z tego, że a p lik a n t przydzielony do zespołu nie m a praw a w noszenia od w ołania n a w e t w sp raw ie bezpośrednio go dotyczącej, gdyż nie jest człon kiem zespołu (§ 1 u st. 2 ro zp o rz ą d ze n ia).
10 W ŁA D Y SŁA W 2Y W IC K I N r 12 P oniew aż każdy członek zespołu m oże zaskarżyć do ra d y adw okackiej k ażdą uchw ałę zebrania zespołu, p rze to form alnie dopuszczalne jest odwo łanie jednego członka zespołu od uchw ał dotyczących w y b o ru lub odwo łania kierow n ik a, zm iany sk ła d u osobowego, uchw alenia prelim in arza budżetow ego itp. W obec b ra k u ograniczeń w ty m w zględzie w przepisach w y d aje się, że z p u n k tu w idzenia form alnego m ożliw e je st w noszenie od w ołania n aw et przez takiego członka zespołu, k tó ry na zebraniu nie był przeciw n y zaskarżonej przez siebie uchw ale.
J e ste m zdania, że w ty m przedm iocie nowe rozporządzenie poszło z b y t daleko. Stosując analogię do przepisów u staw y o spółdzielniach, n a leżałoby przyznać u p raw n ie n ia do w noszenia odw ołania ty lko tak im członkom zespołu, k tó rzy na z e b ra n iu zgłosili sprzeciw do protokołu, albo takim , k tó rz y byli nieobecni n a zebraniu, ale nie byli należycie zaw ia dom ieni o term in ie zebrania.
T rzeb a żywić nadzieję, że członkow ie zespołów nie będą nadużyw ali przyznanego im praw a odw oływ ania się i że rad y adw okackie nie będą z ajęte ro zp a try w a n ie m zb y t w ielk iej liczby odwołań. Rów nież należy się spodziew ać, że rad y adw okackie i NRA, w drodze odpow iedniej in te rp re tacji, ograniczą u p raw n ien ia odwoławcze poszczególnych członków zespo łów do ram zgodnych z zasadą sam odzielności zespołów. N iem niej jed n ak obecna treść § 11 rozporządzenia może nasuw ać zastrzeżenia.
II. R o zgraniczenie zakresu działania zebrania zespołu i kierownika zespołu
Z arów no § 9 rozporządzenia w yliczający zakres działania zeb ran ia zespołu, ja k i § 14 o k reślający zakres obowiązków kierow nika u żyw ają w y ra ż en ia „należy w szczególności” . Pozornie zatem w ygląda to tak, że zakres ko m peten cji zeb ran ia zespołu i ko m p etencji k ierow nika zespołu nie je s t podany w yczerpująco, ale ty lk o przykładow o, i że istn ieje dość obszerna dziedzina działalności zespołu nie w yliczona w § 9 i 14, co do k tó re j nie wiadomo, czy należy do zakresu działania zebrania, czy też kierow nika.
W edług m ego p rzekonania, p rzy o k reślan iu zak resu działania zespołu w § 9 rozporządzenia uży to d lateg o w y rażenia „należy w szczególności”, że rozporządzenie p odaje ró w n ież w innych m iejscach (§ 17 u st. 1 i § 29 u st. 2) ko m p eten cje zeb ran ia zespołu nie w yliczone w § 9.
Podobnie § 14 rozporządzenia, w yliczający obowiązki i u p raw n ien ia kiero w n ik a zespołu, nie p o d aje całkow itego w ykazu ty ch spraw , gdyż także i inne przepisy re g u lu ją to zagadnienie (§ 3 ust. 2, § 23, § 29 u st. 1).
