Prace Zakładu Języków i Literatur Słowiańskich Instytutu Filologii Rosyjskiej i Słowiańskiej UAM

Halina Pańczyk

Prace Zakładu Języków i Literatur

Słowiańskich Instytutu Filologii

Rosyjskiej i Słowiańskiej UAM

Studia Rossica Posnaniensia 9, 231-234

P ozn ań

P R A C E Z A K Ł A D U JĘ Z Y K Ó W I L IT E R A T U R SŁ O W IA Ń SK IC H IN S T Y T U T U F IL O L O G II R O S Y J S K IE J I S Ł O W IA Ń S K IE J UAM

U czestn iczą ca w organizow aniu ru sycystyk i w UAM K atedra Literatur •Słowiańskich istniała w U czeln i od roku 1949 (w latach 1949 - 1952 jako K a ted ra L iteratur Zachodniosłow iańskich). K ierow ał nią zn ak om ity b oh e­ m ista, tek sto lo g i bibliograf prof, dr hab. Stefan V r tel - W ier czyń sk i, k tó ry n a sta w ił prace badaw cze K a ted ry przede w szystk im na literatury zachodnio- słow iańskie i zw iązki literackie polsko-czeskie. Z tego zakresu pow stało szereg prac, m. in. ed ycje hom ograficzne tek stó w staropolskich i Czeska bibliografia

A d a m a M ickiew icza 1826 - 1960, w ydana pod redakcją prof. S. W ierczyńskiego

przez O ssolineum w 1965 roku. Profesor zainicjow ał tak że P olską Bibliografię

Literacką,, opracow yw aną przez IB L P A N . W ychodzi ona do dziś i zaw iera

m ateriały od 1944 roku, w ty m również dotyczące recepcji literatur słow iańskich w P olsce.

P o śm ierci prof. W ierczyńskiego kierow nictw o K a ted ry pow ierzono w roku 1964 doc. dr hab. H alinie P ań czyk . T radycję b oh em istyczn ą k o n ty ­ n u ow ał w K ated rze uczeń prof. W ierczyńskiego — adiunkt dr J an D u tk ow sk i, k tó ry opublikow ał szereg artyk u łów o literaturze czeskiej I I połow y X I X i X X w ieku. K ated ra zm ieniła jednak swój profil naukow y, poszerzając p rob lem atyk ę badaw czą o literatury południow osłow iańskie i k o n ta k ty literackie P olsk i z nim i.

W zw iązku z ty m i pracam i, jak również by zapew nić U czelni lek toraty języ k ó w słow iańskich, K atedra uruchom iła w roku akadem ickim 1964/65 lek to ra t język a serbsko-chorw ackiego, a w latach 1967/68 - 1969/70 — lek torat języ k a bułgarskiego. R row adziły je osoby spoza U czelni, na zasadzie godzin zlecon ych . P ierw szy — dr Zofia K aw ecka, em erytow an y dyrektor B ib liotek i G łównej U A M , urodzona i w ychow ana w Jugosław ii, drugi —- B ułgarka, m gr N ied ia łk a Szarow a R om anow ska.

K ated ra L iteratur Słow iańskich — w spółpracując z nowo utw orzoną w roku 1965 K atedrą F ilologii R osyjskiej — skierow ała zainteresow ania

2 3 2 K r o n ik a

badaw cze ta k że n a zagad n ien ia porów naw cze literatu ry polskiej i rosyjskiej. H . P a ń czy k prześledziła m o ty w y liryki m odernizm u polskiego i rosyjsk iego oraz opracow ała te m a t R ew olucyjne idee w nurcie k ry ty k i m odernizm u ro sy j­

skiego. D r D u tk o w sk i — z p rob lem atyk i czesko-rosyjskiej przygotow ał artyk u ł

pt. U d zia ł Jarosław a H a šk a w W ielkiej S ocjalistyczn ej R ew olucji P a źd zie rn i­

kowej. Prace te opublikow an o w „Z eszytach N a u k o w y ch UAM , seria H isto ria ” ,

z e sz y t 9, P o zn a ń 1968.

