ZE SZ YT Y NAUK. VE pOLIT EC HN IK I ŚL ĄSKIEJ Seria: A U T O M A T Y K A z. 63
________ 1982 Nr kol. 735
Klemens WRÓB LE WS KI , Anna J U R E C K A , Ryszard KRAWCZYŃSKI Politechnika W a rs za ws ka
Instytut Or ga ni za cj i Zarz ąd za ni a
WYNIKI BADAŃ NAD Z A S T O S O W A N I E M R E G U Ł PRIORYTETU DO ST ER OW AN IA PR ZE BI EG IE M PRODUKCJI
S t r o s z c z e n i e . W referacie przeds ta wi on o cel i założenia programu badań skuteczności za st os ow an ia reguł priorytetu, ch ar ak te ry st yk ę komórki produkcyjnej będęcej obiektem badań, za pr ez en to wa no wy niki badań 1 w y t y p o w a n o na js ku te cz ni ej sz e reguły priorytetu oraz p r z e d st aw io no ideowy schemat algo ry tm u planowania ob ciężeń stanowisk o p e
racjami z w y k o r z y s t a n i e m reguł priorytetu.
N i ni ej sz y referat stanowi kontynuację pr ob le ma ty ki zaprezentowanej na II Krajowej K o n f er en cj i A u t o m a ty za cj i Dy sk re tn yc h Pr oc es ów Pr zemysłowych w roferacie pt, "Zastosowanie reguł priorytetu do sterowania d y s k re tn ym i procesami p r o d u k c y j n y m i " , w którym przeds ta wi on o na st ęp uj ęc o zagadnienia:
- de fi ni cj e pojęć podstawowych, - klasyfikację reguł priorytetu, - model pracy komórki p r o d u k c y j n e j ,
- algo ry tm symulacyjny, służęcy do badania wp ły wu po sz cz eg ól ny ch reguł pr io ry te tu na wa rt oś ci k r yt er ió w oceny prac y komórki produkcyjnej.
Re guły pr io ry te tu aę pewnymi regułami decyzyjnymi, umoż li wi aj ęc ym i u s talanie kolejności w y ko na ni a operacji w y r o b ó w na po sz cz eg ól ny ch s t an ow is
kach roboczych w komórce produkcyjnej. Mogę one byc stosowane wszędzie tam, gdzie tworzę się kolejki w y r o b ó w przed st an owiskami i na le ży podjęć decyzję, który z wy ro bó w poddać obróbce w pierwszej kolejności. Sytuacje takie zdarzaję się najczęściej w komórkach o J e d n o s t k o w y m , mało- lub rred- nios er yj ny m typie produkcji. Przez zast os ow an ie reguł priorytetu można osięgnęć lepsze w y ni ki pracy komórek produk cy jn yc h w świetle przyję ty ch k r yt er ió w oceny.
Badania reguł priorytetu miały na celu określ en ie sk utków stosowania różnych reguł do sterowania prze bi eg ie m produkcji z punktu wi dz en ia o k r e ślonych kr yt er ió w i ustalenie na js ku te c z n i e j s z y c h reguł spośród badanego zbioru.
W literaturze, dla ocen y ef ek tó w zastosowania reguł priorytetu, p o r ó w nywania sk ut ec zn oś ci ich dzia ła ni a między sobę oraz doboru reguł do o k r e ślonych w a r u n k ó w pracy komórki produkcyjnej stosowano rą najczęściej na- stęoujęce kryteria:
204 K. Wróblewski. A. Jurecką, R. Krawczyński
- do tr z y m y w a n i e dy re kt y w n y c h te rm in ów za ko ńc ze ni a zadań, - mi ni malizacja cykli pr od uk cy jn yc h zadań,
- minima li za cj a objętości prac w komórce produkcyjnej,
- ma ks ym al iz ac ja w y k o r z ys ta ni a funduszu czasu stanowisk roboczych, - m a k s ym al iz ac ja w y k o r z ys ta ni a funduszu czaou pracowników.
Każde z powyżs zy ch kr yt er ió w może być c h a r a k te ry zo wa ne odpowiednimi miernikami.
