T o m (V o lu m e ) X X X I — 1961 Z e s z y t ( F a s c i c u le ) 1 K r a k ó w 1961
SPRAWOZDANIE
Z DZIAŁALNOŚCI POL. TOWARZYSTWA GEOLOGICZNEGO W R. ADM. 1959/60
C om pte rendu des Travaux de la Societe Geologique de Pologne en 1959/60
Spraw ozdanie niniejsze obejm uje prace Zarządu Głównego oraz po
szczególnych oddziałów Tow arzystw a w okresie od Walnego Zebrania D e
legatów odbytego 3. IX. 1959 na X X X II Zjeździe N aukow ym w Zakopa
n em do W alnego Z ebrania w dn iu 7. IX. 1960 odbytego w czasie X X X III Zjazdu w Częstochowie.
A. SPRAWY ORGANIZACYJNE I FINANSOWE
W okresie sprawozdawczym pełniły funkcje władze Tow arzystw a w y
b ra n e na W alnym Z ebraniu D elegatów w czasie X X X II Zjazdu w Zako
panem . W skład Zarządu Głównego wchodzili: prezes — prof. dr. H. S w i d z i ń s k i , 'wiceprezesi: prof. d r A. G a w e ł , prof, d r M. K s i ą ż k i e - w i c z i prof, d r E. P a s s e n d o r f e r , sekretarze: m|gr S t . C z a r n i e c k i , m gr inż. J. K o 1 1 a r c z y k, skarbnicy — d r S t . G e r o c h i mg r A. Ś l ą c z k a oraz członkowie Z arząd u :
Doc. d r K rzysztof B i n k e n m a j e r Prof. d r Franciszek B i e d a
P rof, d r A nna C z e k a l s k a M gr Olech J uś k O' w i a k Prof. d r M arian K a m i ń s k i P rof. d r R om an K r a j e w s k i
P rof. d r K azim ierz M a ś 1 a n k i e w i c z Prof. d r Czesław P a c h u c k i
Prof. d r W ładysław P o ż a r y s k i P rof. d r Stanisław S o k o ł o w s k i Prof. d r Adam T o k a r s k i
P rof. d r Stanisław W d o w i a r z D r Czesław Ż a k
Prof. d r Ludw ik S a w i c k i Prof. d r H en ry k T e i s s e y r e
Ponadto w ciągu okresu sprawozdawczego zostali dokooptowani do Za
rządu Głównego do prac w prezydium :
M gr Ryszard G r a d z i ń s k i — jako II zastępca skarbnika
M gr m gr S tefan K o z ł o w s k i i R afał U n r u g — jako zastępcy sekre
tarza.
Zjazd w Zakopanem w ybrał także nową Komisję Rew izyjną w sk ła
dzie:
— 214 —
Prof. d r K am ila C i s z e w s k a — przewodnicząca P rof. d r W alery G o e t e l — członek Komisji P ro f. d r Zdzisław P a z d r o — ,, ,, M gr inż. Zbigniew W i l k — zastępca
W okresie spraw ozdawczym Zarząd G łówny odbył 4 posiedzenia ple
narne, na których om aw iane były wszelkie ważniejsze sp raw y Tow arzyst
wa. Bieżącymi pracam i Tow arzystw a kierow ało prezydium Zarządu Głów
nego, odbyw ające zebrania m niej więcej raz na miesiąc. P rezydium Za
rządu Głównego pełniło również funkcje Zarządu Oddziału K rakowskiego.
Dwa pozostałe oddziały m iały zarządy w ybrane przez W alne Zebrania oddziałowe. Przew odniczącym Oddziału W arszawskiego był prof. d r L ud
w ik S a w i c k i , sekretarzem — m gr Olech J u ś k o w i a k ; Zarząd odbył 7 posiedzeń, na k tó ry ch omawiano spraw y organizacji zebrań naukow ych, tek st nowego sta tu tu PTG oraz spraw ę sytuacji organizacyjnej M uzeum Ziemi. P racam i Oddziału W rocławskiego kierow ało prezydium w skła
dzie: przewodniczący prof. d r H enryk T e i s s e y r e , se k re tarz — m gr J. D o n i skarbnik — d r K azim ierz D z i e d z i c . Zarząd oddziału odbył jedno -posiedzenie.
P rezydium Z arządu Głównego kontynuow ało staran ia zm ierzające do utw orzenia dalszych ośrodków organizacyjnych o ch arak terze oddziałów czy też kół. W okresie sprawozdawczym pow stał w Szczecinie kom itet organizacyjny z m gr E. K o z i o ł e m na czele. W ośrodku ty m rozpoczęła się ju ż akcja odczytowa. W trakcie organizowania był ośrodek Jasło—K ros
no. Dalsze akcje są w toku.
Spraw a organizacji nowych oddziałów jest jednym z przejaw ów nowej linii działania przyjętej przez Zarząd Główny w związku ze zmienioną sy tu acją organizacyjną i finansow ą Towarzystwa. Wiąże się to ze w spom nia
ną już w poprzednim spraw ozdaniu decyzją PAN o przejęciu na w łasny rozrachunek całej działalności wydawniczej PTG. Spraw a ta będzie sze
rzej omówiona w dalszej części sprawozdania.
