ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ Seria: ENERGETYKA z. 120
1994 Nr kol. 1260
Ludwik CWYNAR, M irosław KRUPA, M arek PRONOBIS Instytut M aszyn i U rządzeń Energetycznych
Politechnika Śląska, Gliwice
KIERUNKI BADAŃ I DOSKONALENIA TECHNIKI KOTŁOWEJ
S tr e sz c z e n ie . W pracy przedstaw iono podstaw owe k ieru n k i bad ań koniecznych do prawidłowego rozwoju techniki kotłowej. Omówiono:
b ad an ia obejmujące kom pleks zagadnień zw iązanych z procesem przy
gotowania węgla, przygotow ania i sp alan ia pyłu z m inim alnym szkodli
wym oddziaływaniem n a środowisko, b a d a n ia w zakresie ujednolicone
go system u diagnostyki technicznej i m ateriałow ej podstawowych ele
m entów u rządzen ia kotłowego. Przedstaw iono problem y m odernizacji u rządzeń kotłowych z uw zględnieniem spraw ności, niezawodności i ela
styczności. Zwrócono uw agę n a konieczność opracow ania zróżnicowa
nych kryteriów i technologii eksploatacji kotłów zależnie od ich sta n u technicznego.
DIRECTIONS OF INVESTIGATIONS AND IM PROVEM ENT IN BOILER ENGINEERING
Sum m ary. The p ap er p resen ts m ain problem s of investigations which are necessary for th e developm ent of boiler technology. Following problem s have been described: complex investigations of coal preparation, p rep aratio n and com bustion of th e pulverized coal em phasizing th e environm ent protection, problem s of boiler diagnostics and other aspects of m odernization (effectivity, service life and reliability). The necessity to work out criteria and technologies of boilers operation depending on th e ir technical sta te w as em phasized.
FORSCHUNGSAUFGABEN UND W EITERENTW ICKLUNG DER DAMPFERZEUGERTECHNIK
Z u sa m m en fassu n g. Die A rbeit ste llt die w ichtigsten Aufgaben zur W eiterentw icklung der K esseltechnik dar. Folgende Aufgaben w urden beschrieben: U ntersuchungen der K ohleaufbereitung und K ohlenstaubverbrennung m it der B erücksichtigung von U m veltproblem en. Die technische D iagnostik von K esselanlagen und
andere M odernisationsproblem e (K esselw irkungsgrad- und V erfügbarkeit) w urden dargestellt.
1. WPROWADZENIE
Program rozwoju elektroenergetyki, w ynikający z uw arunkow ań paliwo
wych k raju oraz małego potencjału odnaw ialnych źródeł energii, przewiduje dom inujące znaczenie węglowych elektrow ni cieplnych w pokryw aniu zapo
trzebow ania n a energię. Powyższe odnosi się nie tylko do obecnej sytuacji, ale również do dającej się przewidzieć przyszłości, zwłaszcza że uległo znacznemu opóźnieniu wprowadzenie elektrow ni jądrowych. W perspektyw ie najbliż
szych 20 la t nie widzimy również możliwości z n a c z ą c e g o udziału bloków gazowo-parowych w pokryw aniu zapotrzebow ania n a energię. Pozostaje więc w a ria n t — jedyny do realizacji w obecnych uw arunkow aniach - w p row ad ze
n ie n o w o c z e s n y c h c z y sty c h te c h n o lo g ii w ę g lo w y c h [1,2]. W iąże się to z ogromnym wysiłkiem m odernizacyjnym istniejącego potencjału wytwórczego energii, ja k i z doskonaleniem nowo budowanych urządzeń, zwłaszcza w zakresie elim inow ania rozw iązań szkodliwych dla na tu raln eg o środowiska.
2. SFORMUŁOWANIE PROBLEMU
W latach sześćdziesiątych i siedem dziesiątych, kiedy to n a stą p ił podziwu godny rozwój krajowej energetyki, postęp w technice kotłowej kształtow ał się w zakresie:
- w zrostu param etrów pary,
- w zrostu mocy jednostek kotłowych, - popraw y wskaźników eksploatacyjnych.
