Zastosowanie art. 3 k.p.c. w sprawach o odszkodowanie za skutki wypadku

Stanisław Rejman

Zastosowanie art. 3 k.p.c. w

sprawach o odszkodowanie za skutki

wypadku

Palestra 8/1(73), 16-19

STANISŁAW REJMAN

Zastosow anie art. 3 k.p.c. w sprawach

o odszkodow anie za skutki w ypadku

S p r a w y , k tó r y c h p rz e d m io te m j e s t o d s z k o d o w a n ie za s k u tk i w y p a d k u , s t a ­ n o w ią n ie m a ły p r o c e n t w s z y s tk ic h s p r a w c y w iln y c h i m a j ą sw ó j w a ż k i c ię ż a r g a tu n k o w y . P o s z k o d o w a n i d o m a g a ją się od o so b y z o b o w ią z a n e j d o o d s z k o d o w a n ia p r z e d e w s z y s tk im r e n ty o ra z z a d o ść u c z y n ie n ia z a c ie r p ie n ia fiz y c z n e i k rz y w d ę m o r a ln ą . G dy ro s z c z e n ia t e s ą ju ż w y m a g a ln e , p o s z k o d o w a n i d o c h o d z ą ic h w p ro c e s ie o ś w ia d c z e n ie . W ra z ie u d o w o d n ie n ia ż ą d a n ia , s ą d u w z g lę d n ia p o ­ w ó d z tw o . Z d a r z a się je d n a k , że p o w o d o w ie d o c h o d z ą ty lk o z a d o ś ć u c z y n ie n ia , g d y ż np. n a d a l p r a c u j ą n a ty c h s a m y c h w a r u n k a c h , i d la te g o — ze w z g lę d u n a b r a k u s z c z e r b ­ k u m a ją t- o w e g o — n ie m o g ą je szcze d o m a g a ć się z a są d z e n ia r e n ty . W e w ła s n y m j e d n a k in te r e s ie p o w in n i c n i ż ą d a ć w ta k i c h s y t u a c ja c h je d n o c z e ś n ie u s ta le n ia — w tr y b ie a r t . 3 k.p.c. — o b o w ią z k u s tr o n y p o z w a n e j w y n a g ro d z e n ia szk o d y sp o w o d o w a n e j w y p a d k ie m , ja k a m oże w y s tą p ić w p rz y s z ło śc i, c h y b a że je s t r z e c z ą o c z y w is tą , iż ż a d n e d a ls z e n a s tę p s tw a w y p a d k u n ie m o g ą ju ż m ie ć m i e j ­ sc a . T a k i je d n a k w y p a d e k b ę d z ie n a le ż a ł r a c z e j d o rz a d k o ś c i, g d y ż j a k u czy d o ś w ia d c z e n ie ż y c io w e , c z ę sto k ro ć d o p ie ro po la t a c h u ja w n ia j ą s ię n a s tę p s tw a w y p a d k u w s p o s ó b w id o c z n y i n ie r a z b a rd z o d o tk liw y d la p o s z k o d o w a n e g o . N ie ­ d o p u s z c z a ln e j e s t je d n a k p o w ó d z tw o o u s ta le n ie p r a w a do r e n ty , g dy p o sz k o ­ d o w a n y m o ż e się ju ż d o m a g a ć z a s ą d z e n ia r e n t y ty m c z a s o w e j ( a r t. 161 § 3 k .z.).1

