Australia – ląd na końcu świata
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:• zna pojęcie „antypody”,
• zna stolicę Australii oraz największe jezioro tego kontynentu, co najmniej dwie rzeki stałe i co najmniej jedną pustynię,
• rozumie przyczyny zróżnicowania opadów na kontynencie australijskim,
• zna typy rzek pod względem stałości przepływu oraz sposób ich oznaczania na mapie.
• zna pojęcie depresja,
• rozumie różnicę między basenem artezyjskim i subartezyjskim,
• zna co najmniej po trzy gatunki roślin i zwierząt charakterystycznych dla Australii.
b) Umiejętności Uczeń potrafi:
• wskazać Australię na mapie fizycznej świata oraz pokazać na mapie największe jezioro tego kontynentu, co najmniej dwie rzeki stałe i co najmniej jedną pustynię,
• odczytać z mapy fizycznej Australii formy ukształtowania powierzchni na kontynencie australijskim,
• wyjaśnić, w jaki sposób powstał monolit Ayers Rock.
• rozpoznać typ klimatu Australii oraz odczytać jego cechy na podstawie klimatogramu,
• wyjaśnić różnicę między tą samą porą roku na przeciwnych półkulach,
• wyjaśnić wpływ gór i prądów morskich na klimat Australii,
• przeprowadzić analizę ilustracji niecki artezyjskiej i wyjaśnić sposób jej działania.
2. Metoda i forma pracy
Praca z podręcznikiem, praca z atlasem, burza mózgów.
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik, atlas świata, mapa ścienna świata, ilustracje przyniesione przez nauczyciela.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
1. Czynności organizacyjne - sprawdzenie listy obecności, zapisanie tematu lekcji na tablicy.
2. Powtórzenie z tematu „Egipt”. Pytanie dwóch uczniów przy tablicy:
• Pokaż na mapie fizycznej świata Afrykę i podaj cechy jej położenia. Pokaż Egipt.
• Jakie ważne surowce wydobywa się w krajach arabskich?
• Podaj nazwę głównej rzeki Egiptu, wskaż ją na mapie i powiedz jakie ma ona znaczenie dla ludzi tam żyjących.
• Dlaczego życie w Afryce jest trudne? Podaj trzy czynniki, które o tym decydują.
3. Podanie celu lekcji i omówienie sposobu jej przeprowadzenia.
b) Faza realizacyjna
1. Starter – burza mózgów – uczniowie podają skojarzenia z kontynentem australijskim.
Zastanawiają się kim byli Aborygeni i co się z nimi stało. Zaprezentowanie uczniom środowiska Australii na ilustracjach przyniesionych przez nauczyciela.
2. Polecenie dla uczniów – na podstawie mapy świata w atlasie podaj cechy położenia Australii (na jakich półkulach leży, jakie oblewają ją oceany, jaki ważny równoleżnik przez nią przechodzi?)
3. Nauczyciel wyjaśnia pojęcie „antypody”.
4. Polecenie dla uczniów – na podstawie mapy fizycznej Australii odczytaj cechy jej ukształtowania i podaj nazwy krain geograficznych. Pytanie pomocnicze – jakie formy ukształtowania powierzchni występują w Australii? Które z nich przeważają w której części tego kontynentu?
5. Polecenie dla uczniów – spójrz na zachodnią część Australii na mapie fizycznej tego kontynentu i powiedz jaki krajobraz przeważa na Wyżynie Zachodnioaustralijskiej? Z jakiego innego kontynentu znasz ten krajobraz? Odczytaj nazwy dwóch pustyń, które tam występują.
6. Polecenie dla uczniów – znajdź na mapie fizycznej Australii miejscowość Alice Springs. Czy wiesz z czego ta miejscowość słynie?
7. Nauczyciel zapoznaje uczniów z nazwą największego monolitu na świecie – Ayers Rock oraz ze sposobem powstawania monolitów.
