KONFERENCJA W SPRAWIE PRZYSTĄPIENIA DO UNII
EUROPEJSKIEJ – CZARNOGÓRA –
Bruksela, 8 czerwca 2017 r.
(OR. en)
AD 9/17 LIMITE CONF-ME 2
PROJEKT PODSUMOWANIA WYNIKÓW POSIEDZENIA
Dotyczy: Ósme posiedzenie konferencji międzyrządowej na szczeblu
ministerialnym, które odbyło się w Brukseli we wtorek 13 grudnia 2016 r.
PUBLIC
1. UWAGI WSTĘPNE
Prezydencja z zadowoleniem przyjęła, w imieniu Unii Europejskiej, delegację Czarnogóry, której przewodniczył minister spraw europejskich Aleksandar Andrija Pejović. Prezydencja podkreśliła, że od początku aż do samego końca prezydencji słowackiej rozszerzenie pozostawało jednym z priorytetów UE. Zauważyła również, że ta konferencja akcesyjna pokazuje zaangażowanie UE w proces rozszerzenia i jest potwierdzeniem postępów Czarnogóry w spełnianiu wymogów członkostwa, jak również wysiłków tego kraju na rzecz reform. W związku z tym prezydencja wyraziła zadowolenie z otwarcia dwóch kolejnych rozdziałów negocjacyjnych, a mianowicie rozdziału 11 „Rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich” i rozdziału 19 „Polityka społeczna i zatrudnienie”. Podkreśliła, że sukces ten stanowi potwierdzenie stałego tempa negocjacji akcesyjnych Czarnogóry.
Ponadto prezydencja stwierdziła, że w przyszłości Rada będzie w dalszym ciągu zwracać szczególną uwagę na dalszy postęp w dziedzinie praworządności. W związku z tym wdrażanie przepisów w dalszym ciągu ma kluczowe znaczenie; należy działać w oparciu o już uzyskane wyniki i dążyć do osiągnięcia lepszych i trwałych rezultatów. Prezydencja zwróciła uwagę na to, jak ważna jest ta kwestia dla Czarnogóry i jej obywateli, a także w kontekście przyszłych postępów w negocjacjach akcesyjnych. Prezydencja przypomniała także o pozostałych wyzwaniach
dotyczących reformy administracji publicznej, wolności słowa i wolności mediów, środkach polityki fiskalnej i reformach gospodarczych. Mając na uwadze te ważne przyszłe zadania,
prezydencja z zadowoleniem przyjęła terminowe utworzenie nowego rządu Czarnogóry i wyraziła nadzieję na powrót wszystkich partii politycznych do konstruktywnego dialogu, w szczególności w ramach Parlamentu Europejskiego. Dodała, że należy się zająć nieprawidłowościami
zgłoszonymi przez międzynarodowych obserwatorów wyborów i prowadzić dochodzenia w sprawie domniemanych nieprawidłowości.
Prezydencja wyraziła nadzieję na dalszą ścisłą współpracę między UE i Czarnogórą w dziedzinie polityki zagranicznej. W tym kontekście prezydencja wyraziła wielkie uznanie dla Czarnogóry za jej nieustanne pełne przyłączanie się do stanowisk UE i z zadowoleniem odnotowała jej stałą pozytywną rolę we współpracy regionalnej. Prezydencja wyraziła przekonanie, że w nadchodzącym roku Czarnogóra w dalszym ciągu będzie tak samo zaangażowana na rzecz dalszego wdrażania reform, skupiając się w szczególności na praworządności. Oczekuje na dalszą współpracę
z Czarnogórą oraz na jej działania, które pozwolą na dalsze postępy na drodze do jej przystąpienia do UE.
