Budowa aminokwasów
1. Cele lekcji
a) WiadomościUczeń zna budowę aminokwasów, podział aminokwasów, wiązanie peptydowe.
b) Umiejętności
Uczeń odróżnia aminokwasy od innych związków.
2. Metoda i forma pracy
Pogadanka, pokaz, praca z całą klasą, praca indywidualna.
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza 1. Sprawdzenie listy obecności
2. Nawiązanie do tematu dzisiejszej lekcji – pogadanka o aminokwasach.
b) Faza realizacyjna 1. Budowa aminokwasów.
Opisanie przez uczniów na podstawie lektury rozdziału w podręczniku dotyczącego aminokwasów budowy i podziału aminokwasów.
Aminokwasy białkowe to związki o konfiguracji L przy pierwszym chiralnym atomie węgla, ponieważ jest to zawsze pierwszy po grupie karboksylowej atom węgla. Aminokwasy można również podzielić na egzogenne (tzw. niezbędne) - dostarczane z pokarmem i endogenne - syntezowane w organizmie. Inny podział dotyczy charakteru chemicznego tych substancji.
Wyróżniamy zatem aminokwasy kwaśne, zasadowe i obojętne.
2. Podział aminokwasów
Opisanie przez uczniów w zeszytach na podstawie lektury podręcznika aminokwasów zasadowych i kwasowych. Zwrócenie uwagi na istnienie punktu izoelektrycznego.
Przykładowa notatka może wyglądać następująco:
Aminokwasy zasadowe to te, które zawierają w swojej cząsteczce grupy zdolne do przyjęcia protonu w liczbie większej od grup zdolnych do oddania protonu, np. lizyna posiada dwie grupy aminowe (na azocie jest wolna para elektronowa zdolna do przyjęcia protonu i
stworzenia jonu -NH3+). Analogicznie aminokwas kwaśny musi mieć nadmiar grup zdolnych do oddania protonu w stosunku do grup przyłączających proton i takim aminokwasem jest np.
kwas asparaginowy. Warto wspomnieć, że wszystkie aminokwasy zachowują się różnie w zależności od pH roztworu, w którym się znajdują. Wielkością charakterystyczną każdego aminokwasu jest tzw. punkt izoelektryczny.
3. Wprowadzenie pojęcia wiązania peptydowego.
Zapisanie przez uczniów schematu powstawania wiązania peptydowego
Cząsteczki aminokwasu podczas ogrzewania reagują ze sobą tworząc wiązanie peptydowe, a powstały związek nosi nazwę dwupeptydu.
HOOC R N
H
H HO
C O
R N H
H +
HOOC R N
H C O
R N H
H wiazanie peptydowe
c) Faza podsumowująca
Opisanie przez uczniów powstawania wiązania peptydowego i podanie cech charakterystycznych dla aminokwasów.
5. Bibliografia
Z. Kluz, M. M. Poźniczek, Chemia. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego, Warszawa 2005.
6. Załączniki
brak
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi
brak