Badania pr ze pr ow ad zo ne przez au to ró w wy ka za ł y , " ż e naji st ot ni ej sz e do oceny w p ł y w u dzia ła ni a reguł priorytetu na ef ek ty pracy komórki produk- cyjnej sę trzy pierwsze spośród w y m i e n i o n y c h kryteriów. W badaniach z a s t os ow an o model u w z g lę dn ia ją cy rzeczywiste wa ru nk i pracy komórek p r o d u k cyjnych, tzn. awaryj no ść pracy stanowisk, absencję pracowników, braki o- p r z y r z ę d o w a n i a , rzeczywiste cz as y operacji, rzeczywiste terminy przybyć zada ń do komórki produkcyjnej, dyrektywne terminy za ko ńc ze ni a zada ń itp.
Przedmiotem badań były pr o c e s y pr od uk cy jn e realizowane w Wydziale M e c h a nicznym jednego z p r z e d s ię bi or st w przemysłu maszynowego. Podstawowe dane c h a r a k te ry zu ję ce w s p o m n i a n y wy dz ia ł podano w tablicy 1.
Tablica 1 Ch ar ak te ry st yk ę badanego W y d z i a ł u M e c h a n ic zn eg o
Lp. Nazwa parametru Wa rt oś ć (stan)
i --- ■ “ - " 2 ■" '■ ".... ' - 3
1 St op ie ń komerkl Komórka pr od uk cy jn a XX stopnie
2 Liczba stanowisk 268
3 Liczba gniazd 8
4 Liczba grup stanowisk
wz aj e m n i e zamiennych 23
5 S t ru kt ur a produkcyjne
gniazd T e c h no lo gi cz na
6 Śr ednia liczba zadań
(operacji) w y ko ny wa ny ch 9 0 0* 11 00 (4200)/mie»i*c 7 średnia liczba operacji
pr zy pe da ję cy ch na zadBnie 12 (min 1, mex 20) 8 Planowane średnie obcię-
żonie stanowisk 6 5 %
9 Długość okresu p l a n i s
tycznego 1 raiesięc
10 Podo bi eń st wo procesów
t e chnologicznych Różne kolejności te chnologiczne 11 S p oś ób na pływu zadań do
komórki
Na poczętku i w trakcie okresu p l a
n i st ycznego
W y ni ki badań nad z a s t o s ow an ie m reguł priorytetu. 205
cd. tablicy 1
1 2
_ --- ... .. -- 3
12 Sp os ób spływu zsdań z ko
mórki Na koniec ckresu planistycznego
13 Przyczyny ni edostępności stanowisk
Awarie
Remonty i przeglądy planowe Ab se nc je pr ac owników
Braki op rzyrządowania 14 W i e l o s t r um ie ni ow ość Nie występuje
15 Zamien no ść między grupami
stanowisk Występuje
16 Braki N o rm at yw ny ws ka źn ik braków
17 Op eracja poza te ch no lo gi cz ne No rm at yw y
B a daniom poddano ponad 60 reguł priorytetu, przy czym dla niektórych reguł badania powtorzono w i e l o k r o t n i e , zmieniając wartości ws pó łc z y n n i k ó w wagowych. Badania Do le ga ły na symulowaniu w komórce produkcyjnej procesu p r od uk cy jn eg o zadań zaplan ow an yc h do wykonania w ciągu okresu p l an is ty cz
nego. Kolejność wyko na ni a operacji na et an ow ia ka ch była ustalana za p o m o cą badanych reguł priorytetu. W każdym przebiegu sy mu la cy jn ym etotowano inną regułę 1 obliczano wa rtości mier ni kó w oceny pracy k o m ó r k i , które s t a
no wi ły podstawę do w y ci ąg ni ęc ia w n io sk ów odnośnie do skuteczności d z i a ł a nia po sz cz eg ól ny ch reguł priorytetu. Dysponowano również w a r t oś ci am i w s p o mnia ny ch m i er ni kó w oceny pracy komórki produkcyjnej dla rzeczywistego prze
biegu procesu produk cy jn eg o w badanym wydziale, tzn. zarejestrowano w s z y s t kie istotne z punktu wi dz en ia prowadzonych badań zdarzenia, które miały miejsce podczas realizacji zaplan ow an eg o zbioru zadań w badanym obiekcie i na tej podstawie obliczono wartości mi er ni kó w oceny.