A kcja organizacji now ych oddziałów wiąże się również ze w zrostem liczebności Tow arzystw a i dążeniem Zarządu Głównego do uaktyw nienia członków. Dotychczas PTG liczyło w swych szeregach około V3 ogółu geologów polskich, przy czym w większości byli to pracow nicy wyższych uczelni i In sty tu tu Geologicznego. Zaznaczało się przy ty m dość słabe związanie wielu członków z pracam i Tow arzystw a, co w yrażało się mię
dzy innym i nieregulow aniem składek przez niektórych czasem naw et przez okres kilku lat.
W okresie sprawozdawczym Zarząd położył duży nacisk zarówno na pozyskiwanie nowych członków, i to również spośród geologów p racu ją
cych w przem yśle, ja k i uaktyw nienie dawniejszych, oraz na ściągnięcie zaległych składek.
Towarzystwo posiada, w m yśl obowiązującego sta tu tu , dw ie kategorie członków: członków honorowych — k tó ra to godność nadaw ana je st za szczególne zasługi przez W alne Zebranie Delegatów, oraz członków zwy
czajnych.
W końcu okresu sprawozdawczego PTG liczyło 9 członków honorowych.
Na W alnym Z ebraniu w Zakopanem w ybrany został członkiem honoro
wym w uznaniu swych zasług na polu organizacji geologii i ochrony p rzy rody w Polsce jed en z założycieli Tow arzystw a — prof. d r W alery G o e t e l .
W dniu 3. XI. 1959 zm arł członek honorow y i jeden z pierw szych człon-
ków Towarzystwa p ro f. d r J a n S a m s o n o w i c z , którego życiorys za
mieszczony jest w niniejszym zeszycie Rocznika.
Członków zwyczajnych liczyło Towarzystwo w końcu okresu spra
wozdawczego 772. Zm iany w składzie członków w ciągu roku przedsta
w iały się następująco:
K raków W arszawa Wrocław łącznie
Stan n a 1. IX. 1959 338 284 89 711
przybyło 8 6 1 2 1 99
ubyło 4 34 — 38
stan n a 4. IX. 1960 420 262 90 772
W czerwcu 1960 r. zm arł członek PTG prof. d r Rom an K o n g i e l . Celem ożywienia kontaktów z członkami i zwiększenia ich zaintereso
w ania pracam i Tow arzystw a Zarząd Główny przyjął w okresie spraw o
zdawczym szereg uchwał, któ re są stopniowo realizowane. Między innym i postanowiono w ydaw ać pow ielany biuletyn inform ujący o bieżących p ra
cach Towarzystwa, a do czasu uzyskania 'odpowiedniego zezwolenia i środ
ków postanowiono rozszerzyć zakres inform acji podaw anych w rozsyła
nych do członków kom unikatach. Realizacją tej uchw ały zajm uje się za
stępca sekretarza m gr inż. St. K o z ł o w s k i .
Postanow iono również, b y roczne sprawozdania, drukow ane dotych
czas z d w u letn im opóźnieniem, ukazyw ały się w pierw szym zeszycie Rocz
nika roku następnego po okresie sprawozdawczym.
Ze względu na to, iż możność zapoznania się z budow ą geologiczną ob
szarów leżących poza granicam i Polski i naw iązanie bezpośrednich kon
tak tó w z geologami innych narodów ma dla geologów polskich, szczegól
nie młodszego pokolenia, bardzo duże znaczenie, Zarząd postanow ił roz
począć starania o um ożliw ienie w yjazdów zagranicznych indyw idualnych lub zbiorowych dla członków Towarzystwa. Spraw ą tą zajął się pod k ie
ru n k iem prezesa zastępca sekretarza m gr R. U n r u g .
Zarząd Głów ny postanow ił również utw orzyć stałą nagrodę, przyzna
w aną za prace opublikow ane w ciągu roku d la geologów członków Towa
rzystw a nie posiadających ty tu łu samodzielnego pracow nika naukowego.
N agroda ta ma stać się zachętą do pracy naukow ej dla geologów młodsze
go pokolenia, a zarazem będzie form ą w yróżnienia dla prac, któ re dotąd n ie były objęte nagrodam i państw owym i. Nagrodzie tej nadano im ię L ud
w ika Zej sznera (1805— 1871) dla upam iętnienia zasług tego w ybitnego geologa, prowadzącego1 swe pionierskie badania w niezw ykle tru d n y ch w a
runkach. Zarząd Główny ustalił, iż środki na sfinansow anie nagrody nie mogą pochodzić z dotacji otrzym yw anej przez Towarzystwo z PA N ani też ze składek członkowskich, lecz będą uzyskiwane ze sprzedaży w ydaw nictw antykw arycznych Towarzystwa.
Pomimo znacznego zwiększenia zakresu prac pod ej mo w any ch przez Towarzystwo ilość zatrudnionych pracow ników nie uległa w r. b. zmianie.
Je d y n ie ze względu na znaczne zwiększenie operacji finansowych (budżet Tow arzystw a wzrósł dw ukrotnie) uzyskano pełnoetatow e uposażenie dla księgowej, pracującej dotąd na półetacie.
Stronę finansową działalności Tow arzystw a przedstaw ia załączone do spraw ozdania zestawienie budżetow e za rok 1960. Po raz pierw szy poda
jem y pełne zestawienie za okres roczny, a nie ja k dotąd za okres między dwom a W alnym i Zebraniam i. W ydaje się to słuszniejsze, bowiem jest zgodne ze sprawozdaniam i sporządzanym i przez Towarzystwo dla PAN
— 216 —
i d aje pełny i porów nyw alny obraz działalności Tow arzystw a w jednako
wych okresach czasu.
