pobrano z www.galileusz.com.pl pobrano z www.galileusz.com.pl
WPISUJE ZDAJ CY
KOD PESEL
MATERIAŁ WICZENIOWY Z GEOGRAFII
POZIOM PODSTAWOWY
Instrukcja dla zdaj cego
1. Sprawd , czy arkusz zawiera 15 stron (zadania 1. – 31.)
oraz barwn map . Ewentualny brak zgło
przewodnicz cemu zespołu nadzoruj cego.
2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy ka dym zadaniu.
3. Pisz czytelnie. U ywaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem.
4. Nie u ywaj korektora, a bł dne zapisy wyra nie przekre l.
5. Pami taj, e zapisy w brudnopisie nie b d oceniane.
6. Podczas rozwi zywania zada mo esz korzysta z linijki, lupy i kalkulatora.
STYCZE 2013
Czas pracy:
120 minut
Liczba punktów do uzyskania: 50
pobrano z www.galileusz.com.pl
Krajobrazowego.
Zadanie 1. (2 pkt)
Odszukaj na mapie i wpisz do tabeli nazwy ni ej opisanych obiektów.
Opis obiektu Nazwa obiektu
Wzniesienie o wysoko ci 692 m n.p.m., poło one na SE od miejscowo ci Marciszów (D3). Na jego szczycie znajduje si punkt widokowy.
Jezioro poło one przy zielonym szlaku, na S od miejscowo ci Wie ciszowice (C3). W pobli u znajduje si camping i parking.
Schronisko, od którego prowadzi czerwony szlak na najwy szy szczyt Gór Sokolich (B2).
Zamek, do którego mo na doj zielonym szlakiem w kierunku S z Janowic Wielkich (B/C2).
Zadanie 2. (2 pkt)
Na podstawie mapy oblicz wysoko wzgl dn mi dzy le niczówk w Marciszowie (D3), a najwy sz kulminacj Gór Lisich (D4). Zapisz obliczenia.
Obliczenia
Wysoko wzgl dna wynosi ...
Zadanie 3. (1 pkt)
Na podstawie mapy wymie nazwy własne trzech elementów sieci hydrograficznej (ka dy innego rodzaju), znajduj cych si na obszarze przedstawionym w polu C4.
1. ...
2. ...
3. ...
Zadanie 4. (1 pkt)
Na podstawie mapy podaj nazw rodzaju erozji rzecznej, o której wiadczy kr ty kształt koryta rzeki Bóbr.
Rodzaj erozji rzecznej ...
Zadanie 5. (1 pkt)
Podaj nazwy dwóch skał, które wydobywa si na terenie przedstawionym na mapie.
1. ...
2. ...
pobrano z www.galileusz.com.pl
Zadanie 6. (1 pkt)
Na zał czonej mapie odległo w linii prostej mi dzy stacj kolejow PKP Janowice Wielkie (C2), a punktem widokowym na Lwiej Górze (B3) wynosi 5,4 cm.
Oblicz, ile kilometrów ma ta odległo w terenie. Zapisz obliczenia.
Obliczenia
Odległo w terenie wynosi ... km
Zadanie 7. (1 pkt)
Podkre l miejscowo , w której mo na najpó niej obserwowa górowanie Sło ca w pierwszym dniu astronomicznej wiosny.
A. Karpniki (B3) B. Kaczorów (C1) C. S dzisław (D4) D. D browica (A1)
Zadanie 8. (2 pkt)
Podaj po dwie ró nice przyrodnicze i w zagospodarowaniu terenu obszarów przedstawionych w polach B1 i B2.
Ró nice przyrodnicze
1. ...
...
2. ...
...
Ró nice w zagospodarowaniu terenu
1. ...
...
2. ...
...
pobrano z www.galileusz.com.pl
Zadanie 9. (1 pkt)
Oce , czy na terenie przedstawionym na mapie infrastruktura turystyczna bardziej sprzyja turystyce zimowej, czy letniej. Odpowied uzasadnij, podaj c jeden argument.