Badania potw ie rd zi ły celowość stosowania reguł priory te tu do s t er ow a
nia prze bi eg ie m procesu pr odukcyjnego w komórce produkcyjnej. Uzyskane w y niki dla wi ęk sz oś ci badanych reguł priorytetu były korzystniejsze niż w y niki obliczone dla przebiegu rzeczywistego, podczas którego kolejność w y konania operacji ustalana była w oparciu o intuicję 1 doświa dc ze ni e pla- nisty. %
Dak wy ka za ły badania. Jednym z na ji st otniejszych parame tr ów c h a r ak te
ryzujących warunki pracy komórki produkcyjnej i wp ły w a j ą c y m na sk ut ec z
ność działania reguł priorytetu Je9t sposób napływu zadań do komórki. W badaniach rozróżniono dwa sposoby napływu zadań: "otwarty", który ch ar ak
teryzuje się bieżącym napły -m zadar w okrasie pl an istycznym i "zamknię
ty", w którym wszystkie zao. 3 s f nane i do stęone do wyko na ni a na oo- czątku okresu planistyczne
Wyniki badań, za równo d amk .tego. Jak i otwartego zbioru zadań, potw ie rd zi ły istnienie na st ępującego związku między niektórymi m i er ni ka
mi:
206 K. Wr ób le ws ki , A. Ourecka . K. Krawczyński
C « = L + a - r = ^ - = ę - Ń( O ,T) - i(5(0,T) + mD),
g 7» A
n gdzie :
C - średni cykl prod uk cy jn y zbioru za da ń ( m i e r n i k ) ,
L - średnie o d ch yl en ie od dy re kt y w n y c h te rminów zakończenia zadań ( m i e r n i k ) ,
9 - średni d y re kt yw ny termin zako ńc ze ni a badań,
r - środnl termin przy by ci a zadań do komórki p r o d u k c y j n e j ,
V - średni ws ka źn ik w y dł uż en ia cykli pr od uk cy jn yc h zb io ru zadań ( m i e r n i k ) ,
C n - średni n o r m a t y w n y cykl p r o d uk cy jn y zbioru zedań, A - intensywność na pływu zadań do komórki p r o d u k c y j n e j ,
R(0,T) - średnie liczba zadań pr ze by wa ją cy ch w komórce produkcyjnej w okresie p l a n i s ty cz ny m < 0 , T > (miernik),
(5(0,Tl - średnia liczba zadań ocze ku ją cy ch w kole jk ac h przed s t a n o w i s kami w okresie pl an is ty cz ny m < 0 , T > (miernik),
m - liczba st an ow is k roboczych w komórce produkcyjnej,
D - średni ws ka źn ik wy ko r z y s t a n i a funduszu c z a s ó w stanowisk ro bo
czych.
Z a le żn oś ć powyższa świadczy, żo reguły pr io ry te tu m i n i ma li zu ją ce śr ed
ni cykl p r o d uk cy jn y zbioru zadań m i ni ma li zu ją również w mn ie j s z y m lub w i ę kszym st opniu pozostałe zw iązane z nim m i er ni ki (jak i odwrotnie). Zatem znając w p ł y w reguł priory te tu na jeden z po wy żs zy ch mi er n i k ó w można w n i o skować o za ch ow an iu się de ny ch reguł w st osunku do po zo st ał yc h mi er ni kó w.>
Ilustrację w s p o m n i a n y c h zależności pr ze d s t a w i o n o na rysunku 1,
W w y ni ku p r ze pr ow ad zo ny ch badań w y s a l a k c j o n o w a n o reguły, które dawały n a j k or zy st ni ej sz e rezultaty z punktu w i d z e n i a o k r e śl on yc h kr yt e r i ó w i ich mierników. Pr ze pr ow ad zo no również ocenę wl e l o k r y t e r i a l n ę d z ia ła ni e reguł, adaptując do tego celu me to dą taksonomicznej miar y rozwoju W tabl i
cach 2 1 3 z a mi es zc zo no pr zy kł ad ow e w y n i k i badań. W tablicy 2 zestawiono formalne za pi sy na js ku te c z n i e j s z y c h reguł priorytetu, stosując n a s t ę p u j ą ce oznaczenie:
A - zb i ó r operacji o c z e ku ją cy ch przed s t a n o w i s k i e m ,
b - w a rt oś ć stała wi ęk sz a od n a jd łu żs ze go czas u z rompetrywomego z b i o ru oper ac ji w y k o n y w a n y c h w komórce produkcyjnej,
d^^ - d y re kt yw ny termin za ko ńczenia zadania i, e - w s p ó ł c z y n n i k wagowy,
g A - liczbę op eracji zadania i, i - Indeks zadania,
J - numer rozważanej oper ac ji zadania.