Finanse Tow arzystw a nadal o p arte były przede w szystkim na w pły
wach ze składek członkowskich i na dotacji otrzym yw anej od PAN. Suma uzyskana ze składek wzrosła z 55.885.— zł w roku 1959 do kw oty 56 704.70 zł, co (w r. b. było spowodowane zarówno zwiększeniem się ilości członków, jak i w płacaniem przez daw nych członków składek zaległych.
Dotacja PAN w r. b. wynosiła 428.661.00 zł, gdy w r. 1959 — 227.000.00 zł.
Je st to w ynikiem przekazania przez PAN Tow arzystw u całości działal
ności wydawniczej, na której dofinansow anie przeznaczona jest część do
tacji w kwocie zł 166 661.
K ontrolę działalności finansowej Tow arzystw a przeprow adziła w dniu 22. VIII. 1960 koimisja rew izyjna w składzie: przewodnicząca prof. d r K a
m ila C i s z e w s k a i członek prof. d r Z. P a z d r o , stw ierdzając zgodność zapisów w księgach ze stanem faktycznym .
B. DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA
Na działalność naukow ą Tow arzystw a składa się organizowanie dorocz
nych zjazdów naukow ych i zebrań z odczytam i naukow ym i w poszczegól
nych oddziałach i ośrodkach oraz prow adzenie centralnej biblioteki n a u kowej w siedzibie Zarządu Głównego w Krakowie.
Doroczny Zjazd Naukowy organizow any przez K om itet pod kierow nic
tw em prof. d ra St. Z. R ó ż y c k i e g o odbył się w dniach 4—8. IX. 1960 w Częstochowie. Był to pierw szy zjazd w tym rejonie, posiadającym in te resującą budow ę geologiczną i bogate złoża kopalin użytecznych. Zgro
madził on 2 0 2 uczestników, w ty m jednego gościa zagranicznego, d r K. M iiuriseppa z Estonii. W zjeździe wzięli również udział zaproszeni przedstaw iciele zainteresow anych resortów , a m ianowicie1: przewodniczą
cy Państw ow ej R ady G órnictw a prof. d r B. K r u p i ń s k i , w icem inister przem ysłu ciężkiego m gr inż. W. C z a c h ó r s k i , prezes CUG doc. inż.
M. M r o z o w s k i i D y rek to r I. G. prof. d r E. R ii h 1 e. Szczegółowe spra
wozdanie z przebiegu zjazdu podajem y osobno.
Odczyty naukow e1 połączone z dyskusjam i odbyw ały się stale w o k re
sie jesienno-zim ow ym i w iosennym w trzech oddziałach oraz dorywczo w organizującym się ośrodku szczecińskim. W okresie sprawozdawczym odbyło się 56 posiedzeń, na których wygłoszono 64 referaty , z czego w od
dziale krakow skim 21, w oddziale warszawskim 15, w oddziale w rocław skim 17 oraz 3 w Szczecinie. Szczegółowy w ykaz odczytów podany jest na końcu sprawozdania. Należy podkreślić, iż o ile w roku spraw ozdaw czym 1958/1959 zaznaczał się pew ien spadek frekw encji na posiedzeniach naukowych, w r. b. ponownie frekw encja na odczytach wzrosła wynosząc przeciętnie w oddziale krakow skim 45, warszawskim 46 i w rocław skim 33.
Oprócz odczytów w ygłaszanych przez członków Tow arzystw a odbyły się również 3 prelekcje geologów zagranicznych.
W dniu 11. IV. 1960 została zorganizowana z inicjatyw y Zarządu Głów
nego, wspólnie z krakow skim oddziałem PAN i w ydziałem geologicznym Ak. G. H. akadem ia poświęcona uczczeniu pam ięci zmarłego członka ho
norowego PTG prof. d r Ja n a S a m s o n o w i c z a .
Biblioteka Tow arzystw a je s t jed n ą z najlepiej zaopatrzonych w zagra
niczne periodyki geologiczne bibliotek w Polsce. W okresie sprawozdaw-
czyim rozw ijała się ona nadal, przy czym powiększanie księgozbioru n astę
powało głównie drogą w ym iany w ydaw nictw własnych Towarzystwa. S tan księgozbioru przedstaw iał się następująco:
a) czasopisma sta n na 31. X II. 1959 6.047 tom ów
„ „ 31. XII. 1960 6.540
przybyło 493 tom ów
b) wydawn. zw arte stan na 31. XII. 1959 2.351 egz.
„ „ 31. XII. 1960 2.600 „
przybyło 249 egz.
N iestety poważny i ciągle rosnący księgozbiór biblioteki nie mieści się ju ż w dotychczasowym pomieszczeniu. Stw arza to duże trudności w prze
chowywaniu książek i bardzo utru d n ia należyte w ykorzystanie księgo
zbioru. Trzeba stw ierdzić, iż biblioteka PTG m ogłaby być udostępniona znacznie większej ilości czytelników, na co w zupełności zasługuje ze względu na wartość księgozbioru. W ykorzystanie księgozbioru przedsta
wiało się następująco’:
ilość wypożyczonych książek 870
,, wypożyczających 136
„ czytających na m iejscu 2 2 0
Biblioteka PTG w ysyłała również książki zamówione przez biblioteki z in nych m iast Polski w ram ach współpracy m iędzybibliotecznej.
