N E D E R L A N D A E S R E R A N T IS T O
Orgaan v. d. Ned. Esperarjtlstefl^Vereniging „La Estonto Estas Nia”
— O nder redactie van het Mpofdfeestuur —
Adres redactie en adm.: Mr. A . f. Kalma, S$u4torttode 6, Am sterdam -Zuid.
— ■ — — — b— — — — i ■ ■ ■ ■ n ■ ■■ ■■ — ■■■■■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
II ... .. ■ 1 ■■ ■ ■ ■ ■ ■ I ■
W E R E L D -P E T IT IO N N fM C N T V O O R ESPERANTO
H e t b e s tu u r v an onze in te rn a tio - n a le E s p e ra n to -b o n d (,,I.E .L .” ) h e e ft b eslo te n een ivereid-petition^
n e m e n t te o rg a n is e re n , d a t a a n - g e b o d e n zal w o rd e n a a ji d e O rg a n isa tie d er V e r e m g d e Vol~
keren .
N im m e r te v o re n is d e w e re ld zo zeer a a n g e w e z e n op in te rn a tio - n ale sa m en w e rk in g , nim m er h eb - b en de v o lk eren zich d a a rv o o r zo g e in te re sse e rd als th a n s. N o o it is h e t b esef v a n de n o o d z a a k d a a rto e zo lev en d ig g ew ee st en zo ste rk g e v o e ld . Ie d e r d ie feew ust m ed e- leeft, w eet, d a t d e v re d e en d a a r- m ee h e t b e h o u d va$i o n z e c u ltu u rt s ta a t en v a lt m et d e in ^ ta n d h o u - ding v a n g o ed e politjeke en econo- m ische b e tre k k in ĝ e a , u ie t alleen m et zijn n a a s te b u ren , m aar m et de hele w ereld . In te rn a tio n a le com - m issies en co n g ressen , b e sp re k in - gen en bijeen k o m sten h ebben d ag elijk s p la a ts; de bijeen k o m sten v an d e V e ilig h e id s ra a d d e r V e r - e n ig d e V o lk e re n s ta a n in h e t m id- den d e r pu b liek e b elan g stellin g ; p la n n e n to t h e t in s te lle n . v an een w e re ld -p a rle m e n t en een w e re id - ra d io ro m ro e p zijn ter ta fe l ge- b ra c h t.
D e w e re ld w o rd t klein, de w e-
re ld wofcdt een. N a tio n a le b elan - g en m oeten w ijken en p la a ts m ak e n v o o r die v an de gehele m ensheid, D e m aatsch ap p elijk e on tw ik k elin g g a a t onv erb id d elijk io d e rich tin g v a n een h eid en saam h o rig h eid : de w e reld w o rd t een g ro te f^m ilie, een gezin, w a a r- in h e t n ietn an d g o ed k a n g a a n , als hef niet allen goed g a a t. In d at ene gezin is nodig een taal, ge- sp rd k en en b e g re p e n over de hele w ereld . D e b e h o e fte a a n een alg e- m e e n ' g eb ru ik te w e re ld h u lp ta a l d o et zich elke d ag ste ed s m eer ge- voelen en h o e v ersch e id e n de wij- zen ook nog m ogen zijn, w a a ro p deze b e h o e fte zich uit en hoe v er- schillend ook de v o o rg e ste ld e op- lo ssin g en v a n d it probleem , h e t v ra a g stu k zal op de w e re ld -a g e n d a blijven, to t de uiteindelijke oplos- sing is bereikt.
A fd e lin g sb e stu re n !
N e e m t een a b o n n e m e n t op ,,N e - d e rla n d a E s p e ra n tis to ” v o o r de O p e n b a re L eeszaal. A V anneer U ons h et a d re s o p g ee ft, zo rg en wij v o o r g e re g e ld e to e z e n d in g .
D eze p ro p a g a n d a k o st U slechts / 0.75 p e r ja a r.