Wyniki badań na d, z a s t o s o w a n i e m reguł priorytetu.. 207
o t u a r t y jr U d f jo t Á n '
— — a o m in tę iy z b ió r » o d m i
Rys. 1. Z a l e ż n o ś ć mi ęd zy średnim -cyklem p r od uk cy jn ym zbioru zadań i śred
nim o d c h y l e n i e m od dy re kt y w n y c h term in ów za ko ńc ze ni a za d a ń ( a ) , średnim w s k a ź n i k i e m w y d ł u ż e n i a cykli p r o d u k cy jn yc h zada ń ( b ) , średnią liczba z a dań w komórce produkcyjnej ( c ) , średnię liczbą zada ń o c ze ku ją cy ch w ko
lejkach przed stenowiekami (d)
N^j(t) - liczba operacji ocze ku ją cy ch w kolejce zawierającej o p e r a cję j za dania 1 w chwili t,
N ^ ^ i t ) - liczba op eracji oc ze ku j ą c y c h przed st anowiskiem, d o k t ó r e g o ' prze jd zi e za da ni e i po w y ko na ni u o p er ac ji J no ro zw aż an ym stanowisku. Dla ostatniej oparścji zadania
n1 - liczba zadań,
P T _.(t) X v3 - w s k a ź n i k p r io ry te tu operacji 0 ze dania I posiadającej- priorytetu w chwili t,
t - czas bieżący,
t|j - czas op er ac ji J zadanie i,
tp z 1j - «z es pr z y g o t o w a w c z o - z a k o ń e z e n i o w y operacji J zadania i, U - wa r t o ś ć stała mająca na celu p r z y sp ie sz en ie w y ko na ni a o k r e
ślonej grupy zadań, u - ws pó łc z y n n i k wagowy,
w ^ - estas oc ze ki wa ni a op eracji J zadania i przed s t a n o w i s kiem.
Zest aw ie ni e formalnych z a pi só w n a j s ku te ez ni ej sz ych reguł priorytetu
Tablice 2
S y mb ol kl a s y f i kacyjny
Nazwa reguły priorytetu Zapis modelu reguły priorytetu
T "
1.1.1 Reguła priorytetu dla na jk rótszego czasu operacji
1.1.2 Reguła priory te tu dla n a jd łu żs ze
go czasu operacji
1.6.1 Reguła priory te tu dla elnimalnaj dł ugości następnej kolejki
2.1. 3 Reguła priorytetu dla na jd łuższego czasu w y ko na ni a operacji
2.1.4 Reguła pr io ry te tu dla n a j m n i e j szej pozostałej stanowlsko- ehłonn eś ci zadania
2.1. 6 Reguła pr io ry te tu dla n a j w i ę k szej pozostałej stanowisko- chłonności bez rozważęnej o p e
racji
2. 1. 7 Reguła pr io ry te tu dla n a j m n i e j szej e*łkewitej stanowisko- ch ło nc oś ci zadania
2.1.11 Reguła priorytetu dla n a j mn ie js ze go stosunku czasu ope
racji do całkowitej stanowisko- chłonn oś ci zadania
P T (t ) = min 10 ( i . j > A P T-(t) = ain
(i.j)sA P (t) = min
13 (i.j)«A
Z ij(t)
2 i j (t) “ ‘ ' U ,j(t) = N 1J + 1 (t)J
i . j )€ A^ i-1
(tl = - ( t p z i;) + ti J )|
P T-(t) * min
13 (i,j)eA
pt-,(0 “ "i*0 13 ( i , j)eA
P T_(t) = min 13 (i , j )® A
P T n (t) = min
13 (i,j)*A
■1J
2 i j (°
• U
ij
g i
2
« ui-J
g i ,
2 }
1-j+l )
s i
1-1 ' u
i=i
i ■ ■ ’ " ... 1 2 ... ...