C. DZIAŁALNOŚĆ WYDAWNICZA
Od 1. stycznia 1960 tow arzystw o przejęło, ja k wspomniano, na w łasny rachunek całość prowadzonej działalności wydawniczej. W związku z ty m wyłoniło się szereg trudności organizacyjnych i finansowych, k tó re je d y nie częściowo udało się w okresie sprawozdawczym pokonać. Ju ż w stępna kalkulacja kosztów wydawniczych wykazała, że dotacja przyznana przez PA N na pokrycie deficytu wydawniczego n ie w ystarczy n a koszta d ru k u Rocznika w dotychczasowych rozm iarach. Zaistniały zatem dwie możli
wości: bądź ograniczenia ilości arkuszy i nakładu Rocznika, bądź też szuka
nia źródeł pokrycia niedoboru finansowego. Zarząd zdecydował nie zm niej
szać rozm iarów Rocznika, lecz starać się zrównoważyć koszta przez zwięk
szenie wpływów za egzem plarze w ysyłane członkom, drogą zwiększenia ilości członków Tow arzystw a oraz przez zwiększenie w ym iany zagranicz
nej. Poczyniono też staran ia w ceilu rozszerzenia kolportażu Rocznika za pośrednictw em księgarń. P ełne zrównoważenie finansowe Rocznika może nastąpić przy ilości około 900 członków opłacających składkę. O ile na pierw szym i drugim z w ym ienionych odcinków udało się uzyskać dobre w yniki, to spraw a kolportażu księgarskiego zakończyła się n iestety na ra zie niepowodzeniem. K sięgarnie Domu K siążki zakupują zaledwie około 30 egz. Rocznika i praktycznie biorąc je st on zupełnie nieosiągalny dla kupujących w większości m iast polskich. Również zbierane przez Zarząd inform acje z szeregu innych krajów wskazują, że jest zupełnie niem ożliwe nabycie Rocznika w księgarniach zagranicznych prowadzących w ydaw nictw a polskie. Rozwiązanie tego zagadnienia je st tym trudniejsze, iż
f
w m yśl przepisów Towarzystwo nie m oże samo zajmować się rozprzedażą tych wydawnictw.
Należy podkreślić, iż niezależnie od tych trudności Rocznik PTG roz
chodzi się w największej ilości egzem plarzy spośród analogicznych pol
skich w ydaw nictw naukow ych.
W okresie sprawozdawczym ukazały się następujące zeszyty Rocznika:
tom X X IX zesz. 2 zaw ierający 5 prac
„ X X IX „ 3 „ 3 „
„ X X IX „ 4 „ 10 „
„ XXX „ 1 „ 5 „
Zgodnie z dezyderatam i Zarządu Głównego R edakcja Rocznika czyni starania stałego rozszerzania kręgu autorów oraz tem atyki prac publiko
w anych w Roczniku.
W początkach 1960 r. ukazał się również w d ru k u 2, zeszyt 3. tom u Re
gionalnej Geologii Polski — S u d ety pod redakcją prof, d ra H. T e i s s e y - r e ’ a, obejm ujący trzeciorzęd i czwartorzęd.
Tak więc pomimo omówionych na w stępie trudności w okresie spra
wozdawczym plan wydawniczy został w ykonany w całości.
Na wniosek kom itetu redakcyjnego Zarząd Główny ustalił w począt
kach 1960 r. zasady honorowania prac i tłum aczeń drukow anych w Rocz
niku.
D. WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA
W okresie sprawozdawczym Towarzystwo kontynuow ało i rozszerzało swe k o n tak ty zagraniczne. P rzejaw iało się to przede w szystkim w stale w zrastającej wym ianie w ydaw nictw z tow arzystam i i in sty tu cjam i n au kowymi zagranicznymi. W ym ianę zagraniczną prowadzono z 341 in sty tucjam i, przy czym w okresie sprawozdawczym naw iązano nowe k o n tak ty z 23 ośrodkami. Wśród nich n iek tó re in sty tu cje przesłały kom plety swych dotychczasowych w ydaw nictw , niezw ykle cennych. T ak więc In- s titu t Royal des Sciences N aturelles d e Belgique przysłał 69 zeszytów w y
daw nictw a „M emoires” , zaś Kommissdon for V idenkabelige U nderskelser i G roenland nadesłała kom plet swego w ydaw nictw a „M eddelelser om G reenland” w ilości 52 tomów i w 263 zeszytach.
Ogólnie w okresie' sprawozdawczym w ysłano na w ym ianę 1596 zeszy
tów Rocznika oraz 159 egzem plarzy w ydaw nictw zw artych. O trzym ano w tym czasie 1806 zeszytów czasopism i 235 w ydaw nictw zw artych.
