19) opowiada legendy o początkach państwa polskiego, WE WŁASNYM ZAKRESIE!
20) wskazuje plemiona zamieszkujące ziemie polskie,
21) opisuje panowanie pierwszych Piastów z uwzględnieniem chrztu Polski, zjazdu w Gnieźnie oraz otrzymania korony królewskiej,
Znajdź i opisz w 3-5 zdaniach (uwzględniają poniższe wydarzenia:
- chrzest Polski - Dagome Iudex
- zjazd gnieźnieński (kto kogo odwiedził, w jakim celu, jakimi darami się wymienili)
- pokój w Budziszynie
- 1025 ( jakie trzy wydarzenia miały wtedy miejsce) - reakcja pogańska (XI wiek)
- koronacja Bolesława Śmiałego
- konflikt Śmiałego z biskupem Stanisławem
22) wskazuje przyczyny oraz skutki dla dziejów państwa polskiego wydania testamentu Krzywoustego i sprowadzenia Krzyżaków do Polski,
Testament Krzywoustego 1139r.
Przyczyny:
- Chęć uniknięcia konfliktów o tron między swoimi synami, jakie on miał ze swoim bratem - Chęć zachowania stabilności w państwie i uniknięcia buntów
- Obawy Krzywoustego o Królestwo Polskie Skutki:
- Wewnętrzny rozłam kraju na setki lat
- Brak handlu z zewnątrz, gdyż przestał być opłacalny (handlarze z innych państw przechodząc przez każdą dzielnicę musieli płacić myto, co było zbyt kosztowne)
- Znaczne osłabienie Królestwa Polskiego - Znaczne utrudnienie dyplomacji z sąsiadami - Rywalizacja pomiędzy dzielnicami
Krzyżacy
GŁÓWNA PRZYCZYNA: W 1226 roku Konrad Mazowiecki sprowadził Krzyżaków do Polski w celu obrony przed pogańskimi Prusami i Jaćwingami. Osiedlili się oni na Ziemi Chełmińskiej, będących ich dzierżawą za pomoc. Na czele Krzyżowców stał wielki mistrz.
SKUTKI: Krzyżacy po przyjeździe na ziemie polskie:
- zbudowali i założyli pierwsze miasta (Chełm i Toruń), - przystąpili do tworzenia własnego państwa,
- główną siedzibą Zakonu stał się Malbork,
- na opanowane ziemie sprowadzili osadników z Niemiec, - ziemie dzielili na prowincje, tzw. konturia,
- bili własną monetę
23) opowiada o panowaniu Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego, z uwzględnieniem początku konfliktu z Zakonem Krzyżackim i powstania Akademii Krakowskiej.
Władysław Łokietek wzmocnił władzę wewnątrz panstwa 20 stycznia 1320 roku koronował się na króla Polski. To on po wystąpieniu przeciwko królowi feudałów wielkopolskich sprzymierzonych z
Brandenburgią i śmierci Przemysła II stanął na czele sił dążących do zjednoczenia Polski. Po chwilowej porażce i ucieczce z kraju w 1304 roku zdobył przy pomocy wojsk węgierskich ziemię sandomierską, w 1306 po wygaśnięciu rodu Przemyślidów Małopolskę, objął także zwierzchnictwo nad Pomorzem Gdańskim, a w 1314 roku prawie cała Wielkopolska uznała jego władzę. Rozpoczął wojnę z Krzyżakami i stoczył poważną bitwę w roku 1331 pod Płowcami.
DOCZYTAĆ O PŁOWCACH!
Łokietek zmarł w 1333 roku i w tym samym roku panowanie rozpoczął jego syn Kazimierz Wielki. W dobie panowania Kazimierza Wielkiego swój finał znalazł toczący się od lat spór polsko-krzyżacki. Po kolejnym, nieudanym procesie mającym miejsce w Warszawie w roku 1339, strony konfliktu zdecydowały się na podpisanie pokoju wieczystego w Kaliszu (1343 rok).
Na mocy tegoż pokoju, Polacy przejęli kontrolę nad Kujawami oraz ziemią dobrzyńską,
zaś Krzyżacy, w charakterze tzw.wieczystej jałmużny, zatrzymywali w swym posiadaniu Pomorze Gdańskie oraz ziemię chełmińską, przy jednoczesnym zastrzeżeniu, że w
przyszłości panowie oraz dziedzice (czyli królowie Polski) będą mieli prawo rościć sobie pretensje do wspomnianych ziem. Na uwagę zasługują także działania Kazimierza Wielkiego podejmowane na forum polityki wewnętrznej państwa. I tak, król dbał tak o ekspansję gospodarczą, jak i kulturową swego kraju. Z jego inicjatywy przeprowadzono szereg reform, między innymi reformę skarbową, w ramach której przeorganizowano system podatkowy państwa, przekształcono system celny, wprowadzono nowe rozwiązania monetarne. Z inspiracji króla Kazimierza zreformowano także system sądowniczy obowiązujący w ówczesnym państwie polskim, wprowadzono dwie kodyfikacje prawne (Statut Wiślickioraz Statut Piotrkowski), oraz
zorganizowano sprawnie działający system jurysdykcji w miastach oraz na wsiach. Zasługą monarchy było także lokowanie nowych miast oraz wsi, jak również zwiększenie obronności oraz bezpieczeństwa państwa (między innymi poprzez wzniesienie 50 zamków oraz otoczenie
27 miast - obronnymi murami). Poza tym, Kazimierz Wielki zainspirował reformę sił zbrojnych, oraz w roku 1364 ufundował pierwszą uczelnię wyższą w kraju, czuli Akademię Krakowską.
• Bartnik- pszczelarz zakładający ("dziejący") barcie w znaczonych przez siebie drzewach i zbierający miód.
• Bednarz- rzemieślnik wytwarzający pojemniki drewniane (beczki, kadzie, cebrzyki, balie, faski itp.)
• Folusznik- rzemieślnik trudniący się przygotowaniem tkanin i czyszczeniem ubrań
• Garbarz- garbarz - bardzo stary zawód (nie mylić z grabarzem, choć to też stary zawód), który rozwinął się dość gwałtownie w XV wieku. Garbarze garbowali (zmiękczali) skóry, oczyszczali je z tłuszczu i włosia, farbowali.
• Ludwisarz– rzemieślnik odlewający
z brązu, miedzi, mosiądzu dzwony, lufy do dział, posągi, świeczniki i przedmioty codziennego użytku.
• Płatnerz- rzemieślnik wykonujący zbroje płytowe dla ludzi i koni, oraz elementy towarzyszące zbroi, jak np. przyłbice, rękawice, szyszaki, a także kolczugi,.
• Snycerz- rzemieślnik rzeźbiący w drewnie, jest to rodzaj rzemiosła artystycznego Wyjaśnij pojęcia:
