Dominika Kuźnicka- Błaszkowska
Program ćwiczeń
RAMOWY PROGRAM ĆWICZEŃ DLA STUDIÓW NIESTACJONARNYCH 1. Zajęcia organizacyjne, siatka pojęć
2. Dostęp do informacji publicznej – zagadnienia wstępne.
3. Praktyczne aspekty dostępu do informacji publicznej.
4. Ustawa o ponownym wykorzystaniu informacji sektora publicznego- zakres i charakter regulacji
5. Geneza i zakres informacji niejawnych, ujęcie konstytucyjne i ustawowe
rozwinięcie. Kartkówka.
• Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, tj.
Dz. U. 2019 poz. 1429
• Ustawa z dnia 25 lutego 2016 r. o ponownym wykorzystaniu informacji sektora publicznej, tj. Dz. U. 2019 poz. 1446
• Ustawa z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych, tj.
Dz. U. 2019 poz. 742
Proponowana literatura podstawowa
• Bernaczyk M., "Dokument wewnętrzny" jako ograniczenie konstytucyjnego prawa do informacji. Rozstrzyganie kolizji w teorii i praktyce prawa, Warszawa 2016 r.
• Bernaczyk M., Obowiązek bezwnioskowego udostępniania informacji publicznej, Warszawa 2008.
• Bernaczyk M., Prawo do informacji publicznej w Polsce i na świecie, Warszawa 2014.
• Bernaczyk M., Jabłoński M., Wygoda K., Biuletyn informacji publicznej.
Informatyzacja administracji, Wrocław 2005.
• Gryszczyńska A. (red.), Jawność i jej ograniczenia. Struktura tajemnic. Tom 6, Warszawa 2016r.
• Jabłoński M., Wygoda K., Dostęp do informacji i jego granice, Wrocław 2002.
• Jabłoński M., Udostępnianie informacji w trybie wnioskowym, Wrocław 2009
• Mednis A. (red.), Prywatność a jawność. Bilans 25-lecia i perspektywy na przyszłość, Warszawa 2016.
• Literatura wskazana w sylabusie w zakresie poszczególnych zajęć jest OBOWIĄZKOWA
przestrzegania Zarządzenia nr 18/2017 Dziekana Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Un iwersytetu Wrocławskiego z dnia 27 lipca 2017 r. w sprawie monitorowania obecności na zaję ciach na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii
UWr oraz Regulaminu Studiów na Uniwersytecie Wrocławskim.
• Ocena pracy studenta podczas zajęć.
• Dostarczenie do dnia 16 stycznia 2019 r. złożonego wniosku o udostępnienie informacji publicznej nieznajdującej się w Biuletynie Informacji Publicznej do wybranego organu administracji publicznej wraz z odpowiedzią organu oraz 3-stronnicową analizą sytuacji faktyczno-prawnej, która została zainicjowana przez studenta. Analiza powinna cechować się właściwością we wskazaniu przepisów oraz orzecznictwa, oceną rozwiązania zastosowanego przez organ administracji publicznej, analizą kroków prawnych, które należałoby podjąć w celu uzyskania wnioskowanej informacji publicznej w przypadku negatywnej oceny działań organu, a także odpowiednią warstwą formalno-językową.
• Test przeprowadzony na ostatnich zajęciach składający się z 10 pytań testowych oraz jednego
pytania otwartego.