P r o c e s y o o d sz k o d o w a n ie za s k u tk i w y p a d k u c ią g n ą s ię z a z w y c z a j c a łe m ie ­ s ią c e , a n a w e t la ta . Z d a rz a się w ię c , że s t a n f a k ty c z n y w c h w ili w n ie s ie n ia p o zw u i w c h w ili w y r o k o w a n ia je s t ró ż n y o ty le , że ro s z c z e n ie o r e n t ę s ta ło się ty m ­ c z a s e m n i e a k tu a ln e (np. p o sz k o d o w a n y u z y s k a ł le p ie j p ła t n ą p ra c ę ). W w y p a d k u t a k im p o w ó d p o w in ie n z m ie n ić s w o je ż ą d a n ie i d o m a g a ć się — z a m i a s t z a ­ s ą d z e n ia r e n t y — u s ta le n ia p r a w a do o d s z k o d o w a n ia w p rz y s z ło śc i, je ś li o k a ż e się , że je g o sz k o d a p o z o s ta je w a d e k w a tn y m z w ią z k u p rz y c z y n o w y m z w y ­ p a d k ie m . D e c y d u ją c y m m o m e n te m d la o ce n y is tn ie n ia in t e r e s u p ra w n e g o p o w o d a w u s t a le n iu p r a w a j e s t c h w ila w y d a n ia w y ro k u . W ś w ie tle p o s ta n o w ie ń a r t . 206 k.p.c. n ie m a p rz e s z k ó d do z m ia n y p o w ó d z tw a i ż ą d a n ia z a m ia s t ś w ia d c z e n ia u s ta le n ia p r a w a .2 M oże te ż p o w ó d w je d n y m p o zw ie d o m a g a ć się ś w ia d c z e n ia z t y t u łu z a d o ś ć u c z y n ie n ia i u s ta le n ia p r a w a d o r e n ty , g d y ż o b a te ro s z c z e n ia n a d a ją się d o teg o s a m e g o tr y b u p o s tę p o w a n ia (a rt. 2D2 k.p .c.). W re s z c ie n ie m a p rz e s z k ó d , żeb y p o w ó d , je ś li ch o d zi o r e n t ę , z g ło sił ro s z c z e n ie e w e n tu a ln ie te j tr e ś c i, iż d o m a g a s ię je j z a s ą d z e n ia , a g d y b y ż ą d a ­

l P a trz orzecz. S. N. z dn. 21.XI.1945 r. C III 733!45 (ZO 2esz. 2/48, poz. 30).

N r 1 (72) A r t. J k .p .c . to sp r a w a c h o o d s z k o d . z a s k u t k i w y p a d k u ₁₇

n ie to o k a z a ło się n ie u z a s a d n io n e — u s ta le n ia p r a w a , o k tó r y m b y ła ju ż w y ż e j m o w a . W p ra w d z ie p r o c e d u r a n a s z a n ie p r z e w id u je w y ra ź n ie ro s z c z e ń e w e n tu a l­ n y c h , a le z a ró w n o o rz e c z n ic tw o , ja k i n a u k a n ie k w e s tio n u ją ic h d o p u sz c z a ln o śc i. U s ta w a z e z w a la n a sz e ro k o p o ję tą k u m u la c ję ro s z c z e ń p ro c e s o w y c h , a zg ło ­ sz e n ie ro s z c z e n ia e w e n tu a ln e g o u m o ż liw ia c a łk o w ite u n o rm o w a n ie s to s u n k u p r a w ­ n e g o rz e c z y w iś c ie zac h o d z ą c e g o m ię d z y s tr o n a m i.’

W z a sa d z ie są d n ie m o że — b ez w n io s k u s t r o n y p o w o d o w e j — u s ta lić p r a w a l u b s to s u n k u p ra w n e g o , g d y p rz e d m io te m p ro c e s u j e s t ro s z c z e n ie o św ia d c z e n ie . In a c z e j je d n a k p rz e d s ta w ia się to z a g a d n ie n ie w te d y , g d y p rz e d m io te m p o w ó d z ­ tw a s ą ro s z c z e n ia o n a p r a w ie n ie s z k o d y w y rz ą d z o n e j czy n e m n ie d o z w o lo n y m (a rt. 329 § 2 k p .c .). W ów czas b o w ie m s ą d m o że o rz e c o czy m ś in n y m n iż s tr o n a ż ą d a ła , a w ię c z a m ia s t z o b o w ią z a ć p o z w a n e g o d o ś w ia d c z e n ia — g d y ż ą d a n ie to o k a ż e się n ie u z a s a d n io n e — p o w in ie n u s ta lić p r a w o p o w o d a , o p ie r a ją c się o c z y w iśc ie n a ty m sa m y m s ta n ie fa k ty c z n y m .