P o utw orzeniu In s ty tu tu F ilologii R osyjsk iej i Słow iańskiej U A M w roku 1969 now o p o w sta ły z K a ted ry L iteratur Słow iańskich Z akład J ęzy k ó w i L iteratu r Słow iańskich w In sty tu c ie , kierow any przez doc. dr hab. H alinę P a ń c zy k , zw iększał stop n iow o liczbę m łod ych pracow ników n au k ow o-d yd ak ­ ty c z n y c h , sp ecjalizu jących się w literaturach zachodnio- i południow osłow iań - skich. D la p odnoszenia ich kw alifikacji języ k o w y ch i eru d ycyjn ych u m ożli­ w ion o im u czestn ictw o w kursach w a k a cy jn y ch w B ułgarii, Ju gosław ii i Czecho­ słow acji oraz w y ja z d y na roczne sta że n aukow e do krajów słow iańskich. D o C zechosłow acji w yjeżd żał k ilkakrotnie dr Ja n D u tk ow sk i. N a letn ie sem inarium dla b u łgarystów i slaw istów w Sofii — w roku 1968 — doc. H . P a ń czy k , w roku 1969 — dr J . D u tk ow sk i, w roku 1970 i kilkakrotnie w latach n a stę p n y c h — m gr B ogd an K rupski.

D r J a n D u tk o w sk i — prócz liczn ych a rtyk u łów i recenzji (w sum ie około 30) z zakresu b oh em istyk i, p u b lik ow an ych w polskich i czeskich w y d aw n ictw ach n a u k o w y c h , m. in. w czasopiśm ie „S lavia O ccid en talis” , którego b yl w ielo­ le tn im sekretarzem redakcji, w y d a ł drukiem w w yd aw n ictw ie P T P N m on o­ g rafię tw órczości N iem cow ej (1972). P rzygotow ał pracę h a b ilitacyjn ą na t e m a t p rozy epickiej polskiej i czeskiej I I p ołow y X I X w ieku, zam ów ioną do d ruku przez w yd aw n ictw o czechosłow ackie do to m u zbiorow ego. W I I sem e str z e roku ak adem ickiego 1973/74 dr D u tk ow sk i, d ośw iadczony specja­ lista , przeniósł się do U n iw e rsy tetu Śląskiego, gdzie uruchom iono kierunek stu d ió w b oh em istyczn ych .

Mgr B ogd an K ru p sk i dzięki k ilk u m iesięczn ym p ob ytom n a styp en d iu m w Sofii i w P lo w d iw dobrze opanow ał języ k bułgarski i na p od staw ie m ateria­ łów p olsk ich i bułgarskich opracow ał 9 artyk u łów , p u b lik ow an ych w P olsce i w B ułgarii. D o ty c z y ły one bułgarskich program ów m od ern istyczn ych w czaso­ p iśm ien n ictw ie literackim p oczątk u X X w iek u oraz k o n ta k tó w literackich polsko-bułgarskich, tj. zagadnień w B ułgarii d o tą d nie opracow anych. W yd ał drukiem też 2 eseje o w spółczesnej prozie bułgarskiej oraz pracę L iteratu ra

bułgarska w w ykładach p a ry sk ic h A . M ickiew icza. N a te n o statn i tem a t w ygłosił

w B u łgarsk im R a d io 2 prelekcje w język u bułgarskim . Mgr K rupski pod k ierow n ictw em n au k ow ym doc. dr hab. H . P a ń czy k napisał rozpraw ę d ok ­ torsk ą p t. R ola m odernistów polskich w życiu literackim B u łg a rii do roku 1925. D o k to r a t u zysk ał w U A M w m aju 1976 roku. A d iu n k t dr B ogd an K rupski prow adzi dalsze b ad an ia nad literaturą bułgarską X X wieku.

D r A leksandra Stankow icz, adiunkt, serbokroatystka opracow ała szereg publikacji z literatury B ośni X X w ieku w artykułach: Twórczość poetycka

Isa a k a S am okowi i (Sposób obrazowania), W czesna proza Isy d o ry Sekulić.

W y d a ła tak że książkę p t. P roza artystyczna I . Sam okow li — P A X 1976 r. N a K ongres Slaw istów w roku 1978 p rzygotow uje 2 tem aty: D ram at bośniacki

okresu m iędzywojennego i L iryzow an a pro za Ivo A n drica.

Mgr E w a K rasucka-K raszew ska, starszy a sy sten t, słow acystk a m a 1 pu b lik ację z poezji m odernizm u słow ackiego pt. 0 symbolice Iw a n a K ra sk i. O becnie pracuje nad problem atyką naturalizm u w literaturze czeskiej i sło ­ w ackiej, jego zw iązkam i z realizm em oraz nad zagadnieniem h istoryzm u w pow ieści słow ackiej X X w ieku.