Oprócz rozszerzania w ym iany publikacji Zarząd Główny kontynuow ał również staran ia o pogłębienie kontaktów z zagranicznym i tow arzystw a
m i geologicznymi. Spraw a ściślejszej w spółpracy z tow arzystw am i geolo
gicznymi krajów E uropy wschodniej i południowej od kilku już lat była przedm iotem rozważań Zarządu Głównego i dorywczych rozmów z przed
staw icielam i tych tow arzystw w czasie konferencji i zjazdów m iędzyna
rodowych. N iestety w skutek braku odpowiednich środków PTG nie mo
gło wysunąć i zorganizować jakichś konkretnych form współpracy. Inicja
tyw ę w ty m zakresie przejęło Towarzystwo Geologiczne w Niem ieckiej R epublice D em okratycznej. S ekretarz tego tow arzystw a, d r J. L a m - p r e c h t odbył w końcu 1959 r. podróż po k rajach dem okracji ludowej, naw iązując k o n tak t z w ładzam i poszczególnych tow arzystw geologicznych, w ty m również i z PTG. Na podstaw ie zgromadzonych przez niego m ate-
— 218 —
riałów zorganizowało Tow arzystw o Geologiczne NRD w początkach czerwca 1960 konferencję przedstaw icieli tow arzystw geologicznych k ra jów dem okracji ludowej w Berlinie. N iestety pomimo usilnych sta ra ń Prezes PTG n ie wziął udziału w tej konferencji na sk u tek niemożności otrzym ania na czas paszportu. Przebieg konferencji w edług rozesłanego do poszczególnych tow arzystw protokółu oraz inform acji uzyskanych przez zastępcę sekretarza Z. Gł. m gra St. K o z ł o w s k i e g o ' od przedstaw icieli tow arzystw czechosłowackiego' i węgierskiego w czasie zjazdu w Czeskich Budzie jo wicach przedstaw iał się następująco:
W konferencji wzięli udział przedstaw iciele tow arzystw geologicznych i m ineralogicznych z B ułgarii, Czechosłowacji, NRD, W ęgier i ZSRR.
Uczestnicy konferencji po szczegółowej dyskusji w ysunęli szereg dezyde
rató w zm ierzających do zacieśnienia w spółpracy między poszczególnymi tow arzystw am i oraz ułatw ienia członkom poszczególnych tow arzystw brania udziału w zagranicznych zjazdach naukow ych. Uchwały te ustalają k o n kretne form y i zasady, na których w yjazdy m ają być organizowane.
W ciągu 1961 roku z uchw ałam i konferencji w B erlinie zapoznają się rów nież władze pozostałych tow arzystw nie reprezentow anych na tej konfe
re n c ji i ew entualnie zgłoszą swe przystąpienie do współpracy.
Inicjatyw a Tow arzystw a Geologicznego' NRD zasługuje na ja k najw ięk
sze poparcie, zorganizowanie ściślejszej w spółpracy tow arzystw geologicz
n y c h krajów E uropy W sc h o d n ie j i południowerj przyniesie duże ułatw ienia członkom poszczególnych tow arzystw w wyjazdach naukow ych do państw objętych umową.
O rganizowanie w spółpracy naukowej na polu n au k o ziemi zawsze leżało w zakresie zainteresow ań PTG, ja k o tym świadczy działalność ta kich organizacji ja k INQUA i Asocjacja K arpacko-B ałkańska — obie pow stały z inicjatyw y polskich geologów.
Oprócz sp raw wyżej w ym ienionych należy tu wspomnieć o zorganizo
w aniu w yjazdu 12 geologów, członków Tow arzystw a, na doroczny zjazd Czeskosłowackiego Tow arzystw a Geologiczno-Mineralogicznego w Czes
kich Budziej o wicach. Po zeszłorocznym zjeździe w Zakopanem, w któ ry m wzięło udział 50 kolegów z Czechosłowacji, a 50 polskich geologów w yje
chało na zjazd do Tatrzańskiej Łomnicy, i zjeździe w Dusznikach 1957 r., w którym wzięło udział kilkunastu geologów czeskich, je s t to już trzeci k o n k retn y przykład ułatw ień w w yjazdach zagranicznych, jakie może przy nieść współpraca tow arzystw geologicznych.
Nie udało się natom iast pomimo usilnych sta ra ń umożliwić w yjazdu przedstaw icieli Tow arzystw a na M iędzynarodowy K ongres Geologiczny w Kopenhadze. Spośród członków Zarządu Głównego wzięli w nim udział doc. d r K. B i r k e n m a j e r jako -uczestnik polskiej w ypraw y na Spits
b ergen i w spółautor przew odnika po jednej z wycieczek kongresowych oraz prof. H. Teisseyre, jak o delegat PAN i prof. W. Pożaryski z ram ienia CUG.
E. WSPÓŁPRACA TOWARZYSTWA Z WŁADZAMI I INNYMI ORGANIZACJAMI NAUKOWYMI W KRAJU
Towarzystwo pozostaje nadal w ścisłym związku organizacyjnym z Polską Akadem ią Nauk. Akademia przyznaje corocznie dotację na częś
ciowe finansow anie działalności organizacyjnej i częściowe pokrycie defi
cytu wydawniczego Tow arzystw a oraz udziela daleko idących pomocy i ułatw ień w zakresie prac podejm ow anych przez PTG. PAN przeprow adza rów nież bieżące k o n tro le działalności finansow ej i organizacyjnej To
w arzystw a.
N ależy podkreślić, iż zarówno w spraw ach organizacyjnych i w ydaw niczych, ja k rów nież w spraw ach kontaktów zagranicznych pracow nicy W ydziału III PAN, którem u podlegają tow arzystw a naukow e, okazyw ali w ielokrotnie w stosunku do naszych prac dużą życzliwość i udzielali istotnej pomocy.
