dr hab. inż. arch. Agata Zachariasz, prof. PK Instytut Architektury Krajobrazu

1

Kraków, 30 stycznia 2017 r.

dr hab. inż. arch. Agata Zachariasz, prof. PK Instytut Architektury Krajobrazu

Wydział Architektury, Politechnika Krakowska 31-155 Kraków, ul. Warszawska 24

RECENZJA

rozprawy doktorskiej Mgr inż. arch. Joanny Kołaty

pt. Kształtowanie miejsc publicznych wobec przemian struktury wiekowej społeczności miejskiej na przykładzie Poznania, napisanej pod kierunkiem

Promotora Prof. PP dr hab. inż. arch. Anny Januchty-Szostak

oraz Promotora pomocniczego Prof. PP dr hab. inż. arch. Jerzego Suchanka

 Podstawa opracowania: zlecenie Pani Dziekan Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej – Prof. ndzw. dr hab. inż. arch. Ewy Pruszewicz-Sipińskiej z dnia 1 grudnia 2016 r.

 Materiały wyjściowe: praca składająca się z dwóch części;

 Tom 1. to tekst główny liczący 155 stron maszynopisu komputerowego z włamanymi tabelami, rycinami i fotografiami, bibliografią i spisami: ilustracji, tabel, wykresów, za- łączników oraz streszczeniami w językach polskim i angielskim.

 Tom 2. – Aneks liczący 139 stron, zawierający dokumenty wg których prowadzono ba- dania oraz wyniki badań z odniesieniami do rozdziałów zawartych w tomie 1. Znalazły się tu m.in. ankiety, mapowanie aktywności użytkowników, mapy barier, analiza zago- spodarowania, dokumentacje: fotograficzna i rozmieszczenia ławek dla badanych miejsc.

 Materiały otrzymano w formie drukowanej i elektronicznej.

 Wybór tematu i przyjęte przez Autorkę założenia badawcze

Liczba osób w podeszłym wieku w miastach rośnie, coraz bardziej podkreślany jest czyn- nik aktywnego trybu życia, również seniorów. Łączy się to z odpowiednim wyposażeniem przestrzeni publicznych, zachęcającym i tę grupę wiekową do rekreacji biernej i czynnej.

Pani Mgr inż. arch. Joanna Kołata podejmuje niezwykle ważny, potrzebny i aktualny te- mat, szczególnie w świetle zachodzących zmian demograficznych i starzenia się społeczeń- stwa. Projektowanie przestrzeni publicznych dostosowanych do potrzeb różnych użytkowni- ków staje się obecnie nie tylko jednym z ważnych zagadnień projektowania uniwersalnego, ale także wyzwaniem dla samorządów miejskich, przed którymi staje zadanie – jak istniejące miejsca dostosować do potrzeb wszystkich mieszkańców.

Zamierzeniem badawczym Doktorantki jest „określenie kryteriów determinujących ocenę jakości miejsc publicznych z punktu widzenia osób starszych oraz sprawdzenie na ile miej- sca publiczne Poznania odpowiadają oczekiwaniom tej grupy społecznej”. Mgr inż. arch.

Joanna Kołata wybrała jako temat rozważań miejsce publiczne w ślad za Rozporządzeniem

MKiS oraz MBiPMB z 8.10.1970 r. – czyli najogólniej przestrzenie i budynki publiczne,

2

które są dostępne dla wszystkich bez ograniczeń i wyjątków (różnice i zagadnienia termino- logiczne wyjaśnia w rozdziale 2 w części pojęcia i definicje).

Podkreślić tu należy szerokie badania ankietowe, które w tym przypadku pokazały rze- czywiste potrzeby i preferencje badanej grupy 65+.

 Struktura pracy

Dysertacja stanowi bardzo dobrze skonstruowany wywód naukowy. Autorka przedstawia problem badawczy w siedmiu rozdziałach o prawidłowej strukturze. Kluczowe rozdziały zawierają przemyślane podsumowanie.

Dobrze stało się, że Mgr inż. arch. Joanna Kołata wprowadziła Aneks (tom 2.), w którym znalazły się m.in. formularze ankiet. Dzięki temu nie jest zakłócony tok wywodu tomu I.

