Historia sztuki, klasa I
Luwr
„Odnoszę wrażenie, ze w Luwrze jest wszystko, a dzięki Luwrowi wszystko można zrozumieć i pokochać” – Paul Cezanne
Otwarty 10 sierpnia 1793 był obok drezdeńskiej Gemaldegalerie (1560) i Muzeów Watykańskich (1734) jednym z najstarszych muzeów świata. Jego kolekcja liczyła wówczas 537 dzieł sztuki. Dziś ta liczba sięga 350 000. Jego dzieje ściśle wiążą się z historią Francji, z wydarzeniami społeczno – politycznymi, które miały tam miejsce. Luwr położony jest między rue de Rivoli i prawym brzegiem Sekwany oraz ogrodami Tuileries i rue de Louvre w obrębie 1. dzielnicy.
Dzieje pałacu będącego obecnie siedzibą muzeum rozpoczynają się u schyłku XII w. W 1190 r. król Filip II August zlecił budowę warownego zamku z donżonem czyli wieżą łączącą w sobie funkcje mieszkalne i obronne. Pozostałości tej twierdzy odkryto w czasie wielkiej rozbudowy pałacu. W połowie XV w. król Karol V przebudował budowle obronną w reprezentacyjny zamek. Zamek był na planie kwadratu z okrągłymi basztami w narożnikach.
Bracia Limbourg, Jean Colombe, miniatura w Bardzo bogatych godzinkach księcia de Berry, XV w
Średniowieczna budowlę poddano gruntownej przebudowie w połowie XVI w. z inicjatywy króla Franciszka I. Pod jego egidą powstały tez pierwsze kolekcje malarstwa, w szczególności obrazy mistrzów włoskiego renesansu, do których król miał szczególne upodobanie. To właśnie ten król nabył Gioconde Leonarda da Vinci. Leonarda uczynił też swoim nadwornym malarzem.
Do połowy XVII w. kolekcja mieściła się w pałacu Fontainebleau. W 1546 rozpoczęto wielką przebudowę Luwru w stylu francuskiego renesansu. Nowa budowlę zaprojektował Pierre Lescot.
Zakładała ona stworzenie wielkiego dziedzińca Cour Carree otoczonego skrzydłami.
Następca Franciszka I, Henryk II dostał w prezencie od ówczesnego papieża Pawła IV kopię rzymska kopie greckiej rzeźby Artemida z jeleniem, do ekspozycji której powstała specjalna sala – Sala
Kariatyd.
Sala kariatyd
Pod koniec XVI w. król Henryk V wpadł na pomysł, by połączyć istniejący budynek z pałacem Tuileries, wzniesionym na polecenie Katarzyny Medycejskiej między Luwrem a Polami Elizejskimi.
Obie budowle połączono Wielka Galeria i utworzono w ten sposób jeden gigantyczny zespół pałacowy.
W XVII w., za panowania Ludwika XIII, a później Ludwika XIV wybudowano północne i południowe skrzydła Cour Caree, który teraz stał się czterokrotnie większy od wcześniejszego dziedzińca
renesansowego. Autorami tej przebudowy byli architekci Jaques Lemercier (skrzydło północne) i Ludvik Le Vau (skrzydło południowe).
Loius Le Vau, 1660-1663- południowe skrzydło Luwru, widok od strony Sekwany
Z kolei Claude Perrault jest odpowiedzialny za stworzenie wschodniej elewacji ze słynną reprezentacyjną kolumnadą.
W 1674 r. prace przerwano, a cztery lata później król, Ludwik XIV przeniósł się z całym dworem do Wersalu. Jednak w czasie panowania Króla Słońce kolekcje sztuki została wzbogacona o zakup dzieł z kolekcji kardynała Mazarin i bankiera Jabacha. Za rządów Ludwika XV kolekcja królewska
powiększyła się zaledwie o kilkadziesiąt obrazów, głównie flamandzkich i holenderskich. W tym samym czasie pojawiła się jednak idea udostępnienia zbiorów królewskich szerszej publiczności. W roku 1750 część królewskiej kolekcji malarstwa przeniesiono do jednego z apartamentów Pałacu Luksemburskiego i dwa razy w tygodniu przez pół dnia można było te część kolekcji oglądać. Był to niejaki zaczątek i poprzednik Luwru. W wieku Oświecenia zmierzano do zebrania w jednym miejscu dzieł reprezentatywnych dla różnych szkół malarskich.
Za panowania Ludwika XVI (1774- 1793) projekt urządzenia zaczął przybierać realne kształty.
Ekspozycję urządzono w Wielkiej Galerii. Proponowano także zaadaptowanie większej części pałacu na stałe ekspozycje muzealne, nie spotkało się to jednak z aprobatą króla.