W iele pomocy, szczególnie w zakresie organizacji zjazdów, udzieliły Tow arzystw u C en traln y U rząd Geologii i In sty tu t Geologiczny. B ibliote
ka PTG prow adzi sta łą w ym ianę w ydaw nictw z biblioteką I. G., a P rzegląd Geologiczny w ydaje specjalne num ery poświęcone kolejnym zjazdom n au kow ym Tow arzystw a.
K o n tak t z M. R. N. m. K rakow a, k tó rej w m yśl przepisów podlega Tow arzystw o ze względu na siedzibę Zarządu Głównego, ogranicza się do składania rocznych spraw ozdań z działalności.
Na W alnych Z ebraniach D elegatów , zebraniach Zarządu G łów nego i Zarządu Oddziału W arszawskiego było dyskutow anych szereg zagadnień w ybiegających poza zakres Spraw w ew nętrznych Tow arzystw a, a dotyczą
cych sipraw interesujących ogół geologów polskich. Do zajm ow ania się tego rodzaju zagadnieniam i je s t Tow arzystw o upow ażnione, a naw et zobowią
zane jako jed y n a organizacja o charakterze społecznym , zrzeszająca znacz
ną część polskich geologów.
Do sp raw tego rodzaju w okresie spraw ozdaw czym należało: 1. D ysku
tow any już od w ielu la t fata ln y sta n m uzealnictw a geologicznego w Polsce i spraw a um ożliw ienia należytego działania M uzeum Ziem i. 2. Spraw a przyw rócenia w ykładów geologii w szkolnictw ie średnim . 3. Spraw a nale
żytej ochrony g ro ty kryształow ej w W ieliczce. 4. Spraw a kierow ania na przem iał w ydaw nictw naukow ych nie rozprzedanych w o kresie trzy letn im . W szystkie te zagadnienia były szczegółowo dyskutow ane przez Zarząd Główny, p rzy czym w większości dyskusja poprzedzona była przeprow adzeniem badań i w izji lokalnej przez pow ołane kom isje. W w y
padku g ro ty kryształow ej okazało się, iż stosow ane obecnie zabezpiecze
nia są w ystarczające, w pozostałych spraw ach Tow arzystw o wystosow ało m em oriały do w łaściw ych władz.
— 220 —
Zestawieniebilansowe zarok 1960 Oor
•HG
s
co NOTC
ca
£o1-4 aa>
•rtci JUo
ca G
-Oo r— 1 caw
(0
s
r - o CO CD co
D - lO C*3 D* ca
H o f - ł IT9 o>
t - co o i>
co (N iH co co
m tr - 00
c a iO c^l o
H csj
c<u
1 CO t - co CO
ca w CJ
^jT ł-T c f i-T oT
00 co rH CO t>
t> to 03 ł- < co
co o> 00
ca ca ło o
rH Cl
ca
B
t - o O O 1 O 1 1 Tf t> Cl
to i> | co ^ | 1 00 1-H
o ^ O O O O ^ H H M O IO
Tt< D* O C O t O l O i - H C O C O O O Oi
co ca C* CO CO O lO H CO 00 in ca
IO c o o c o ^ ^ 0000 co co
ca to 1-1 IO ca co o
t -
•2c '5
£
s S
4^(U
CO*N
OO pI
cd£
o
•HCO
OT
Bm
| CO IO to to ca
\mI> CO rH o ca oo
th thc f c f cT c f csf IO
oo ca i-H oo oo *-i O 03
o IO 1-H ^ CO Od oo ca
CO IO t - ^ O 00 co
cm ęsj c* co ca r - o
ca ca
05 t>
CO rH 00 o 10 o
CO to
co co
c- co
colO
00IO 00 00 o
oco oo' co coco
00
co
o>
co00
toco cal>
coIO
00IO 00 00o
oc X
ca
£N
caa
i ca
ci 1—I +-3 s ° f l
«1 o
>>
c£ 'OrM
W)
>>
£ oO K/
M NH
03 ^
•O £
CL) OJ
a a
•fl .G CJ o ctf cd
tH !h
■ s o
-e H
JPLi01M
•rH -2
3 s
O oc S i—CS w< Q2
T*rica t j
T3 N b&
»>ł ^ _ -*-1 +*
CU KI N
OT OT OT
co o o C/l
pL.o
6J0cao ca -4-ȣ
•Ho
g
i*ca
73>»
ctf£
n!«
2 2
gOT
rVIcd
* .MO) '
£ *>>
£ 0) o -3 8 m o . -
G n ^ m hfl aj ca 3 '3 5? « W) Ea £
« | - a rrt f-l PT5-S £ S•>. ^ M ^ '
+* ^^3 *T 05
N CC r? r£
Ctf J j -r-J+J
3 5fn OT
Ao
dN O uca
£ JAen
»-HO P4
O
Eh
(U
too
aj£ XO 3ca
£ T33SI
ca
« £
•-} 'O
ca g -a T3.Sn
!?
