DEPEN D EN C E O F A V A ILA BLE M AGNESIUM CONTENT ON SOME SO IL P R O PE R T IE S IN THE L U B LIN D ISTR IC T
S oil Science Department, A gricultural Faculty of the College of Agriculture, Lublin Head — Prof. Dr. Bohdan Dobrzański
INTRODUCTION
F o r over a decade have been ob serv ed signs of m agnesiu m deficiency in p la n t c u ltu re s of regions w ith high a g ric u ltu ra l sta n d in g and in ten siv e m in e ral fertilizatio n . T he low er crop yields resu ltin g fro m th is ph eno m en o n have d raw n a tte n tio n to th e problem of easy p la n t-a v a ila b ility of m agnesiu m [2, 6].
T he in v estig atio n re su lts on soil co n ten ts of th is com ponent show th a t chernozem s and organic soils are ric h e st in available m agnesium , w h ile allu v ial soils, ren d zin as and b ro w n soils are poorer. G re a te st m ag nesium deficiency ap p ears in san d y podzolic soils [1, 3, 4, 5, 6].
A d ire c t co rrelatio n b etw e en th e am o unt of p a rtic le s < 0.02 m m . and av ailable m agn esium co n te n t in soil w as found [5, 6]. This re g u la rity w as co n firm ed by inv estig ation s on th e d istrib u tio n of th e to ta l m agn esium rese rv e in p a rtic u la r soil fractio ns, w h ich decreases w ith th e increase in size of soil p a rticle s [4]. M oreover, it w as o bserved th a t a decrease in aci d ity causes an in crease in av ailab le m ag nesium co n te n t in soil [5, 6].
This dependence o ccurred p a rtic u la rly d istin ctly in soils w ith sm all am o u n ts of p articles < 0.02 m m . (lig h ter soils) and low er pH. M g -fertili- zer re q u ire m e n ts of such soils can th u s be d e te rm in e d w ith a fa irly high accu racy fro m th e m ech an ical com position and soil rea c tio n [5, 6].
The pu rp ose of our tests was:
— to d e te rm in e th e av erag e co n te n t and flu c tu atio n s of th e am o u n t of availab le m ag n esiu m in L u b lin d istric t soils;
— q u a n tita tiv e d e te rm in a tio n of th e in flu ence of p articles <C 0.02 m m . 0 , of soil rea c tio n an d of h u m u s on th is com ponent. O u r p re se n t in v esti gations have yielded an a n sw er to some, b u t n o t all, aspects of th e p ro blem .
92 J. Bartuzi, I. Dechnik, L. M alicki OWN INVESTIGATIONS
In th e y ears 1962— 1963 soil sam ples w e re ta k e n fo r analysis in 634 d iffe re n t sites of th e L u b lin d istric t fro m te s t pits m ade for soil ty p e d ete rm in a tio n . T h ey re p re s e n te d th e a ra b le 'layer (0— 30 cm.) of podzolic soils (212 sam ples), b ro w n soils (234), chernozem s (32i), black soils (35), bog soils (55), allu v ial soils (36) and ren d z in as (30).
A vailable Mg co n te n t of th e sam ples w as d e te rm in e d by S c h a c h t - s c h a b e l ’ s m ethod, m echanical com position by the Bouyoucos m ethod w ith C asagrande and P ró szy ń sk i’s m odification, soil pH — e le c tro m e tri- ca'lly in 1 N KC1 using a glass electrode, and h um us c o n te n t a fte r T i u - r i n.