2»
A M S T E R D A M V O K A S V I N ! D u a fo je A m ste rd a m , la ĉe fu r-
bo de N e d e rla n d o , a te n d a s la L .E .E .N .—gefid elu lo jn . O n i ap e- n a ŭ p o v a s k red i, ke p o st la u n a A m ste rd a m a k o n g reso en 1938 p a sis jam 8 ja ro j. E n tiuj 8 jaro j m ulto okazis; la m ondm ilito p res- k aŭ neniigis n ian asocion. N iaj ge- fideluloj tam en ne m alesperis, sed en erg ie kom encis la rekonstruon^
kaj n u n sen p acien ce a te n d a s la
m om enton de la u n u a postm ilita ren k o n tiĝ o , por povi prem i la m a- non al siaj geam ikoj. P o st n u r kelke d a tag o j ilia d eziro p je n u - m iĝos. T ia m ’ ni re v id o s uiiu la alian kaj p asig o s k elk ajn ta g o jn kune, la b o ra n te kaj fe sta n te en h arm o n ia sfero. K araj gesam id ea- noj, ni a te n d a s vin. K o ra n borive- non en A m sterdam !
X I I I - a N E D . E S P E R A N T O - K O N G R E S O A M S T E R D A M
L a k o n g re sta g o j alproksim iĝas!
Ĝ is n u n a n o n c is sin 168 p e rso n o j, kaj ĉ a r la ŭ sp e rte ni scias, ke en la la sta j tag o j a n ta ŭ la k o n g resd * an - k o ra ŭ sufiĉe m ultaj aliĝos, ni c e rte a tin g o s la n o m b ro n 200.
C a r la v a g o n a ro j sa b a to n a n ta ŭ P a s k o v e rŝ a jn e e sto s p le n p le n e j, ni rek o m e n d a s al ĉiuj fo rv o ja ĝ i al A m ste rd a m su fiĉe fru e. L e tram o en A m ste rd a m v e tu ra s sa b a to n 2 0 -an d e ap rilo (k a j v e rŝ a jn e a n - k a ŭ lundQ n 2 2 -a n de a p rilo ) ĝis la 2 3 -a h o ro . D e la a k c e p te jo la k o n g re s e jo *estas a tin g e b la pe.r tram linibj 9 kaj 26 (ĝ iŝ h a lte jo W a te rlo o p le in ).
E n ĉi tiu n u m e ro ni p u b lik ig a s re su m a n p ro g ra m o n de la k o n - greso; d e ta la p ro g ra ^ io tro v iĝ a s in te r la k o n g re sd o k u m e n to j.
L u n d o n 2 2 -a n de ap rilo de 10.30 ĝis 12.00 o k azo s ŝipeksku.rso tra la k an a lo j kaj la h av en o de A m - sferd am . K ostoj g. 1,—-. C a r ni d e v a s a n ta ŭ e scii, kiom d a p erso - noj p a rto p re n o s , oni an o n c u sin sa b a to n 2 0 -a n de ap rilo en la ak - c e p te jo . K o n g re sa n o j, kiuj ne a n - ta ŭ d im a n ĉ o 21-a de a p rilo v e n o s en A m ste rd a m , a n o n c u sin p o r tio re v e n p o ŝ te ĉe la ĝ en . se k r.
A n ta ŭ la ek sk u rso ( lu n d m a - te n e ) s-ro H . B a k k er a ra n ĝ o s fa k - k u n v e n o n p o r p ro p a g a n d isto j en la k o n g re s e jo . N i re k o m e n d a s a l p ro p a g a n d is to j, k o n sila n to j k a f se k ciaj e s tra r a n o j, ĉ e e sti ĝin .
E n la a k c e p te jo (G e b o u w N .Z .- H o ll. T ra m m ij., S ta tio n s p le in ) , m alferm ita s a b a to n 2 0 -a n d e ap rilo d e 13.00 ĝ is 19.00, (p o s t 19.00 en la k o n g re se jo ) vi ricevos ĉiujn n e ĉ b sa jn in fo rm o jn , a d re s o jn , k o n g re s d o k u m e n to jn , k .t.p . B o n - v o lu k u n p o rti v ia n m e m b ro k a rto n !