2.1.12 Reguł* pr io ry te tu dla mi ni ma ln eg o st osunku czasu operacji do ważonej pozostałej st an ow is ko ch ło nn oic i zadania
2.1.13 Reguła priorytet:, dla minimalnej sumy w a ż o ne go czasu operacji i wa- żon«J st an ow is ko ch ło nn ośc i w n a stępnej kolejce
p i o (t)
2.1.17 Reguła priorytetu dla mi ni malnego st osunku sumy czasu operacji i s t an ow is ko ch ło nn ośc i w następnej kolejce do ważo ne go czasu n a s t ę p nej operacji
p i 3 (t)
2.2.7 Reguła priorytetu dla minimalnego w a ż o ne go dy na mi c z n e g o zapasu cz a
su zadania i w a ż o ne go czasu ocze- k iwania
PI 3 (t>
2.2.19 Reguła or io ry te tu dla minimalnego st osunku d y na mi cz ne go zapasu c z a
su zadania bez czasu oczekiwania do liczby po zo st ał yc h do w y k o n a nia operacji
P I 3 (t)
2.2.21 Reguła oriory te tu dla minimalnej sumy w a ż o n e g o czasu operacji i w a żo ne go stosunku d y na mi cz ne go za- oasu czasu zadania do ważonej liczby po zo st ał yc h do wy ko na ni a operacji zadania
P I 3 (t)
cd. tablicy
min (l.'j)6A
« min (i ,J )e a
\ l «j
u =■ 0.5
ii/
, u=u.25
min
(i,j)«A
- " ‘c
U ij + l'y !!
u-0.5 v = 0 . 5
min (i,j)«A
’ i M i
z i j (t) = d x - t - > i r - 2 t ii-v2 / ,ii i=j+i i=j
•«0.5, u=l. v»0.5
min (i.j)eA
_ X
łi-t- S (til+ w i l ł ' z i j ( t ' J i l
min
(i.j)eA ij
1-.1 u« 0.9 v = l
f/yniki badaiinad za»to»owaniei«regułpriorytetu...?09
1 2
3.2.4 Reguła pr io ry te tu dla najk ró ta zo go czasu op eracji w obrębie dwóch grup
dy n a m i c z n e g o zapasu czasu zadania p 10<*>
3.2.5 Reguła oriorytetu dla najk ró ts ze go czasu operacji w obrębia dwóch grup zm od y f i k o w a n e g o d y na mi cz ne go
■apasu czasu zadania
3.3.1 Reguła pr io ry te tu dla na jd łuższego czasu op er ac ji lub najk ró ts ze go czasu op eracji z ograni cz en ie m liczby op eracji w kolejce
P I 0 ^
3.3.2 Reguła pr io ry te tu dla najk ró ts ze go czasu oo eracji z ograni cz en ie m
dł ug oś ci następnej kolejki P I3<*>
3.3.5 ..’eguła pr io ry te tu dla minimalnej różnicy w a żo ne go czasu operacji i w a ż o ne go czasu nastęonej o p e
racji zadania
PI 3 (t)
3.5.3 Reguła priory te tu dla pierwszej
po ło wy liczby operacji zadania PI 0 (t)
cd. tablicy 2
min (i.j)sA
1
1 =J
t 1;) + 100 jeśli d *11 >
min (i.j)«A
min (i.j)eA
min (i,j)«A
min
<i-j)?A
min (i.j)«A
2 i j ( t }'
2 i j (t)
jeśli d
*ij+ 100 j ośli d , - t - ^ t ..-U >
1 l-j - t tJ ' jeśli N 4 j (t) < N
t iJ jośli N ± J ( t ) > N
*ij N lJ + i ( t ) < N ti J + 100 jeśli N i J + 1 (t) > N u t i j - ( l - u ) t iJ+l dl» J < 9 i u t ij- (l -u )b dla J =
0 dla g^-j + 1 ^
Z ij(t) ' g
1 dla + ^ ^ 5””
Wy niki badań nad z a s t o s ow an ie m reguł priorytetu. 211
Tablica 3 Z e s t aw ie ni e na js ku te c z n i e j s z y c h r e ç u ’ priorytetu
w w a r u n k a c h z a m k ni ęt eg o i o t wa rt eg o zbioru zadań
dla każdego przypadku podano symbole dwuch n a js ku te cz ni ej sz ych rccuł
Kr yt er ia i mi erniki
Reguły oriorytetu dla zam
zbioru
<niętego
zadań dla otwartego zbioru zadań
I. D o t r z y m y w a n i e dy re kt y w n y c h terminów zako ńc ze ni a zadań 1. Ud zi ał zada ń op óź ni on yc h 2. śr e d n i e op óź ni en ie zadań 3. śrorinie od ch yl en ie od d y
rektywnych te rminów
2. 1.7 2.1.13 3.5.3 2.1.4
1.1.1 2.1.7 3.2.4 1.1.1
3.3.2 2.2.7 2.2.19 3.3.5