T a b l e 1
Llean content of a v e ila b le magnésium, p a r t i c l e s < ü .02 mm. 0 and humus in the arable la y er and pH of s o i l types examined
S o ils A vailable magnesium mg./100 g . of s o i l % o f p a r t ic le s ^>O.O2mm.0 pH Humus % value range v a ria tio n
c o e f f ic ie n t mean confidence in te r v a l (P-0.99J Chernozems j . 10-16.80 3 8.0 9.81 - 1.82 35.9 6.67 1.44 A llu v ia l l"madaMJ 1.4 0 -1 6 .4 0 51.3 7.78 ± 1.81 25.7 6.41 1.72 Bogs 1.8 0 -2 0 .0 0 65.5 6.97 i 1.64 19.5 5 .96 2.12 Black 1 .1 0 -16.10 80.1 4.68 - 1.73 23.6 6.65 2.08 Brown 0 .9 0 -2 0 .0 0 78.1 4 .6 6 t 0 .61 17.2 5.07 1.47 P odzolic 0 .9 0 -2 0 .0 0 66.2 4.53 ± 0.53 2 0.0 4.95 1.44 1 Rendzinas 1 .0 0 - 7.30 41.4 3.85 i 0.80 5 0.3 7.23 1.70
M agnesium co n te n t show ed w ith in th e soil ty p es (Tab. 1;) fa irly w ide v arian ce. T he re la tiv e ly h ig h est ran g e of v alues w as ob serv ed in r e n dzinas, th e w id est one in podzolic, b ro w n an d bog soils. This is p ro b ab ly due to th e effect of th e m in e ral c o n stitu e n t in soils. The g re a te r th e dif feren ce b e tw e en th e p a re n t rocks fro m w hich th e soils a re form ed, th e g re a te r w as th e d ifferen ce in ran g e of Mg content. T he g re a te s t n u m b er of n e a r-a v e ra g e co n tents w as fo un d in chernozem s, allu v ial soils and rend zinas, a sm aller one in podzolic an d bog soils, and th e sm a lle st in black soils a n d b ro w n soils (com pare v a ria tio n coefficients).
M ean available Mg c o n ten t in th e a ra b le lay e r w as com pared by S t u d e n t ’ s ,,t” an d C o c h r a n a nd C o x ’ s ,,c” tests. The com pa riso n show ed th a t th e soils ex am in ed can in th is resp e c t be divided in to 3 g roups d ifferin g sig n ifican tly fro m each o th er:
1. chernozem s (highest Mg), 2. a llu v ia l and bog soils,
T he d ifferences b e tw e en soils in th ese groups w ere w ith in th e lim its o f e rro r.
T he confidence in te rv a ls for m ea n m ag nesium am ounts, calcu lated fro m th e sam ples, d e te rm in e w ith 99°/oi p ro b ab ility th e lim its in w hich is co n tain ed th e re a l m ea n for all soils of th e given ty p e in th e L u b lin d istrict.
The depend ence of av ailab le Mg co n te n t on th e ex am in ed soil p ro p e rties w as d e te rm in e d b y c o rre la tio n coefficients, th e significance of w hich w as checked b y ,,t” tests.
A c o rre la tio n b e tw e en Mg am o u n t and p ercen tag e of p articles < 0.002 m m . w as n o ted in podzolic, b ro w n and bog soils (Tab. 2). T hé in crease of p a rticle s < 0.02 m m . w as associated w ith an in crease in Mg c o n te n t and vice v ersa; if th is soil fra c tio n w as sm aller, th e av ailable Mg w as lo w e r too. The sam e re g u la rity w as fou nd by W o n d r a u s c h in podzolic soils [6]. No such 'linear dependence w as o b served in chern o zem s and rendzinas. It is c h a ra c te ristic th a t chernozem show ed th e h ig h est, w h ile ren dzina th e low est m ean Mg content. It seem s th e re fo re th a t in bo th cases o th e r soil p ro p ertie s p lay ed a m ore im p o rta n t role and th a t th e m echanical com position of th e soil did n o t d iffe re n tia te th e Mg a m o u n t to th e sam e e x te n t as in soils w ith on ly av erag e c o n ten t of th is com ponent.
A co rre la tio n of availab le Mg w ith rea c tio n w as proved on ly in pod zolic and b ro w n soils. It w as of positive c h aracter. T he m ore acid th e soil (low er pH), th e less m ag n esium it contained. T he existence of such re g u la rity is su p p o rte d also by o th e r in v estig atio n re s u lts [5, 6]. No re la tio n b etv/een pH a n d m ag n esiu m w as fo un d in th e rem ain in g soils. This fact can be in te rp re te d b y a re la tiv e ly high e x p e rim e n tal e rro r (w hich can not be avoided in ex p e rim e n ts of th a t kind), b y th e sm all n u m b er of sam ples, or b y lack of co rre la tio n b e tw e en th ese fea tu re s. T his aspect m ay be elu cid ated in fu rth e r investigations.