Por la kpmuna festmanĝo estas
b e z o n a ta u n u v ia n d k u p o n o . K v a n - kam vi p o r la lunĉoj, kiuj o k azo s en la k o n g resejo , n e b ezo n o s p a n - k u p o n o jn , ni ta m e n k o h silas k u n - p o rti ilin, ĉ a r e n la resto racio j kaj hoteloj ili e s ta s b e z o n a ta j. B ulkoj kaj trin k a jo j e s ta s h av eb laj en la k o n g re se jo . T iu j, kiuj ne ŝ a ta s ,,n u d a n ” p an o n , m en k u n p o rtu b u - tero n k aj l a d e z ira ta jn fra n d a ĵo jn .
( O n i k u n p o rtu tra n ĉ ilo n !).
L a lib ro serv o de L .E .E .N . a ra n - ĝos sp ecialan ŝ ta n d o n en la k o n - g resejo .
T ria liŝto de aliĝintoj (ĝ is 15-a de aprilo) :
A lm e lo : s-ro A. H oogvliet, A m e rs- fo o r t: f-ino W . M. M illenaar, A m - s te r d a m : H . A . Kroonder, s-ro W . V een, f-ino M. W inter, A m h e m : f-in o M. G. Steem ers, B adh oevedorp : s-ino J. W arries-M ol, f-ino J. W arries, B os- koop: s-ro B. V isser, s-ro W. W eer- heij<m, B re d a : s-ro M. C. v. Dor- drecht, s-ro J. B osschaert, Culem - b o r g : s-ro A . J. Sielhorst, E d e : s-to
S. Pragand, s-ino T; V ersteeg-W eijer, H ilv e rsu m ; s-ino J. v. d. J a g t, Hui- zu m : f-ino J. de Jong, L eeu w a rd en : f-in o W. v. d. Meer, f-ino G. L. Oos- terh o ff, f-in o T. Tiem ersm a, f-in o E . Rauwerda, s-ro J. Bloemsm a, s-ino
\ Bloem sm a, N w -S eh eem d a : s-ro.K . H.
Sportel, O osterend ( T e x e l) : f-ino A.
Spaans, S ch even in gen : s-ino J. Bram - kamp-W eber, s-ro J. v. d. Marel, s-ino A . v. ■ d. M arel-Blok, S t. M a a rte n : f-ino L. Gerlach, T e m e u ze n : s-ro J.
M artens, U tre c h t: s-ro C. J. Keŭr, IV ageningen: s-ro f l. A. A . v. d. Lek, s-ino y. d. Lek, Z w olle, s-ro M. Koop-
mans. •
E n tu te: 168.
R aporto T eatra-Servo.
E ra re ni p resig is en n -ro 1 (p a ĝ o 2 ) en la ra p o rto d e la T e a - tr a S e rv o la elsp ezo jn d u m la 3 -a k v a ro iija ro 1946 a n s ta ta ŭ tiuj ĝ is la fino d e la ja ro , kiuj e s ta s jen aj:
A f r a n k o ... ... . g. 3,77 A ĉ e tita m aterialo . . . g. 3,09 D iv e rsa ĵo j . < . . . . . g. 0,72
Entute g. 7,58
4
K O N G R E S P R O G R A M O S a b a to n 20~an d e aprilo:
13.00— 19.00 A k c e p fe jo m alfer- m ita.
16.00 E k sk u rso tra la m alnovaj k v a rta lo j; k o lek tiĝ o ĉe la ak c ep - tejo. (In fo rm o j pri ev en t. aliaj ek sk u rso j en la a k c e p te jo ).
19.30 In te rk o n a tiĝ a V e s p e ro . P ro v iz o ra p ro g ram o :
P a ro la d e to de s-ro S. P ra g a n o . P re le g o de s-ro A . P a sc h a .
P re le g o de s-ro P . K o rte.
S o lk a n ta d o de f-in o A . H ellin x . F ilm o pri la I.E .L .-k o n g re so en S to ck h o lm .
F ilm o pri la I.E .L .-k o n g re s o en B ern.
F ilm o pri la E spfvm onum ento su r T e x e l.
T e a tr a ĵe to .
K o m u n a K a n ta d o .
D im a n ĉ o n 2 1 -a n d e aprilo:
9.30 A k c e p to de la d^leg ito j.
10.000— 12.30 ĵa r k u n v e n o .
12.45 K o m u n a lunĉo. K o n g re s- foto.
14.00— 16.45 Ja rk u n v en o .