ca
*
n£_S I
<
,Go
>>
&
o £»
-4 3 o
* ? J S
8 1 3 pw W <J
T5 OT
>> ft ^O
5 g | Sp ot 'U ot
^ 'S o
r W •
t ‘N ^
£ ca tó
•N I Ć - N
ca ca
■a h>TJ
5) CU 5J N rtrt N
ti P< u
& s* a U] P" OT
O Eh ca Ph£
. a ca M o
G ^ N <u
« £^ U , fn »-(: 'w 'wo o
OT 'O T3
i i « s s
^ ^ T? 3 3 <u aj 0 , 3 5 N n ca ^ T3 tH G G
& 3 a OT W^«Hq^
t—ł CS] r - i lO H
i H C S J O > r - ł i - H r H C Ś l M Tf H H H H H 5 D H M
O O O 1-H 1-1 1—I CO CO COlOCO c o c o c o c o c o c o o c o o
— 222 —
WYKAZ ZEBRAŃ NAUKOWYCH
KTÓRE ODBYŁY SIĘ W OKRESIE SPRAWOZDAWCZYM
Oddział K rakow ski
1. 9. XI. 1959 — Prof. d r A. T o k a r s k i : „Podmioceńska stru k tu ra Niwisk na przedgórzu”
2. 16. XI. 1959 — Prof. dr H. Ś w i d z i ń s k i : „Konferencja mezozoiczna w Buda
peszcie”.
3. 23. XI. 1959 — Prof. d r J. P o b o r s k i : „Cechsztyńskie zagłębie solne Europy środkowej na ziemiach Polski”.
4. 30.XI. 1959 — Mgr S. P o ł t o w i c z : „Glacitektonika Wzgórz Ostrzeszowskich”
5. 7. XII. 1959 — Prof. dr A. G a w e ł: „Z geologii L ibanu”
6. 14.X II. 1959 — Doc. dr K. B i r k e n m a j e r , dr W. N a r ę b s k i : „Prekam bryj- ski kompleks amfibolitowy i zjawiska granityzacji w Ziemi We- del-Jarlsberga na Spistsbergenie”
7. 18.1.1960 — Doc. mgr Z b. O b u c h o w i e z: „Pogląd na budowę geologiczną Przedgórza K arpat”.
8 . 18.1.1960 — Prof. d r M. K s i ą ż k i e w i c z : „Geologia morza na I Między
narodowym Kongresie Oceanograficznym w Nowym Jorku”
9. 8. II. 1960 — Mgr A. B u k o w y i mgr L. S z o s t e k : „Nowe dane o podłożu jury pomiędzy Olkuszem a Słomnikami”.
10. 15.11.1960 — Mgr F r . S z y m a k o w s k a : „Egzotyki z w arstw krośnieńskich Brzeżanki Wysokiej ark. Strzyżów”.
11. 22.11.1960 — Mgr B. A r e ń i prof. dr W. K r a c h : „Geologia okolic Józefowa Lubelskiego”.
12. 29.11.1960 — Mgr K. B o j k o w s k i : „Problem granicy wizenu i nam uru w Zagłębiu Górnośląskim w świetle badań m akrofaunistycznych”.
13. 7. III. 1960 — Prof. dr K. P o ż a r y s k a i prof. W. P o ż a r y s k i : „Z geologii K rym u”.
14. 14. III. 1960 — Mgr R. G r a d z i ń s k i3 d r A, R a d o m s k i , m gr inż. R. U n r u g :
„Nowe w yniki badań nad sedym entac ją górnego karbonu Górno
śląskiego”
15. 21. III. 1960 — Mgr inż. M. N i e ć : „Boksyty W ęgier”
16. 28. III. 1960 — Mgr W. N o w a k i mgr W. S i k o r a : „Uwagi o rozwoju fliszu Wienenwaldu i próba paralelizacji z fliszem K arp at Zachodnich.
17. 4. IV. 1960 — Prof. dr W. S z a f e r : „K lim at miocenu na tle flory tortońskiej z Gliwic”
18. 11. IV. 1960 — Uroczyste posiedzenie dla uczczenia pamięci prof. dra J. S a m s o n o w i c z a — wspólnie z P.A.N. Oddział w Krakowie, z W y
działem Geologiczno-poszukiwawczym AGH i Komisją Nauk Geologicznych PAN
Odczyty:
Prof. d r H. S w i d z i ń s k i : „Działalność naukowa prof. dra J. S a m s o n o w i c z a”.
Prof. dr R. K r a j e w s k i : „Dorobek prof. dra J. S a m s o n o w i c z a w zakresie poszukiwania złóż”
Prof. d r W. G o e t e l : „Działalność prof. dra J. S a m s o n o w i c z a w Polskiej Akademii N auk”.
Doc. d r H. M a k o w s k i : „Prof. dr J. S a m s o n o w i c z jako pedagog”.
19. 25. IV. 1960 — Mgr inż. J. K o t l a r c z y k : „Diatomity i łupki jasielskie w R u
munii”.
20. 2. V. 1960 — Doc. inż. Z. O b u c h o w i c z: „Perspektyw y poszukiwań ropy naftow ej w Polsce”.
21. 15. VI. 1960 — Prof. d r A. T o k a r s k i : „Próba strukturalnego rozpoznania środkowej i zachodniej Kambodży”.
Oddział W arszaw ski
1. 12. VI. 1959 — Prof. A. M. O w c z i n n i k o w : „O złożach wód m ineralnych i ich poszukiwaniu” (w jęz. rosyjskim).
2 . 24. VI. 1959 — Prof. L. C a l a m b e r t : „O krasie kopalnym ” (w jąz. francuskim ).
3. 11. XI. 1959 — Prof. J. Gołąb: Główne podstawy m etodyki hydrogeologicznej”.
