Tufity ze zlepieńców myślachowickich okolic Olkusza

(1)

UKD • . 1l3.8:5fil.I1"1M:!III1.'1J8.a. (łS8.11l...a.8 PWztIl'eIk :kolo ~c)

stefan Wi'bald AiI.iEllCA.NDROWIlCZ, WłEBlaw HF.FLIK

Tufity ze zlepieńców myślachowickich okolic Olkusza

POZYCJA GEOLOGICZNA TUFITÓW

Osady dolnego permu

występujące W

okolicach Olkusza a reprezento- wane przez

zlepieńce myś1achowick:ie odznaczają się dużą miążSzością

i

znaczną zmiennością. Zostały

one opracowane przez W. Hefllka i " A.

Siedlecką

(1962) oraz przez A.

Siedlecką

(1964). Wschodnia granica za-

sięgu

tych osadów przebiega

pomię4zy

Olkuszem a Kluczami, a

następnie

odchy1.a

się

ku

północnemu

zachodowi, w kierutiku na

Łazy

i Siewierz.

Wiercenia prowadzone przez Krakowskie

Przedsiębiorstwo

Geologiczne na obszarze

rozciągającYm się

na

północny

wschód " od Olkusza

(między

Olkuszem a Wolbromiem)

natrafiły

na nowy, "izolowany

płat zlepieńców myślachowickich,

usytuowany w okolicy wsi

Chrząstowice

(fig. " 1 - D).

Wśród zlepieńców wyróżniono kilkunastometrową wkładkę

tufitów, nie znanych dotychczas z osadów pennskich tego rejonu.

W profilu wiercenia zlokalizowanego na

południe

od wsi

Chrząstowice

(w

przysiółku

Pazurek, fig. 1 - A, D), w

podłożu zlepieńców myś1acho

wickich stwierdzono

obecność

szarych wapieni

płytkowych

i

cienkoławi

cowych,

przekładanych

czerwonawoszarymi

łupkami

marglistymi.

Wykazują

one pochylenie pod

kątami

20--30°, a wiekowo

reprezentują

dewon, przypuszczalnie"

górną"

jego

część. Wyżej "leżące

osady permu

"są ułożone

poziomo,

występują więc

na wapieniach

dewońskich

z

wyraźną niezgodnością kątową (fig.

1 - A). Kolejne ogniwo omawianego pro- filu -

zlepieńce myślachowick:ie

-

osiągają

180 m

miąższości. Wkładka:

tufitów pojawis

się

w

zlepieńcach około

50 m ponad ich

spągiem. Wyższą pozycję zajmują

utwory triasowe.

Rozpoczynają się

one piaskami i

iłami

czerwonymi" warstw ze

Swierklańca

(Sw), które

przechodzą

ku górze w

żółtawoszare

margle, dolomity margliste i dolomity " detrytyczne retu,"

charakteryzujące się obecnością

fauny

małżów

(warstwy z

MyophoTia

c08tata - Me). Ponad nimi

leżą

wapienie

cienkoławicowe,przekładane

szarymi marglami (warstwy

gogolińakie

- Gg) i dolomity szarobrunatne.

drobno- i

średniokrystaliczne, określone

jako dolomity

kruszconośne

(Dk)."

Srodkowy

wapień

muszloWy jest reprezentowany przez dolomity diplo- porowe (Dd) o

miąższości

nie

przekraczającej

10 m, na których

leży

kompleks czerwonych i zielonawoszarych

^iłowców

i

mułowców górneg~

KwartBlDłlr: GeolOSl'CZIlY, t. 1'1, nc a. ^{lwg r.}

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

StresUlZenle

453

at th_ ~_, II'itus4ed at PtlIWreE. """" ~ (Ftig. I-D) . . These

<XlIDII1om...t>es - . , .. _ ~ '" ·tuffit....

The sequence from bottom to top in this drilli", la a. follows; limestones and

~ &bal .. ' "

UC>Pec

^~

_ ,

Itlle Lawoar - . . , M~ ~

menites, thEn samIs, days, _1lrII>es ood 00Il0rn:Ites 'l1IflaMioc tin age, and the JurasIOi<:

sa.nJdetales, ~ <IIiLites, marlB _

llm-...,

<m>rlailn w'i>th Ibe QuaterNlry till<! and sands (Fig. l..A),

The My6~ ...,~tea a<e of _en.ble tI>IclmEos (lBO m); Tbey 00IIUIi.0t '" ~ _ ~18 d! N a _ lIimE<Mnes <lI!ld dDiIom1tes, wiIth Ill>

admixture of quartz and effusive rooks (poIlPhyries). The profile reveals a triple a_1zioo ot ",,",se IIl"6lned _ _ ~ed ooogIonrer.atEl! here (Fig. 1.ffi).