 Omówienie pracy i uwagi:

 We Wstępie, pierwszej części pracy (s. 4–12), Doktorantka prezentuje dobrze sfor- mułowany problem naukowy; tezę i cel pracy; przedmiot i zakres badań; metody i narzędzia badawcze oraz zadania badawcze.

Przedmiotem badań szczegółowych są miejsca publiczne Poznania – 51 reprezentatyw- nych przykładów – niewielkie założenia parkowe i ogrodowe oraz place i skwery posiadają- ce silnie wykształconą funkcję rekreacyjno-wypoczynkową. Dobrze określono zakres prze- strzenny, czasowy i merytoryczny. Dokonano wyboru 11 „najstarszych” dzielnic Poznania, które stały się poligonem badań. Głównym celem badań była „ocena jakości wybranych miejsc publicznych Poznania z uwzględnieniem oczekiwań i ograniczeń osób starszych oraz wskazanie elementów aranżacji i wyposażenia przestrzeni miejskiej, które decydują o jej atrakcyjności dla grupy 65+”. Autorka zamierza też rozpoznać jakie oczekiwania mają wo- bec tych miejsc osoby 65+ i jakie są bariery, które utrudniają korzystanie z nich.

Mgr inż. arch. Joanna Kołata stawia dobrą tezę „jakość wielu miejsc publicznych w Po- znaniu nie spełnia oczekiwań grupy użytkowników powyżej 65 roku życia i nie zachęca ich do korzystania z przestrzeni miejskich. Istnieją kluczowe elementy wyposażenia miejsc pu- blicznych, które determinują możliwość ich użytkowania przez osoby starsze”. W tezie po- jawia się jeszcze jeden szczegółowy element – ławki. Autorka pisze: „Wśród nich najważ- niejsze są miejsca odpoczynku wyposażone w ławki. Ich ilość, rozmieszczenie i forma są ważne dla kształtowania przestrzeni przyjaznych seniorom”. Teza słusznie wspomagana jest założeniami i hipotezami pomocniczymi, z których jedno również dotyczy niezbędnego mi- nimum, jakim jest obecność ławek. W trakcie wnikliwie prowadzonych przez Doktorantkę badań (w ankietach pojawia się co najmniej 30 elementów) ławka jest swoistym miernikiem.

Znajduje to również potwierdzenie w literaturze zagranicznej

, np. dla osób starszych zale- cane są ławki z oparciem, aranżowane tak by można było prowadzić konwersację i mieć kontakt osobisty – to element ważny. Polecane są też krzesła, które można przestawić (ele- ment w naszej kulturze stosowany bardzo rzadko). Miernik, jakim jest ławka, jest więc w pełni „trafiony”.

W celu dowiedzenia tezy przyjęto w pracy trójetapowy model badań: zabranie i analiza da- nych, następnie ocena i diagnoza oraz ostatni etap synteza i wnioski. Przebadano najważniej- sze elementy wyposażenia przestrzeni publicznych, decydujące o korzystaniu z wybranych miejsc i ich atrakcyjności. Dobrze wybrano metody badań oraz zakres ich stosowania dla po- szczególnych analiz. W badaniach posłużono się m.in. systemem badawczym POE i autorskim modelem Anny Januchty-Szostak – IDEKWA określającym 6 kluczowych cech dobrej prze-

1 Np. A.Forsyth, L. Musacchio, F. Fitzgerald, Designing small parks: a manual addressing social and ecological concerns, Publisher, Hoboken, NJ: Wiley, 2005, s. 78-79.

3

strzeni publicznej (Integracyjność – Dostępność – Edukacyjność – Komfort – Wizerunek miejsca – Atrakcyjność)

. W wyczerpujący sposób opisano zastosowane metody badań. Do- wodzi to wiedzy, doświadczenia i umiejętności badawczych Mgr inż. arch. Joanny Kołaty.

