1
OBRAZY – MYŚLI – SŁOWA
Instrukcja dla prowadzącego
2
Sposób prowadzenia i omówienia gry
Merytoryczna wartość rozgrywki zależy od:
a) Czytelnego wprowadzenia zasad rozgrywki w poszczególnych sesjach (możliwość zadawania pytań, parafrazy itd.) (podanie instrukcji) (zał. 2 – Instrukcja dla uczestników).
b) Konsekwentnego przestrzegania wprowadzonych reguł podczas rozgrywki (rola prowadzącego)
c) Rzeczowego omówienia i analizy poszczególnych sesji rozgrywki z aktywnym udziałem wszystkich uczestników i w odniesieniu do zjawisk znaczących dla efektywności komunikacji w rozgrywce
Poniżej opisane wątki mają fundamentalne znaczenie dla uwypuklenia w zjawisk kluczowych dla sprawnej komunikacji interpersonalnej. Treści te powinny być przedmiotem analizy w etapach poświęconych na omówienie sesji oraz w podsumowaniu całego ćwiczenia.
Rozgrywka w poszczególnych sesjach różni się sposobem wymiany informacji, oraz ilością kanałów komunikacyjnych pomiędzy uczestnikami ćwiczenia:
Sesja 1:
Aktywną rolę pełni jedynie Opowiadacz. Malarze nie mają możliwości zadawania pytań, weryfikowania swoich założeń co do poprawności odwzorowywanych treści. Dodatkowo nie ma możliwości wymiany informacji pochodzących z komunikacji niewerbalnej – Opowiadacz i Malarze nie widzą siebie nawzajem.
Komunikacja pomiędzy uczestnikami jest jednokierunkowa oraz ograniczona pod względem kanałów. Ma to zasadnicze znaczenie dla ilości różnic/podobieństwa obrazków powstałych podczas pierwszej sesji – ten wątek należy poruszyć w omówieniu sesji.
Pytania przydatne przy omówieniu sesji pierwszej:
• Czym różnią się między sobą obrazki Malarzy? Dlaczego?
• Jakie obrazki Malarzy mają części wspólne? Dlaczego?
• Co ułatwiało Malarzom pracę?
• Jakie warunki utrudniały odwzorowanie obrazów? Dlaczego?
• Jakie są różnice i podobieństwa między obrazami Malarzy i wzorem na Karcie Opowiadacza. Dlaczego akurat to te elementy?
3
• Jakie elementy zostały dodane przez Malarzy? Dlaczego?
•
• Jak zjawiska obecne w rozgrywce odnoszą się do rzeczywistości?
• Jakie wnioski płyną z tego doświadczenia do realnych sytuacji związanych z porozumiewaniem się?
Sesja 2:
W sesji drugiej komunikacja usprawniona jest poprzez dwa elementy: możliwość zadawania pytań oraz możliwość analizy sygnałów niewerbalnych (uczestnicy widzą się wzajemnie.
UWAGA:
Należy zadbać o to, żeby odpowiedzi dotyczyły wyłącznie treści pytań – rola prowadzącego!
Przykład:
Na pytanie Malarza: Czy na obrazku są ludzie?
Odpowiedź Opowiadacz powinna brzmieć: tak lub nie.
Nie należy umożliwić opowiadaczowi odpowiedzi typu: Na obrazku nie ma ludzi, ale jest budynek, samochód i drzewo.
Powyższa zasada ma kluczowe znaczenie dla wątku istotnego w omówieniu sesji: Jakie znaczenie dla wzajemnego porozumienia ma JAKOŚĆ zadawanych pytań?
Pytania przydatne przy omówieniu sesji drugiej:
Oprócz analizy różnic i podobieństw (patrz pytania część pierwsza) warto zwrócić uwagę uczestników różnice wynikające z innych zasad obowiązujących w sesji pierwszej i drugiej oraz ich konsekwencje dla rozgrywki i poprawności powstałych odwzorowań. Przydatne pytania:
• Jak możliwość zadawania pytań wpłynęła na przebieg rozgrywki?