Aksjologiczne podstawy prawa do informacji
Jawność
• dokonywanie określonych czynności w sposób jawny, powszechnie widoczny, brak tajności, dostępność dla ogółu, szczerość, otwartość
• działanie bez utajniania czegokolwiek
Jawne
• takie działania, które są podejmowane „w
sposób widoczny dla każdego, otwarcie,
publicznie, nie ukrywając, wyraźnie
Jawność
Transparentność
Otwartość
przejrzystość bezpośredniość
Aksjologiczne podstawy prawa do informacji
Jawność
jawność jest częścią nowego sposobu myślenia, należy do nowej formacji społeczno- polityczno-ekonomicznej, z którą
wiąże się udział nowych uczestników w życiu administracyjno- politycznym
za naturalne środowisko jawności uznaje się sferę administracji, polityki, tajemnicę
i informację za elementy gry politycznej
narzędzie kontroli polityków i bieżącego nadzoru nad stanem
publicznych (czyli każdego z obywateli) interesów kontroli polityków i bieżącego nadzoru nad stanem publicznych (czyli każdego z obywateli) interesów
Rozwój technologii
Społeczeństwo obywatelskie
Decentralizacja, partycypacja
Społeczeństwo informacyjne
Jawność
JAWNOŚĆ
Kultura polityczna
Edukacja polityczna
Przejrzystość procesu legislacyjnego
Porzucenie utopijnego pragnienia stworzenia
społeczeństwa idealnego
Strażniczka przyzwoitości życia
publicznego
Być lub nie być partii, polityków, urzędów
Ochrona przed delegitymizacją władzy
Upodmiotowienie obywatela w relacjach
z państwem
Niwelowanie niepokojów społecznych
Wzrost zaufania obywateli do państwa
Miara poziomu dojrzałości demokracji
„kontrolowany sceptycyzm”
Nieposłuszeństwo obywatelskie
Dojrzałe decyzje podejmowane przez
obywateli
Zaspokojenie ludzkiej ciekawości
Zwiększenie efektywności administracji
Stworzenie zewnętrznego nacisku
Ujawnienie zbędnej biurokracji
Ograniczenie nieprawidłowych i nieetycznych zachowań
Zmniejszenie kosztów funkcjonowania
„jawność, jakakolwiek byłaby jej forma i strefa występowania (polityka, administracja, inne płaszczyzny życia publicznego), należy do nowej terminologii, nowego sposobu myślenia, do nowej formacji społeczno-polityczno-ekonomicznej. Jest nową wartością przełomu ery przemysłowej i informatycznej, z którym wiąże się stawianie innych niż dotychczasowych reguł. […] Nie można też dosłownie rozumieć nowości problemu dostępu do informacji. Można jedynie mówić o jego nowym znaczeniu, o innym niż przez wieki celu. […] Uważa się, że jawność jest wartością (jakością) psychologiczną i intelektualnie zrozumiałą, a jej źródłem był zwyczaj administracyjny, poczęty na gruncie nowej psychologii administracyjnej, dostrzegając w administrowaniu <<pod okiem>>
administrowanych instrument ochrony przeciwko arbitralności administracji”
T. Górzyńska, Prawo do informacji i zasada jawności administracyjnej. Orzecznictwo Sądu Najwyższego i Trybunału Konstytucyjnego, Kraków 1999, s. 19-20, 32.
Koncepcja otwartego rządu
O tw ar ty r zą d
jawność działania władzy publicznej, która umożliwi obywatelom poznanie motywacji
oraz materiałów wykorzystywanych w procesie stanowienia i stosowania prawa
otwartość sensu stricto, która sprowadza się do wysłuchania obywateli przez rząd oraz uwzględniania ich stanowiska w procesach
legislacyjnych
odpowiedzialność władzy publicznej wobec społeczeństwa za działania i zaniechania
In fo rm ac ja In fo rm ac ja
powiadomienie o czymś, zakomunikowanie czegoś, wiadomość, pouczenie powiadomienie o czymś, zakomunikowanie
czegoś, wiadomość, pouczenie
element wiedzy komunikowany, przekazywany komuś za pomocą języka lub innego kodu, także
to, co w danej sytuacji może dostarczać jakiejś wiedzy, wiadomość komunikat, wskazówka element wiedzy komunikowany, przekazywany komuś za pomocą języka lub innego kodu, także
to, co w danej sytuacji może dostarczać jakiejś wiedzy, wiadomość komunikat, wskazówka
każdy czynnik, dzięki któremu obiekt odbierający go (człowiek, organizm, organizacja, urządzenie automatyczne) może polepszyć swoją znajomość
otoczenia i bardziej sprawnie przeprowadzić celowe działanie
każdy czynnik, dzięki któremu obiekt odbierający go (człowiek, organizm, organizacja, urządzenie automatyczne) może polepszyć swoją znajomość
otoczenia i bardziej sprawnie przeprowadzić celowe działanie
powiadamianie społeczeństwa lub określonych zbiorowości w sposób zobiektywizowany i konkretny za pomocą środków masowego przekazu o zdarzeniach mających znaczenie polityczne, gospodarcze, naukowe czy kulturalne
powiadamianie społeczeństwa lub określonych zbiorowości w sposób zobiektywizowany i konkretny za pomocą środków masowego przekazu o zdarzeniach mających znaczenie polityczne, gospodarcze, naukowe czy kulturalne
Prawo do informacji
Element obowiązku państwa
Prawo człowieka
Prawo podmiotowe
Prawo konstytucyjne
Brak charakteru absolutnego
Inne instytucje prawne
Miranda Warning
Informacje o skutkach przekroczenia terminów nałożonych przez prawo
Informacje o produkcie udzielane konsumentowi
Informacje na temat udzielanych świadczeń
medycznych
jawność
tajność
Geneza prawa do informacji
Artykuł 19 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka
Każdy człowiek ma prawo wolności opinii i wyrażania jej; prawo to
obejmuje swobodę posiadania niezależnej opinii, poszukiwania,
otrzymywania i rozpowszechniania informacji i poglądów wszelkimi
środkami, bez względu na granice.