Bardzo dobrze Autorka pokazała Schemat badań (s. 11) prezentujący poszczególne etapy pracy. Uzupełnia go wyszczególnienie 14 zadań badawczych oraz oczekiwanych wyników (s. 12).

Rozdział 2. to omówienie stanu badań (s. 13-36). Szeroka analiza literatury pokazuje w poszczególnych podrozdziałach kluczowe zagadnienia będące przedmiotem rozważań. Mgr inż. arch. Joanna Kołata prezentuje trendy w strukturze wiekowej mieszkańców miast ze szczególnym uwzględnieniem Poznania stanowiącego tu przypadek studialny.

Omawiając dokumenty i literaturę dotyczące osób starszych w przestrzeni miasta odwołu- je się m.in. do prac Światowej Organizacji Zdrowia i programu rządowego.

Doktorantka charakteryzuje literaturę z zakresu uwarunkowań urbanistycznych i projek- towania uniwersalnego (podkreśla pionierską w Polsce publikację E. Kuryłowicz), odwołuje się też do klasyków Alexandra i in. oraz Gehla. Przywołuje wybrane publikacje, dokumenty i działalność organizacji (PPS, TUP – Karta Przestrzeni Miejskiej z 2009) oraz założenia nurtów projektowych (New Urbanizm), określające jakość miejsc publicznych i ich znacze- nia dla różnych użytkowników. Zagadnienia słusznie zgrupowano tematycznie.

Następnie Mgr inż. arch. Joanna Kołata wyczerpująco przedstawia badania przestrzeni publicznej Poznania na wstępie charakteryzując ogólnie rozwój terytorialny miasta. Omawia badania prowadzone wcześniej m.in. przez: W. Bonenberga (2010, mapy emocjonalne), ze- społu pod kierunkiem A. Januchty-Szostak (2006, ukształtowanie poznańskich przestrzeni publicznych) i A. Bujacz, M. Skrzypskiej i A.M. Zielińskiej (2012, rozpoznanie przestrzeni publicznej Poznania w celu określenia potrzeb osób starszych). Opisuje działalność Centrum Inicjatyw Senioralnych miasta Poznania.

Interesująco pokazano też dobre praktyki kształtowania przestrzeni przyjaznej seniorom, co ukazało możliwości różnych aranżacji miejsc, np. siłownie, miejsca zabaw i ćwiczeń, parki i ogrody sensoryczne, ogródki uprawne (raczej chodzi tu o rodzaj ogrodnictwa miej- skiego).

Rozdział zamyka bardzo wartościowa i potrzebna część, czyli Pojęcia i definicje, w której znalazły się takie terminy jak: miejsca publiczne, przestrzeń publiczna, pokolenie 65+, prze- strzeń inkluzywna, przestrzeń przyjazna oraz aktywne starzenie się.

 W rozdziale 3. opisano miejsca publiczne wobec grupy wiekowej 65+ (s. 37-53).

Część ta stanowi ogólną charakterystykę i typologię różnych miejsc publicznych. Omówiono różnice pomiędzy przestrzenią a miejscem. Następnie kompetentnie opisano specyfikę po- trzeb i ograniczenia grupy wiekowej 65+, podkreślając zróżnicowanie tej grupy społecznej.

Zaakcentowano znaczenie utrzymania aktywności społecznej i relacji międzyludzkich.

Przedstawiono statystyki GUS pokazujące sposoby spędzania czasu wolnego przez senio- rów. Dalej scharakteryzowano standardy kształtowania miejsc publicznych przyjaznych osobom starszym w kontekście zasad projektowania uniwersalnego. Odniesiono się też do warunków poznańskich. Podrozdział jest bogato ilustrowany fotografiami.

Ten rozdział zamyka rozpoznanie tematu. Dwa kolejne rozdziały – 4 i 5 są kluczowe dla pracy. Są najbardziej obszerne. Zaprezentowano w nich wyniki badań.

2 A. Januchta-Szostak, Woda w miejskiej przestrzeni publicznej, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2011.

4

 Rozdział 4. zatytułowano Miejsca publiczne w Poznaniu – wybór próby badawczej (s.

54-77. Na wstępie omówiono miejsca publiczne Poznania w dokumentach planistycznych, m.in. suikzp i programach miejskich m.in. Poznań wrażliwy społecznie.

Następnie przedstawiono strukturę demograficzną Poznania w poszczególnych dzielni- cach oraz dokonano analizy rozmieszczenia i dostępności miejsc publicznych w „starzeją- cych się” dzielnicach. Na zakończenie sformułowano dobrze umotywowane zasady wyboru, zarówno typu miejsc publicznych, jak i próby badawczej.

Na s. 73 podano sześć szczegółowych kryteriów, według których do badań wskazano 51 miejsc. Na ryc. 16 pokazano ich lokalizacje.

 W rozdziale 5 przedstawiono ocenę wybranych miejsc publicznych w Poznaniu (s.

78-133). W pierwszym podrozdziale dokonano oceny miejsc publicznych według cech mo- delu IDEKWA. Szczegółowo omówiono metody i narzędzia badawcze oraz cechy dobrej przestrzeni publicznej przyjaznej osobom starszym (IDEKWA 65+).

Wyniki ankiet posłużyły do prezentacji jakości miejsc publicznych Poznania w ocenie użytkowników (5.2.) i w ocenie eksperckiej (5.3). Zestawiono tu użytkowników 65+ z młod- szymi, co lepiej pokazuje kompleksowe potrzeby mieszkańców. W wyniku przeprowadzonej oceny uzyskano dwa zestawy ocen, które klasyfikowały miejsca publiczne (metodą partycy- pacyjną i ekspercką). Posłużono się współczynnikiem korelacji liniowej Pearsona, który określa poziom zależności liniowej między zmiennymi losowymi, by sprawdzić prawidło- wość wyników i poziom ich współzależności.

Kolejnym krokiem było zawężenie próby badawczej. Dokonano wyboru 10 najwyżej (tab. 11 s. 98) i 10 najniżej ocenionych (tab. 12, s. 99) miejsc publicznych, które poddano analizie poprzez ankietyzację, kwerendę terenową i ocenę metodą mapowania. Szczegółowo opisano podjęte działania. To pozwoliło określić oraz pokazać korelacje i sformułować wnioski dotyczące struktury użytkowników i podejmowanych przez nich aktywności. Senio- rzy stanowili 23 % wszystkich użytkowników tych miejsc.

Ważna dla pracy była analiza i ocena 20 miejsc publicznych metodą kwerendy terenowej.

Analizowano bariery elementy zagospodarowania, w tym rodzaje i aranżację ławek. Sporzą- dzono dokumentacje fotograficzną (materiały zawarto w Aneksie). Sporządzono dla bada- nach terenów mapy barier (za najbardziej znaczące uznano te liniowe). Dokonano oceny aranżacji i wyposażenia miejsc publicznych. Wyodrębniono następujące typy aranżacji: li- niowy, krzyżowy i wyspowy.

W opinii użytkowników 65+ za najważniejszy element wyposażenia uznano ławki, a w dalszej kolejności drzewa, lampy, jakość chodników i kosze na śmieci. Analizowano też typy ławek i ich układy, pokazano korelacje.

 W rozdziale 6 Autorka prezentuje syntezę, wnioski i rekomendacje (s. 134-137). Zre-

ferowano tu wyczerpująco wyniki badań, w tym najważniejsze aspekty decydujące o jakości

miejsc publicznych w ocenie użytkowników 65+. Przedstawiono dyskusję, w której nakre-

ślono też możliwości dalszych badań. Szczegółowo omówiono znaczenie ławek (uznanych

za niezbędny element wyposażenia) w miejscach publicznych. Opisano preferowane układy

i aranżacje wyposażenia. Wskazano też wybrane typy ławek (ławki posiadające oparcia i

podłokietniki) oraz inne elementy aranżacji. Na zakończenie opisano atuty i możliwości wy-

korzystania eksperckiej metody badawczej.