N r 12 N O W E LIZ A C JA P R Z E P IS Ó W O Z E S P . ADW OK . 11 Sądzę, że należałoby przyjąć, iż do k o m p ete n cji zebrania n ależą ty lk o te spraw y, k tó re są w ym ienione w w y raźn y ch przepisach rozporządzenia {§ 9, 17, 29). W szystkie inne sp raw y nie w ym ienione w rozporządzeniu, jak o należące do zakresu działania zebrania, należą do k o m p ete n cji k ie row nika. Oczywiście byłoby rzeczą pożądaną, ab y dla jasności b y ł um ie szczony w rozporządzeniu przepis, że do zak resu działania k iero w n ik a
zespołu należą w szystkie sp ra w y zespołu, k tó ry c h rozporządzenie nie zastrzeg a k o m p eten cji zebran ia zespołu (analogia do a rt. 20 u. o u .a .) . Je d n a k ż e naw et w b rak u takiego w yraźn eg o p rzepisu m ożna dojść do iden tyczny ch wniosków.
B yłoby więc tru d n e do przyjęcia, żeby sp ra w y nie w yliczone w y ra ź n ie w rozporządzeniu o zespołach n ależały częściowo do k a m p e ten c ji zeb ra nia, a częściowo do k o m peten cji k iero w n ika, w edług bliżej nie określo n ych k ry te rió w rozdziału.
Z fak tu, że kiero w n ik zespołu re p re z e n tu je zespół, k ie ru je jego p ra ca m i oraz prow adzi sp raw y gospodarcze i finansow e zespołu ( § 1 4 rozpo rząd zen ia), w ynika, iż w jego rę k u sk u p ia się ogół u p raw n ie ń n ie n a le żących w yraźnie do zakresu działania zeb ran ia zespołu.
W zględy na operatyw ność w ładz zespołu i p o trzeb ę sp rę ż y ste j adm i n istra c ji też przem aw iają za tym , żeby nie uszczuplać u p ra w n ie ń k iero w n ik a na korzyść zebrania zespołu. Z resztą p raw o członków zespołu od w oływ an ia się od zarządzeń k ierow n ik a (§ 9 ust. 1 lit. d) do statecznie .gw arantuje k o n tro lę zeb ran ia zespołu n ad działalnością k iero w n ik a.
III. O dw ołania składane p rze z zespół adw okacki
Było dotychczas zagadnieniem spornym , czy zespół ad w okacki jest u p raw n io n y do składania odw ołań od u chw ał rad adw okackich.
Obecnie spraw ę rozstrzyga § 12 u st. 2 rozporządzenia o zespołach ad w okackich stanow iący, że za osobę zainteresow an ą, k tó re j p rzy słu g u je odw ołanie, uw aża się także zespół adw okacki.
Pozostaje n ato m iast nie w y jaśnio n a k w estia, do czyjej k o m p ete n cji należy w zespole w niesienie odw ołania: czy sp ra w a ta należy do zakresu d ziałan ia zebran ia zespołu, czy też k iero w n ik a zespołu.
W m yśl rozw ażań podanych w yżej pod p k t II p rzy jm u ję, że w b ra k u w yraźn eg o przepisu rozporządzenia w noszenie odw ołania w im ien iu zespołu należy do k om p etencji kiero w n ik a zespołu.
Za tak im rozw iązaniem przem aw iają rów nież w zględy p rak ty c zn e . G d y b y bow iem o w niesieniu odw ołania m iało decydow ać zeb ran ie zespołu
12 W ŁA D Y SŁA W ŻY W ICK I N r 12 w drodze uchw ały, to u chw ała ta podlegałaby zaskarżeniu na zasadach ogólnych, a n a w e t gdyby nie była przez nikogo zaskarżona, upraw om oc n iłaby się dopiero w razie nieskorzystania przez dziekana z u p raw n ień w y n ik a ją c y c h z § 11 ust. 3 rozporządzenia. A zatem zanim upraw om oc
niłaby się uchw ała zespołu zeb ran ia o w niesieniu odw ołania, -minąłby już 14-dniow y te rm in do w niesienia tegoż odw ołania. W ytw orzyłoby się tzw . błędne koło. T en w zgląd p rak ty c zn y jest dodatkow ym arg u m en tem za p rzy zn an iem om aw ianych u p raw n ień kierow nikow i zespołu.