8. Polecenie dla uczniów – znajdź na mapie fizycznej Australii najwyższy szczyt Wielkich Gór Wododziałowych.
9. Nauczyciel wyjaśnia pochodzenie nazw związanych z Polską w Australii.
10. Polecenie dla uczniów – na podstawie kliamtogramu w atlasie odczytaj jaka jest najwyższa i najniższa temperatura Australii i w jakich miesiącach występuje.
11. Nauczyciel zwraca uwagę na różnicę między tą samą porą roku na półkuli północnej południowej.
12. Polecenie dla uczniów – na podstawie mapy stref klimatycznych w atlasie powiedz jaki klimat występuje w Australii. Czym on się charakteryzuje? Wyjaśnij dlaczego na południu kontynentu jest zimnej niż na północy.
13. Polecenie dla uczniów – odczytaj z klimatogramu w której części Australii występują najwyższe a w której najniższe opady. Jak myślisz, jaka jest przyczyna zróżnicowania opadów na kontynencie?
14. Polecenie dla uczniów – na podstawie mapy fizycznej Australii, powiedz jak wygląda sieć rzeczna tego kontynentu. Pytania pomocnicze – czy ta sieć jest gęsta? Jak
zaznaczone są rzeki w atlasie?
15. Nauczyciel wprowadza pojęcia rzeka stała, okresowa i epizodyczna i pokazuje sposoby przedstawiani tych rzek na mapie.
16. Polecenie dla uczniów – wskaż na mapie fizycznej Australii największe jezioro tego kontynentu i podaj jego nazwę. Na jakiej wysokości leży to jezioro?
17. Pytanie do uczniów – jak nazywa się obszar leżący poniżej poziomu morza? Czy w naszym kraju mam depresję? Jeśli tak to powiedz gdzie ona się znajduje?
18. Polecenie dla uczniów – spójrz na ilustracje basenu artezyjskiego podręczniku.
Spróbuj opisać zasadę działania tego basenu? Czy woda wypływa z niego samoczynnie czy nie?
c) Faza podsumowująca
Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela:
• Podaj trzy charakterystyczne dla Australii jako odrębnego kontynentu cechy
• Powiedz co łączy Polskę i Australię?
• Wyjaśnij dlaczego po stronie wschodniej gór opady są większe niż po stronie zachodniej.
5. Bibliografia
Dudek E., Geografia 2. Podręcznik dla klasy drugiej gimnazjum, Wydawnictwa Edukacyjne Wiking, Wrocław, 2001.
Gimnazjalny Atlas Geograficzny, red. D. Teperkowski, S. Bujno S., wyd. II, Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych S.A., Warszawa, 2000.
Źródła ilustracji:
http://images.google.pl/imgres?imgurl=http://places.mongabay.com/australia/ranch_sunset.jpg
&imgrefurl=http://travel.mongabay.com/australia/&h=375&w=500&sz=36&hl=pl&start=19
&tbnid=TthQAPW41ds9uM:&tbnh=98&tbnw=130&prev=/images%3Fq%3Daustralia%
26svnum%3D10%26hl%3Dpl%26lr%3D
http://images.google.pl/imgres?imgurl=http://fototapeta.art.pl/IMG/hdr/hdr1.jpg&imgrefurl=h ttp://fototapeta.art.pl/2001/hdr.php&h=353&w=504&sz=36&hl=pl&start=4&tbnid=AS_xCfC Vdsx1fM:&tbnh=91&tbnw=130&prev=/images%3Fq%3Daborygeni%26svnum%3D10%
26hl%3Dpl%26lr%3D
http://www.traveller.pl/Australia/images/26230023.jpg http://www.traveller.pl/Australia/images/25530017.jpg
6. Załączniki
a) Zadanie domowe
Wypisz w podręcznika po cztery gatunki roślin i zwierząt, które występują w Australii.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak
