I
41
D O D A T E K D O N - 11.
D nia 20 kw ietnia 1839.
Wi a d o m o ś c i Li t e r a c k i e.
Rozmaitości Lwowskie dają wiadomość o nowinach literackich które poniżćj umieszczamy:
— Z W arszaw y. Z drukarni tutejszćj M at. Chmielewskiego wyjdzie w krotce z pod prassy: Obraz miasta Lublina, przez S. Z.
Sierpińskiego , dzieło dokładnie i obszernie wypracowane ozdo
bione rycinami i planem miasta. K. W.
— Tamże wyszła zdruku : gramm atyka Polska ułożona przez Teodora Sierocińskiego.
— / Pragi. S ło w n ika Czesko Niemieckiego wydawanego przez P. Józefa Jungmana za pomocą towarzystwa « Matki Czeskiej » wyszedł dalszy ciąg tomu V. to jest zeszyt d ro g i, od słowa W et do Wyki/dane. Jest nadzieja, że ten słownik w roku bieżącym w dwóch następnych zeszytach ukończonym będzie.
— Nakładem Jan a Millikowskiego a drukiem J . P . Soliingera w W iedniu, wyszły Fraszki Franciszka Kowalskiego ( r . 1839 str. 1 2 8 ). Są to drobne najwięcej z okoliczności od r. 1824 do 1828 pisane poezje.
— Fryderyk Skarbek wydał w Warszawie nowe dzieło : M ałe przyjem ności życia ( str. 1 9 4 .). Trafnie oddane są w tej książce wypadki potocznego życia, wskazujące, jak w drobnych zdarze
niach i w calem dobrze uporządkowanem życiu doświadczać mo
żna zupełnego zadowolnienia’— Niejeden z czytelników znajdzie tu miłe przypomnienie przyjemności, której sam nieraz doznał.
Styl gładki myśl żywemi urozmaicona o brazam i, znamionuje znany talent autora Przypadków Dodosińskirgo, Pana Staro
sty i t. p.
— Professor uniwersytetu krakowskiego Augustyn Boduszj/ń- skt wydał u Brockhausa w Lipsku Physi/calisch astronomischer Yersuch uber die Welten Ordnung.o
P . Letteris, rodem z Żółkwi, znany literat Niemiecki przeło
żył na język hebrajski A talią. Dzieło to wyszło drukiem u A.
Schmidta w Wiedniu i już się drugiego doczekało wydania.
Tłumacz zajmuje się teraz wydaniem Estery.
— W Druku, w Bruxelli, w drukarni Śmigielskiego poezje W . Godlewskiego: pod tytułem L u d w i k a , Powieść Tułacza z dziejów ostatnich, męczeństwa Polski, w trzech tomach; zobfi- temi przypisami historycznemi.
— W Agen ogłasza P. Wien druk tłnmaczenia na język pol
ski : Umowy towarzyskiej ( Contrat socialj J . J . Rousseau. Dzieło to z przesłaniem kosztować będzie fr. 4 , i wyjdzie z druku w koń*
cu lipca.
— Do nowych publikacyi polskich należy broszura pod tytu
łem ; Nauka o małżeństwach mieszanych w słowach Ojców Świę
tych i najprzewielebniejszego Arcybiskupa Gnieźnieńskiego i Po
znańskiego , duchowieństwu i narodowi polskiemu podana, in 8 . str. 39.
W Warszawie jest dzisiaj 12 księgarni i sześciu antykw aryu- szów. Do pierwszych należą : 3 księgarnie Glucksberga, Sene- w elda, Mertzbacha , Zawadzkiego i Węckiego, Dmochowskiego, Szteblera, Księgarnia po Szczepańskim, Księgarnia Rossyjska, Huguesa połączona z biórem Informacyjnem i Orgelbrandta. Do antykwaryuszów należą dawni Gesel i Nowolecki, i czterech no
wych starozakonnych. [Gaz. Por. N . 86.)
— N° 52 Tygodnika Literackiego Poznańskiego zawiera : Podróże i wyprawy X ia. Max. Wurtemberskiego w Polsce. — Scena z r. 1699, powieść , przez autora Powieści Jadam a.