5

 Dysertację zamyka rozdział 7. Podsumowanie (s. 138-141), w którym Autorka przekonująco opisuje wyłonione w trakcie badań zależności pomiędzy urządzeniem i stanem utrzymania miejsc publicznych. Osoby starsze przedkładają dostępność oraz komfort i bez- pieczeństwo ponad inne cechy przestrzeni, a najważniejsze elementy, które w powinny zna- leźć się w miejscach rekreacyjnych to siedziska, zieleń wysoka, oświetlenie i nawierzchnie dostosowane do ograniczeń ruchowych.

Badania w pełni potwierdziły postawioną tezę.

 Aneks, opracowany starannie, zawiera 10 załączników realizowanych w ramach tema- tu: Ocena jakości miejsc publicznych wobec przemian struktury wiekowej społeczności miejskiej, którego koordynatorem jest Mgr inż. arch. Joanna Kołata. Kolejne załączniki zo- stały przyporządkowane do poszczególnych rozdziałów tomu 1, w którym przedstawiono efekty badań. Zawartość to wzory przeprowadzonych ankiet wśród użytkowników (zał. 1, 2, 4 i 5 oraz formularz oceny eksperckiej metodą IDEKWA 65+. Ponadto zamieszczono też:

zał. 6. mapowanie aktywności użytkowników wraz z wynikami. zał. 7. Mapy barier dla 20 miejsc publicznych Poznania; zał.8. Analiza zagospodarowania 20 miejsc publicznych Po- znania, a także zał. 9. Dokumentacja fotograficzna 20 miejsc publicznych Poznania i zał. 10.

Dokumentacja rozmieszczenia ławek w 20 miejscach publicznych Poznania.

Podkreślić tu należy współpracę ze studentami w prowadzeniu badań. To także pozytyw- ny element tego opracowania.

 Ocena poprawności językowej i stylistycznej

Praca pisana jest bardzo dobrym językiem. Dwutomowa dysertacja jest bardzo obszerna, bardzo bogata w tabele, grafy i zestawienia. Tekst jest bardzo starannie przejrzany, niewiele jest powtórzeń, literówek i błędów interpunkcyjnych. Poniżej kilka z nich:

 s. 5 nazwisko autorki z przypisu nr 5 brzmi Wantuch-Matla; w tym samym przypisie przywołano pracę Bonenberg A. (2012), której brak w bibliografii.

 s. 17 i w spisie treści „2.3. Jakość miejsc publicznych i jej znaczenie dla użytkowników”

powinno być „ich”, co wzięło się prawdopodobnie z zamiany przestrzeni na miejsc.

 s. 35 brakuje litery „j” w przestrzeni publicznej.

 s. 141 „nie mniej jednak” pisze się razem „niemniej jednak”.

Aneks

 Zał. 2 Element wyposażenia przestrzenia, powinno być przestrzeni.

W sytuacji, jeśli praca będzie przygotowywana do druku zakładam, że zostanie poddany korekcie językowej i redakcyjnej, usunięte zostaną niewielkie niedopatrzenia.

 Opracowanie edytorskie i graficzne

Walorem pracy jest też jej dobre opracowanie edytorskie i czytelny, atrakcyjny sposób prezentacji graficznej rycin. Dobrze dobrano też fotografie.

 Bibliografia

Obszerna bibliografia liczy 129 pozycji, z czego 20 prace anglojęzyczne. Połączono ra-

zem prace publikowane i źródła internetowe. Odrębnie wymieniono 4 akty prawne. Podane

prace to klasyczne dzieła z zakresu projektowania i percepcji przestrzeni, a także nowe pu-

blikacji dotyczące specjalistycznej problematyki

6

Dostrzeżone błędy w cytowanych pracach:

 s. 142 poz. są jeszcze inni autorzy książki Alexander Ch. Język wzorców, GWP, Gdańsk 2008.

 s. 142 poz. brak wydawcy w pracy Biskupski P., Przekształcenia i rozwój przestrzeni Po- znania oraz wybranych miast, Poznań 2013, tak jest jeszcze w niektórych pozycjach np.