2.2.21 2.2.19 3.3.5 3.2.5 II. M i n i m a l i z a c j a cykli p r o d u k
c y jn yc h zadań
1. średni cykl prod uk cy jn y zbioru zadań
2. W a r i a n c j a cykli p r o d u k c y j nych zadań
3. Wa ri a n c j a w s k a ź n i k ó w w y d ł u żenia cykli p r o d u k cy jn yc h zadań
4. M a k s y m a l n y cykl pr od uk cy jn y ze zb io ru zadań
2.1.11 2.1.4 2.1.6
2.1.7 3.2.4
3.3.5 1.1. 1 3.5.3
2.1.4 2.1.11
3.2.5 3.3.5 3.3.5
2.1.7 2.2.19
2.2.21 3.2.5 2.2.21
2.1.4
2.2.21 III. M i n i m a l i z a c j a objętości
prac w komórce
1. śr ednia liczba zadań p r z e by wa ją cy ch w komórce
2, śr ed ni a s t s n o w i s ko ch ło nn ość oper ac ji oc ze ku j ą c y c h w k o lejkach przed stan ow is ka mi
2. 1.4 2.1.4
1.1.2
2. 1,7 1.1. 1 /
2.1.3
2.1.7 3.3.5
1.6.1
3.3.5 3.2.5
2 . 1. 17 IV. D o t r z y m y w a n i e d y re kt yw ny ch
t e rm in ów za ko ńc ze ni a zadań i i m i n i m a li za cj a cykli p r o
d u k c y j n y c h zadań I+II 2.1.7 2.1.12 3.3. 5 2.2.21 V, Do tr z y m y w a n i e d y re kt yw ny ch
t e r m in ów za ko ńc ze ni a zadań i m i n i m a li za cj a objętości
prac w ko mó rc e I+III 2.1.4 2.1.7 2.2.19 3.3.1
VI. Mi ni m a l i z a c j a cykli p r o
d u k c y j n y c h zadań i m i n i m a lizacja- ob ję to śc i prac w
komórce II+III 2.1.4 2.1.7 2. 1.7 3.3.5
VII. Do tr z y m y w a n i e d y r e k t y w nych terminów, m i n i m a l i z a cja cykli pr od ukcyjnych za da ń i m i ni ma li za cj a o b jętości prac w komórce
I+II+III 2.1.7 2.1.12 3.3.1 3.3.2
212 K. Wr ób le ws ki . A. Ju recka. R. Krawczyński
r
( t ' sumo s t an ow is ko ch ło nn ośc i ooeracji oc ze ku j ą c y c h w kolej-C r przed s t a n o w i s k : e m,■do którego orzejdzie zaurnie i po w y ko na ni u operacji j , czyli dla wy ko n a n i a operacji .; + l,
¡'•la ostatniej ooerar •; J zadania Y ij + i ' t ' “ Ł’>
w s ka źn ik oriorytetu operacji j zadanie j w chwili t.
n .• i
t ^ - dy na mi cz ny zapas czasu zadania i.
1-j
VI tablicy 3 zostawiono n a j s ku te cz ni ej sz e r e gu ły or io r y t e t u w w-orunksch zamk ni ęt eg o i otwa rt eg o zbioru zadań w z a le żn oś ci od pr zy ję ty ch kryteriów i mi er ni kó w oceny skut ec zn oś ci d z ia ła ni a reguł wg w y n i k ó w badpr autorów.
.'.’eguiy oriorytetu nożna w y k o r z y s t a ć w systemach sterowania wewretrz- kom- rk ow eg o do oode jm ow an ia obie kt yw ny ch decyzji dotyczących ustalania k o lejności wy k o n a n i a operacji na s t an ow is ka ch z ounktu w i d z en ia realizacji ok re śl on yc h celów. Mo gę one być stosowane zarewno w sy st em ac h w s p o m a g a nych e l ek tr on ic zn ą techniką obliczeniową, jak i w syst em ac h tradycyjnych.
Istnieje grupa reguł na t y l e 'p r o s t y c h . że może je st osować mi st rz lub roz
dzielca w komórce p r o d u k c y j n e j , d y s p on uj ąc y prostymi środkami o r g a ni za
cyjno-tech ni cz ny mi, Do takich 'oguł na le ży no. reguła pr io ry te tu fila n a j
k r ót sz eg o czosu operacji. Są również r e gu ły oriorytetu, kt órych s t os ow a
nie jest możliwe tylko w pr zy pa dk u dy sp on o w a n i a bardzo sz cz eg ół ow ym i in
formacjami o stanie za aw an so wa ni a orsc w całej komórce produkcyjnej i w y maga zastosowania n o wo cz es ny ch śr od kó w tech ni cz ny ch do zbierania, p r z e chowyw an ia i pr ze twarzania informacji.