S ą d N a jw y ż sz y w s z e re g u s w o ic h o rz e c z e ń d a ł w y r a z p o g lą d o w i, że w o m a ­ w ia n y c h w y p a d k a c h , g d y ro s z c z e n ie p o w o d a w s p r a w ie r e n t y o k a ż e się n ie u z a ­ s a d n io n e , n a le ż y — n a w e t b ez w n io s k u s tr o n y — ro z w a ż y ć s p r a w ę z p u n k tu w i­ d z e n ia a r t. 3 k.p.c. N a ty m te ż s ta n o w is k u sto i — d o ty c h c z a s n ie u z a s a d n io n a — u c h w a ła s k ła d u 7 sę d z ió w S.N. z d n. 17.VI.1963 r. I I I C O 38/53 s ta n o w ią c a , że o so b ie , k tó r a d o z n a ła u sz k o d z e n ia c ia ła lu b r o z s tr o ju z d ro w ia , a k tó r a w c h w ili o rz e c z e n ia o ż ą d a n iu r e n ty ze w z g lę d u n a sw ó j w ie k n ie b y ła b y jesz c z e z d o ln a d o p r a c y z a ro b k o w e j, n ie p rz y s łu g u je ro s z c z e n ie o r e n t ę z p o w o d u u t r a t y z d o l­ n o śc i d o p ra c y z a ro b k o w e j lu b z m n ie js z e n ia w id o k ó w p o w o d z e n ia w p rz y s z ło śc i. O d d a la ją c je d n a k ż ą d a n ie r e n ty , s ą d m a o b o w ią z e k u s ta le n ia w y ro k ie m o d p o ­ w ie d z ia ln o ś c i p o z w a n e g o za e w e n tu a ln ą szk o d ę, ja k a m o że p o w s ta ć w p r z y ­ szło ści. I s tn ie je w ię c u z a s a d n io n a p o d s ta w a do z a s k a r ż e n ia w y ro k u , m o c ą k tó r e g o s ą d o d d a lił p o w ó d z tw o o św ia d c z e n ie , n ie ro z w a ż y ł z aś ż ą d a ń p o sz k o d o w a n e g o z p u n k t u w id z e n ia jeg o in te r e s u p ra w n e g o w u s ta le n iu p ra w a . W te j k w e s tii m u s i b y ć je d n a k p o s ta w io n y w y r a ź n y z a r z u t (a rt. 371 § 1 p k t 4 k.p.c.), g d y ż s ą d re w iz y jn y ro z p o z n a je s p r a w ę w z a sa d z ie w g ra n ic a c h r e ­ w iz ji i n ie b ie rz e z u rz ę d u po d ro z w a g ę n a w e t is to tn e g o n a r u s z e n ia p rz e p is ó w p o s tę p o w a n ia (a rt. 380 k.p.c.). O d m ie n n ie p r z e d s ta w ia ło się to z a g a d n ie n ie w p o ­ s tę p o w a n iu k a s a c y jn y m , g d y ż w ó w c z a s S ą d N a jw y ż s z y b r a ł z u rz ę d u p o d r o z ­ w a g ę , czy z a s k a r ż o n y w y ro k n ie z a p a d ł z p o g w a łc e n ie m is to tn y c h p rz e p is ó w p o ­ s tę p o w a n ia (d a w n y a r t. 434 k.p.c.). Do rz ę d u ty c h p rz e p is ó w z a lic z a n o m . in. a r t . 3 k .p .c .4 W a rto te ż z a sy g n a liz o w a ć , że p r o j e k t k o d . p o s tę p , c y w iln e g o z 1960 r. w p r o w a d z a w a r t. 358 § 2 z m ia n ę w s to s u n k u do o b e c n e g o s t a n u p r a w n e g o o ty l e , ż e są d n ie je s t z w ią z a n y g r a n ic a m i a n i w n io s k ó w , a n i p o d s ta w r e w iz y jn y c h ta k ż e w s p r a w a c h o w y n a g ro d z e n ie s z k o d y w y rz ą d z o n e j c z y n e m n ie d o z w o ­ lo n y m . T o , co w y ż e j p o w ie d z ia n o , o d n o si się z a ró w n o do r e n ty , j a k i d o z a d o ś ć u c z y ­ n ie n ia , je ś li is tn ie je u z a s a d n io n e p rz y p u s z c z e n ie , że c ie r p ie n ia p o sz k o d o w a n e g o m o g ą s ię je s z c z e z ja w ić w p rz y sz ło śc i. N ie m a w ię c n a w e t p rz e s z k ó d , ż e b y co d o te g o sam e g o ro s z c z e n ia p o w ó d d o m a g a ł s ię je d n o c z e ś n ie i s p e łn ie n ia ś w ia d ­ c z e n ia , i u s ta le n ia p ra w a .

i W. S i e d l e c k i : Z asady w y ro k o w an ia w p ro cesie cy w iln y m , 1957 r., s tr. 128. < O rzecz. S.N. z dn. 10.11.1949 r. P o C 428/48 z a p ro b u ją c ą glosą W. S i e d l e c k i e g o (P iP n r 6—7/49, s tr. 128—135).