• Jakie rodzaje pytań padały ze strony Malarzy? (np. otwarte vs. zamknięte)
• Po jakich pytaniach Malarze otrzymali więcej / mniej informacji?
• Po jakich pytaniach Malarze otrzymali informacje kluczowe/o dużym znaczeniu?
•
• Jak zjawiska obecne w rozgrywce odnoszą się do rzeczywistości?
• Jakie wnioski płyną z tego doświadczenia do realnych sytuacji związanych z porozumiewaniem się?
4
Sesja 3:
Sesja trzecia zakłada pełne możliwości dwustronnej komunikacji pomiędzy uczestnikami gry. Oprócz możliwości zadawania pytań, Opowiadacz parafrazuje zadane pytania upewniając się każdorazowo co do intencji pytającego. (ten element jest konieczny do prawidłowej rozgrywki). Malarz ma możliwość doprezyzowania pytania. Dodatkowo Opowiadacz ma możliwość poszerzenia kontekstu swojej odpowiedzi, jeżeli pojawi się taka potrzeba.
Przykład:
Malarz: Jakiego rodzaju jest to drzewo, jaką ma koronę?
Opowiadacz: (Parafraza) Czy chcesz wiedzieć jak wygląda drzewo, jaką ma koronę? Czy chcesz poznać gatunek tego drzewa? (element konieczny PO KAŻDYM PYTANIU w 3 sesji)
Malarz: Tak – chcę wiedzieć jakiego gatunku jest to drzewo.
Opowiadacz: To jest drzewo iglaste – sosna.
Pytania przydatne przy omówieniu sesji trzeciej:
Oprócz analizy różnic i podobieństw (patrz pytania część pierwsza) warto zwrócić uwagę uczestników różnice wynikające z innych zasad obowiązujących w sesji drugiej i trzeciej i ich konsekwencje dla rozgrywki oraz poprawności powstałych odwzorowań.
Przydatne pytania:
• Jak na przebieg gry i poprawność odwzorowań wpływała możliwość dwustronnej komunikacji i parafrazowania pytań?
•
• Jak zjawiska obecne w rozgrywce odnoszą się do rzeczywistości?
• Jakie wnioski płyną z tego doświadczenia do realnych sytuacji związanych z porozumiewaniem się?
5
Podsumowanie rozgrywki.
W podsumowaniu rozgrywki należy zwrócić uwagę uczestników na elementy kluczowe dla efektywnej komunikacji dwustronnej, które wynikają z analizy poszczególnych sesji.
Przydatne wątki i pytania w podsumowaniu:
• Jakie warunki w komunikacji międzyludzkiej niosą największe ryzyko nieporozumień?
(oceny, ogólniki i nadinterpretacje)
• Jakie elementy w największym stopniu budują szanse na efektywne porozumienie?
(odnoszenie się do faktów, możliwość zadawania pytań, odpowiednie formułowanie pytań (pytania otwarte/zamknięte), zabiegi związane z aktywnym słuchaniem tj.
odzwierciedlanie/parafrazowanie)
• Jak zjawiska obecne w rozgrywce odnoszą się do rzeczywistości?
• Jakie wnioski płyną z tego doświadczenia do realnych sytuacji związanych z porozumiewaniem się?
Ilość uczestników i podział na grupy
Ilość uczestników warunkuje:• podział na role (liczebność Opowiadaczy w każdej z trzech sesji gry)
• Ilość użytych kart Opowiadaczy i powstałych galerii
• Ilość kolejek pytań w sesji 2 i 3
Wariant: Ilość uczestników 4-8:
• W każdej sesji wybieramy jednego Opowiadacza.
• W każdej sesji rolę Opowiadacza pełni inny uczestnik.
Wariant: Ilość uczestników 9-15:
• W każdej sesji wybieramy dwóch Opowiadaczy (po 8 minut)
• W każdej sesji powstają dwie galerie. (limit czasu: 8 minut na stworzenie obrazów z jednej karty Opowiadacza)
• W każdej sesji rolę Opowiadacza pełni inny uczestnik.