Planow an ie ob ciążeń stanowisk roboczych ooerac ia mi z w y k o rz ys ta ni em repu! priory te tu może pr ze bi eg ać zcodnia z algorytmem. kt ór eg o schemat id e o w y pr ze d s t a w i o n o na rysunku 2. Do budowy al go r y t m u z a ł o ż o n o istnienie n a s t ę p uj ąc yc h z b i o r ó w informacji, któro mo gą w y s t ę p o w a ć w różnej oostaci i mieć różną stru kt ur ę w e w n ę t r z n ą w z a le żn oś ci od ko nk r e t n y c h warunkćsv:
1. Zb i ó r inform ac ji o zada ni ac h zawi er aj ąc y dane o w s z y s t k i c h zada
niach z n aj du ją cy ch się w trakcie wy ko n y w a n i a w komórce pr od uk cy jn ej oraz o zadaniach, które zo st ał y z a o l an ow an e do w y k o n a n i a w d a n y m ok resie ola- nistyczn-u. pnns te do tyczą n u m e r ó w z a d a ń . term in ów przybycia do komórki, uy re kt y w n y c h terminów zakończenia, pi lności zadarj. n u m e r ó w op eracji w pro
cesie t e c h n o i o o i c z n y m , c z a s ó w operacji, c z a s ó w p r zy oo to wa wc zo -z ako ńc ze - m o w y c h , typów stanowisk, liczebności nartii or pń ukcyJnej , n u m e r ó w op r z y rządow an ie szec -■ nlnogo.
2. Zbiór informacti o s t an ow is ka ch i ich stonach za wi e r a j ą c y dane d o tyczące t y ó w stanowisk, po ró wn yw al ne j w y d a j n o ś c i stanowisk zamiennych, dosr o- • 'i stanowisk, z s y n - c i stanowisk, ni es pr aw no , ci. st a n o w i s k , licz- oy oczok.. ■ ..n ■ •-z s,: stan ow is ka mi operacji zauan.
\
Hy«.2.Se►»•■etltfeowegoaljorytauplanowaniaobel»iertatanawlekaperaejeeiz iryfcorzyo*o*looroęułpriorytetu
Wyniki iwdań nad zasttr-o- aninn reguł priorytetu. 213
3. Zoiór informacji o a k tu al ny m orzabiegu or ocesuw pr od uk cy jn yc h z a dań. Informacje te okreelf.jp takie stany zadań jak oc ze kiwanie zadania w kolejce, wyko ny wa ni e zadania na stanowisku, w y k o ny wa ni e zadania w ramach kooperacji w innej komórce, oc ze ki wa ni e zadania na o p rz yr zą do wa ni e s p e cjalne , termin przybycia zadania do stanowisko, termin rozpoczęcia w y k o nywania zadania na stanowisku, termin zakończenia w y ko na ni a zadania.
4. 2b i ó r informacji o pr ac ow ni ka ch zawi er aj ąc y dane o ich k w a l i f i k a cjach i obecności w orecy.
5. Zbiór modeli reguł priory te tu za wi er aj ąc y proc ed ur y obliczania w s ka źn ik ów priorytetu recui.
Poza przyję ty mi wyżej zbiorami założono również, że :
- de cyzję o wy bo rz e kolejnej operacji do w y ko na ni a na stanow is ku spośród ocze ku ją cy ch w kolejce podejmuje się w momencie, gdy na st an ow is ku za
kończono up rz ed ni o w y ko ny wa ną pracę i Jest ono wolne i sorawne,
- operacje Z 8 d a ń pilnych, czyli posiadających be zw zg lę dn y priorytet orzy- dz ie la ne są do wyko na ni a w pierwszej kolejności wg odrębnie ustalo ny ch zesac ,
- operacje, których wy ko n y w a n i e zostało przerwane ne danym stanowisku prze ka zy wa na są do stanow is ka zamiennego, jeśli takie istnieje. Deśli takiego stanowiska nie ma lub jest niedostępne, to operacje oczekują przed dany m stan ow is ki em do momentu usun ie ci e swarii,
- oblicz an ie w s k a ź n i k ó w priorytetu Drzy zast os ow an iu st at ycznych reguł priorytetu dokony wa ne jest bezp oś re dn io no przybyciu zadania do komórki produkcyjnej , natomiast przy za st osowaniu dy na mi c z n y c h raguł p r i o r y t e tu - do ko ny wa ne Jest ka żd or az ow o przed podjęciem d e cy zj i o wy bo rz e ko
lejnej operacji do wykonania,
- zakłada się bieżącą aktu al iz ac ję w s z y s t k i c h zbiorów informacji.