18 S t a n i s l a w R e j m a n _{N r 1 (73)}

W s z y s tk ie te r o z w a ż a n ia m a j ą z n a c z e n ie p ra k ty c z n e , g d y ż m . in . u m o ż liw ia ją o b r o n ę p o s z k o d o w a n e m u (k tó ry n ie m a je szcze ro s z c z e n ia o św ia d c z e n ie ) p r z e d z a r z u te m p r z e d a w n ie n ia , ja k i m o że b y ć e w e n tu a ln ie p o d n ie s io n y p ó ź n ie j p r z e z s t r o n ę p o z w a n ą . P rz e d z a rz u te m ta k im w p rz y s z ły m p ro c e s ie o r e n t ę n ie o b r o n i s ię p o w ó d w y k a z a n ie m , że w w y n ik u teg o sam e g o w y p a d k u m a p ra w o m o c n ie z a ­ s ą d z o n e o d s z k o d o w a n ie za d o z n a n e c ie r p ie n ia fiz y c z n e i k rz y w d ę m o r a ln ą . B łę d ­ n e j e s t p rz e to s ta n o w is k o ty c h s ą d ó w , k tó r e s tw ie rd z iw s z y c h w ilo w y b r a k p o d ­ s t a w do z a s ą d z e n ia r e n t y , o d m a w ia ją p o w o d o w i u s ta le n ia p r a w a do n ie j z ty m u z a s a d n ie n ie m , że n ie m a o n w ty m in te p e s u p ra w n e g o , s k o ro z a są d z o n o n a je g o rz e c z z a d o ść u c z y n ie n ie . P ra w o m o c n y w y ro k m a b o w ie m p o w a g ę rz e c z y o s ą d z o n e j ty lk o co d o te g o , co w z w ią z k u z p o d s ta w ą s p o r u s ta n o w i m ię d z y ty m i s a m y m i s t r o n a m i p rz e d m io t ro z s trz y g n ię c ia (a rt. 367 k.p.c.). P o w a g ę rz e c z y o są d z o n e j m a ty lk o to, co są d o rz e k ł w s e n te n c ji w y r o k u , w o ­ b e c czeg o u s ta le n ie p r a w a z a w a r te w je g o u z a s a d n ie n iu n ie m a m o cy w ią ż ą c e j w in n y m p ro c e s ie 3. D la te g o te ż je ż e li w ' ta k ic h w y p a d k a c h p o w ó d z a s k a r ż y w y ­ r o k w części o d d a la ją c e j p o w ó d z tw o , to S ą d N a jw y ż sz y z re g u ły z m ie n ia go w ty m z a k r e s ie i o rz e k a n a p o d s ta w ie a r t. 3 k.p.c. co do is to ty s p r a w y (a rt. 386 k.p .c.). P o d s ta w ę p r a w n ą w s p r a w a c h o o d sz k o d o w a n ie za s k u tk i w y p a d k u s ta n o w i c z y n n ie d o z w o lo n y (a rt. 134 i n . k.z.). W ie rz y te ln o ś c i z ty t u łu n a p r a w ie n i a s z k o ­ d y p r z e d a w n ia j ą się w ta k ic h w y p a d k a c h z u p ły w e m l a t trz e c h , p rz y czy m te r m i n te n lic z y się od d n ia , w k tó r y m p o sz k o d o w a n y d o w ie d z ia ł się o sz k o d z ie i o o so ­ b ie o b o w ią z a n e j do o d s z k o d o w a n ia . W . k a ż d y m ra z ie w ie rz y te ln o ś ć p r z e d a w n ia s ię z u p ły w e m l a t d z ie s ię c iu od d n ia s p e łn ie n ia c z y n u w y rz ą d z a ją c e g o szk o d ę. G d y s z k o d a w y n ik ła ze z b ro d n i lu b w y s tę p k u , w ie rz y te ln o ś ć u le g a d z ie s ię c io le tn ie m u p r z e d a w n ie n i u , lic z ą c od d n ia p o p e łn ie n ia p r z e s tę p s tw a (a rt. 283 k.z.).