Ocena
...
Uzasadnienie
...
...
Zadanie 10. (2 pkt)
Wpisz w wykropkowane miejsce nazw obiektu wybranego z ka dego wiersza (A–D), który nie spełnia kryterium przyporz dkowania.
A. Jawa, Bornholm, Honsiu, Korsyka, Dunaj ………...
B. Kaukaz, Pamir, Tybet, Apeniny, Karpaty ………
C. Tanganika, Jamał, Bajkał, Mamry, Druzno ………
D. Sund, Majorka, Bosfor, Ormuz, Skagerrak ………
Zadanie 11. (2 pkt)
Przeczytaj tekst dotycz cy wulkanu poło onego w Demokratycznej Republice Konga – Nyiragongo i wykonaj polecenie.
10 000 ton truj cych gazów unosi si dziennie z pulsuj cego serca Nyiragongo, które maj c 1200 metrów rednicy jest najwi kszym jeziorem lawy na wiecie. Lawa o temperaturze 980ºC wyrzucana jest na 20 metrów w gór . Naukowcy stoj na kraw dzi wulkanu i patrz na piekło.
Dobrze wiedz , e bez masek tlenowych i specjalnych kombinezonów nie mog zrobi ani kroku dalej. Po trwaj cej osiem godzin w drówce w dół, Sims i Peter docieraj do czego w rodzaju strefy brzegowej o twardym podło u. Znajduj si w niewielkiej odległo ci od jeziora lawy.
Na podstawie: Badania wulkanów, Jak zmierzy puls piekła, wiat Wiedzy 2/11, wrzesie 2011 r.
Na podstawie tekstu i własnej wiedzy wymie po dwie pozytywne i negatywne konsekwencje zjawisk wulkanicznych dla rodowiska geograficznego.
Konsekwencje pozytywne
1. ...
...
2. ...
...
Konsekwencje negatywne
1. ...
...
2. ...
pobrano z www.galileusz.com.pl
Zadanie 12. (1 pkt)
Wymie trzy inne ni erupcje wulkaniczne przyrodnicze kl ski ywiołowe, które nawiedzaj ró ne obszary Ziemi w XXI wieku.
1. ...
2. ...
3. ...
Zadanie 13. (1 pkt)
Uzupełnij tabel . Przyporz dkuj podanym pasmom górskim odpowiadaj c im struktur tektoniczn , wybran spo ród podanych poni ej.
Struktura tektoniczna: zr bowa, fałdowa
Pasmo górskie Struktura tektoniczna
Karpaty
Góry wi tokrzyskie Sudety
Zadanie 14. (2 pkt)
Na rysunkach (A–B) przedstawiono uproszczone przekroje dwóch rodzajów dolin górskich.
A B
Na podstawie: Zaj c S., Geografia Polski, WSiP, Warszawa 1994 r.
Wykonaj polecenie na podstawie rysunków i własnej wiedzy.
Uzupełnij tabel . Przyporz dkuj dolinom przedstawionym na rysunkach (A–B) odpowiedni czynnik i proces rze botwórczy, wybrane spo ród podanych poni ej.
Czynnik rze botwórczy: wiatr, rzeka, lodowiec górski
Proces rze botwórczy: erozja wgł bna rzeki, deflacja, erozja wsteczna rzeki, korazja, egzaracja
Dolina Czynnik rze botwórczy Proces rze botwórczy A
B pobrano z www.galileusz.com.pl
Zadanie 15. (3 pkt)
Na schematycznych rysunkach (A–B) przedstawiono dwa rodzaje ruchomych wydm piaszczystych, które powstaj w ró nych klimatach. Strzałki pokazuj dominuj cy kierunek wiatru.
A B
a) Rozpoznaj rodzaj wydmy przedstawiony na rysunku (A–B) i przyporz dkuj mu wła ciw nazw , wybran spo ród podanych poni ej.