O dnośnie do param etrów p ary szybko osiągnięto te m p e ra tu rę 540°C, deter
m inow aną w łasnościam i żarowytrzymałościowymi sta li stosow anych w budo
wie kotłów oraz ciśnienie 16 — 19 M Pa, w ynikające z możliwości zastosowania naturaln eg o (lub wspomaganego) obiegu wody (kotły walczakowe).
Zastosow anie ciśnień nadkrytycznych oraz zwiększenie te m p e ra tu r pary ponad wartości obecnie stosowane może istotnie podnieść spraw ność wytwa
rzania. Wiąże się z tym jed n a k konieczność zastosow ania odpowiednich (nie produkowanych obecnie w kraju ) stali n a przegrzewacze pary. W związku z powyższym, biorąc pod uwagę doświadczenia innych krajów o podobnym do naszego poziomie techniki, gdzie podwyższone p a ra m etry (zwłaszcza tem pe
r a tu r a pary) ponad w artości wyżej podane wpłynęły n a obniżenie dyspozycyj
ności urządzeń (likwidując korzyści z uzysk an ia wyższej spraw ności wytwa
rzania), m ożna stwierdzić, że działania w k ieru n k u zw iększania param etrów p ary nie powinny obecnie stanow ić priorytetu.
Kierunki badań i doskonalenia techniki kotłowej 125
Również dążenia do w zrostu mocy jed no stek kotłowych (bloków energetycz
nych) nie w ydają się być racjonalne, zważywszy że jednostkow e obciążenia cieplne nie zw iększają się ze w zrostem mocy kotłów, a korzyści ze zm niejsze
nia kosztów inwestycyjnych (bloków) są dyskusyjne.
Poprawa w skaźników eksploatacyjnych (sprawność, dyspozycyjność, ela
styczność) pow inna być przy każdym działaniu priorytetem .
Biorąc powyższe pod uw agę sądzim y, że działania w k ra ju w zakresie badań i doskonalenia techniki kotłowej uw arunkow ane:
- potencjałem badawczym, - możliwościami ekonomicznymi,
- w prowadzanym system em gospodarki narodowej,
- możliwościami k orzy stania z doświadczeń zagranicznych, powinny dotyczyć:
- badań poznawczych i aplikacyjnych obejmujących kom pleks zagadnień związanych z procesem przygotow ania węgla, przygotow ania i spalan ia pyłu z m inim alnym szkodliwym oddziaływaniem n a środowisko,
- badań w zakresie ujednoliconego system u diagnostyki technicznej i m ate riałowej podstawowych elem entów u rządzen ia kotłowego,
- restru k tu ry zacji i rew italizacji urząd zeń kotłowych z uwzględnieniem sprawności, niezawodności i elastyczności,
- bad ania nieustalonych w arunków pracy u rządzeń oraz b ad an ia niezaw od
ności pracy.
3. BADANIA UKŁADÓW MŁYNOWO-PALENISKOWYCH Prace w tym zakresie powinny obejmować:
- bad an ia własności fizykochemicznych węgla i popiołu, zagadnienia przygo
tow ania paliw a, b ad an ia zanieczyszczeń powierzchni ogrzewalnych, - pogłębione prace badawcze (wspólnie z ośrodkam i zagranicznym i) nad
procesam i tw orzenia się tlenków azotu,
- pogłębione prace badawcze n ad wpływem jakości przem iału n a w arun ki niskoem isyjnego spalan ia i techniczne możliwości spełnienia w ym agań teoretycznych,
- doskonalenie rozw iązań palników niskoem isyjnych,
- bad an ia n ad przebiegiem procesu sp alan ia paliw stałych w różnie u k sz ta ł
tow anych kom orach paleniskowych, przy zastosow aniu różnych technik spalania,
- uściślenie m etod określania intensyw ności w ym iany ciepła w kom orach paleniskowych i pow ierzchniach konwekcyjnych w zależności od rozdziału pow ietrza w palnikach, jakości przem iału, z uw zględnieniem wpływu osa
dów n a pow ierzchniach ogrzewalnych,
- uściślenie m etod obliczeń kotłów n a podstaw ie doświadczeń eksploatacyj
nych.