P o s z k o d o w a n y j e s t w ię c z a in te re s o w a n y w ty m , żeb y te r m in y te p rz e d łu ż y ć , i w ty m c e lu p o w n .e n on d o k o n a ć c z y n n o śc i p o w o d u ją c e j p r z e r w a n ie b ie g u p r z e ­ d a w n ie n ia . P o k a ż d y m b o w ie m p r z e r w a n iu p rz e d a w n ie n ie b ie g n ie n a n o w o ( a r t 112 § 1 p.o.p.c.), a je ś li n a s tą p iło to p rz e z w n ie s ie n ie p o z w u , to d o p ie ro o d c h w ili z a k o ń c z e n ia p o s tę p o w a n ia (a rt. 112 § 2 p.o.p.c.). N o w e p r z e d a w n ie n ie b ie g n ie p rz e z te n s a m o k re s , p rz e z ja k i m ia ło b ie c p w p rzed n ie, g d y ż je g o te r m in z a le ż y od r o d z a ju w ie rz y te ln o ś c i.

W y ją te k od te j z a s a d y j e s t p rz e w id z ia n y w a r t. 113 p.o.p.c., k tó r y s ta n o w i, że je ż e li p r z e d a w n ie n ie u leg ło p r z e r w a n iu w p o s tę p o w a n iu p rz e d s ą d e m , a w w y n i­ k u p o s tę p o w a n ia ro s z c z e n ie z o sta ło s tw ie rd z o n e ty tu łe m e g z e k u c y jn y m , to p r z e ­ d a w n ie n ie , k tó r e b ie g n ie n a n o w o , w y n o s i w k a ż d y m ra z ie d ziesięć la t.

O b o w ią z u ją c y p o p rz e d n io w te j m a t e r i i p rz e p is a r t. 287 k.z. s ta n o w ił, że b ie g t e r m i n u p rz e d a w n ie n ia w y n o si d w a d z ie ś c ia la t, je ż e li s tw ie rd z e n ie d łu g u n a s t ą ­ p iło p ra w o m o c n y m w y ro k ie m , p rz y czym św ia d c z e n ia o k re s o w e p ła t n e w p r z y ­ sz ło śc i u le g a ją k ró ts z e m u , bo p ię c io le tn ie m u p rz e d a w n ie n iu .

P r o j e k t k .c. z 1962 r . r e g u lu je tę k w e s tię p o d o b n ie , j a k c z y n ił to k o d e k s z o ­ b o w ią z a ń . M ia n o w ic ie j a k w y n ik a z a r t. 126 § 1, ro s z c z e n ie s tw ie r d z o n e p r a w o ­ m o c n y m o rz e c z e n ie m s ą d u p rz e d a w n ia się 7 u p ły w e m l a t d z ie s ię c iu , c h o c ia ż b y t e r m i n p r z e d a w n ie n ia ro s z c z e ń teg o ro d z a ju b y ł k ró ts z y . J e ż e li s tw ie rd z o n e w

t e n s p o s ó b ro s z c z e n ie o b e jm u je ś w ia d c z e n ie o k re s o w e , to ro s z c z e n ie ta k ie n a le ż n e w p rz y s z ło ś c i u le g a p r z e d a w n ie n iu tr z y le tn ie m u . T a k w ię c p r o j e k t k.c., p o d o b n i» j a k p o p r z e d n io k o d e k s z o b o w ią z a ń , u z a le ż n ia p rz e k s z ta łc e n ie się t e r m i n u p r z e d a w

N r 1 (73) O b r o ń c a a o b r o ń c a s p o ł e c z n y w p r z y s z ł y m k . p . k . 19

n ie n ia n a d z ie s ię c io le tn i (d a w n ie j d w u d z ie s to le tn i) od s tw ie r d z e n ia ro s z c z e n ia (d łu ­ gu) p ra w o m o c n y m o rz e c z e n ie m (w y ro k iem ).