R ising p erc e n ta g e of h u m u s co n ten t in rend zin as caused an increase of available Mg co n te n t (significant co rre la tio n coefficient). A n analogous dep endence ex iste d m ost p ro b ab ly in allu v ial soils; here, how ever, th e coefficients h a d fa irly high v alu e an d th e ir significance could be pro ved o n ly b y longer series of te s t data. T h eir v e ry low coefficient values a p p e a rin g in podzolic and b ro w n soils (re p rese n ted by n u m ero us sam ples) po in ted on th e o th e r h an d to a com plete lack of connection b e tw e en h u m u s an d availab le Mg. In resp e c t to bog and black soils se p ara te in v esti gations a re req u ire d .
In a ll cases in w hich a re la tio n b e tw e en th e fra c tio n < 0.02 m m . an d Mg w as proved, a sig n ifican t re la tio n b e tw e en regressio n coefficient of av ailab le Mg a n d fra c tio n p e r cent w as observed. T he coefficients h ad
94 J. Bartuzi, I. Dechnik, L. M alicki
T a b l e 2
A vailable magnesium content in arable layer (0-30 cm.) o f d iffe r e n t s o i l types, mg./100 g. o f s o i l
S o ils
Factor p od zolic brown chernozems black bogs a llu v ia l rendzinas
n * Mg n Mg n Mg n Mg n Mg n Mg n Mg % of particles<0.02m m < 1 0 21 2.94 57 2.29 - - 9 2.97 5 5 .02 3 2.47 - -10-20 100 3.78 118 3.58 - - 11 3.97 32 5 .O6 14 6.61 1 3.10 20-30 68 5.34 33 7.14 3 5.03 7 5.11 12 8.82 9 8.08 5 3.94 30-40 20 6.91 22 11.14 23 10.97 1 4.60 3 11.47 4 7.67 4 3.95 40-50 3 6.73 2 12.00 6 7.75 3 10.23 2 18.05 4 11.22 5 4 .50 > 5 0 - - 2 18.75 - - 4 5.58 1 20.00 3 13.27 15 3.6 2
Correlation c o e ffic ie n t + 0.450 + 0.817 _ i0.025 + 0.411 + 0.736 + 0.640 - O .I94
Regression c o e f f ic ie n t + 0.166 + 0.301 _ i0.020 + 0.047 + 0.321 + 0 . I 60 - 0.016 S ig n ifica n ce le v e l o f c o e f f ic ie n t s 0.99 0.99 - 0.95 0.99 0 .99 -PH < 4 . 5 69 3.33 88 2.57 1 7.20 3 2.80 8 7.24 - - - -4 .5 - 5 .5 108 4.84 85 5.09 1 16.80 2 3.80 14 5.76 4 6.10 1 5.30 5 .6 -6 .5 25 5.90 44 7.20 10 11.04 4 7.68 12 5.33 15 9.33 3 3.37 6 .6 - 7 .2 7 7.06 12 6.68 11 8.14 16 4.14 20 8 .86 12 8.87 6 4 .40 = > 7 .3 3 3.93 5 6.88 9 9.99 10 5.09 1 4 .50 5 1.82 20 3.68 C orrelation c o e f f ic ie n t + 0.280 + 0.447 - 0.210 + 0.030 - 0.023 - 0.158 - 0.117 Regression c o e f f ic ie n t + 1.162 + 1.953 - 0.995 + 0.036 - 0.097 - 0.823 - 0.340 S ig n ifica n ce le v e l o f c o e f f ic ie n t s 0.99 0.99 - - - - -% of humus ^ 1.00 43 4 .9 4 45 5 .19 13 8.68 13 3.43 8 9.05 8 7.11 9 2.79 1 .0 1 -2 .0 0 L44 4 .36 159 4 .34 12 10.16 8 3.65 28 5.55 15 7.18 9 3.73 2 .0 1 -3 .0 0 20 5 .25 24 5.55 5 11.72 8 6.21 9 7.96 11 8 .39 9 4 .57 ^ 3 . 0 1 5 3.24 6 5.78 2 10.25 6 6.73 10 8 .4 2 2 11.50 3 5 .20 C orrelation c o e ffic ie n t - 0.050 + 0.015 + 0.246 + 0.040 + 10.144 + 0.290 + 0.480 Regression c o e f f ic ie n t - 0.047 + i0.091 + 0.968 + 0.007 + 0.503 + I . I 72 + 0.809 S ig n ifica n ce le v e l of c o e f f ic ie n t s r . . - - - - - 0.99 * Number of samples
positive v alu e a n d form ed th e m ea su re of changes in Mg a m o u n t w ith changing p e rcen tag e of fractio n s < 0.02 m m . A l%i increase o r decrease of p a rticle s < 0.02 m m . in th e soil w as follow ed b y a change (in th e sam e direction) in availab le Mg c o n ten t b y as m an y mg.l) 100 g. of soil as th e coefficient a m o u n ted to. T he coefficients, of course, re fe r only to th e po p u latio n fro m w hich th e sam ple w as taken , i.e. to soils of th e L u b lin d istric t.