IV. O dw ołania członków zespołu od zarzqdzen kierownika W m y śl § 9 ust. 1 lit. d) do zakresu działania zebrania zespołu należy m.i. rozpoznaw anie odw ołań członków zespołu od zarządzeń kiero w nik a.
P rz ep isy rozporządzenia nie podają, co należy rozum ieć przez w y raże nie „zarządzenie k iero w n ik a ” : czy chodzi tu o zarządzenia n a tu ry ogól nej, czy też o takie, k tó re dotyczą poszczególnego adw okata. P rzepisy nie podają też, czy każda decyzja k ierow nika je st uw ażana za „zarządzenie” . R ów nież m ilczą przepisy na te m a t te rm in u i try b u składania odw ołań (czy je s t w y m agan a form a pisem na?).
K w estie te n ad ają się do uregulow ania w drodze w ydania reg u lam in u działania zespołów adw okackich.
V. Quorum
Do w ażności uchw ał zebrania zespołu w ym agana jest obecność co n a j m niej 2/3 ogólnej liczby członków zespołu, a w ażniejsze uchw ały m ogą zapaść ty lk o w iększością co najm n iej 2/3 głosów obecnych na zeb ran iu (§ 10 ro zporząd zen ia). B ardzo często liczba członków zespołu i liczba obecnych nie je s t podzielna przez 3; pow staje wówczas w ątpliw ość, ja k obliczać qu o ru m , w szczególności, czy „u łam ek ad w o k ata” liczy się za jedn ostkę.
P rzy k ład : p rzy liczbie 20 członków zespołu, 2/3 ogólnej liczby w ynosi 13,2 osoby. Czy w y starczy zatem obecność 13 osób, czy konieczna je s t obecność 14? Poniew aż chodzi tu o ważność zebrania, zagadnienie nie je s t błahe.
Obecne przep isy dotyczące quorum są dość lib eraln e. Do powzięcia uchw ał w n ajw ażniejszy ch dla zespołów spraw ach (jak np. rozw iązania zespołu) w y starcza 2/3 dw óch trzecich, czyli 4/9. A więc te n a jw a żn ie j sze uchw ały , wiążące w szystkich członków zespołu, mogą być podejm
o-N e 12 N O W E LIZ A C JA P R Z E P IS Ó W O Z E S P . A D W O K 13 w an e m niejszością głosów ogólnej liczby członków zespołu. N ato m iast zw ykłe u ch w ały m ogą być podejm ow ane głosam i 50% obecnych, czyli p rzez 1/3 ogólnej liczby członków zespołu.
Ze w zględu na te n sta n rzeczy sądzę, że byłoby celow e n astęp u jące rozw iązanie: jeśli ogólna liczba członków zespołu, ew e n tu aln ie ogólna liczba osób obecnych na zeb ran iu je s t niepodzielna przez 3, to dla obli czenia q u o ru m przew idzianego w § 10 u st. 1 i 2 rozporządzenia zao krągla się c y frę wzw yż do liczby podzielnej przez 3.
P rzy k ład : zespół liczy 20 członków, a więc liczbę niepodzielną przez 3. D la obliczenia q u o ru m z § 10 u st. 1 rozporządzenia p rz y jm u je się 2/3 liczby 21, czyli 14 osób. Poniew aż cy fra 14 je s t też niepodzielna przez 3, przeto d la obliczenia q u o ru m z § 10 ust. 2 rozporządzenia (2/3 głosów obecnych) p rz y jm u je się 2/3 liczby 15, a zatem quorum będzie w ynosić 10 głosów. W rezu ltacie uchw ała w n ajw ażn iejszych sp raw ach p rze w i dzianych w § 10 ust. 2 rozporządzenia będzie m ogła być pow zięta głosam i 50% ogólnej liczby członków zespołu.
Je st rzeczą oczyw istą, że sposób obliczania qu orum pow inien być roz strz y g n ię ty w reg u la m in ie zespołów bądź w y jaśn io n y w sp ecjalnej uch w ale NR A 3.