16.45 F ilm o pri^ la L .E .E .N .- k o n g re s o en A rn h e m .
17.30 K o m u n a F e s tm a n ĝ o en
„ C o o p . R e s t a u r a n t ”, M o le n - p a d 2.
19.45 F e stv e sp e ro .
K a b a re d re v u o ,,K a le jd o s k o p o ”.
K u n la b o ra s i.a.:
B a le d g ru p o el H ilv ersu m . F -in o S. H . J. Blok.
D ick L ieuw en k u n siaj ju n a j a r- tisto j.
G e a k to ro j de U .A .S .E . T r io E c k o .
K o n fe ra s: M r. A . J. K alm a.
B alo.
L u n d o n 22~an d e apriloz
9.15 F a k k u n v e n o p o r p ro p a g a n - disto j.
10.00 K o lek tiĝ o ĉe ,,M v n f
V iz ito al ,,B eg ijn h o f” .
10.30— 12.00 ŝ ip e k s k u rs o tra la k a n a lo j kaj la h a v e n o (o n i a n - ta ŭ e a n o n c u s in !).
12.30 A d ia ŭ a lunĉo.
13.30 P o stk o n g re sa j ek sk u rso j a! ,,A q u a riu m ” k aj ,,In d isch In s ti-
tu u t” .
Kliŝo V . V . V . Amsterdam
IN T E R N A C IA E SP E R A N T O -L IG O . P ost kelka tem po mi sendos al ĉiuj ĝen. anoj de L .E .E .N . kiuj ne a liĝ is al I.E .L . kiel individuaj membroj kaj al la sekciaj sekretarioj por !a asociaj membroj de I.E .L . la servoku- ponojn. A1 ĉiuj L .E .E .N .-an oj, kiuj ĝ is nun ne a liĝ is kiel individuaj anoj, mi fo rte rekom endas, fa ri tion. P agan te g. 2,25 viv ricevos la jarlibron, kies un ua parto aperos fin e de ĉi tiu mo- n ato; p a g a n te g. 4,75 vi ricevos krom e la riĉenhavan gazeton ,,Espe- ranto In tern acia”. Memtbrosubtenan- toj, dezirantaj subteni I.E .L . per pli a lta kptizo, p a g a s g. 10,75. Oni pagu per la ĉefd eleg ita poŝtkonto 79167.
A . P A SC H A , Bergen (N .-H .).
M O R ± O J
3 1 -a n de m a rto m ortis 4 1 -ja ra s~ro / . O k k e r s e , a n o nia kaj fe r- v o ra k u rs g v id a n to de nia sekcio en C u lem b o rg . Li rip o zu en paco.
A a n m e ld in g v o o r de op H e m e l- v a a rts d a g a f te n em e n ex am en s voor 2 0 A p r ih a .s J
T A G O R D O
de la jarkunveno, okazonta dim anĉon 21-an de aprilo 1946~a, m atene Ĵe la 10~a horo precize en salono „ D e L eeu iv”, V alkenburgerstraat 153,
A m sterd a m . *
1 M a lfe rm o .
2 E v e n t. s a lu tp a ro la d e to j.
3> K om unikoj de la ĉ e fe s tra ro k aj riĉevitaj letero j.
4 a A p ro b o d e la s e k re ta ria ja rra p o rto (v id u n -ro n 2 ).
5 a R a p o rto p ri la bib lio tek o (v id u n -ro n 1 ). x b R a p o rto pri l ^ p ro p a g a n d a serv o (v id u n -ro n 1 ).
c R apO rto pri la te a tra serv o (v id u n -ro jn 1 k aj 3 ) .
6 R a p o rto de la k a s k o n tro la kom isiono k aj a p ro b o de la fin a n c a ja r r a - p o rto (v id u n -ro n 2 ) .
7 K ritik o pri la g v id a d o de la ĉe festra ro . 8 K ritik o pri la 're d a k ta d o d e la cirk u lero j.
9 R a p o rto de la ĉe fd e le g ito de I.E .L . 10 B u d ĝ eto :
a P ro p o n o j de la ĉ e fe stra ro :
L a ĉ e fe s tra ro p ro p o n a s fiksi la k o tizo n en 1946 p o r sekciaj m em broj je g. 3,50, p o r ĝen. anoj je g. 4,— kaj p o r sa m h e jft^ n o j en am b aŭ k a te g o rio j je g. 1,50.