4. 2. X II. 1959 — Posiedzenie poświęcone pamięci prof. dr Jana Samsonowicza z re feratam i prof. prof.: J. G o ł ą b a, St . K r a j e w s k i e g o , H. M a k o w s k i e g o , K. P a w ł o w s k i e j , K. S m u l i k o w - s k i e g o i S. Z. R ó ż y c k i e g o .
5. 13.1.1960 — Inż. S t. W ą c h a ł : „W iertnictwo studzienne w świetle analizy i badań współczesnych”.
6 . 20.1.1960 — Mgr H. W o l a ń s k a : „Trzeciorzęd w Geiseltal (na m arginesie Zjazdu Paleontologicznego w Berlinie w 1959 r.
7. 17.11.1960 — Mgr J. K u c h c i ń s k i : „Utwory karbońskie w otworze w ie rt
niczym Magnuszew pod W arszaw ą”.
8. 9. III. 1960 — Prof. M. T u r n a u - M o r a w s k a : „C harakter petrograficzny sikały osadowej a jej w iek”.
9. 23. III. 1960 — Inż. S t. W ą c h a ł : „W iertnictwo studzienne w świetle analizy i badań współczesnych. Cz. II. Technologia, urządzenie, eksplo
atacja.
10. 6 . IV. 1960 — Prof. M. K s i ą ż k i e w i c z : „Geologia morza na I M iędzynaro
dowym Kongresie Oceanograficznym”.
11. 27. IV. 1960 — Doc. B, W i n id : „Geologia w Japonii”.
12. 18. V. 1960 — Prof. A. H a l i c k a : „O muzealnictwie geologicznym”.
13. 25. V. 1960 —i Doc. K. G u z i k : „Przestrzenna projekcja (Stereoprojekcja) ekranow a dla celów geologicznych”.
14. 8. VI. 1960 — Prof. J. P. M i l l e r (H arvard University): Geomorfologiczne i sedymentologiczne podstaw y badań diastrom orfizm u (w jęz.
angielskim).
15. 15. VI. 1960 — D r K. W u t t k e : „Z geologii M aroka”.
Oddział W rocław ski
1. 12. XI. 1959 — Dr K. D z i e d z i c : „Perm okarbon czeskiej części niecki środ- sudeckiej”.
2. 19.XI.1959 — Mgr inż. S. P o ł t o w i c z : „Glacitektonika Wzgórz Ostrzeszow
skich”.
3. 26. XI. 1959 — Mgr H. D z i e d z i c o w a : „S truktury reakcyjne skaleni w sje- nitach z Przedborow ej”.
4. 3. XII. 1960 — Mgr J. K r a s o ń : „Ekspedycje geologiczne na pustyniach Egiptu”
5.10. XII. 1959 — Mgr J. K r a s o ń : „Geologia Egiptu”.
— 224 —
6 . 17.X II. 195S — Mgr J. G i e r w i e l a n i e c : „Tektonika i źródła m ineralne oko
lic Lądka Zdroju”.
7. 1 4 .1 .1960 Mgr M. D u m i c z : „Budowa geologiczna m etam orfiku Sudetów Wschodnich w okolicach Sławniowic”.
Mgr A. M a j e r o w i c iz: „Staurolit z m etam orficznych łupków w Głuchołazach”.
8 . 11.11.1960 — Igr J. K u c h c i ń s k i : „Utwory karbońskie w otworze w iert
niczym Magnuszew”.
9. 18.11.1960 — Prof. dir A. T o k a r s k i : „Trias strefy Mielca”.
10. 25. II. 1960 — D r W. G r o c h o l s k i : „Problemy geologiczne południowej Buł
garii”.
11. 3. III. 1960 — Mgr T. G r z e l i ń s k i : „W arunki hydrogeologiczne okolicy Czę
stochowy”.
12. 10. III. 1960 — Mgr Z. Ś l i w a : „Formy trzeciorzędowych erupcji bazaltów ”.
13. 31. III. 1960 — Prof. dr H. O r k i s z : „Nowe poglądy w interpretacji zdjęć m a
gnetycznych na przykładzie K arpat Środkowych i ich Przedgó
rza”.
14. 7. IV. 1960 — Dr Z b . F a j k l e w i c z : „Budowa Przedgórza Środkowych K ar
pat w okolicy Mędrzychowa w świetle in terp retacji graw im e
trycznych”.
15. 21. IV. 1960 — D r T. G u n i a : „Wiek zlepieńców z Witoszowa w świetle badań paleontologicznych”.
16. 26. IV. 1960 — Prof. d r H. T e i s s e y r e : „Niektóre zagadnienia m ikrotektoniki”.
17. 5. V. 1960 — Mgr W. S m u l i k o w s k i : „Ewolucja kompleksu amfibolitowe- go górnej części Revdalen, region Hornsund, Spitsbergen”.
O środek Szczecin
1. 22. IV. I960 — Prof. d r Z. P a z d r o : „Zasoby (wód podziemnych i ich obli
czenia”.
2. 4 .V. 1960 — Mgr K. S c h o e n e i c h : „Powstanie i rozwój dorzecza W isły”.
3. 27. VI. 1960 — Prof, d r S. S i e d l e c k i : „Polskie W yprawy Naukowe na Spits
bergen w latach 1957-60”.
Stanisław Czarniecki