P alniki niskoem isyjne, oprócz zapew nienia odpowiednich w arunków spala
nia, gw arantujących pow staw anie m ałych ilości tlenków azotu, powinny za
pewnić niezm ienność charakterystycznych param etrów w odpowiednio dłu
gim czasie. Przy ocenie palników niskoem isyjnych cechę tę należy uznać za decydującą. Może to zapewnić tylko odpowiednia konstrukcja palników i za
stosow anie n a ich elem enty m ateriałów , zapew niających odpowiednio dużą trwałość.
W związku z coraz większymi w ym aganiam i dotyczącymi ograniczenia emisji substancji szkodliwych, zostają zaostrzone w ym agania co do jakości przem iału węgla w m łynach. Nie wyklucza się sytuacji, że separato ry pyłu stosow ane w m łynach w obecnym w ykonaniu mogą się okazać niew ystarcza
jące. W związku z powyższym już obecnie należy podjąć b ad an ia n a d doskona
leniem konstrukcji odsiewaczy młynów. W ydaje się konieczne rozwinięcie badań n ad separato ram i dynamicznym i młynów, zwłaszcza dla dużych jedno
stek. Zaletam i takich odsiewaczy są: duża zdolność rozdzielcza, szybka i łatwa regulacja, szeroki zakres uzyskiw anej jakości przem iału, w zrost liczby polidy- spersji pyłu oraz możliwość osiągnięcia w m iarę równom iernego rozdziału pyłu n a poszczególne rurociągi w prost za odsiewaczem [4, 5].
4. UJEDNOLICONY SYSTEM DIAGNOSTYKI TECHN ICZNEJ I MATERIAŁOWEJ
Badania w zakresie ujednoliconego system u diagnostyki technicznej i mate
riałowej podstawowych elementów urządzeń kotłowych będą obejmowały [6, 7]:
- m etody oceny w arunków pracy najbardziej aw aryjnych elem entów kotła;
u spraw nienia rozw iązań technicznych,
- b ad an ia zm ian stru k tu raln y ch stali stosow anych w budowie kotłów w funkcji czasu i w arunków pracy,
- b adan ia wytrzymałościowe z uwzględnieniem zm ęczenia małocyklowego, - uściślenie kryteriów bezpiecznej pracy podstawowych elem entów w funkcji
w arunków pracy i sta n u technicznego m ateriału,
- doskonalenie i ujednolicenie m etod ocen zużycia eksploatacyjnego elemen
tów ciśnieniowych i prognozowanie możliwości dalszej pracy, - opracowanie system u diagnostyki m ateriałow ej.
5. BADANIA MODERNIZACYJNE
Znaczne zużycie dużej liczby pracujących urządzeń, zwłaszcza kotłów, po
woduje, że dalsza ich eksploatacja bez istotnych działań modernizacyjnych
Kierunki badań i doskonalenia techniki kotłowej 127
doprowadzi do trw ałego obniżenia wydajności, dyspozycyjności i sprawności wytwarzania oraz znacznego w zrostu kosztów utrzym ania. Ponadto od 1 sty
cznia 1998 r. eksploatacja wielu kotłów będzie niem ożliw a bez popraw ienia wskaźników emisji substancji szkodliwych. M odernizacje kotłów powinny więc pozwolić n a uzyskanie następujących celów [4]:
- odtworzenia (lub w zrost) wydajności z popraw ą niezawodności pracy u rz ą dzeń oraz ich elastyczności,
- poprawa ekonomii w y tw arzania energii poprzez m odernizację lub w ym ia
nę urządzeń n a spraw niejsze,
- zastosowanie rozw iązań zapew niających zdecydowane zm niejszenie ucią
żliwości elektrow ni dla otoczenia.