K la rig o : S a m e kiel ĉiuj k o sto j a n k a ŭ la elsp ezo j de la ĉ e fe s tra ro k o n - s id e rin d e p lia ltiĝ is.
L a ĉ e fe s tra ro p ro p o n a s a n s ta ta ŭ ig i en al. 2 de p a r. 59 d e la ĝ en . in te rn a re g u la ro ,,1 2 J^ c e n t” p e r ,, / 0 , 2 5 ” . ,<
K larig o : V id u ĉi s u p re . A k c e p tite la n o v a a r a n ĝ o v a lid u jam en la n u n a ja ro .
b F ik s a d o d e la b u d ĝ e to .
11 P ro p o n o d e Ia ĉ e fe s tra ro : L a ĉ e fe s tra ro p ro p o n a s ŝan ĝ i en p a r. 14 de la ĝ en . in te rn a re g u la ro la v o rto n ,,d u p lo ” en ,,trip lo ” .
K larig o : B e z o n a ta j e s ta s u n u ek zem p lero p o r la ĝ en . sek r., u n u p o r la ĝ e n . k a s is to k aj u n u p o r la a d r e s a r o d e n ia o rg a n o .
12 P ro p o n o d e la ĉ e fe stra ro : L a ĉ e fe s tra ro p ro p o n a s plilongigi la d e jo r- p erio d o n de la n u n a j k o n silan to j ĝis la ja rk u n v e n o 1947.
K larig o : L a n u n a j funkciuloj p re sk a ŭ n e h a v is -o k azo n efik e labori.
13 P ro p o n o de la ĉ e fe stra ro : L a ĉ e fe s tra ro p ro p o n a s al la ja rk u n v e n o ak cep to n ' de s u b e s ta ra n ta rezolucio, u n u a n im e a k c e p tita en la ĉ e fe s-
tra rk u n v e n o 11-a n d e nov. 1945:
L a N e d e rla n d a E s p e ra n to -A s o c io ,,L a E s to n to E s ta s N ia ” , k u n v e - n a n ta 2 l - a n .de ap rilo 1946, opiniaŝ:
ke la s ta tu to k aj in te rn a re g u la ro de L .E .E .N . k aj I.E .L . su p e rflu ig a s la fo n d o n aŭ k o n se rv a d o n d e pliaj ĝ e n e ra la j aŭ n e ŭ tra la j E s p e ra n to - asocioj kaj kronve en su fiĉa m ezu ro eb lig as ŝ a n ĝ a d o n a ŭ alk o n fo rm i-
gon al a liiĝ in taj c irk o n sta n c o j,
k e la ĉi su p re a lu d ita j fo n d o k aj k o n se rv a d o k o n d u k o s al n e d e z ira ta re c ip ro k a k o n k u re n c o kaj m a lk o n ce n trig o de fo rto j k aj k o n sek v en ce al m a lfo rtig o d e la ĝ e n e ra la E sp eran tcf-m o v ad o ,
ke p ro tio estas n ed ezirate, ke ĝiaj m em broj aŭ sekcioj iel su b ten u tian superfluan organizaĵon,
r '
6
k e speciale F .L .E ., N .K . k aj N .C .E .V . en N e d e rla n d o p ru v is sian e k z istra jto n k aj ke k u n la b o ro k u n ĉi tiuj o rg a n iz a ĵo j k o n d u k o s al pli g ra n d a fo rto m a lfa ld iĝ o fa v o re al la k o m u n a celo: ĝ e n e ra la a k c ep to d e E s p e ra n to kiel tu tm o n d a h elp lin g v o ;
ke ek san o j d e N .S .B . kaj sam sp ecaj o rg a n iz a ĵo j ne povos esti anoj de L .E .E .N . a n ta ŭ ol ilia la ŭ le ĝ a p u n o finiĝos.
14 P ro p o n o d e se k c io U tr e c h t: S ek cid U tr e c h t p ro p o n a s , ke la ĉe fe- s tr a r o e sp lo ru la e b lo n a p e rig i k o m u n a n o r g a n o n vk u n e k u n la aliaj k u n la b o ra n ta j n e d e rla n d a j E s p . o rg a n iz a ĵo j, e n kiu ĉiu aso cio h a v u p a ĝ o n p o r si m em .