VI. Przyjm ow anie i zw alnianie pracowników
O bow iązujący poprzednio tym czasow y re g u la m in zespołów adw okac kich przew idyw ał, że przyjm ow anie i zw alnianie personelu pom ocniczego należy do obow iązków kiero w n ika zespołu w ram a ch liczby e ta tó w u sta lonych bu d żetem (§ 41).
Obecnie § 29 rozporządzenia stw ierdza, że przyjm ow anie i zw alnianie przez k iero w n ik a zespołu p erso n elu pom ocniczego, w ram ach liczby e ta
tów ustalo n y ch budżetem , w ym aga uch w ały zebrania zespołu.
J e s t to przep is b ardzo k ręp u ją cy działalność kierow n ika zespołu i — jak sądzę — n iep ra k ty c z n y . Obecnie k iero w n ik zespołu nie m oże np. zwolnić p raco w n ik a schw ytanego na gorącym uczynku kradzieży, gdyż zw olnienie p raco w n ika w ym aga u ch w ały zebrania zespołu. S p raw a kom plikuje się przez fakt, że każdy z członków zespołu może zaskarżyć
3 Rada Adwokacka w W arszawie w dniu 4.VI.1958 r. uchwaliła tym czasową instrukcję w Siprawie trybu w yborów feierowników zespołów adwokackich. Inst rukcja ta przew iduje, że jeśli w 3 kolejnych głosowaniach żaden z kandydatów nie osiągnie w iększości głosów , kierownika zespołu wyznacza rada adwokacka spośród zgłoszonych kandydatów.
14 W ŁADYSŁAW ŻYW ICKI N r 12 do ra d y adw okackiej u chw ałą zebrania zespołu w spraw ie przyjęcia lub zw olnienia praco w n ika, a wówczas kw estia personalna, zw ykle w ym aga jąca szybkiego załatw ienia, może się przeciągnąć na w iele tygodni. P ra k tycznie więc, w raz ie sprzeciw u 1 członka zespołu, może odwlec się na dłuższy czas p rzy jęcie lu b zwolnienie pracow nika ad m inistracyjnego. A do tego dochodzi jeszcze możliwość odw oływ ania się w tej spraw ie do NRA.
* *
*
P odane w yżej frag m en tary czn e uwagi i rozw ażania nie w y czerp ują oczy w iście całego szeregu k w e stii i wątpliwości, k tó re mogą się nasunąć przy stosow aniu i in te rp re ta c ji nowego rozporządzenia o zespołach adw okackich. U w agi pow yższe d o ty czą ty lk o tych zagadnień, k tó re, ja k sądzę, są n a j bardziej sp o rn e i jednocześnie m ają duże p rak ty czn e znaczenie. P o ru szam je dla zw rócenia uw agi i dla wszczęcia d y sk usji nad poszczególnym i sp o rn y m i k w estiam i. N iew ątpliw ie Naczelna R ada Adw okacka czy to w drodze w y d an ia reg u lam in u zespołów adw okackich, czy też w try b ie po szczególnych uchw ał rozstrzygnie większość nasu w ających się w ą tp li wości i w yd a a u to ry ta ty w n e w yjaśnienia, tak jak to uczyniła już w sp ra wie filij i zespołów dw uosobow ych 4.
W k o n k lu zji w ysuw am propozycję uregulow ania bądź sprecyzow ania w drodze regu lam in o w ej:
a) p o d staw i w a ru n k ó w zaskarżania uchw ał zebrania zespołu, b) obow iązku uzasadniania uchw ał zebrania zespołu,
c) w ykonalności uchw ał zebrania zespołu,
d) rozgraniczenia ko m p eten cji zebrania zespołu i k iero w nik a zespołu, e) try b u i te rm in u składania odwołań od zarządzeń kierow nika,
f) sposobu obliczania quorum ,
g) try b u w yborów k ierow nika zespołu.