Rodzaj wydmy: barchan, paraboliczna
Wydma A ...
Wydma B ...
b) Podaj główn cech klimatu, od której zale y, czy powstanie wydma A czy B.
Cecha klimatu
...
c) Podaj nazwy dwóch parków narodowych w Polsce, w których ochronie podlegaj wydmy.
1. ...
2. ...
Zadanie 16. (1 pkt)
Wyja nij, podaj c dwa argumenty, dlaczego górskie rzeki po ulewnych deszczach szybciej wylewaj ni rzeki nizinne.
1. ...
...
...
2. ...
...
...
pobrano z www.galileusz.com.pl
Zadanie 17. (2 pkt)
Na mapie Polski zaznaczono literami (A–H) wybrane krainy geograficzne.
Uzupełnij tabel . Wpisz litery, którymi oznaczono na mapie podane krainy geograficzne oraz nazwy form terenu, które tam wyst puj . Formy terenu wybierz spo ród podanych poni ej.
Formy terenu: w wozy lessowe, formy krasowe, grzyby skalne, moreny czołowe, klif Kraina geograficzna Oznaczenie obszaru na mapie
(wpisz liter A–H) Formy terenu Pieniny
Pojezierze Pomorskie
Wy yna Lubelska
Wolin
Zadanie 18. (1 pkt)
Wypisz nazwy osadów, wybrane spo ród podanych opadów i osadów atmosferycznych.
krupa, sad (szad ), rosa, grad, szron, m awka
………..
pobrano z www.galileusz.com.pl
Zadanie 19. (1 pkt)
Tatry i Bieszczady znajduj si w innych strefach ro linno ci pierwotnej i dlatego pi tra ro linne w tych górach wyra nie si od siebie ró ni .
Na fotografiach przedstawiono krajobrazy Tatr (1) i Bieszczad (2).
1
ródło: http://www.polskaniezwykla.pl/web/
2
ródło: http://www.ustrzyki-dolne.pl/web/
Wykonaj polecenie na podstawie fotografii i własnej wiedzy.
Wymie dwie ró nice mi dzy pi trami ro linnymi w Tatrach i w Bieszczadach.
1. ...
...
2. ...
...
pobrano z www.galileusz.com.pl
Zadanie 20. (2 pkt)
W tabeli zamieszczono dane dotycz ce rocznego rozkładu temperatury powietrza i opadów atmosferycznych w dwóch stacjach klimatycznych le cych w strefie klimatu równikowego.
Stacja I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Rok T 25,7 25,4 26,1 26,2 25,8 25,2 24,5 24,7 25,1 25,2 25,2 25,1 25,3
A O 53 84 178 157 137 224 132 165 183 218 198 84 1705
T 23,3 24,7 27,2 28,6 27,0 25,3 24,1 23,3 24,4 25,3 24,1 23,0 25,1
B O 2 3 13 64 150 180 216 302 269 74 3 2 1278
T – rednia miesi czna temperatura powietrza w °C O – opady miesi czne w mm
Na podstawie: K dziołka J., Kocimowski K., Wołonciej E., wiat w liczbach, WSiP, Warszawa 2011 r.
Wykonaj polecenia na podstawie danych zamieszczonych w tabeli i własnej wiedzy.
a) Przyporz dkuj podanym stacjom wła ciwy im klimat, wybrany spo ród podanych poni ej.
Klimat: podrównikowy, równikowy wilgotny
Stacja A ...
Stacja B ...
b) Uzupełnij tabel . Przyporz dkuj do klimatu stacji A i B charakterystyczn formacj ro linn , wybran spo ród podanych poni ej.
Formacje ro linne: step, tropikalny las deszczowy, sawanna
Klimat stacji Formacja ro linna
A B
Zadanie 21. (1 pkt)
Wpisz obok ka dego zdania dotycz cego ludno ci Polski liter P, je li zdanie jest prawdziwe lub liter F, gdy jest fałszywe.
W strukturze wiekowej dominuje grupa ludno ci w wieku poprodukcyjnym. ……..