A m e n d o de sekcioj G ro n in g e n k aj L e e u w a rd e n : JBe la efek tiv ig o de ĉ i-su p re m enciita p ro p o n o n e esto s ebla, la ĉ e fe s tra ro k lo p o d u alm e- n a ŭ pri a p e rig o de k o m u n a stu d o rg a n o .
O p in io d e la ĉ e fe stra ro : L a ĉ e fe s tra ro v o lo n te esp lo ro s la eblon.
15 P o s tv e n in ta p ro p o n o d e la ĉ e fe stra ro : L a ĉ e fe s tra ro p ro p o n a s donaci g. 25,— p o r la re k o n s tru o de la E sp . m o n u m e n to su r T e x e l.
K la rig o : L a ĉ e fe s tra ro o p in ia s m o ra la d e v o d e h ia a so c io fin a n c e su b te n i la re k o n s tru o n de la m o n u m en to .
1.6 P o s tv e n in ta p ro p o n o d e sekcio L e e u w a rd e n : S ekeio L e e u w a rd e n p ro p o n a s dividi la B -ek z am en o n en d iv e rsa jn p a rto jn , k iu jn oni ./ sin se k v e ĵmjvos fari.
K larig o : T Ĵur m alm u ltaj A -d ip lo m ito j d a ŭ rig a s la stu d o n p o r diplom o B, ĉ a r tiu stu d o e s ta s tro m alfacila.
O p in io de ,la ĉ e fe s tra ro : L a B -d ip lo m o e sta s a te sto pri in s tru a k a p a b lo , do n u r p o r e s to n ta j k u rs g v id a n to j. S e ni e b lig u s a l ĉiu a k iri la B -d ip lo m o n , ĝi p e rd u s sian v alo ro n . K rom e la p ro p o n ita a ra n ĝ o k a ŭ z u s m u lta jn p ra k tik a jn m a lfa c ila ĵo jn k aj k o n sid e rin d a n p lia ltig o n d e la ek zam en k o tizo .
.17 , E le k to j:
E le k to de ĝ e n . k a s is t( in ) o . S ekcioj A m ste rd a m k aj U tre c h t k a n d id a - tig a s p o r tiu fu nkcio f-in o n H . M . M u ld e r.
E le k to de ĉ e fe s tra ra n o . S -ro F . VVeeke, kiu la ŭ re g u la re d ev as eksiĝi, e s ta s ree le k te b la. L a ĉ e fe s tra ro kaj s e k c io . A m ste rd a m k a n d id a tig a s s —ro n F . *Weeke.
L a k o n tro lo n to j d e la c e n tra k a so p o r la ja ro 1946 e stu n o m ataj de sekcio A m ste rd a m .
L a k o n tro lo n to j de la b ib lio tek o kaj ĝis k a s o estu n o m a ta j de sekcio U tre c h t.
18 F ik so d e d a to k aj loko p o r la v e n o n ta ja rk u n v e n o .
19 P re je g o de s-ro P . W . B a a s p ri la in te rn a c ia p e tsk rib o de I.E .L . 20 P re le g o de s-ro A . J. K alm a p ri la a ra n ĝ o de k u rso j.
21 P re le g o d e s -ro F . W e e k e p ri la v a r b a d o d e d o n a c a n to j.
22 L ib e ra d isk u ta d o . 23 F e rh io .
- <
E s p e r a n to ^ U itz e n d in g
d o o r de V .A .R .A . op Z a te rd ^ g 27 A pril om 2 uur, v e rz o rg d d o o r F .L .E . ,,P o stm ilita‘ E sp .-lite ra tu ro ” .
Een ruiterlijke erkenning
la het ..Chemisch W eek b la d “ van 16 M aart 1946 vonden we het volgende ..ingezohden."
(Oorspronkelijke spelling).
Naar eentaligheid in de wetenschappelijke litteratuur.
N u er stemmen opgaan voor het pu- bliceren van wetenschappelijk werk in de Nederlandse taal en er gepleit wordt voor Nederlands in het Recueil, is het tijd, een voorstel, dat al lang in de pen was, niet langer uit te stellen.