O dtw orzenie w y d a jn o śc i k o tła często stanow i główną przyczynę podję
cia działań inwestycyjnych i je s t prow adzone wszędzie tam , gdzie trw ałość elementów urządzeń je s t bliska w yczerpaniu. Decyzja ta k a każdorazowo po
winna wynikać z dokładnej oceny sta n u technicznego u rząd zeń (zużycia eks
ploatacyjnego) i sk ru p u latn ie przeprow adzonych analiz efektywności przed
sięwzięcia inwestycyjnego.
Należy jednocześnie zwrócić uwagę, że rem onty prow adzone n a zasadzie odtworzenia istniejących elem entów kotłów (bez m odernizacji) nie zw iększają dyspozycyjności i nie powodują w zrostu spraw ności w y tw arzan ia (poza zyska
mi związanymi z w yłączeniam i aw aryjnym i). Nie elim inują tak że niedociąg
nięć projektow o-konstrukcyjnych [8].
W wielu przypadkach należy zlikwidować sta re w yeksploatow ane u rządze
nia, zapew niając zabezpieczenie potrzeb n a energię z innych źródeł (po odpo
wiedniej analizie techniczno-ekonom icznej).
P op raw ę sp r a w n o śc i k o tłó w m ożna osiągnąć głównie poprzez obniżenie tem peratury spalin wylotowych. Istn ieją w tej dziedzinie znaczne możliwości, ponieważ wiele, szczególnie m niejszych i starszych jed no stek charakteryzuje się tem p eratu ram i spalin wylotowych sięgającym i ponad 200°C. Również w dużych kotłach tem p e ra tu ry w granicach 170 - 180°C nie n a le ż ą do rzadkości.
Przeprowadzenie m odernizacji tak ich kotłów pozw ala n a zaoszczędzenie zna
cznych ilości paliw a oraz popraw ę sta n u środow iska poprzez istotne zm niej
szenie emisji popiołu do atm osfery. Obniżenie te m p e ra tu ry spalin wylotowych poprawia bowiem spraw ność elektrofiltrów n a sk u tek zm niejszenia prędkości spalin i podwyższenia oporności właściwej pyłu.
Należy również zauważyć, że stopniowo również C 0 2 zaczyna być tra k to w a ne jako substancja szkodliwa podlegająca ograniczeniu, s tą d popraw a spraw ności kotłów zyskuje dodatkowy asp ekt ekologiczny.
Modernizacja pozw alająca n a obniżenie te m p e ra tu ry spalin wylotowych polega n a zabudow aniu powierzchni ogrzew alnych o większej intensywności przekazywania ciepła, n a ogół bez jednoczesnej przebudow y kanałów spalin.
Intensyfikacji podlegać może zarówno w ym iana ciepła m iędzy spalinam i
i zew nętrznym i powierzchniam i ru r, ja k i przepływ ciepła od ścianki wewnę
trznej do czynnika ogrzewanego. W pierwszym przypadku stosuje się coraz częściej powierzchnie rozw inięte (ożebrowane), w drugim n ato m iast rozmaite sposoby powiększenia burzliwości przepływ u w ru ra c h [10].
Zm niejszenie uciążliwości elektrow ni dla środow iska wiąże się z rozległym kom pleksem zagadnień prowadzących w efekcie do obniżenia emisji substan
cji szkodliwych do otoczenia. W kotłach energetycznych chodzi głównie o emisję NOx, S 0 2, CO i pyłu. Redukcja emisji tlenków azotu, przy niedopusz
czeniu do pow staw ania nadm iernej ilości CO, je s t realizow ana głównie za pomocą m etod pierwotnych, ograniczających pow staw anie tlenków azotu w komorze paleniskowej.
D enitracja spalin za pomocą w tórnych m etod katalitycznych, aczkolwiek obecnie, z uwagi n a wysokie koszty, nie m a w k ra ju większego znaczenia, może stać się isto tn a w przyszłości, gdy dalszem u zaostrzeniu u legn ą normy emisji. S tąd konieczność prow adzenia b adań i w tej dziedzinie.