Współczynnik feminizacji jest wi kszy od 100. ……..
W grupie ludno ci przedprodukcyjnej przewa aj m czy ni. ……..
Zadanie 22. (3 pkt)
a) Wymie cztery czynniki (przyrodnicze i/lub antropogeniczne), które utrudniaj rozwój osadnictwa na Nizinie Amazonki.
1. ...
2. ...
3. ...
4. ...
b) Podkre l okre lenie, które oznacza obszar okresowo zamieszkany i u ytkowany przez człowieka.
A. ekumena B. anekumena C. subekumena pobrano z www.galileusz.com.pl
Zadanie 23. (2 pkt)
Podaj jedn pozytywn i jedn negatywn ekonomiczn konsekwencj globalizacji dla krajów słabo rozwini tych.
Pozytywna konsekwencja
...
...
Negatywna konsekwencja
...
...
Zadanie 24. (2 pkt)
Przeczytaj tekst dotycz cy ludno ci Polski i wykonaj polecenie.
Według danych Głównego Urz du Statystycznego Polaków jest 38,3 mln, ale w kraju mieszka 37,2 mln. Po raz pierwszy wida skal emigracji – tłumaczy prof. Janusz Witkowski, prezes GUS. Jest gorzej, ni my lałam – ocenia w rozmowie z „Rzeczpospolit ” prof. Krystyna Iglicka, demograf z Centrum Stosunków Mi dzynarodowych. Jest zaskoczona tempem emigracji na Zachód. To gigantyczne uchod stwo, najwi kszy ubytek demograficzny po II wojnie wiatowej – podkre la.
Wyje d aj głównie ludzie młodzi. Jak pisze „Rzeczpospolita”, z danych GUS wyra nie wynika, e w kraju zwi ksza si grupa ludzi po sze dziesi tce, a coraz mniej jest dzieci i młodzie y. Coraz wi kszy odsetek to ludno powy ej 45 roku ycia. To osoby w tak zwanym wieku niemobilnym – wyja nia prof. Janusz Witkowski.
Dlaczego Polacy nie wracaj do kraju, mimo e na Zachodzie trwa kryzys? Bo maj kłopoty z odnalezieniem si w kraju. Maj wy sze oczekiwania płacowe, a za granic wi ksze poczucie bezpiecze stwa – tłumaczy prof. Krystyna Iglicka.
Na podstawie: http://wiadomosci.onet.pl/kraj/wstepne-wyniki-spisu- powszechnego,1,4980568,wiadomosc.html
Zaproponuj dwa działania, które mog podj władze naszego pa stwa, aby zach ci młodych ludzi do pozostania w kraju i w ten sposób ograniczy rosn c emigracj . 1. ...
...
...
2. ...
...
...
pobrano z www.galileusz.com.pl
Zadanie 25. (2 pkt)
Na wykresie przedstawiono struktur produkcji energii elektrycznej w Polsce (według pochodzenia ródeł) w 2004 roku.
Na podstawie: http://www.biomasa.org/index.php?d=artykul&kat=67&art=66
Wykonaj polecenie na podstawie wykresu i własnej wiedzy.
Oce struktur produkcji energii elektrycznej w Polsce z punktu widzenia ochrony rodowiska naturalnego. Ocen uzasadnij, podaj c dwa argumenty.
Ocena
...
Argumenty
1. ...
...
2. ...
...
Zadanie 26. (2 pkt)
a) Podaj dwa argumenty uzasadniaj ce, e transport ropy naftowej ruroci giem jest korzystniejszy ni statkami.
1. ...
...
2. ...
...
b) Wymie dwa inne ni ropa naftowa produkty, które transportuje si ruroci giem.
1. ...
2. ...
pobrano z www.galileusz.com.pl
Zadanie 27. (1 pkt)
Uzupełnij, korzystaj c z symboli literowych, ci g przyczynowo-skutkowy przedstawiaj cy kolejne etapy restrukturyzacji okr gu przemysłowego.