V e o r ons ligt de kern va a de zaak hicr:
alle artikelen over wetenschappelijke on- derwerpen die overal in de wereld belang- stelling vinden, worden in feite geschreven veor een internationaal publiek, en daar- mee hebben de auteurs en uitgevers van wetenschappelijke tiĵdschriften ten volle rekening te houden, w il er nog iets van internationale samenwerking op weten- schappeliĵk terrein terecht komen. W a a r - toe het publiceren van wetenschappelijke artikelen in nationale talen leidt, ervaren w e dagelijks met steeds weerkerende er- gernis. W e moeten artikelen lezen, of trachten te lezen, in, of doen vertalen uit:
Engels, Frans, Duits, Ĵtaliaans, Russisoh, Spaans, Pools, Tsjechisch, Roemeens, Deens, Noors, Nederlands, Fins, Hongaars, Lettisch, Japans, . . . Het voorstellen van Nederlands voor wetenschappelijke publi- katies is pleiten voor het bestendigen en verergeren van deze reeds nu onhoudbare toestand.
Het wordt hoog tijd dat aan de veel- taligheid in de iaternationale wetenschap- pelijke litteratuur, aismede op kongre&scn e.d., een definitief einde komt. D at is een eis van efficientie. Eentaligheid zij het doel.
V r a a g : welke taal?
Z o w e l uit het pleiten voor Nederlands, als ook uit het fiasko van het initiatief van ex-minister Bolkestein in Londen, als voorts uit ontelbare andere voorbeelden, blijkt overduidelijk, dat geen der nationale talen voor deze rol in aanmerking komt, alleen al omdat nationale gevoeligheden en pohtieke overwegingen dat niet toelaten."
Hierop heeft ook prof. dr. C . de Boer nog onlangs in een openbare rede te Leiden duidelijk gewezen. Bovendien mogen w e het wel als proefondervindelijk vastgesteld beschouwen, dat verreweg de meeste in- tellectuelen er niet in slagen een zogenaamd natuurlijke taal, die ze nlet dagelijks om
zich heen horen en die ze niet dagelijks spreken, te beheersen. A ls zij er al niet in slagen, hoe moet dan een intellectueel minder begaafde, die toch ook meer en meer behoefte krijgt aan internatibnaal kontakt, er in slagen?
Latijn komt niet in aanmerking, eensdeels omdat het nog moeilijker is dan de voor- naamste moderne nationale talen, envoorts, omdat het, om het aan te passen aan de moderne eisen, toch een kunsttaal zou worden.
Blijft over een ,,kunsttaal>a, wŭarvan er vele ontworpen zijn, doch slechts ĉen door het leven bevestigd is: Esperanto.
Om de w eg tot het uitsluitend gebruik van Esperanto voor het wetenschappelijk verkeer te effenen, moeten we beginnen het naast de andere talen te gebruiken.
Het is daartoe nodig, dat er wetenschap- pelijke tijdschriften zijn, die bereid zijn artikelen in Esperanto op te nemen. D e toch reeds meertalige, als b.v. het Recueil, komen daarvoor, naar het ons voorkomt, het eerst in aanmerking.
W ij stellen hierbij dus voor, Esperanto in het Recueil toe te laten. O o k h etto e- voegen van resumgs in Esperanto aan artikelen in andere talen zou ovefw eging verdienen.
W elisw aar komt de aanvaarding van ons voorstel neer op een voorlopige ver- meerdering van het aantal talen waarln chemici publiceren met nog ĉĉn (I^em aal waar is dat trouwens niet, want verschil- lende Japanners deden dit al jaren, en onlangs verscheecreen artikel in Esperanto in een Engels vaktijdschrift), maar slechts langs deze w eg is de zo dringend ge- wenste eentaligheid te bereiken.