Komisja z zadowoleniem przyjęła zorganizowanie konferencji akcesyjnej i otwarcie kolejnych rozdziałów negocjacyjnych, jako konkretny dowód europejskiej perspektywy Bałkanów Zachodnich; tego samego dnia do kwestii tej w sposób bardzo pozytywny odniosła się również Rada do Spraw Ogólnych. Komisja zauważyła, że konferencja akcesyjna była możliwa dzięki wypracowanym przez Czarnogórę istotnym osiągnięciom w celu spełnienia kryteriów
otwierających obu wspomnianych rozdziałów. Komisja zwróciła uwagę na to, że rozdziały te obejmują rozległe dziedziny i są bezpośrednio powiązane z unijnymi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi, wspierającymi wzrost gospodarczy, zrównoważony rozwój i ogólną poprawę jakości życia obywateli. Komisja podkreśliła, że postępy w dziedzinie praworządności w dalszym ciągu będą miały decydujące znaczenie dla ogólnego tempa negocjacji akcesyjnych.
Komisarz przypomniał również o swojej niedawnej wizycie w Czarnogórze i rozmowach z premierem i opozycją na temat sytuacji politycznej. W tym kontekście zachęcał wszystkich przywódców partii do zmniejszenia obecnych napięć politycznych, do podjęcia wysiłków na rzecz dialogu politycznego oraz do wznowienia normalnej pracy parlamentarnej. Podkreślił, że
w Parlamencie potrzebna jest opozycja, aby zapewnić niezbędne mechanizmy kontroli i równowagi. Komisarz podsumował priorytety, które omawiał z premierem Duškiem
Markoviciem, w następujący sposób: Po pierwsze, otoczenie polityczne musi umożliwić wszystkim instytucjom zajmującym się praworządnością osiąganie wymiernych rezultatów w postaci lepszych i trwałych wyników, szczególnie w walce z korupcją i przestępczością zorganizowaną, w tym w zakresie prowadzenia skutecznych dochodzeń, ścigania przestępstw i wydawania prawomocnych wyroków skazujących. W związku z tym podkreślił on potrzebę silnego zaangażowania
politycznego na rzecz zapewnienia pełnego wdrożenia reformy sądownictwa, zagwarantowania wolności słowa i położenia kresu bezkarności w sprawach związanych z niewłaściwym
traktowaniem. Po drugie, prace nad reformami gospodarczymi i podatkowymi mają nadal
priorytetowe znaczenie, by odwrócić trend w postaci rosnącego deficytu i długu publicznego, który stał się niemożliwy do obsłużenia. W tym względzie Komisja zaznaczyła, że widoczne rezultaty w zakresie praworządności miałyby pozytywny wpływ na rozwój sytuacji gospodarczej. Po trzecie, Komisja pozytywnie odniosła się do stwierdzenia nowego rządu, że reforma administracji
publicznej ma znaczenie priorytetowe. Zauważyła, że strategia reformy administracji publicznej i program reformy zarządzania finansami publicznymi stanowią właściwe ramy polityczne, których realizację należy zapewnić. Wreszcie Komisja potwierdziła swoje zobowiązanie do dalszego wspierania procesu przystąpienia Czarnogóry poprzez zapewnianie fachowej wiedzy technicznej i środków finansowych w ramach Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej.
Czarnogóra podziękowała prezydencji słowackiej, Komisji i państwom członkowskim za ich wysiłki poświęcone polityce rozszerzenia i za współpracę. Czarnogóra wyjaśniła, że stałe tempo otwierania rozdziałów to jeden z kluczowych elementów motywujących do dalszych wzmożonych wysiłków na rzecz spełnienia wymogów procesu akcesyjnego. W związku z tym Czarnogóra zwróciła uwagę na swoje bieżące starania w zakresie dwóch pozostałych rozdziałów, w odniesieniu do których należy spełnić kryteria otwierające, oraz rozdziałów otwartych, w odniesieniu do
Przypomniała też, że w maju 2016 r. utworzono rząd zaufania wyborczego, co przyczyniło się do dalszego wzmocnienia zaufania do systemu demokratycznego oraz pokazało wysoki stopień odpowiedzialności i dojrzałość politycznej koalicji rządzącej i większości partii opozycyjnych.