Ograniczenie emisji tlenków siark i i pyłu, chociaż łatw iejsze w realizacji od denitracji spalin, wym aga jed n a k prow adzenia dalszych bad ań w celu popra
wy spraw ności i ekonomiczności tych procesów.
Rozszerzenie zakresu problemów ekologicznych w technice kotłowej (a więc i zakresu koniecznych w tej dziedzinie badań) będzie następow ało w miarę zaostrzania ograniczeń emisji oraz w prow adzania nowych paliw i technik spalania. N a przykład spalanie odpadów wywoła problem emisji dioxyn i furanów oraz innych związków chloru, a szersze w prow adzenie palenisk flui
dyzacyjnych narzuci konieczność prow adzenia bad ań nad ograniczeniem emi
sji N20 i CO produkowanych przez te p alen iska w dość znacznej ilości.
W ymienione powyżej grupy zagadnień związanych z m odernizacją istnieją
cych u rządzeń kotłowych będą wym agały przeprow adzenia rozległych badań, obejmujących następujące problemy:
- bad an ia w zakresie zm niejszenia emisji substancji szkodliwych oraz neu
tralizacji i utylizacji odpadów elektrow nianych,
- optym alizacja param etrów pracy kotłów i urządzeń pomocniczych ze szcze
gólnym uwzględnieniem układów młynowych,
- poszukiw anie nowych, wysoce efektywnych i niezaw odnych powierzchni w ym iany ciepła, pracujących w w aru nk ach silnego zapylenia,
- prognozowanie żywotności urządzeń,
- popraw a niezawodności i elastyczności urządzeń.
6. WERYFIKACJA KRYTERIÓW I TECHNOLOGII EKSPLOATACJI I URUCHAMIANIA KOTŁÓW O DŁUGIM OKRESIE PRACY
Szeroko prowadzone w latach sześćdziesiątych i siedem dziesiątych specjal
ne b adan ia tzw. racjonalnych w arunków w yłączania z ruchu i urucham iania
Kierunki badań i doskonalenia techniki kotłowej 129
kotłów dotyczyły przew ażnie nowych, m ało w yeksploatow anych jednostek.
Celem tych b ad ań było głównie określenie popraw nych technicznie w arunków pracy poszczególnych urządzeń. Zwracano również uw agę n a przystosow anie do tego rodzaju eksploatacji; kierow ano się m inim alizacją zw iązanych z tym strat energii, aczkolwiek popraw na an aliza techniczno-ekonom iczna była nie
możliwa [11],
Mimo wielu m ankam entów b ad an ia te spełniły swoje zadan ia, doprowadza
jąc do zdecydowanego udoskonalenia obowiązującej technologii u ru ch am ia
nia, czyniąc rozruch w m iarę bezpieczny pod względem technicznym i zm niej
szając stra ty energii rozruchowej.
W latach późniejszych (osiemdziesiątych) działania w tym zakresie sprow a
dzały się do w prow adzania urządzeń do ruchu korzystając z wcześniej określo
nych i przyjm owanych kryteriów i zasad.
W praktyce eksploatacyjnej nie wszędzie k ry te ria i zasady racjonalnego urucham iania były przestrzegane. Ponadto w ystępuje w eksploatacji wiele nie przewidzianych aw arii, najczęściej nie zidentyfikowanych, k tó re w decydujący sposób oddziałują n a s ta n techniczny elem entów urządzeń. Im dłużej kocioł pracuje, tym prawdopodobieństwo niekorzystnych, niszczących zdarzeń je s t większe. Jednym słowem, stw ierdzam y, że o k ry te ria c h i technologii u ru ch a miania powinien decydować sta n techniczny poszczególnych elem entów kotła.
Elem entem kotła najbardziej narażonym n a niebezpieczne - niszczące uszkodzenia je s t walczak. Innym i elem entam i, których przyspieszone zużycie w dużym stopniu zależy od sposobu eksploatacji, są grubościenne komory stopni przegrzew aczy p ary [11].