Artykuł 19 MPOiP
Artykuł 19 1. Każdy człowiek ma prawo do posiadania bez przeszkód własnych poglądów.
2. Każdy człowiek ma prawo do swobodnego wyrażania opinii; prawo to obejmuje swobodę poszukiwania, otrzymywania i rozpowszechniania wszelkich informacji i poglądów , bez względu na granice państwowe, ustnie, pismem lub drukiem, w postaci dzieła sztuki bądź w jakikolwiek inny sposób według własnego wyboru.
3. Realizacja praw przewidzianych w ustępie 2 niniejszego artykułu pociąga za
sobą specjalne obowiązki i specjalną odpowiedzialność. Może ona w
konsekwencji podlegać pewnym ograniczeniom , które powinny być jednak
wyraźnie przewidziane przez ustawę i które są niezbędne w celu: a)
poszanowania praw i dobrego imienia innych; b) ochrony bezpieczeństwa
państwowego lub porządku publicznego albo zdrowia lub moralności
publicznej.
Geneza prawa do informacji
Artykuł 19 MPOiP
1. Każdy człowiek ma prawo do posiadania bez przeszkód własnych poglądów.
2. Każdy człowiek ma prawo do swobodnego wyrażania opinii; prawo to obejmuje swobodę poszukiwania, otrzymywania i rozpowszechniania wszelkich informacji i poglądów , bez względu na granice państwowe, ustnie, pismem lub drukiem, w postaci dzieła sztuki bądź w jakikolwiek inny sposób według własnego wyboru.
3. Realizacja praw przewidzianych w ustępie 2 niniejszego artykułu pociąga za
sobą specjalne obowiązki i specjalną odpowiedzialność. Może ona w
konsekwencji podlegać pewnym ograniczeniom , które powinny być jednak
wyraźnie przewidziane przez ustawę i które są niezbędne w celu: a)
poszanowania praw i dobrego imienia innych; b) ochrony bezpieczeństwa
państwowego lub porządku publicznego albo zdrowia lub moralności
publicznej.
1. Każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii. Prawo to obejmuje wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe.
Niniejszy przepis nie wyklucza prawa Państw do poddania procedurze zezwoleń przedsiębiorstw radiowych, telewizyjnych lub kinematograficznych.
2. Korzystanie z tych wolności pociągających za sobą obowiązki i
odpowiedzialność może podlegać takim wymogom formalnym,
warunkom, ograniczeniom i sankcjom , jakie są przewidziane przez
ustawę i niezbędne w społeczeństwie demokratycznym w interesie
bezpieczeństwa państwowego, integralności terytorialnej lub
bezpieczeństwa publicznego ze względu na konieczność zapobieżenia
zakłóceniu porządku lub przestępstwu, z uwagi na ochronę zdrowia i
moralności, ochronę dobrego imienia i praw innych osób oraz ze względu
na zapobieżenie ujawnieniu informacji poufnych lub na zagwarantowanie
powagi i bezstronności władzy sądowej.
Geneza prawa do informacji
Artykuł 42 Karty Praw Podstawowych
Każdy obywatel Unii i każda osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce
zamieszkania lub statutową siedzibę w Państwie Członkowskim ma prawo
dostępu do dokumentów instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii,
niezależnie od ich formy.
1. Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.
2. Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu.
3. Ograniczenie prawa, o którym mowa w ust. 1 i 2, może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa.
4. Tryb udzielania informacji, o których mowa w ust. 1 i 2, określają ustawy, a w
odniesieniu do Sejmu i Senatu ich regulaminy.
Informacja o sprawach publicznych
Informacja o działalności organów władzy
publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne
Tylko obywatel
dostęp do dokumentów
wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy
publicznej pochodzących z
powszechnych wyborów
uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych
osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie,
w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i
gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem
Skarbu Państwa