42
oiifrr Księgarnia Polska w następnym numerze naszego pisma doniesie o warunkach prenumeraty Dykcyonarza Francuzko- Polskiego, i wskaśe imiona szanownych ziomków , którzy,
w rozmaitych miastach Francji, raczyli przyjąć na siebie pośred
nictwo między nią a kupującym i, w celu ułatwienia nabycia i oszczędzenia ile możności wydatków w przesyłaniu pieniędzy i samychże ksiąg.
i i
Wia d o m o ś c i Ro z m a i t e.
oUmieszczamy poniżej wyjątek z Gazety Lipskiej, jedynie tylko dla przekonania, jakie to fałsze rząd pruski rozsiewa w celu szko
dzenia Kościołowi katolickiemu w Polsce. Towarzystwo o któ- rem m o w a , niezawodnie usnutem zostało w głowie jednego z płatnych przez rząd Pruski pisarzy tej nikczemnej Gazety. »
P o zn ań , 10 kwietnia. Temi dniami odkryto tutaj między młodzieżą katolicką tajemny związek którego celem było zu
pełne przekształcenie katolicyzmu. Następująca okoliczność naprowadziła na odkrycie tego związku który chciał zakładać wolny kościół katolicki na wzór francuzkiego wolnego kościoła katolickiego i m iał już podobno rozgałęzienia w Lesznie i na Szlązku, gdzie właśnie nakazane zostały śśledztwa w tym przed
miocie. Pewien młody człowiek ze szlacheckiej familii rodem Nie
m iec, zaręczony jednej młodej polce, olrzymał po kilka kroć listy w których przestrzegano go ażeby zamierzonego ślubu zaniechał jeżeli mu życie m iłe; podobnej treści listy otrzymał także ojciec narzeczonej. Po kilku rozmowach zm łodą panienką, podejrzenie padło na jednego młodego polaka który dawniej już był się onią s ta r a ł, a uprzedzona o wszystkim polieya dawała baczne oko na tego młodzieńca równie jak na łych z któremi on najwięcej prze
staw ał. W tych liczbie znajdował się jeden z uczniów tutejszego Gimnazyum niedawno wyszły uczeń (limnazyum. Rewizya uczy
niona w jego mieszkaniu nielylko usprawiedliwiła wspomnione podejrzenia ale nadto sprowadziła odkrycie tajnego związku ka
tolickiego. Sledzlwo ciągnie się jeszcze do tej chwili', obudzą po
wszechną ciekawość.
Z Berlina rozchodzi się tu pogłoska, za którćj pewność jednak zupełnie ręczyć nie m o żn a, że spór religijny wszczęły od tylu
czasów ma być ukończony przez osobną ustawę mającą pogo
dzić prawa rządu i protestantów z uszanowaniem należnćm ko
ściołowi katolickiemu. Osnowa tój ustawy ma być taka : Rząd i Kościoł ewanielicki uznaje prawość małżeństw mieszanych, a dzieci w nich spłodzone będą wychowywane w wierze ojca.
Jeżeli kościół katolicki na to się nie zgodzi, będzie to dowodem że nie uznaje ważności takiego związku i że go uważa za mał
żeństwo w stanie natury. Gdy zaś z drugiej strony prawo kra
jowe nie cjerpi małżeństw w stanie natury, zmuszone będzie wnieść,że się kościół katolicki wyrzekł katolickiego członka w tem mieszanem stadle, i przyjąć go na łono kościoła ewanielickiego, za czem idzie wychowanie dzieci w wyznaniu ewanielickiem.
W ten sposób kościół katolicki będzie pobity własną bronią.
Skoro odepchnie jednego ze swoich członków, kościół ewanieli
cki go przyjm ie, jeżeli zaś uzna ważność podobnych związków, musi to objawić przez udzielenie sakramentów. W ten to sposób i duchowieństwo katolickie żadnego gw ałtu nie poniesie i mie
szane stadła, będą miały zostawione do woli zawarcie czysto ewa
nielickiego ślubu lub zupełne zaniechanie związku. Przytem za
przeczona będzie wszelka ważność prawna warunków tyczących się wychowania dzieci przed pobłogosławieniem małżeństwa.
Powyższa ustawa daje wprawdzie pole do wybiegu, czyli go się jednak w dzisiejszym stanie sporu chwycą, o tem wątpić można. ^
Gameta lipska l i kw ietnia 1839.
— Dnia 10 K w ietnia, w Kościele Notre-Dame-eles-Yictoires w P a ry ż u , odbyło się żałobne nabożeństwo po Szymonie Ko
n arskim .— Wiadomość o jego rozstrzelaniu w W ilnie, którąśmy także na wiarę Gazety Augsburgskiej w przedostatnim numerze pow tórzyli, okazała się bezzasadną. Taż sama Gazeta Augs- burgska kilka dni temu odwołała pierwsze swoje doniesienie.
— Podług prywatnych listów wiarogodnych , zdaje się rzeczą pewną, że Kozacy Dońscy bunt podnieśli.
44
w D RU K A R K I B O U R G O G Ń E E T M A R T I N E T . R U E J A C O B , . 3 0 .