[52], [53]

 s. 142 poz. [23] Czarnecki W., Planowanie miast i osiedli. Warszawa-Poznań 1968, czy całość lub które tomy?

 s. 143 poz. [27] Dymnicka M., Przestrzeń publiczna a przemiany miast, Scholar, Kraków 2013, miejsce wydania Warszawa

 błędnie podano nazwisko małżeństwa G.A.Jellicoe i S. Jellicoe pominięto e na końcu, autorów książki The Landscape of Man.

 pozycje takie jak Kozielska B. Współczesne koncepcje rozwoju metropolii w kontekście paradygmatu miast globalnych., Katowice 2008, powinny posiadać adnotację, że jest to praca doktorska i odwołanie do źródła internetowego.

 w przypadku cytowania artykułów z czasopism i wydawnictw zbiorowych dobrze byłoby gdyby Autorka cytowała strony, w niektórych dziełach brak tej informacji np.[poz. 72] - 1(22), 32-47; [poz. 76]; [poz. 93]; [poz. 117]

 poz. [77] Norberg-Schulz Ch., Znaczenie w architekturze Zachodu, Zachodu dużą literą, napisano małą.

 Wydaje się, że błędnie podano pozycję autorstwa Z. Ziobrowskiego z 1996 poz. [126] i że powinna to być – Z. Ziobrowski (kier. projektu), Zmiany jakości przestrzeni dużych miast w Polsce mierniki i metody oceny, IGPiK, O/Kraków, Kraków 1996.

 Uwagi do dyskusji:

 W kwestii prowadzenia tzw. własnych upraw, może ważne byłoby rozwinięcie wątku ogrodu społecznego, który obecnie zyskuje sobie coraz większą popularność i m.in.

wzmacnia więzi sąsiedzkie. Może stanowić namiastkę ogrodów działkowych. Na s. 23 pojawia się bardzo interesująca propozycja stołów przeznaczonych do upraw. Fot. 10 pokazuje natomiast tzw. rabatę podwyższoną, rodzaj skrzyni, która swą tradycję wywo- dzi ze średniowiecza, ten typ reprezentują też ławy darniowe.

 Zał. 2. W Aneksie – lepiej byłoby użyć określenia kosze na śmieci, niż śmietniki. Autor- ka chyba nie zakłada obecności śmietników na badanych niewielkich terenach zieleni, czasem przestrzeniach dość reprezentacyjnych.

 Podsumowanie

Praca Mgr inż. arch. Joanny Kołaty pokazuje złożoność projektowania uniwersalnego i podkreśla znaczenie przestrzeni publicznych dla jakości życia wszystkich mieszkańców miast, szczególnie zaś grupy najstarszych użytkowników. Złe projektowanie, niewystarcza- jące wyposażenie, brak komfortu i bezpieczeństwa powodują wykluczenie i alienację bada- nej grupy użytkowników.

Przyjęte w pracy metody badawcze są właściwe, a sformułowane założenia w pełni uza-

sadnione. Zastosowano z dobrym skutkiem metody badawcze (m.in. analiza literatury

przedmiotu, studia reprezentatywnych przypadków, analizy porównawcze, kwerendy w tym

obserwacje w celu mapowania i ankiety). Mgr inż. arch. Joanna Kołata posłużyła się też

właściwymi technikami badawczymi (m.in. badania literaturowe i archiwalne oraz terenowe,

7

budowanie baz danych i korelacje wyników, triangulacja metod badawczych), co świadczy o zdolnościach analitycznych i skrupulatności badawczej. Walor dydaktyczny ma aneks, w którym również upatruję dużą wartość tej dysertacji.

Praca stanowi dowód wielkiej pracowitości Autorki i Jej zaangażowania w prezentowaną tematykę. Dysertacja dowodzi Jej opanowania warsztatu naukowego oraz umiejętności sa- modzielnego prowadzenia pracy naukowej. Stanowi oryginalny i samodzielny wkład Mgr inż. arch. Joanny Kołaty do stanu wiedzy z zakresu projektowania uniwersalnego, zapobie- gającego wykluczeniom. Wnosi wkład w poszerzenie wiedzy w zakresie badań i oceny prze- strzeni rekreacyjnych, ich wyposażenia.