Hubert Robert, Wielka Galeria w przeddzień wybuchu rewolucji, 1796, Luwr
Podczas Rewolucji Francuskiej dawny pałac królewski oddano społeczeństwu, a galeria „królewska”
zmieniła się w „narodową”. Król Ludwik XVI został uwięziony, natomiast zbiory królewskie stały się własnością narodową. Z obawy przed aktami wandalizmu w trakcie szalejącej Rewolucji,
Zgromadzenie Narodowe nakazało zabezpieczenie zbiorów jako francuskiego dziedzictwa kulturowego.
Jean Duplessis Berthault, Szturm sankiulotów na pałac Tuileries
Po ustaniu zamieszek zarządzono udostępnienie zbiorów narodowi i przygotowanie ekspozycji.
Inauguracja muzeum nazwanego Centralnym Muzeum Sztuk Pięknych odbyła się w rocznicę
uwięzienia króla a tym samym końca monarchii – 10 sierpnia 1793 r. przez 3 dni w tygodniu wstęp był wolny. Zbiory obejmowały 537 obrazów i 184 dział sztuki rzeźbiarskiej i rzemiosła artystycznego. ¾ zbiorów stanowiły zbiory królewskie oraz te zarekwirowane przez rewolucjonistów w kościołach, klasztorach i pałacach. Dodatkowo nowe władze ustanowiły specjalny fundusz przeznaczany każdego roku na rozwój kolekcji.
Wkrótce dziełami sztuki zaczęto wyposażać także północne skrzydło budynku, równoległe do Grande Galerie. A nowe zbiory stanowiły głównie łupy, które rewolucyjne wojska republiki, a później cesarstwa zwoziły z całej Europy. Jednostka zaczęła nosić nazwę Musee Napoleon (1803 – 1815). Ku czci Napoleona wzniesiono Arc du Carrousel (Luk Triumfalny) - monumentalne wejście to Tuileries.
Zbudowano również nowe północne skrzydło, dzięki któremu utworzył się wewnątrz przestronny dziedziniec znany jako Place du Carrousel. Ostatnia faza rozbudowy Luwru miała miejsce za panowania Napoleona III. Nowe zabudowania przylegają do skrzydła zachodniego z XVI w, są symetryczne względem siebie i łącząc się ze starymi pawilonami tworzą po trzy pary nowych dziedzińców. Ta część nazwana jest Nowym Luwrem. W tym czasie też Baron Haussmann, prefekt departamentu Sekwany zlecił wyburzenie starych dzielnic między Luwrem a pałacem Tuileries.
Podczas walk w czasie Rewolucji Francuskiej pałac Tuileries uległ znacznemu zniszczeniu. Został on rozebrany w 1884 r. i w efekcie utworzyła się oś widokowa w stronę pól Elizejskich.
W czasach Restauracji (przywrócenia monarchii we Francji) większość zrabowanych dzieł zwrócono. Komisarze przysyłani z wielu krajów odebrali ponad 5000 dzieł sztuki. Z czasem zbiory
Luwru powiększały się dzięki zakupom, a także dzięki ściągnięciu zabytków egipskich zebranych przez Francois Champolliona (1826). Przyjęto także kolekcję hiszpańskiego króla Ludwika Filipa. W kolejnych latach wzbogacano muzeum o zbiory sztuki asyryjskiej, etruskiej, archaicznej Grecji i starożytnego Wschodu. Budynki Nowego Luwru dały możliwość utworzenia nowych, przestronnych, naturalnie oświetlonych sal. Kustosze Luwru rywalizowali z największymi muzeami i kolekcjonerami z Europy i Stanów Zjednoczonych. Niezwykle ważnym wydarzeniem było nabycie rzeźby Wenus z Milo. W późniejszych czasach, mimo licznych zawirowań politycznych, a nawet próby zniszczenia Luwru podczas Komuny Paryskiej, kolekcja stale się rozrastała. W 1881 r. powstała Ecole du Louvre kształcąca pracowników muzealnych. Luwr wzbogacał się o kolejne kolekcje obrazów włoskich artystów z XIV i XV wieku, malarstwa francuskiego z XVII i XVIII w, a także osiemnastowieczne obrazy hiszpańskie, angielskie i włoskie.
W latach 70-tych XX w., na skutek stale rosnącej liczby dzieł, podjęto decyzję, by dzieła powstałe po 1848 roku przenieść do położonego na drugim brzegu Sekwany Musee d’Orsay.
Kolejna i ostatnia rozbudowa miała miejsce w XX w. Przebudowano 40 – hektarowa powierzchnię,
Luwru jest szklana piramida, zainstalowana w 1989 roku pośrodku Cour Napoleon. Konstrukcja wznosi się ponad głównym wejściem do muzeum, prowadząc do podziemnego poziomu skąd można wejść do trzech skrzydeł mieszczących kolekcje: Richelieu, Sully, Denon.
Zapraszam na stronę Luwru:
https://www.louvre.fr/en
Można obejrzeć całą kolekcję, poszczególne działy:
https://www.louvre.fr/en/explore/the-palace https://collections.louvre.fr/en/
A także największe dzieła sztuki:
https://collections.louvre.fr/en/album/2