Najbardziej niekorzystne w aru n ki pracy walczaków pow stają w czasie d u
żych zm ian ciśnień (i tem p eratu r), wywołanych uszkodzeniam i elem entów części wodnych kotłów. Podobne, aczkolwiek m niejsze zm iany m ogą występo
wać podczas wadliwego prow adzenia procesu w yłączania z ru ch u lub u ru ch a miania.
W opisanych przypadkach pow stają m ikropęknięcia w obszarach n a jb a r
dziej wytężonych (naprężenia m echaniczne i term iczne). M ikrouszkodzenia te przy kolejnych nie sprzyjających w aru n k ach rozw ijają się prow adząc do nie
bezpiecznych pęknięć. Dzięki dokładnym badaniom profilaktycznym m ożna je dokładnie zidentyfikować i napraw ić zgodnie z zasadam i UDT. Je d n a k nie m a całkowitej pewności co do pełnej w ytrzym ałości napraw ianego elem entu, zwłaszcza z p u n k tu w idzenia odporności n a cykliczne zm iany te m p e ra tu r i naprężeń.
Biorąc powyższe pod uw agę oraz fakt, że program y inw estycyjne energetyki nie zapew nią w przyszłości pełnego odtw orzenia potrzebnych mocy produkcyj
nych, um ożliwiających kolejne wycofywanie w yeksploatow anych jednostek, p rop on u jem y w s z c z ę c ie w e n e r g e ty c e b a d a ń m a ją c y c h n a c e lu o p ra co w a n ie z r ó ż n ic o w a n y c h k r y te r ió w i te c h n o lo g ii e k sp lo a ta c ji (w tym
w y łą c z e n ia z r u c h u i u r u c h a m ia n ia ) u r z ą d z e ń z a le ż n ie od ic h stanu tec h n ic z n e g o . Pozwoli to n a utrzym anie jeszcze przez pew ien czas w ruchu znaczącego potencjału wytwórczego energetyki.
W ymienione bad an ia m ożna w skrócie sformułować następująco:
- skorygowanie kryteriów dopuszczalnych zm ian te m p e ra tu r (i naprężeń) dla elementów o stwierdzonym zaaw ansow anym zużyciu,
- techniczno-ekonom iczna analiza celowości i opłacalności utrzy m an ia ta
kich urządzeń,
- analiza możliwości opłacalnych rew italizacji w celu podniesienia stanu technicznego urządzeń lub możliwości obniżenia param etrów pracy, - opracowanie ścisłych zaleceń eksploatacyjnych postępow ania obsługi w
przypadku uszkodzeń części wodnej kotła,
- zwielokrotnienie bad ań diagnostycznych (praktycznych i teoretycznych) w sensie doskonalenia m etod istniejących i poszukiw ania nowych, zm ierzają
cych do większej jednoznaczności ocen.
7. PODSUMOWANIE
W referacie omówiono najniezbędniejsze potrzeby energetyki w zakresie już obecnie pilnych i perspektywicznych b adań i przedsięwzięć.
Sytuacja k raju uniem ożliwia szybką i g en eraln ą m odernizację energetyki przez zastosow anie najnowszych zdobyczy w tej dziedzinie. Zachodzi więc konieczność takiego postępow ania, aby w m aksym alnym stopniu i najefe
ktywniej wykorzystać istniejący potencjał wytwórczy, m ając ciągle n a uwadze podstawowy cel uspraw nień, jakim je s t ochrona n atu raln eg o środowiska.
W pracy omówiono podstawowe, naszym zdaniem , k ieru n k i działań, które m ają szanse realizacji przy obecnych możliwościach kraju.
LITERATURA
[1] Rakowski J.: Czyste technologie w y tw arzania energii elektrycznej z wę
gla. Biuletyn In sty tu tu E nergetyki, E nergetyka 1991, n r 11.