Podkreślić należy autorski oryginalny wkład badawczy polegający na określeniu oczeki- wań grupy 65+ oraz sformułowaniu kryteriów oceny przestrzeni publicznej i powiązaniu ich z wynikami przeprowadzonej analizy i diagnozy urbanistycznej wybranych miejsc publicz- nych Poznania.

Dysertacja może również stanowić inspirację dla dalszych tego typu badań dotyczących ważnych aspektów użytkowania i dostępności przestrzeni publicznych czy rozwiązań funk- cjonalnych budujących społeczny, przyjazny charakter miejsca. Na s. 134 i 135 w dyskusji Autorka nakreśla perspektywy dalszych badań.

Pracę Pani Mgr inż. arch. Joanny Kołaty można zaliczyć do grupy wyróżniających.

Rozprawa doktorska, przygotowywana pod opieką promotora powinna stanowić orygi- nalne rozwiązanie problemu naukowego oraz wykazywać ogólną wiedzę teoretyczną kandy- data w danej dyscyplinie naukowej, a także umiejętność samodzielnego prowadzenia pracy naukowej – to stanowi art. 13. 1. Ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki wraz z późn. zm. (Dz.U. 2003 nr 65, poz. 595). Uważam, że w świetle obowiązujących przepisów, przedłożona do oceny praca doktorska Mgr inż. arch. Joanny Kołaty pt. Kształtowanie miejsc publicznych wobec przemian struktury wiekowej społeczności miejskiej na przykładzie Poznania – spełnia wa- runki i kryteria stawiane pracom doktorskim.

W związku z powyższym wnioskuję o dopuszczenie Pani Mgr inż. arch. Joanny Ko-

łaty do dalszych etapów przewodu doktorskiego – o przyjęcie rozprawy doktorskiej

oraz o dopuszczenie Jej do publicznej obrony pracy.

8

Wskazane w obszernej pracy drobne uchybienia w żaden sposób nie podważają jej walo- rów naukowych. Końcowy efekt pracy oceniam bardzo pozytywnie, stąd wniosek o wyróż- nienie pracy doktorskiej Pani Mgr inż. arch. Joanny Kołaty.

Uzasadnienie

Autorka podjęła się realizacji tematu złożonego, interdyscyplinarnego i bardzo potrzeb- nego na gruncie polskim.

Przeprowadziła kompleksowe, szerokie badania wybranych miejsc publicznych Poznania, z użyciem różnorodnych metod badawczych i zastosowaniem odpowiednich technik, co w pełni udokumentowała. Analiza wielokryterialna pozwoliła Jej dobrze określić przystosowa- nie przestrzeni publicznych do potrzeb osób starszych. Stworzyła narzędzia pomiaru miejsc publicznych, które ułatwiają określenie poziomu jakości przestrzeni.

Biorąc pod uwagę szeroki zakres prowadzonych badań, uzyskane wyniki oraz ich inter- pretację, stwierdzam, że przedstawiona do recenzji praca doktorska nie tylko odpowiada w pełni wymaganiom stawianym pracom doktorskim, ale stanowi oryginalne rozwiązanie ważnego problemu naukowego z zakresu projektowania uniwersalnego. Mgr inż. arch. Joan- na Kołata określa oczekiwania i potrzeby osób 65+ i formułuje kryteria oceny przestrzeni publicznych. Badania te bardzo dobrze łączy z wynikami przeprowadzonej analizy i diagno- zy urbanistycznej wybranych miejsc publicznych Poznania.

Praca ma także walor aplikacyjny. Posiada duże wartości poznawcze i praktyczne dla działań projektowych. Autorka pokazuje jak można, często prostymi środkami, zapobiegać wykluczeniom osób starszych z użytkowania terenów rekreacyjnych i jak podnosić jakość przestrzeni miejskiej. To nie tylko przysłowiowa ławka, ale komplet przekonujących danych i wytycznych, które dają możliwość zarówno poprawy jakości istniejących założeń, jak i tworzenia nowych, o lepszych standardach.

W związku z powyższym składam wniosek o wyróżnienie pracy doktorskiej Pani

Mgr inż. arch. Joanny Kołaty.