D e tijdsbesparing bij onze taalstudie zal aanzienlijk zijn, zelfs als men nog Iange tijd verplicht zal zijn om, met het oog op de oude vaklitteratuur, tenminste Engels, Duits en Frans, zover het zulke publika- ties betreft althans, te kunnen lezen. W ĉ
mogen hier terloops wel de opmerking maken, dat zeer vele, vermoedelijk zelfs de meerderheid, onzer vakgenoten daartoe niet eens in staat zijn, tn dat het dus.min of meer een fiktie is, dat het Recueil, zo als het is, leesbaar zou zijn voor a lle v a k - genpten. M ede daarom is het geen groot direkt bezwaar, indien het voorlopig ge- v o lg van publiceren in Esperanto is, dat
8
cc» publikatie voor hagenoeg alle v a k - genoten „niet zonder meer leesbaar" is, in plaats van bijv. voor de helft der va k - genoten, gelijk het geval is bij Frans, Duits c b Engels. temeer, daar het - vooral als men eventueel op een paar bladzijden de kern van de grammatika bijeen heeft - veel gemakkelijker is om Esperanto te lezen, zonder dat men het geleerd heeft, dan Frans, Duits en Engeis.
W a t zijn uitdrukkingsmogelijkheden betreft doet Esperanto voor geen andere taal onder.
D e tijd- en kosten-besparingen bij het pu- bliceren en het lezen v a a publikaties, om nog maar niet eens te spreken van interA nationale kongressen, enz., zullen eveneeas aanzienlijk zijn, als w t eindelijk verlost zullen zijn van internationaal onieesbare talen, waartoe ook onze eigen taal behoort.
' Ondergetekenden zouden gaarne adhe- siebetuigingen van leden der Vereniging ontvanfcn.
Resumo. N i proponis ailasi Esperanfon en la ..Recueil des T ra va u x Chimiques des P ays-B as", ĉar nur laŭ la vojo de la iom-post-ioma enkonduko de Esp&ranto estos atingata la fina celo: unulingveco en la scienca literaturo. N i voloate ricevos de f.-emdaj samfakuloj esprimojn de sim- patio al nia propono.
Prof. Dr. A . F. H O L L E M A N . D ^ C A N N E G I E T E R .
Dr. J. W . D IE N S K E .
M cvr. Dr. F. G . K R E U L E N — V A N S E L M S . Dr. W . J. N IJ V E L D .
Dr. F. S J O L L E M A . D?s. G . J. S N A A U W . Dr. K. A . D E V R I E S . Drs. W< P. R O E L O F S .
Herengracht 141, Amsterdam.
Adhesiebetuigingen zonden reeds: Ir, M . Beekman; D r. Joh. Hoekstra; Ir. H. Bouman;
A . H . v . d. V eld e, farmaceutisch hoofdinspecteur van de Volksgezondheid; Dr, P. T h . L u y c k x ; mej. Ir. O . B. van de W eid e ; D ra. M . C . W . MuuS; Ir. J. S. Doting; C . K.
2Sijlstra, directeur van de keuringsdienst te Assen; Dr. J. T h . Hackmann en verder een aantal buitenlandsche chemici, w aarvan het merendeel Engelse.
Korespondado.
S-ro I. Steinberger, 24-jara studento, adreso; W eidm annsdorf-Lager A . Klagenfurt, Aŭstrio deziras korespondi kun nederlandaj samideanoj.
Boekendienst L .E .E .N .
Es^eranto-sleuteltjes, p. stuk /O,12*/£; ,5 stuks f 0,55; portokosten inbegrepen.
Briefkaarten met „La Espero” (muziek) 3 stuks /0,10; portokosten inbegrepen.
Studieboeken, o.a. Isbrŭcker, Historio de la Esp.-movado / 1,— ; Faul- haber, 100 V ragen over grammatica en onderwijs / 0,35; Dirksen, M etho- disch Leerboek voor beginners /0,75.
Literatuur, o.a. Orzesko, Bona Sinjorino /0,25; Merime.e, M ateo Falcone / 0,35; Bratescu Voinesti, N iĉjo Mensogulo / 0,35; Payson, Juneco kaj Am o /0,35; Kilian, La mondon al ni /0 ,75; Sienkiewicz, Noveloj /0,75.
Heeft U w afd. al een exemplaar van „Internacia| Kantaro" (139 liederen met piano-begeleiding) ? Prijs /2 ,7 5 .
Bezoekt de boekenstand tijdens he.t. L.E.E.N .-congres!
Bestellmgen aan M . v. d. Haterd, Smitstra&t 40, A 'dam -O .
(Ongecorrigeerd wegens tijdnood.)
X
