POWSZECHNA HISTORIA PRAWA - prawo rzeczowe (2)
dr Jan Halberda
PRAWO OD XIX WIEKU
SILNE PRAWO WŁASNOŚCI (ŚWIĘTE I
NIETYKALNE W CODE CIVIL, OSŁABIENIE NA PRZEŁOMIE XIX/XX W.)
POZYTYWNA LUB NEGATYWNA DEFINICJA PRAWA WŁASNOŚCI
WYRÓŻNIENIE POSIADANIA JAKO STANU FAKTYCZNEGO CHRONIONEGO PRAWEM WYRÓŻNIENIE OGRANICZONYCH PRAW
RZECZOWYCH
ROZWÓJ W XIX-XX WIEKU
CHARAKTER PRAWA WŁASNOŚCI –
• WSPÓŁWYSTĘPOWANIE WŁASNOŚCI FEUDALNEJ I ALODIALNEJ
(LANDRECHT, ABGB) VS.
• WYŁĄCZNOŚĆ WŁASNOŚCI ALODIALNEJ (CODE CIVIL, BGB, ZGB)
Feudum vs allodium
• 357. Jeżeli prawo do istoty rzeczy i prawo do pożytków z niej, połączonem jest w jednej i tej samej osobie,
natenczas prawo własności jest zupełnem i
niepodzielonem. Jeżeli zaś jednemu służy tylko prawo do istoty rzeczy, a drugiemu obok prawa do istoty
rzeczy służy wyłączne prawo do pożytków z niej, wtenczas prawo własności jest podzielonem i
względnie każdego z nich niezupełnem. Pierwszy zowie się głównym, a drugi użytkowym właścicielem.
• 358. Z powodu innych jakichkolwiek ograniczeń
własności z ustawy lub woli właściciela wynikających, własność nie przestaje być zupełną.
ROZWÓJ W XIX-XX WIEKU
DEFINIOWANIE PRAWA WŁASNOŚCI –
• DEFINICJA
POZYTYWNA
(LANDRECHT, ABGB) VS.
• DEFINICJA
NEGATYWNA
(CODE CIVIL, BGB, ZGB)
Pozytywna czy negatywna?
• ABGB §362. Na zasadzie prawa wolnego rozrządzania swoją
własnością, może w ogólności
właściciel zupełny, używać rzeczy swojej według upodobania, lub też zupełnie jej nie używać; może ją
zniszczyć; w całości lub w części na drugiego przenieść; albo też
bezwarunkowo zrzec się jej czyli onęż opuścić.
Pozytywna czy negatywna?
• KN Art. 544. Własność, iest to prawo używania, i
rozrządzania rzeczami, w
sposobie nayrozciągleyszym, byleby w używaniu nic takiego nie czynić, cokolwiek
zabronione iest prawami, albo urządzeniami.
Pozytywna czy negatywna?
• BGB §903. Właściciel rzeczy może postąpić z rzeczą wedle swego upodobania i wyłączyć innych od wszelkiego na nią oddziaływania, o ile nie sprzeciwiają się temu ustawa lub prawa osób trzecich.
ROZWÓJ W XIX-XX WIEKU
MOC PRAWA WŁASNOŚCI –
• SILNE (CODE CIVIL, ABGB) VS.
• OSŁABIONE (BGB, ZGB, NOWELE DO ABGB, SĄDY FRANCUSKIE, KONSTYTUCJA RFN 1949)
Jaka własność? Silna czy osłabiona
• „WŁASNOŚĆ ZOBOWIĄZUJE. UŻYWANIE WŁASNOŚCI WINNO ZARAZEM SŁUŻYĆ DOBRU OGÓLNEMU”
• KTO TO POWIEDZIAŁ?? NIE, NIE ONI…
Jaka własność? Silna czy osłabiona
• „WŁASNOŚĆ ZOBOWIĄZUJE. UŻYWANIE WŁASNOŚCI WINNO ZARAZEM SŁUŻYĆ DOBRU OGÓLNEMU”
• TO FRAGMENT KONSTYTUCJI RFN Z 1949 R.
Jaka własność? Silna czy osłabiona
• Art. 544. Własność, iest to prawo używania, i rozrządzania rzeczami, w sposobie
nayrozciągleyszym, byleby w używaniu nic takiego nie czynić, cokolwiek zabronione iest prawami,
albo urządzeniami.
• §903. Właściciel rzeczy może postąpić z rzeczą wedle swego upodobania i wyłączyć innych od wszelkiego na nią oddziaływania, o ile nie
sprzeciwiają się temu ustawa lub prawa osób trzecich.
ROZWÓJ W XIX-XX WIEKU
MOC PRAWA WŁASNOŚCI –
DOKTRYNY II POŁOWY XIX W. :
„EWOLUCYJNE”
• NAUKA SPOŁECZNA KOŚCIOŁA (LEON XIII),
• SOLIDARYZM SPOŁECZNY (LEON DUGUIT),
„REWOLUCYJNE”
• SOCJALIZM,
MARKSIZM, ANARCHIZM
Zakaz szykany
• 905. Prawo właściciela gruntu rozciąga się na przestrzeń ponad powierzchnią i na ziemię
pod powierzchnią. Właściciel nie może jednak zabraniać oddziaływań, przedsiębranych na
takiej wysokości lub w takiej głębokości, iż nie ma w tem interesu, aby je wykluczono.