[2] Tham m J.: Propozycje RAFAKO w zakresie urządzeń energetycznych spełniających w ym agania ochrony środowiska. M ateriały Sem inarium Polsko-A m erykańskiego 15—17.06.1993 „Rekonstrukcja/m odernizacja elektrow ni węglowych”, W arszaw a 1993.
[3] Ściążko M., Zbraniborski O.: Prace In sty tu tu Chemicznej Przeróbki Wę
gla n ad czystymi technologiami sp alan ia węgla. M ateriały Sem inarium Polsko-A m erykańskiego 15-17.06.1993. „Rekonstrukcja/m odernizacja elektrow ni węglowych”, W arszaw a 1993.
Kierunki badań i doskonalenia techniki kotłowej 131
[4] Cwynar L., K rupa M., Pronobis M.: K ierunki m odernizacji kotłów. M ate
riały IV Konferencji „Gospodarka Rem ontow a E nergetyki”, Bielsko B ia
ła 1994 r. Zeszyty Naukowe WSI w Opolu n r 199/1994, seria E lektryka, z. 38.
[5] K rupa M., Bobiec E., Chowaniec G.: K ierunki m odernizacji młynów wynikające z potrzeby obniżania emisji tlenków azotu. E nergetyka 1992, n r 10.
[6] Cw ynar L.: Rola i zadan ia zakładów cieplno-m echanicznych In sty tu tu Energetyki w doskonaleniu urządzeń oraz eksploatacji elektrow ni i ele
ktrociepłowni. Biul. In sty tu tu E nergetyki, E nergetyka 1993, n r 11.
[7] Kasprzycki A.: System diagnostyki m ateriałow ej w polskich elektrow niach. M ateriały S em inarium Polsko-A m erykańskiego 15—17.06.1993
„Rekonstrukcja/m odernizacja elektrow ni węglowych”, W arszaw a 1993.
[8] Cw ynar L., K rupa M.: M odernizacja urząd zeń kotłowych dla podniesie
n ia dyspozycyjności i spraw ności. M ateriały Konferencji „Gospodarka Rem ontowa E nergetyki”, B ielsko-B iała 1988.
[9] Cw ynar L., Zem baty W.: K ryteria m odernizacji urząd zeń w ytw arzania energii w krajowym system ie elektroenergetycznym . M ateriały Ogólno
polskiej Konferencji Naukow o-Technicznej „Racjonalizacja U żytkowa
n ia E nergii i Środowiska”. Porąbka-K ozubnik, czerwiec 1993 r.
[10] Cw ynar L., K rupa M., Pronobis.: Kotłowe powierzchnie ogrzewane in tensyfikujące przepływ ciepła. M ateriały Konferencji „Problemy badaw cze energetyki cieplnej”, W arszaw a, grudzień 1993 r.
[11] Cw ynar L.: Rozruch kotłów parowych. WNT, W arszaw a 1989.
Recenzent: Prof. d r hab. inż. J a n TALER
Wpłynęło do Redakcji 29. 08. 1994 r.
A b stract
The pap er p resen ts m ain problem s of investigations w hich are necessary for th e developm ent of boiler technology. Following problem s have been described: complex investigations of coal p rep aratio n (testin g of th e physical and chemical properties of th e coal and ash), p rep a ra tio n and combusion of th e pulverizes coal em phasizing th e environm ent protection (low NOx combustion in connection w ith grinding quality, h e a t tra n sfe r, corrosion and fouling), problem s of boiler diagnostics (m ethods of evaluation of th e prognosed service life, n on -d estru ctiv e and d estructive te stin g of th e m aterial stru cture), various aspects of m odernization (ad aptation to th e new em ission
requirem ents, th erm al effectivity, investigations of new h e a t transfer surfaces, resto ratio n or increase of capacity, reliability im provem ent by m eans of reconstruction or change of th e elem ents).
It h as been also proposed to s ta r t th e investigations in order to describe scientifically th e criteria and technology of steam g en erato r operation as a function of th e technical s ta te of elem ents, usin g th e analysis of tem perature and stre ss fields in boiler in stallatio n p arts.