.
’• XFu nk cj on ow an ie algorytmu odbywa się w pięciu n a st ęp uj ąc yc h etapach:
1. Dobór reguły priorytetu.
2. R e j e st ra cj a zd arzeń in ic jujących przydział op eracji do stanowisk.
3. A n al iz a d o s t ęp no śc i stanowisk.
4. W y b ó r operacji do wy ko na ni a i p r zy dz ia ł do etanowiske.
5. S p r a wd ze ni e ak tu al no śc i st os ow an eg o kryt er iu m oceny skut ec zn oś ci dzia ła ni a reguły.
Przeds ta wi on y w referacie algo ry tm id eo wy sterowania ko le jn oś ci ą w y k o nania op eracji z wy ko rz y s t a n i e m recuł p r io ry te tu oraz wyniki p r z e p r o w a dz onych badan nad skutecznością działania reguł priorytetu roga stanowić podstawę do p r oj ek to wa ni a systemów sterowanie w e w n ą t r z k o m ó r k o w e g o dla k o mórek pr od uk cy jn yc h char ak te ry zu ją cy ch sio dysk re tn ym i procesami p r o d u k cyjnymi, a więc no. w wa ru n k a c h or ze d s l ę o : o r s t w orzemysłu elek tr om es zy no - wego.
LITERATURA
[ lj Eilon S. , Cotterill 0.3,: A Modi fi ed SI Rulo in 3ob Shoo Schedulinq.
The In ternational Dournal of Production Research. 6, i. 19?:'.
I" 1*1 Duracka A., Krawczyński H. , Wr ób le ws ki K.3.: Badanie moceii reguł priorytetu oraz w a r u nk ów ich zastosowania do ustalania przydziału o p e
racji do stanowisk roboczych. Op ra co wa ni a Instytutu Orga ni za cj i Z a rządzania Politechniki W a r s z a w s k i e j , 1979.
T 3l LeGrande E. : The L'evelopnent of a Factcry S i mu le ti on Usinc Actual Ooo- ratino Oata. Management Technolooy. 3, 1, 1963.
T zl Durecka A., Kasprzak S . , Krawczyński R . : Z a st os ow an ie roguł p r i o r y t e tu do sterowania dy sk retnyni procesami produkcyjnymi. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Automatyka. Z. 64. Gl iwice 1980.
j ól Pluta W . : Wi el ow y m i a r o w a analiza porównawcze w badaniach ek on o m i c z nych. Wars za wa PWE, 1977.
Recenzent: Prof, dr hao. inż. An to ni NIEOERLIŃSKI
)
W p ł y nę ło do Re dakcji 1 5 . 0 5 . 19P2 r.
PE3y;ifcTAÏU 11CCJEEjlOBAHHil HAA IIPffiiEHEHliEU HPABHJI HPHOPHTETA AAfl ynPABJIEHHJl XOAA HP0H3B0ACTBA
P e 3 a v. e
B AOKJta^e npencTaBjteHO o c h o b u h ijejib n p o r p a iu m HccjieAOBaHHH bjihjihhb n p a -
bhji n p iio p m e x a Ha pa3Hiie KpHxepim 3i>£eKXiiBHOctii p a O o iu npon3BOflCTBenHinc yqacXKOB, xapaxiepH CTH Ky n p oH 330-ciB eH H O ro y ^ a n iK a , r j m KOToporo npoBeneHO HCcaeAOBaHHH. IlpeACTaBjieHO x o x e p e 3 y j ib ia x u HccaeAOBaiiHii, caMue a y n a a e n p a - BHJia npH opæ rexa h c x e x y a j r o p iîiH a ruaHHpOBamLa Harpy3Kü cTaHKOB o n ep aïau m n npa nonocyi n p aB M n p H o p H ie ia .
RESULTE OF INVEST IG AT IO N OF THE PRIORITY RULES A P P L IC AT IO N TO THE CO NT RO L OF THE PR OD UC TI ON PERFORMANCE
S u m m a r y
In the oaper the objective and as su mptions of the program in ve s t i g a t ing the effici en cy of priority di sp at ch in g rules ap pl ic at io n are p r es en
ted. For a class of J o b - s n o p s , the most efficient priority rules and an algorithm of planning the ma chine load are presented.