Czarnogóra podkreśliła, że realizacja porozumienia między partiami i wdrożenie nowej ordynacji wyborczej, a także ścisła współpraca z odpowiednimi instytucjami przyczyniły się do tego, że wybory, które odbyły się w dniu 16 października 2016 r., były dobrze zorganizowane i przebiegały w sposób uporządkowany. W tym kontekście Czarnogóra z satysfakcją odnotowała pozytywną ocenę lokalnych i międzynarodowych obserwatorów – pomimo silnych zewnętrznych nacisków na proces wyborczy, do których dochodziło zarówno przed wyborami, jak i w dniu wyborów.
W szczególności Czarnogóra zwróciła uwagę na planowany atak na czarnogórskie instytucje oraz sprawne i profesjonalne działania zapobiegawcze podjęte przez stosowne organy państwowe. Jeśli chodzi o wybory, Czarnogóra stwierdziła, że ich wyniki i frekwencja pokazują jednoznaczne poparcie obywateli Czarnogóry dla europejskich i euroatlantyckich perspektyw tego kraju.
Przypomniała o zaangażowaniu nowego rządu na rzecz tych celów strategicznych, jak również na rzecz zintensyfikowanych prac w ramach negocjacji akcesyjnych. W tym kontekście Czarnogóra zobowiązała się do pogłębienia i przyspieszenia reform politycznych i gospodarczych, zwłaszcza w zakresie praworządności, których celem są coraz lepsze wyniki w procesie wdrażania.
Praworządność jest nadal jednym z głównych elementów procesu integracji Czarnogóry z Europą, w ramach którego przeprowadzono istotne działania w walce z korupcją i przestępczością
zorganizowaną. Czarnogóra zwróciła też uwagę na znaczące postępy w zakresie wzmocnienia zdolności administracyjnych kluczowych instytucji, które – obok jakości osiąganych wyników – będzie nadal poprawiać, z myślą o spełnieniu kryteriów przejściowych dotyczących rozdziałów 23 i 24. Jeśli chodzi o reformy gospodarcze i budżetowe, Czarnogóra potwierdziła, że rząd
skonsoliduje wydatki publiczne, skoncentruje się na problemach fiskalnych samorządów lokalnych oraz zajmie się deficytem budżetowym i długiem publicznym. W związku z tym Czarnogóra zapowiedziała środki zarówno po stronie dochodów, jak i wydatków budżetowych i wspomniała bieżące prace nad czarnogórskim programem reform gospodarczych na lata 2017–2020. Jeśli chodzi o reformę administracji publicznej, Czarnogóra stwierdziła, że nowy rząd będzie kontynuował prace na rzecz bardziej racjonalnego i skutecznego działania administracji świadczącej wysokiej jakości usługi dla obywateli i przedsiębiorstw. W tym celu Czarnogóra stworzy spójny system administracji publicznej łączący administrację państwową, samorządy lokalne, usługi publiczne i organy regulacyjne, zgodnie z niedawno przyjętą strategią reformy administracji publicznej. Ponadto Czarnogóra z zadowoleniem odnotowała, że proces akcesyjny kontynuowano w stałym tempie. W odniesieniu do rozdziałów omawianych podczas konferencji akcesyjnej Czarnogóra osiągnęła istotne postępy w dziedzinach, które stanowiły poważne
wyzwanie nawet dla administracji państwowych większych państw. W związku z tym Czarnogóra uznała konferencję akcesyjną za swój wielki sukces oraz wymowny wyraz uznania dla osób zaangażowanych w ten proces.
2. PRZYJĘCIE PROJEKTU PORZĄDKU OBRAD I ZATWIERDZENIE PROJEKTU PODSUMOWANIA WYNIKÓW SIÓDMEGO POSIEDZENIA KONFERENCJI AKCESYJNEJ NA SZCZEBLU MINISTERIALNYM
Konferencja przyjęła porządek obrad w wersji zawartej w dok. AD 32/16 CONF-ME 15/16 i zatwierdziła podsumowanie wyników siódmego posiedzenia konferencji międzyrządowej na szczeblu ministerialnym, które odbyło się 21 grudnia 2015 r., w wersji zawartej w dok. AD 15/16 CONF-ME 6/16.