A. Zwi kszenie wydajno ci produkcji.
B. Du e bezrobocie i protesty społeczne.
C. Zamykanie nierentownych zakładów przemysłowych.
D. Zmiana struktury zatrudnienia w regionie.
E. Otwieranie zakładów wysokich technologii i obiektów usługowych.
F. Poprawa czysto ci rodowiska.
G. Mała opłacalno produkcji przy u yciu przestarzałych technologii.
Zadanie 28. (2 pkt)
W tabeli zamieszczono dane statystyczne dotycz ce zbiorów i plonów pszenicy w wybranych krajach wiata w 2008 roku.
Zbiory Kraj
w mln t udział w wiecie w % Plony w dt/ha
A 21,4 3,1 15,8
B 5,0 0,7 78,6
C 28,6 4,1 28,5
D 25,9 3,8 80,9
E 63,7 9,2 24,5
F 17,2 2,5 82,8
Na podstawie: K dziołka J., Kocimowski K., Wołonciej E., wiat w liczbach, WSiP, Warszawa 2011 r.
a) Na podstawie danych zamieszczonych w tabeli wymie trzy kraje, w których uprawa pszenicy ma charakter intensywny.
1. ...
2. ...
3. ...
b) Doko cz zdania, wpisuj c okre lenia: wysokie lub niskie.
Je eli nawo enie mineralne jest du e, to plony pszenicy s ...
W gospodarce ekstensywnej plony pszenicy s ...
pobrano z www.galileusz.com.pl
Zadanie 29. (2 pkt)
Uzupełnij tabel . Przyporz dkuj podanym miejscom konfliktów politycznych w Azji po dwa kraje – strony konfliktu, wybrane spo ród podanych poni ej.
Kraje: Rosja, Afganistan, Armenia, Japonia, Azerbejd an, Gruzja, Pakistan, Indie Miejsce konfliktu Kraje – strony konfliktu
Kaszmir 1.
2.
Górski Karabach 1.
2.
Kuryle 1.
2.
Zadanie 30. (2 pkt)
Przeczytaj tekst dotycz cy problemów społecznych na kontynencie afryka skim i wykonaj polecenie.
Afryka to najbiedniejszy kontynent. Niestety trudne warunki przyrodnicze nie sprzyjaj uprawie roli. Głoduje tam wielu ludzi, w tym wiele dzieci. Zapewne ka dy z nas widział murzy skie dzieci z ogromnymi, okr głymi brzuszkami. Niestety, nie s to oznaki przejedzenia – wr cz przeciwnie. Ich brzuchy wyd te s z głodu. Całe rodziny, plemiona yj w skrajnym ubóstwie. W Afryce rozprzestrzenia si bardzo wiele chorób. Najwi cej spustoszenia sieje AIDS. Wiele osób jest zara onych wirusem HIV. Wi kszo nie wie, e jest nosicielem tej choroby. Co wi cej, wi kszo nie wie, jak jest ona powa na i jak szybko si rozprzestrzenia z powodu m. in. braku higieny. Na t chorob choruj równie dzieci.
Wokół miast powstaj dzielnice skrajnej n dzy, tzw. slumsy. Wska nik umieralno ci jest w Afryce bardzo wysoki.
Na podstawie: http://www.afrykacafe.pl/tag/bieda
Sformułuj dwa problemy społeczne Afryki i do ka dego z nich zaproponuj realny sposób jego rozwi zania.
Problem społeczny Propozycja sposobu rozwi zania pobrano z www.galileusz.com.pl
Zadanie 31. (1 pkt)
Podkre l park narodowy Polski, który znajduje si na Li cie wiatowego Dziedzictwa UNESCO.
A. Kampinoski B. Bieszczadzki C. Ojcowski D. Magurski E. Białowieski F. Tatrza ski pobrano z www.galileusz.com.pl
BRUDNOPIS
pobrano z www.galileusz.com.pl