About 50 metres """"'" iIbe b<ittxlm of tlhe ~ there """"'" "" ~oo of p!IImlIIIiltIc aIld cIsyey 1lU:ffiteu, ~ed ""d grey.;green iIn oolour. They Imve been subdivided into 7 banlkB ~. 1-<::).

MUalcope e - - . _ .. le .\bjt day lllIInemls with 'relOdts oof prlmery minerals, !.e. pobaoalum ~ - . , g IInY ~, .... e predam!Jnan.t compo- n",,18 o:f ^·^theltufflte6. Qtl&Il1rz. , _

hiBre

iIn ~erent mDIrIPhoIq;!C<4 forms (wedge- -1Ihaped, ecmmalsbaped, e1>cj, aDd _ ~es of a PJ><0\lI!D00S !lllaeni. BlkltUe flakes, IIl<lS1I1y ctIlDrflllized are ocareeIy

-""fled.

They are'

""""",po...,

^ab!!>^by

smelJ. z.itx:on 1IT1IIimI. Looolly <tuMites reveal fragments of _ _ atic rocks of micro- felslltic It:e>:turIe (qIJBI:!tz porphyrieu).

au...

^tJI.!I>bemlal _ _ 8Ila1}'IOeS _ thenna! eUecta _ are _

riIIUc of """,~i'Ie dehydra'llalltlan. Par<tlcolarly .. blJndd ls thds mmenu in banks 2 and 4. Some tuJiftte samples disclose the presence of a conai<lerable adm.lx- Wre <it. ca!idIte, twbicb - . oaJso be seen In _ diagtWllS at1Bclled fD othe otlext (Fi&. 2).

X-my eDlll1lllla'tllOlla Iuwe been moode m uumplm 1aken flUn ,tile _ 2 and 4.

TIle restilt& oblalined proive iIlh..t mOlll)fmardJilanm1le I!I ;here the m... compooen!fB of the rock&, quadz bEiIlg " ~ one (Taille 1). Obemical'IlIl<MySia """ been made

"*' ..

^...mpe

mm

othe _ ~ d! !the bomk 2 ('liable ~. Sil!nUlcant :iB h ....

a rel.ali'VeIy I1Igh percenttage oof .AJ,Oa and water, I.e. constituents that make the

""""fIlOSII of mon~e.

A fuIooQnic IIIIlBlysIs, b-.d ^lOlltfoo!r seIaoted lP8l"lDleflen (TatJe s) ",,1=1_

fxnm cllemdnu.l I!mIiIyBeo cited !In Ibe geolqdlool literature (Caflaoklgue

n .

1959, 1I1E11), has been made in order to compare the ~U!flte. from the vlclnlty OI! Olkusz w'i'lh _ _ IIInd ,flu;fl!s OI! Permien _ fran U1e KTak6w Uplaod - . After

~ made 1l&fIlg mefbJd ~ abootute mean diUaenoes, "flalllOlJlCm\oc ~.

D bBIV~ been obtainEd .for every pair of t1.Ifogenjc rodks, as ttl'eB8U1"es of their resem- blance. TlIIs has been a basis to 'drs,t a dendrite by !be m_od 01. W.oclaw taxaJomy

«W.

~k, 1m). It """"'"" from the dEmlrifIe _ _ types ^of pyroclasflic . - of PermIan age can be dIIftiogUfsbed in the <'eII!Iioo Of Krak6w (Flg. 3). These are: I type - Alwernla _lie, II type - TW'OrzefJ. tutflte, and III type - ~ tuff. TIle calccla"\lOn 01. 'I!he mean taxorwmk

distancel!

(D) de-

_"'ates

tIhort the _~EDtIIMIiUl _ the types

mentioned above

is <CIlIIIidenbly lower th'an the dl«erenoe hetween the individual tyopes (Table 4), emphasl1zlng thus thie!r~. '

The ~~ ~ a:e, a basis

to _

<IlDclusIocns tiJ.at ·the dEoIanibed p)'lrOlClaiof:lc rodI: found

to

^00CUIrIin ithe My6lgcbowice CCII!IIoaneradles Ut the v!ldlnilty of OlkUBZ lis B sll'an8ly 0II1ered ~) ,pot'PhY!"Y tuf;fJ.otle.