Mgr Barbara M ytko-Szyk, starszy asysten t, skupiła uwagę badaw czą na zagadnieniach typ o lo g iczn y ch poezji polskiej i czeskiej X X w ieku. P rzy g o to ­ w uje rozprawę doktorską — szeroko podbudow aną teoretyczn ie — na tem at:

Czeskie i polskie przekłady p o ezji G. A p o llin a ire'a. T em at te n opracow uje

autorka przy zastosow an iu m etod y k o m p a ra ty sty czn ej.

Mgr B ogusław Zieliński, starszy a sy sten t, n astaw ion y jest na specjalizację z zakresu literatu ry serbskiej. U k o ń czy ł letnie sem inarium k u ltu ry i ję z y k a serbskiego w B elgradzie w 1976 roku. Jako h istoryk literatu ry i socjolog pracuje nad zagadnieniam i socjologii literatury, tj. tem a ty k ą m iasta w serb­ skiej prozie narracyjnej X X wieku. P rzygotow ał do druku pracę na tem a t środow iska m iejskiego w now elistyce Iv o Andrica.

Spośród ty c h pięciu m łodych pracow ników n au k ow o-d yd ak tyczn ych Zakładu — troje zajm uje się pracą badaw czą nad literaturam i południow o- słow iańskim i, dw oje — nad zachodniosłow iańskim i.

D oc. dr hab. J H . P a ń czy k pracuje nad problem am i: „L iryka bułgarska

p ierw szych dw u dziesięcioleci X X w ieku wobec inspiracji francuskich i rosyj­ sk ich ” oraz „M odernizm polski i rosyjski w kręgu zagadnień sztu k i (L itera­ tura w obec sztu k p la sty czn y ch i m u zy k i)” . O pracow yw ała przez w iele la t tak że recenzje w ew nętrzne materiałów- h istorycznoliterackich do „Slavii O ccidentalis” .

Prócz tem a tó w in d yw id u aln ych pracow nicy Zakładu jako zespół pod kierow nictw em doc. dr hab. H. P a ń czy k przygotow ują do druku bibliografię rozum ow aną slaviców w ielkopolskich X I X wieku (druki zw arte i czasopism a) w ażną dla W ielkopolski, potrzebną zarówno historykom , jak etnografom i literaturoznaw com , rzucającą św iatło na w ielostronne zainteresow ania slaw i­ sty czn e W ielkopolski X I X wieku. B ęd zie to I tom Bibliografii slaviców w ielkopolskich w ydanej przez P A N , tom II, tj. Bibliografię X X w ieku — przygotow u je Pracow nia S law istyczn a P A N w Poznaniu. P o zakończeniu ty c h prac Zakład planuje opracow anie tom u artykułów historycznoliterackich w oparciu o m ateriały w yżej w ym ienionej bibliografii.

2 3 4 K ro n ik a

Słow iańskich prow adzą konw ersatoria z literatu ry pow szechnej i z literatur słow iańskich dla stu d en tó w filologii rosyjskiej, sem inaria m agisterskie d la ru sy cy stó w , w y k ła d y z literatu ry rosyjskiej i w y k ła d y m onograficzne z litera ­ tu r y bułgarskiej oraz w okresie w akacji (lipiec, wrzesień) — z literatu ry polskiej dla stu d en tó w z Z S R R , p rzebyw ających w m iesiącach letn ich n a p rak ty k a ch w In sty tu c ie F ilologii R osyjskiej i Słow iańskiej.

P row adzą ta k że dla U czeln i lek to ra ty języków.' bułgarskiego, czeskiego (dr T adeusz W róblew ski), słow ackiego i serbsko-chorw ackiego.

L ek to ra ty języ k a białoruskiego i ukraińskiego podjąć m ogą — w m iarę zapotrzebow ania na nie ze stro n y słu ch aczy — pracow nicy n a u k o w o -d y d a k ­ ty c z n i Zakładu J ę z y k a R osyjsk iego i Zakładu M etodyki N au czan ia J ę z y k a R o sy jsk ieg o In s ty tu tu F ilologii R osyjsk iej i Słow iańskiej.