3. NEGOCJACJE W SPRAWIE NASTĘPUJĄCYCH ROZDZIAŁÓW:
Rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich (rozdział 11)
(dok. AD 2/16 CONF-ME 2/16 oraz AD 27/16 CONF-ME 13/16)
Na podstawie stanowisk stron konferencja przeprowadziła negocjacje merytoryczne w sprawie wyżej wymienionego rozdziału. Konferencja uzgodniła, że w stosownym czasie będzie musiała powrócić do rozdziału dotyczącego rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich na zasadach przedstawionych w dok. AD 27/16 CONF-ME 13/16.
Mówiąc konkretniej, konferencja odnotowała, że UE szczegółowo przeanalizowała ogólny stan gotowości Czarnogóry w dziedzinie rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich. W związku
z obecnym stanem przygotowań Czarnogóry oraz przy założeniu, że musi ona nadal czynić postępy w dostosowywaniu swoich przepisów do unijnego dorobku prawnego dotyczącego tego rozdziału i we wprowadzaniu w życie tego dorobku, rozdział ten może zostać tymczasowo zamknięty dopiero wówczas, gdy spełnione zostaną następujące kryteria:
– Czarnogóra przedstawi i zrealizuje plan wdrażania dotyczący utworzenia zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli (IACS), który będzie w pełni gotowy do działania przed datą przystąpienia Czarnogóry do UE. Plan musi obejmować wszystkie działania konieczne do tego, by wszystkie poszczególne elementy systemu zostały całkowicie uruchomione
i zintegrowane; mowa tu m.in. o prezentacji obecnego stanu przygotowań, przyszłych celów wymienionych w harmonogramie, projektu przepisów, które należy jeszcze przyjąć,
dokładnych wymogów w zakresie budżetu i zasobów ludzkich oraz o wskazaniu
ewentualnych niedociągnięć i odpowiednich rozwiązań. Czarnogóra wykaże wystarczające postępy w zakresie wprowadzania IACS, w tym tworzenia systemu identyfikacji działek rolnych (LPIS).
– Czarnogóra przedstawi plan wdrażania dotyczący ustanowienia przed datą przystąpienia w pełni operacyjnej agencji płatniczej. Biorąc pod uwagę standardy dotyczące niezależności, wiarygodności, odpowiedzialności i poprawności finansowej, w planie należy przedstawić obecny stan przygotowań, przyszłe cele określone w harmonogramie, projekt przepisów, które należy jeszcze przyjąć, dokładne wymogi budżetowe, potrzeby w zakresie zasobów ludzkich, w tym harmonogram rekrutacji oraz określenie ewentualnych niedociągnięć i odpowiednich rozwiązań. Czarnogóra wykaże wystarczające postępy w tworzeniu wspomnianej agencji płatniczej.
W ujęciu bardziej ogólnym UE podkreśliła, że będzie wyjątkowo bacznie monitorować wszystkie szczególne kwestie wspomniane w jej wspólnym stanowisku z myślą o zapewnieniu pełnego dostosowania przepisów krajowych Czarnogóry do unijnego dorobku prawnego w ramach tego rozdziału, a także zdolności administracyjnych w celu skutecznego wdrożenia i egzekwowania tych przepisów.
Bezpieczeństwo żywności, polityka weterynaryjna i fitosanitarna (rozdział 12) (dok. AD 4/1/16 REV 1 CONF-ME 3/16 oraz AD 17/16 CONF-ME 8/16)
Konferencja na szczeblu ministerialnym potwierdziła otwarcie rozdziału 12, co zostało uzgodnione na szczeblu zastępców w dniu 30 czerwca 2016 r. zgodnie z warunkami przedstawionymi w dok. AD 17/16 CONF-ME 8/16.