In soils belonging to th e ty p e w ith sig nificant reg ressio n coefficient, th e av ailab le Mg c o n te n t can be c a lc u la te d fro m th e p er cent of p articles <C 0.02 m m . according to th e eq u atio n of no rm al regression:
y = у f K ( x - *)» in w hich
Y is th e av ailable Mg a m o u n t search ed for (in m g) 100 g of soil); y — th e m ea n av ailab le Mg c o n te n t in th e given soil ty p e (arith m e
tic m ea n calcu lated fro m th e sam ple); byx — reg ressio n coefficient;
x — m ean Vo, of p articles < 0.02 m m . in soil of th e exam ined ty p e (comp. T able 1);
x — % p a rticle s <C 0.02 m m . in th e given sam ple.
T he m ea n Mg con ten t, fig u rin g in th e equation, was calcu lated from a sam ple and is th u s encu m b ered w ith an e rro r. T herefore, th e calcu latio n of lim its of th e ex p ected availab le Mg co n ten t is m ore certain. T he low er lim it can be calculated b y su b tra c tin g th e m ean confidence in te rv a l v a lu e (Tab. 1) from th e estim a ted Mg co n ten t (Y), an d the u p p e r lim it — by ad dition of th is value. T he p ro bab ility , th a t th e re s u lt o b tain ed by chem ical analy sis m ay fin d itse lf in th e d e te rm in e d lim its, corresponds to th e significance level on w hich th e reg ressio n coefficient w as proved.
T he p ro ced u re described above gives ap p ro x im ate re su lts w hich evi d e n tly can n ot rep la ce ex a ct la b o ra to ry tests. It can th o u g h be used to estim ate th e Mg co n ten t for p rac tic a l p urposes (e.g. to d e te rm in e f e r ti lizatio n requirem ents!). W e m ay add th a t th e m ost a c cu ra te estim ations of Mg a m o u n t w ere o btained for podzolic and b row n soils as th e y w ere re p re s e n te d b y a la rg e n u m b e r of sam ples. M oreover, it is possible to calcu late Mg co n te n t in those soils in a n o th e r w ay, nam ely b y su b sti tu tio n in th e n o rm al eq u a tio n of p ro p er pH v alu es and reg ressio n coef ficien ts fo r x a n d x. P a ra lle l calculations in re la tio n to vario us fe a tu re s allow to estim a te th e Mg am o u n t m o re e x a ctly an d certain ly , since th is m eth o d is to th e sam e d eg ree as th e coefficient en cu m b ered w ith a n e r ro r risk, re su ltin g from soil v a ria b ility an d d e v ia tio n of p a rtic u la r soils from th e re g u la rity existin g for th e given ty p e.
96 J. Bartuzi, I. Dechn'i'k, L. M alicki CONCLUSIONS
1. T he a rab le la y e r of chernozem s co ntain ed on an averag e m ore available Mg th a n o th e r soils of th e L u b lin d istrict. P o o re st in th is con s titu e n t w e re rendzinas, black, podzolic a n d b ro w n soils.
2. P o sitiv e c o rre la tio n b etw een th e p e r cent of p a rticle s < 0.02 m m . an d th e am o u n t of available Mg w as o bserved in podzolic, brow n, black, bog and allu v ial soils.
3. Podzolic an d b ro w n soils contained th e less m ag n esiu m th e h ig h er th e ir acid ity (low er pH). No c o rrelatio n w ith Mg co n te n t w as found in o th e r soil types.
4. In crease of h u m u s p erc e n ta g e leads to a sig nifican t in crease of Mg c o n ten t in rend zinas. No such lin e a r c o rre la tio n w as p rov ed in o th e r soils.
5. E v alu atio n fo r p rac tic a l purpo ses of o rie n ta tiv e v alues of Mg con te n t in th e arab le la y e r of podzolic and b ro w n soils of th e L u b lin d istric t fro m th e p erc e n ta g e of p a rticle s < 0.02 m m . and th e soil pH is possible b y m eans of th e eq u atio n of n o rm al regression.
REFERENCES
[1] M u s i e r o w i c z A.: Zawartość zw iązków m agnezow ych w glebach bielico- w ych piaskow ych terenów Nizin M azow iecko-Podlaskiej i W ielkopolsko-K u- jaw skiej. Magnesium compounds content in podzolic-sandy soils of the Ma- zow iecka-Podlaska and W ielkopolska-K ujaw ska low lands. Postępy Nauk R ol niczych, nr 4 (46), W arszawa 1957.
[2] N o w o s i e l s k i О.: W pływ nawożenia na zawartość m agnezu dostępnego w glebie. Influence of fertilizing on soil content of available magnesium . Roczn. Glebozn., t. VIII, z. 2, W arszawa 1959.
[3] P i s z c z e k J.: Zagadnienie m agnezu w glebach lekkich w ojew ództw a szcze cińskiego. M agnesium content in light soils of Szczecin voivodship. Roczn. Glebozn., t. IX — dodatek, W arszawa 1960.
[4] S c h r o e d e r D., Z a h i r o l e s l a n S.: D ie M agnesium -Vorräte schlesw ig- -holsteinischer Böden. Zeitschrift für Pflanzenernährung, D üngung B odenkun de, B. 100, H. 3, Berlin 1963.
[5] W i ś n i e w s k a Z., Z e m b a c z y ń s k i A., Ż m i g r o d z k a T.: Zawartość m agnezu w glebach powiatu Szprotawa. M agnesium content in soils in the region of Szprotawa. Roczn. Glebozn., t. X, z. 2 — dodatek, W arszawa 1962. [6] W o n d r a u s c h A.: Magnez łatw o przyswajalny w glebach w ojew ództw a
lubelskiego. A vailable m agnesium in the soils of the Lublin district. Ann. Univ. M ariae Curie-Skłodowska, Sec. E, vol. XV, 4, I960, Lublin, 1962.
J . B A R T U Z I , I. D E C H N I K , L . M A L I C K I
DIE ABHÄNGIGKEIT DES GEHALTES
AN PFLANZENAUFNEHMBAREM MAGNESIUM VON EINIGEN BODENEIGENSCHAFTEN IN DER WOJEWODSCHAFT LUBLIN
L e h r s t u h l f ü r B o d e n k u n d e , L a n d w i r t s c h a f t l i c h e H o c h s c h u l e , L u b l i n
Z u s a m m e n f a s s u n g
Es wurden insgesam t 6 3 4 Proben aus der Ackerkrum e (0— 30 cm) verschiedener Standarte der Lubliner W ojewodschaft auf Gehalt an pflanzenaufnehm barem Mag nesium, m echanische Zusammensetzung, pH (Bodenreaktion) und Humusgehalt untersucht.
D er zahlenm ässige A nteil von Proben verschiedener Bodentypen betrug: pod- solierte Böden — 212, Braunerde — 234, Tschernosemböden — 32, dunkle humose Böden — 35, Sum pfböden — 55, Madaböden — 36, Rendzinaböden — 30.
D ie statistische A nalyse der Untersuchungsergebnisse hat es erm öglicht, die M ittelw erte des Gehaltes an pflanzenaufnehm barem Mg in verschiedenen Boden typen m iteinander zu vergleichen und die A bhängigkeit des M g-G ehaltes von gew issen Bodeneigenschaften zu erm itteln, was w ie folgt zusam m engefasst werden kann:
B ei Tschernosemböden enthält die Ackerkrum e im Durchschnitt m ehr pflan- zenaufnehm bares Magnesium als dies bei den anderen Böden der W ojewodschaft I^ublin der Fall ist. Die Mada- und Sumpfböden sind w esentlich ärmer an diesem Element; bei den R endzina-, podsolierten und dunklen Humosenböden sow ie bei Braunerde tritt die M g-Verarmung noch deutlicher in Erscheinung.
In der podsolierten Böden, Braunerde, dunklen humosen Böden, w ie auch in Mada- und Sum pfböden konnte eine positive Korrelation festgestellt w erden zw ischen dem p rozen tu alen A nteil von abschwem m baren Teilen (Korngrösse
< 0,02 mm 0 ) und dem pflanzenaufnehm baren Mg-Vorrat. Je m ehr abschläm mbare
Teile in diesen Böden vorhanden sind, desto höher ist ihr M g-Gehalt.
Mit steigender Versauerung (niedriges pH) der podsolierten Böden und der Braunerde sinkt ihr Gehalt an pflanzenaufnehm barem M agnesium. Bei den anderen Bodentypen w urde dagegen keine Korrelation zwischen M g-Gehalt und Boden reaktion (Säurezustand) festgestellt.
W achsender Hum usgehalt in Rendzinaböden ist m it einer m erkbaren Zunahme der M g-M enge verbunden. In anderen Böden w urde keine lineare W echselbeziehung zw ischen den erwähnten Eigenschaften beobachtet.
Es besteht demnach die M öglichkeit, auf Grund des Prozentsatzes der ab- schlämm barer Fraktion und des pH, den pflanzenaufnehm baren M g-Gehalt der Ackerkrum e bei podsolierten Böden und bei der Braunerde mit H ilfe der R egres sionsgleichung m it für praktische Zwecke hinreichender G enauigkeit zu bestim men.
J . B A R T U Z I , I. D E C H N I K , L . M A L I C K I
DÉPENDANCE DE LA TENEUR EN MAGNÉSIUM ASSIMILABLE DE CERTAINES PROPRIÉTÉS DES SOLS DE LA RÉGION DE LUBLIN
C h a i r e d e P é d o l o g i e d e l ’E c o l e S u p é r i e u r e d ’A g r i c u l t u r e d e L u b l i n R é s u m é
Dans 6 3 4 échantillons de la couche cultivable (0— 30 cm) des sols de divers endroits du palabinat de Lublin on détermine la teneur magnésium, la composition m écanique, le pH et la teneur en humus. Ces échantillons représentaient: les sols
98 J. Bartuzi, I. Dechnik, L. Malicki
podzoliques (212), les sols bruns (234), les tschernoziom s (32), les terres noires (35), les sols de m arais (55), les sols alluviaux (36), et les rendzines (30).
L’analyse statistique des résultats a permis une com paraison de la teneur m oyenne en m agnésium assim ilable des sols (tabl. 1) et une définition quantitative des relations entre ce composant et les propriétés exam inées du sol (tabl. 2), ce qui a conduit aux conclusions suivantes:
Dans la couche cultivable des tschernoziom s il y avait, en m oyenne, plus de m agnésium assim ilable que dans les autres sols de la région de Lublin. En effet, les sols alluviaux et les sols de marais étaient plus pauvres en ce composant; les rendzines, les terres noires, les sols podzoliques et bruns en contenaient le moins.
Dans les sols podzoliques, sols bruns, terres noires, sols de m arais et alluviaux il y avait une corrélation positive entre le pourcentage de particules < 0,02 mm 0 et la quantité de m agnésium assim ilable. Plus il y avait de particules m ention nées dans les sols, plus leur teneur en m agnésium était grande.
Plus les sols podzoliques et bruns étaient acidifiés, m oins ils contenaient de m agnésium assim ilable (pH plus bas). Toutefois dans les autres types de sols on n ’a pas constaté de corrélation entre la teneur en m agnésium et la réaction.
L’augm entation du pourcentage d’humus relevait en effet la teneur en m ag nésium des rendzines. Quant aux autres sols on n ’a pas prouvé de dépendance linéaire entre ces caractéristiques.
Il y a une possibilité de déterm iner pour les buts pratiques, à la base du pour- cent-âge de particules < 0,02 mm 0 et du pH, selon la regression linéaire, la teneur approxim ative en m agnésium de la couche cultivable des sols podzoliques et bruns de la région de Lublin.
J . B A R T U Z I , I. D E C H N I K , L . M A L I C K I
ZALEŻNOŚĆ ZAWARTOŚCI PRZYSWAJALNEGO MAGNEZU OD NIEKTÓRYCH WŁASNOŚCI GLEB LUBELSZCZYZNY
K a t e d r a G l e b o z n a w s t w a W y d z i a ł u R o l n e g o , W S R L u b lin
S t r e s z c z e n i e
W 634 próbkach w arstw y uprawnej (0—30 cm) gleb z różnych punktów woj. lubelskiego oznaczono zawartość przyswajalnego magnezu, skład m echaniczny, pH i zawartość próchnicy. Próbki te reprezentowały gleby bielicow e (212), brunatne (234), czarnoziemy (32), czarne ziem ie (35), gleby bagienne (55), mady (36) i rę dziny (30).
Statystyczna analiza w yników pozwoliła porównać przeciętną zawartość przy swajalnego m agnezu w glebach (tab. 1) oraz ilościowo określić zależności istn iejące pomiędzy tym składnikiem a badanymi w łasnościam i gleby (tab. 2), doprowadzając do następujących wniosków:
Warstwa uprawna czarnoziem ów zaw ierała przeciętnie w ięcej przyswajalnego magnezu niż inne gleby Lubelszczyzny. Istotnie uboższe w ten składnik były mady i gleby bagienne, a najuboższe rędziny, czarne ziem ie oraz gleby bielicow e i bru natne.
W glebach bielicowych, brunatnych, czarnych ziemiach, glebach bagiennych i m adach zachodziła dodatnia korelacja pomiędzy procentem frakcji spław ialnej (cząstki < 0,02 mm 0 ) a ilością przyswajalnego magnezu. Im w ięcej było w tych glebach cząstek spławialnych, tym wyższą w ykazyw ały one zawartość m agnezu.
Gleby bielicow e i brunatne zaw ierały tym mniej przyswajalnego magnezu, im były bardziej zakwaszone (niższe pH). Nie stwierdzono natom iast korelacji zaw ar tości m agnezu z odczynem w pozostałych typach gleb.
Wzrost procentu próchnicy istotnie podnosił zawartość magnezu w rędzinach. W innych glebach nie udowodniono liniow ej zależności pomiędzy tym i cechami.
Istnieje m ożliwość w yliczania do celów praktycznych, na podstaw ie procentu frakcji spław ialnej i pH, w g równania prostej regresji, orientacyjnej zawartości przyswajalnego magnezu w w arstw ie uprawnej bielicow ych i brunatnych gleb Lubelszczyzny. Я . Б А Р Т У З И , И . Д Э Х Н И К , JI. М А Л И Ц К И СОДЕРЖАНИЕ УСВОЯЕМОГО МАГНИЯ В ЗАВИСИМОСТИ ОТ НЕКОТОРЫХ СВОЙСТВ ПОЧВ ЛЮБЛИНСКОГО ВОЕВОДСТВА К а ф е д р а П о ч в о в е д е н и я А г р о н о м и ч е с к о г о Ф а к у л ь т е т а Л ю б л и н с к о й С е л ь с к о х о з я й с т в е н н о й А к а д е м и и Р е з ю м е В 634 образцах пахотного слоя (0—30 см) почв из различных пунктов лю блинского воеводства определено содерж ание усвояемого магния, механический состав, pH и содерж ание перегноя (гумуса). Эти образцы являлись репрезентан тами почв подзолистых (212), буроземных (234), черноземных (32), черных (темноцветных) (35), болотных (55), мад (36) и рендзин (30). Статистическая обработка результатов исследований дала возможность срав нить среднее содерж ание усвояемого магния в почвах (табл. 1) и количественно определить существующие зависимости меж ду содержанием магния а исследо ванными свойствами почвы (табл. 2). Полученные результаты позволяют сделать следующ ие выводы: пахотный слой черноземов содержал в среднем больше усвояемого магния чем другие почвы люблинского воеводства. Существенно более бедны магнием оказались мады и болотные почвы; самыми бедными — рендзины, черные почвы, а также подзолистые и буроземные почвы. В подзолистых, буроземных, черных, болотных почвах и мадах процентное содерж ание мелкозема (частиц < 0,02 мм) положительно коррелировало с ко личеством усвояемого магния. Чем больше было количество мелкозема в этих почвах, тем выше и содерж ание магния. С увеличением кислотности в подзолистых и буроземных почвах уменьша лось содерж ание усвояемого магния. Такой зависимости не обнаружено в осталь ных типах почв. Повышение процента перегноя существенно повышало содерж ание магния в рендзинах. В остальных типах почв нет линейной зависимости м еж ду содер жанием перегноя и магния. На основании процентного содержания мелкозема и значении pH есть воз можность для практических указаний вычислить по уравнению линейной ре грессии ориентировочное, приблизительное содерж ание усвояемого магния в па хотном слое подзолистых и буроземных почв Люблинского воеводства. 7*