A r ty k u ł 113 p.o.p.c. n a to m ia s t m ó w i o s tw ie rd z e n iu ro s z c z e n ia n ie p r a w o m o c ­ n y m o rz e c z e n ie m , lecz ty tu łe m e g z e k u c y jn y m . T y tu łe m e g z e k u c y jn y m z aś j e s t t y l ­ ko t a k i d o k u m e n t p u b lic z n y , k tó r y s tw ie rd z a is tn ie n ie , w o k re ś lo n y m ro z m ia r z e , ro s z c z e n ia w ie rz y c ie la o ra z o d p o w ia d a ją c y m u z a ra z e m o b o w ią z e k ś w ia d c z e n ia ze s tr o n y d łu ż n ik a . W y ro k u s t a la ją c y p ra w o s ta n o w i t y t u ł e g z e k u c y jn y je d y n ie co do k o sztó w p ro c e s u , g d y ż w p o z o s ta ły m z a k re s ie n ie s ta n o w i o n p o d s ta w y do w sz c z ę c ia e g z e k u c ji. N ie p o z o s ta je on je d n a k m .zd. b ez w p ły w u n a b ie g te r m i n u p r z e d a w n ie n ia . W y d a je się, że m o ż n a b ro n ić p o g lą d u , iż w y to c z e n ie p o w ó d z tw a n a p o d s ta w ie a rt. 3 k.p.c. j e s t c z y n n o śc ią p rz e d s ię w z ię tą w c e lu d o c h o d z e n ia ro s z c z e n ia p rz e d są d e m w ro z u m ie n iu a r t. 111 p k t 2 p.o.p.c., s k o r o w m y ś l u c h w a ły s k ła d u 7 s ę ­ d zió w S. N. z d n . 7.1.1961 r . I Co 29/606 n a w e t z ło ż e n ie w n io s k u o z w o ln ie n ie od k o sz tó w s ą d o w y c h p r z e r y w a b ie g p rz e d a w n ie n ia , je ż e li ty lk o tr e ś ć w n io s k u p o ­ z w a la n a s k o n k r e ty z o w a n ie ro s z c z e n ia i z id e n ty fik o w a n ie s tro n .

Z tr e ś c i w y r o k u u s ta la ją c e g o w y n ik a , że p o s z k o d o w a n y b ę d z ie m ó g ł w p r z y ­ szłości d o c h o d z ić o d s z k o d o w a n ia , je ś li się o k a ż e , że n p . w z w ią z k u z d o z n a n ą s z k o ­ d ą u tr a c ił z a ro b k i. D o p ie ro w ię c w ty m m o m e n c ie p o w s ta je ro s z c z e n ie o ś w ia d c z e ­ n ie. Z ty m te ż d n ie m ro z p o c z n ie się b ie g p r z e d a w n ie n ia , b o d o p ie ro w ó w c z a s u p r a w n io n y b ę d z ie m ó g ł ż ą d a ć z a s p o k o je n ia ro s z c z e n ia (a rt. 108 p.o.p.c.). K o n ­ s e k w e n tn ie w ię c c h y b a tr z e b a p rz y ją ć , że ro s z c z e n ie m a ją tk o w e p o s z k o d o w a n e g o p rz e d a w n i się w ta k im w y p a d k u z u p ły w e m l a t d z ie s ię c iu (a r t. 105 p.o.p.c.).

P o ru s z o n e z a g a d n ie n ie b ę d z ie a k tu a l n e ta k ż e p o w e jś c iu w ż y c ie p r o j e k t u k o d . p o stę p , cyw ., p o m im o że tr e ś ć a r t. 176 n ie j e s t z b ie ż n a z tr e ś c ią a r t . 3 k .p .c . P r o ­ b le m o w i te m u p o ś w ię c ił u w a g ę E. W e n g e re k w s w o im o b s z e r n y m a r t y k u le p t. „P o w ó d z tw o o u s t a le n i e ”7.

MIECZYSŁAW SIEWIERSKI

O b ro ń c a a obrońca społeczny w przyszłym k. p. k.

N ie z w y k le ż y w a i in te r e s u j ą c a d y s k u s ja n a d p r o je k te m k o d e k s u k a r n e g o w y k a ­ z a ła , j a k tr u d n o je s t o sią g n ą ć r o z w ią z a n ia k o d y f ik a c y jn e w p e łn i z a d o w a la ją c e o r a z ja k w ie lu s tu d ió w , p o p ra w e k i z m ia n w y m a g a ją w s z e lk ie p r o j e k ty le g i s l a c y j­ n e, z a n im u z y s k a ją o s ta te c z n e b rz m ie n ie . W sz y s tk ie te w y s iłk i p o w in n y b y ć p o d e j- m c w a n ; z a w c z a su , w m ia r ę m o żn o ści w ty c h s ta d ia c h , k tó r e p o p r z e d z a ją o p r a c o ­ w a n ie o sta te c z n e g o te k s tu . W d y s k u s ji p rz e p r o w a d z o n e j n a d p r o je k te m k .k . og ó ł n a sz e g o p r a w n ic t w a — p o p rz e z g ło sy k r y t y k i — w łą c z y ł się d o p ra c y tw ó rc z e j n a d ty m p r o je k te m i w y k a ­ z a ł z n a c z n ą je d n o m y ś ln o ś ć p o g lą d ó w . O b e c n ie o p in ia p ra w n ic z a o c z e k u je o p r a c o ­

• OSN zesz. 3/1962, poz. 79.