Rybołówstwo (rozdział 13)
(dok. AD 1/16 CONF-ME 1/16 oraz AD 18/16 CONF-ME 9/16)
Konferencja na szczeblu ministerialnym potwierdziła otwarcie rozdziału 13, co zostało uzgodnione na szczeblu zastępców w dniu 30 czerwca 2016 r. zgodnie z warunkami przedstawionymi w dok. AD 18/16 CONF-ME 9/16.
Polityka społeczna i zatrudnienie (rozdział 19)
(dok. AD 7/16 CONF-ME 4/16 oraz AD 29/16 CONF-ME 14/16)
Na podstawie stanowisk stron konferencja przeprowadziła negocjacje merytoryczne w sprawie wyżej wymienionego rozdziału. Konferencja uzgodniła, że w stosownym czasie będzie musiała powrócić do rozdziału dotyczącego polityki społecznej i zatrudnienia na zasadach
przedstawionych w dok. AD 29/16 CONF-ME 14/16.
Mówiąc konkretniej, konferencja odnotowała, że UE szczegółowo przeanalizowała ogólny stan gotowości Czarnogóry w dziedzinie polityki społecznej i zatrudnienia. W związku z obecnym stanem przygotowań Czarnogóry oraz przy założeniu, że musi ona nadal czynić postępy
w dostosowywaniu swoich przepisów do unijnego dorobku prawnego dotyczącego tego rozdziału i we wprowadzaniu w życie tego dorobku, rozdział ten może zostać tymczasowo zamknięty dopiero wówczas, gdy spełnione zostaną następujące kryteria:
– Czarnogóra wprowadzi zmiany w prawie pracy i ustawie o bezpieczeństwie i higienie pracy, aby dostosować przepisy krajowe w dziedzinie prawa pracy oraz bezpieczeństwa i higieny pracy do unijnego dorobku prawnego, oraz wykaże, że do czasu przystąpienia zapewnione zostaną odpowiednie struktury administracyjne i zdolności w zakresie egzekwowania przepisów, by prawidłowo wdrożyć unijny dorobek prawny dotyczący tych dziedzin, w szczególności poprzez wzmocnienie systemu inspekcji pracy.
– Czarnogóra wprowadzi zmiany w ustawie o niedyskryminacji i ustawie o równości kobiet i mężczyzn wobec zatrudnienia i w polityce społecznej, tak by dostosować przepisy krajowe w tych dziedzinach do unijnego dorobku prawnego, oraz wykaże, że do czasu przystąpienia utworzone zostaną odpowiednie struktury administracyjne, w szczególności wymagany organ ds. równości i biuro rzecznika praw obywatelskich, oraz zapewnione zostaną stosowne
zdolności administracyjne i zdolności w zakresie egzekwowania przepisów.
– Czarnogóra zwiększy zdolności administracyjne, aby zapewnić skuteczne wdrożenie i egzekwowanie wszystkich przepisów i ram polityki zatrudnienia i polityki społecznej, w tym zdolności w zakresie planowania i zdolności operacyjne, aby zadbać o owocny dialog między organizacjami partnerów społecznych oraz aby zapewnić zarządzanie EFS
w przyszłości.
W ujęciu bardziej ogólnym UE podkreśliła, że będzie wyjątkowo bacznie monitorować wszystkie szczególne kwestie wspomniane w jej wspólnym stanowisku z myślą o zapewnieniu pełnego dostosowania przepisów krajowych Czarnogóry do unijnego dorobku prawnego w ramach tego rozdziału, a także zdolności administracyjnych w celu skutecznego wdrożenia i egzekwowania tych przepisów.
4. SPRAWY RÓŻNE
Konferencja przyjęła do wiadomości oświadczenie dotyczące planów na pierwszą połowę 2017 r.
przedstawione przez przyszłą prezydencję maltańską.
