„Życie każdego człowieka jest jak książka” – refleksje człowieka z „Pejzażu z białą książką”
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:• zna pojecie tabula rasa,
• zna dzieła malarskie: Joanny Wiszniewskiej-Domańskiej „Pejzaż z białą książką” i Giuseppe Marii Crepsi „Biblioteka”,
• wie, jak ważne są książki w życiu człowieka (na przestrzeni wieków),
• wie, co to jest opis.
b) Umiejętności Uczeń potrafi:
• odczytać ukryte, metaforyczne treści,
• odczytać treść i przesłanie symboliczne dzieł sztuki,
• opisać cechy obrazu z uwzględnieniem kolorystyki, tła, linii, kształtu,
• odczytać sens symboliczny dzieła sztuki,
• opisać relacje powstające między człowiekiem a książką,
• wykorzystać zdobyte informacje w praktyce,
• stworzyć graficzną, czytelna notatkę lub notować w formie punktów, tabeli,
• uwzględniać w notatce treści symboliczne,
• interpretować i analizować dzieła malarskie,
• czytać, rozumieć i wartościować utwór dzięki zdobytym na lekcji informacjom,
• określić podstawową problematykę dzieła malarskiego, omówić jego problematykę dosłowną i metaforyczną.
2. Metoda i forma pracy
Heureza, metoda działań twórczych, przekład intersemiotyczny, praca indywidualna i zbiorowa, interpretacja dzieł malarskich, elementy dyskusji.
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik: Jędrychowska M., Kłakówna Z. A, To lubię! - Teksty i zadania. Podręcznik do j.
polskiego Książka ucznia. Klasa III gimnazjum, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2000.
(W nim zawarte są reprodukcje: „Pejzaż z białą książką” Joanny Wiszniewskiej-Domańskiej i
Giuseppe Marii Crepsi „Biblioteka”)
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
1. Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć.
2. Nauczyciel pyta uczniów, czym jest dla nich książka w codziennym życiu (przyjacielem, pomocą do nauki, podręcznikiem, miłą lekturą). Uczniowie
zastanawiają się, ile czasu dziennie poświęcają książkom, a ile komputerowi. Snują refleksje nad tym, czy samodzielnie sięgają po książki. Uczniowie podają cechy, które kojarzą im się ze słowem książka, wypisują je na tablicy.
Książka to: mądrość, wiedza, nauka, lektura, czytanie, hobby, kultura, wiadomości, informacje.
b) Faza realizacyjna
1. Uczniowie pracują z podręcznikiem „To lubię” (rozdział zatytułowany „Prawdziwe życie” ). Zajmują się interpretacją grafiki Joanny Wiszniewskiej-Domańskiej „Pejzaż z białą książką” i obrazu Giuseppe Marii Crepsi „Biblioteka”.
Zwracają uwagę na: kolorystykę, tło, przestrzeń, linie, sposób wykonania. Wskazują znaczenie dosłowne, potem z pomocą nauczyciela wyjaśniają znaczenie ukryte, symboliczne.
Nauczyciel zadaje uczniom pytania:
• Co przedstawia ilustracja? (człowieka przed ogromną, niezapisaną księgą)
• Co oprócz człowieka i księgi widać na obrazie? (pusta przestrzeń)
• Jak wygląda człowiek i czym się zajmuje?
• Jak wygląda książka ?
• Jaka ona jest w porównaniu do człowieka?
• Dlaczego księga jest niezapisana?
• Jak jest kolorystyka „Pejzażu z białą książką”?
• Jak jest technika rysunku?
• W jaki sposób obraz został zagospodarowany? (ilość elementów, tło, kształty, światło)
• Dlaczego człowiek jest mały a księga wielka?
• Co może symbolizować ta pusta księga?
2. Nauczyciel zapisuje na tablicy sekwencje Johna Locka „tabula rasa” i wyjaśnia jej pochodzenie oraz znaczenie.
3. Nauczyciel porównuje życie nowonarodzonego człowieka do pustej księgi (nie zawiera ono żadnych doświadczeń). Wraz z upływem lat księga zapełnia się.
c) Faza podsumowująca
1. Uczniowie samodzielnie dokonują analizy wybranego grafiku, zwracając uwagę na:
wygląd ilustracji, elementy, tło, linie, kształt, układ elementów, proporcje, światło, kolorystykę, nastrój, symbolikę. Uwzględniają warstwę dosłowna i symboliczną dzieła.
5. Bibliografia
1. Jędrychowska M., Kłakówna Z. A, To lubię! - Teksty i zadania. Podręcznik do j.
polskiego Książka ucznia. Klasa III gimnazjum, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2000.
2. Kopaliński W., Słownik symboli, WP, Warszawa 1990.
3. Kopaliński W., Słownik mitów i tradycji kultury, PIW, Warszawa 1985.
4. Markowski A., Kultura języka polskiego, PWN, Warszawa 2005.
6. Załączniki
brak
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak
