^ ^ A U*» xv
. « ö S
• c
"•? ^
c z w a r t e k
30 stycznia 1947 r.
Nr 29 (702) Rok III Dziennik Z W y d a ti I e ABCS)
Cena 0
24 p u n k t y memorandum
Dzień Polski w Londynie
Traktat z Niemcami winien być podpisany w Warszawie
Dzień 27 stycznia można nazwać dniem Polski na konferencji wiceministrów spraw zagranicznych czte
rech mocarstw w Londynie. W dniu tym delegacja polska przedstawiła punkt widzenia naszego rządu na sprawę projektu traktatu pokojowego z Niemcami. Wiceministrowie spraw zagranicznych otrzymali pełny tekst polskiego memorandum zawierającego wszystkie roszczenia rządu polskiego i klauzule, które rząd ten chciałby widzieć w ramach formułowanego traktatu.
Memorandum, ujęte w 24 punkty, podajemy poniżej w pełnym tekście.
1. Rząd Polski uważa, że po
stanowienie uchwał poczdam
skich w przedmiecie dem okra
tycznej i pokojowej przfebudowy Niemiec przez rozbrojenie dem i- litaryzację i denacyfikację są W arunkam i ładu międzynarodo
wego. / .
2. Jednolitość zasad w ykonania Programu rozbrojenia, dem ilita-
•‘ysacji i denaeyfikacji na obsza.
rze całych Niemiec, stanowi o skuteczności w ykonania tego p r o] Sram u. Rząd Polski jest zdania, ze do c h w ili wejścia w życie tra k tatu. w idzę najwyższą w N ie m . i
®zech powinna nadal sprawować!
S°jus, r. Rada K ontroli. j 3. Rząd Polski jest zdania, że i haicży r uodsięwziąć wszystkie j
•Pożiiwe drogi dla przeobrażenia Psychiki niem ieckiej przez r o z -i.
l g n i e c i e kontroli nad w ycho- i Wani cm społeczeństwa w duchu
uwarunkow ane postępami w za
kresie ich deńiokratycznej i po
kojow ej przebudowy. Przebudo
w a leży w istotnym interesie przy szłości Niemiec.
7. Po wejściu w życie traktatu pokojowego, Niem cy powinny do czasu pełnej i demokratycznej
przebudowy — pozostawać nadal pod kontrolą cywilnych i w o j
skowych w ładz sprzymierzonych na terenie Niemiec.
Udział Polski w kontroli
8. Rząd Polski uważa, że za.
równo przed wejściem w życie
tra kta tu pokojowego, ja k i po je go wejściu w życie, Polska po
w in n a być dopuszczona do przed
stawienia organom kontroli — za pośrednictwem swego a k re dytowanego przedstawiciela w Niemczech — swego punktu w i- dzienia w zakresie spraw polsko.
niemieckich lub innych bezpośre
dnio tyczących Polski.
9. T ra k ta t pokojowy powinien ustalić w ja k im zakresie i w ja kich etapach Niem cy mogą być dopuszczone do społeczności m ię
dzynarodowej.
10. Rząd Polski jest zdania, że należy wzmocnić i usprawnić w ykonanie postanowień d eklara
cji m oskiewskiej z 1 listopada 1943 roku i umowy londyńskiej z 8 sierpnia 1945 r. w przedmio
cie przestępców wojennych.
U . Każdy pian gospodarczy dla Niem iec powinien być u w a ru n kowany możnością zadośćuczy
nienia następującym postulatom:
Żądania Polski i Czechosłowacji
f t f f j F S i r s f f e f f c iM W M . € g lq ? € ¡ n ii» s m e
Londyn, (obsł. w ł.) W d n iu w czo ra js z y m w L a n c a s te r House zastępcy m in is tró w sp ra w zagra
n iczn ych w y s łu c h a li s tan ow iska delegata Jugosławii na temat
¡ j . , , . ---. . , .---7 1 u e i e g a i a . l u g o s i a w u n a l e m a i
» ń dc' n ü k n u -v<zl) c i ’ p o k o jo w e j, traktatu pokojowego z Niernca- ńrzede wszystkim przez sprzy
rozwojowej instytucji de
mokratycznej.
1.. w ykonaniu powyższego, hi. in. obowiązywać powinien na obszarze całych Niem iec zakaz Propagandy w kieru nku re w izji Sranie, połączenia Niem iec z A u strią i idei suprem acji Niemiec nad innym i narodami.
5. \ \ ramach demokratycznej i Pokojowej przebudowy Niemiec Konieczna jest lik w id ac ja Prus, lako źródła trw ałego zagrożenia Pokoju w Europie.
Statut polityczny i kontrola
6. Ustalenie ustroju Niemiec ,ZJ' współudziale narodu n ie
mieckiego w oparciu o jedność
i mi. J u g o s ła w ia domaga się d łu g o trw a łe j o k u p a c ji Niem iec- i je d n o lite j p o lity k i w ła d z okupacyj
nych opartej na jedności gospo
darczej N ie m ie c w m yśl u k ła d u poczdamskiego. W spólna p o i'ty k a pa ństw sojuszniczych zap aw ni zdaniem delegata Jugosławii po
zytyw ne przeprowadzenie akcji denacyfikaeyjnej oraz oczyszcze
nie gospodarki niem ieckiej z w pływ ów hitleryzm u. Poza ty m Ju g o sła w ia domaga się lik w id a c ji P rus, k tó re b y ły zawsze ogniskiem n ie m ie c k ie j p o lity k i agresyw nej oraz u w z g lę d n ie n ia żądań Polski i Czechosłowacji. Ju g o sła w ia żą
da w y d a n ia ty tu łe m re p a ra e y j c a łk o w ity c h urządzeń niem ie c
k ic h fa b ry k i n ie m ie c k ic h s ta t
k ó w h a n d lo w y c h .. Rząd ju go sło
do życia s pe cja lne j k o m is ji dla zbadania n ie m ie c k ej w łasności w k ra ja c h n e u tra ln y c h , k tó re z u żyte być m a ją aa poczet re p a ra - c y j.
P oprzednio zast. m in is tró w sp ra w zagr. w y s łu c h a li s tan ow iska rz ą
du ho le nde rskie go odnośnie t r a k ta tu p o kojow e go z N iem cam i. H o la n d ia dom agała się tra k to w a n ia N ie m i ood w zględem gospoda!- czym . ; całości, p rz y czym s tan d?:- ż y c io w y N iem ie c nie p o w in ie n być wyższy od standartu
kra jó w zniszczonych na skutek agresji niem ieckiej.
W czoraj ró w n ie ż i N o rw e g ia p rze d ło żyła m em o ran dum , w k tó ry m dom aga się d e c e n tra liz a c ji N ie m ie c bez dzie le n ia ic h je d n a k na odziełne m niejsze państw a.
P rojekt N orw egii
^ lity c z n ą Niemiec, powinno być w ia ń s k i dom aga się p o w o ła n ia
Lon d yn (obsł, w ł-) A m b a s a d o r n o rw e s k i w L o n d y n ie Re- b-en-son d o rę c z y ł w d n iu w czo
ra js z y m o b ra d u ją c y m w L o n d y n ie zastępcom czterech m i
n is tr ó w s p ra w zaa-ra-nicznych m e m o ra n d u m rz ą d u n o rw e s k ie go, dotyczące k w e s tii z a w a r
cia tr a k t a t u p o ko jo w e g o z N ie m c a m i. M e m o ra n d u m to z a w ie ra n a s tę p u ją c e p u n k ty : N o rw e g ia uw aża, że w cza
sie o p ra c o w a n ia t r a k ta t u poko jo w e g o z N ie m c a m i je d n y m z n a jw a ż n ie js z y c h je g o p u n k tó w
USA
M iliard dolarów za Grenlandię
Nowy Jork (ob. wł.). We- iniormacyj opublikowa
nych przez dziennik duński
"Ękstrabladet“ przedstawi- Cle!e Stanów Zjednoczonych Przeprowadzą rozmowy z 1 Sądem duńskim w sprawie Ptzejęcia przez USA Gren- '®ńdii za cenę jednego miliar- t*3 dolarów.
, 2 drugiej strony, według
^niesienia korespondenta
”New York Herald Tribune“
^jadze amerykańskie oma- p*ały sprawę przyszłości . ren)andii, nie przedłożyły J?driak propozycji rządowi duńskiemu, dotycząpej kupna
30() tys. nowych domów Anglii
w
L o n ń y n (obsł. w ł.). R ządow y
| ł °g ra tn b u d o w y dom ów m iesz
a ln y c h na r o k 1947. p rz e w id u je
^zniesienie 3zz.zz0 dom ów . Ten ro w y pro-gram rz ą d o w y ogłoszo
ny w fo rm ie b ia łe j k s ię g i stano- y * ’ w >elki k r o k n a p rz ó d w k ie -
‘ Unku p o m n ie js z e n ia g ło d u m ie szkaniowego. C z y n n ik i rządow e W ra c a ją je dn ak uw agę, że b ra k M a te ria łó w b u d o w la n y c h i rą k '°boczych . może b y ć pow odem n e w y k o n a n ia p ro g ra m u budo-
wymienionej wyspy. Kwestia ta, zdaniem korespondenta, była poruszana w czasie roz
mów, jakie przeprowadził w jesieni minister spraw zagra
nicznych USA, James Byr
nes z duńskim ministrem spraw zagranicznych Re- mundsem.
Amerykańskie koła woj
skowe uważają, że Grenlan
dia posiada znaczenie strate
giczne i z tej racji objęcie tej wyspy przez amerykańskie jednostki wojskowe wzmoc
niłoby w dużym stopniu bez
pieczeństwo Stanów Zjedno
czonych. (pf)
je st uniem oźłiw ieinae d o k o n y w a n ia przez N ie m c ó w w p r z y szłości w ja k ie jk o lw ie k f o r m ie a g re s ji: W 'z w ią z k u z ty m uw aża się za rzecz' ko n ie czną p ro w a d ze n ie ś c is łe j k o n tro ilj życia p o lity c z n e g o { g o sp o d a r
czego N ie m ie c. .K o n t r o la m ia ła b y tr w a ć d łu ż s z y czas po z a w a rc iu tr a k ta ftu p o k o jo w e go. a, przede w s z y s tk im do cza
■su k ie d y N ie m c y zapłacą w s z y s tk ie od szko d o w a n ia aa zra iszczenia w y w o ła n e w o k re sie w o jn y .
Z a ró w n o - n a ró d n ie m ie c k i, ja k i je g o obecni p rz y w ó d c y p o lity c z n i s ta ra ją się w s z e lk i, m i ś ro d k a m i n ie dopuścić do z a p ła ty . w y n a g ro d z e n ia t y t u łe m repar-acyj w o je n n y c h . W z w ią z k u »z -tym k o n tr o la N ie m iec mus-i b y ć bardzo ścisła, z w ra c a ją c szczególną uw agę na o ś r o d k i p rze m ysło w e , a zwłaszcza na Z a g łę b ie R u b ry .
W o d n ie s ie n iu do u s tr o ju p o lity c z n e g o N ie m ie c , N o rw e g ia żąda d e c e n tra liz a c ji w ła d zy, k tó r a m a b y ć k o n tr o lo , w-an-a przez państwa, s o ju s z n i
cze- Poszczególne p ro w in c je
n ie m ie c k ie m a ją m ieć w iększą n iż dotychczas a u to n o m ie .
D e m o k ra ty z a c ja N ie m ie c je st ty lk o w ta k ic h w a ru n k a c h mo ż liw a , k ie d y duoh p ru s k ie g o m iiita r y z m u będzie r a d y k a ln ie w y tę p io n y . J e ś li c h o d zi o w ie]
k ie m a ją t k i z ie m s k ie , należy zdaniem rz ą d u n o rw e s k ie g o p o d z ie lić je p o m ię d z y ludność m a ło ro ln ą . P rz y s z ły r-ząd n ie m ie c k i w in ie n w y d a ć o f ic ja l
n y zakaz w s p ra w ie tw o rz e n ia o rg a n iz a c ji w o js k o w y c h i p ó l- w o jsiko w ych . N ie m ie c k ie szkol n ic tw ó w in n o b y ć o p a rte na zasadach d e m o k ra ty c z n y c h , m a ją c u ła tw ie n ie w; n a w ią z a n iu k o n ta k tu ze ś w ia te m dem o
k ra ty c z n y m . W ta n sposób p rz e p ro w a d z i się re e d u k a c ję d e m o k ra ty c z n ą N ie m c ó w , (pf)
a) zapewnienie rozw oju gospo
darczego Niem iec dla celów po
kojowych, przy w yłączeniu p rze
mysłu zbrojeniowego i dawnych form monopolistycznych gospo.
d arki niem ieckiej, b) zabezpie
czenie pierwszeństwa odbudowy k ra ju zniszczonych przez N ie m ców, c) zapewnienie takiego roz
w oju i kieru nku produkcji n ie
m ieckiej, które zabezpiecza słu szne odszkodowania od Niemiec, 12. Jedność gospodarcza N ie . mieć powinna być uw aru nkow a
na istnieniem planu określonego w punkcie 11.
Granica polsko-niemiecka
13. W w ykonaniu uchwał pocz
damskich i na podstawie do
świadczeń, nabytych przez zago
spodarowanie ziem włączonych do Polski na podstawie uchw ał poczdamskich, Polska zastrzega sobie prawo przedłożenia szcze
gółowego projektu d elim itacji granicy polsko-niem ieckiej na l i n ii — od M o rza Bałtyckiego bez
pośrednio na zachód od Św ino
ujścia i stąd wTzdłuż rzeki O dry do miejsca, gdzie w pada zacho
dnia Nysa, i w zdłuż Nysy za
chodniej do granic Czechosłowa
cji.
Odszkodowania
14. Wobec fak tu , że planowe zniszczenia dokonane przez N ie m cy w Polsce naruszyły podstawy polskiej gospodarki narodowej, Rząd polski podkreśla swe szcze
gólne zainteresowanie w otrzym a
niu od Niem iec słusznego i szyb
kiego odszkodowania zarówno z substancji m ają tko w ej ja k i n ie
m ieckiej produkcji bieżącej.
14. Niezależnie od globalnej su- my odszkodowań za zniszczenia wojenne, zdaniem Rządu polskie
go, szkody i straty polskie w do
robku k u ltu raln y m i naukowym powinny być pokryte przez ró w nowartość odpowiednich urządzeń niemieckich, które mogą przyczy
nić się do odbudowy tych zn i
szczeń.
15. -Stosownie do d eklaracji N a rodów Zjednoczonych i uchwai poczdamskich powinno być zw ró cone Polsce wszelkie mienie, któ re znajdowało się na terytoriun*
Polski i ziem do n ie j włączonych na zasadzie uchwal poczdamskich,
(Ciąg dalszy na str. 2-g iej)
a i o m o i f / e
mają powstać w Anglii
S k u tk i ostrych m ro z ó w
Ludzie zam arzają na śmierć
anego. (K>
Londyn, (obsł. w ł.) F a la m ro - W edług o fic ja ln e g o k o m u n ik a tu zów znó w og arn ęła całą Europę. w H a m b u rg u zam a rzło 37 osób, Dziś w no cy zanot. w W . B r y ta n ii prze w ażn j e w m ie szkan iach . 141 najn iższą dotychczas te m p e ra tu rę , . . . . w ty m k r a ju . W e d łu g nadeszłych osob z n a jd u je się w szpita la ch w ia d o m o ści z P o r tu g a lii zam a rzło z o d m a rz n ię ty m i cz ło n k a m i. K o - tam na śm ie rć w cią gu ostatnich m u n ik a c ja na R enie m ię d z y Ko~
dni 9 osób. Rozgłośnia k o p e n - j o n ią j B onem została c a łk o w i- , haska do niosła o zam a rz n ię c iu .
w s z y s tk ic h wodnych dróg kom u- cie w s trz y m a n a . W s tre fie a m e ry -I nikacyjnych. N a w e t z pó łn ocne j k a ń s k ie j k u rs o w a ć będą od d n ia ; A f r y k i donoszą o opadach śnież- , ju trz e js z e g o po cią gi osobowe w e - '
“ ych- _______j d łu g ro z k ła d u obowiązującego w
niedziele i święta. (K )
Paryż. (obsł. w ł.) N ie słych a n a fa la zim n a og arn ęła ju ż od k ilk u d n i całą F ranję^ i zagraża n a w e t aprow izacji w ielkich miast, a szczególnie dostawie opalu.
W szystkie k ą n a ły pó łn . F ra n c ji, k tó r y m i dostarczano w ę g ie l, są zam arznięte. N a p o łu d n iu F r a n c ji opady śnieżne p rz e rw a ły ruch kolejow y między Perpignan i N a r- łm m ą . W T u lu z ie za n o to w a n i! w
d n iu w czo ra js z y m tem p. — 11“, to samo w M arsylii. W P a ry żu ju ż od k ilk u d n i pada śnieg i w ie je zim ny w ia tr.
Londyn (ob. w ].). B r y ty js k a r a da dla sp ra w e n e rg ii ato m o w e j zam ierza p rz e d ło ż y ć rz ą d o w i b r y ty js k ie m u p r o je k t dotyczący z b u d o w a nia w W ie lk ie j B r y t a n ii fa b ry k ato m o w ych , k tó re m o g ły b y dostarczyć 1/4 e n e rg ii elektry-cz- nej, używ anej obecnie w kraju . J a k podaje „ D a ily E xpre ss“ ilość u ra n u zużytego w ty m celu nie p rz e k ro c z y ła b y 3 ton, i w ten sposób m ożna b y roczn ie zaoszczę dzić w iele m ilionów ton węgla.
F a b ry k i tę m a ją być w y b u d o w a ne albo w Y o rk s h ire , albo w Szkocji. Le ka rze , k tó rz y n a jp ie rw s p rz e c iw ia li się b u d o w ie ta k ic h fa b ry k , z g o d z ili się pod w a ru n -
kie m , iż w p ro m ie n iu 32 k m od fa b ry k zostanie u tw o rz o n y k o r don celem zabezpieczenia lu d n o ści przed e w e n tu a ln y m s z k o d li
w y m dzałanem rfranu . N a zam k n ię ty m k ord on em obszarze nie może być w y b u d o w a n y żaden dom i n ik o m u też nie w o ln o bę
dzie ta m mieszkać, (gp)
Sydney (obsł. w ł-) W A u s tra l i i prze p ro w a d zo n o o s ta tn io w w ie lk ie j ta je m n ic y c ie ka w e d o św iadczenia, celem s p o w o d o w a n ia sztu czn ych opadów deszczowych. Żadne szczegóły p rz e p ro w a d z o n y c h doś w ja d - ożeń n ie zo sta ły o p u b lik o w a n e .
Znowu katastrofa
N o w y Jlork (P A P ). S am olot- sup e rfo rte ca B 29 ro z b ił się w k ró tc e po s tarcie na lo tn is k u K ir tla n d , w p o b liż u A lb u q u e rq u e (N ew M exico). Is tn ie je przypusz czenie. że w iększość pasażerów, których z n a jd o w a ło się na sam o
lo c ie 12 lu b 14. zginę ła w k a ta s tro fie ,
I r gum Z u ia i L e u m i z w a ln ia z a k ła d n ik ó w
Ostre zarządzenia Brytyjczyków
L o n d y n (obsł. w ł.). Według wiadomości z Palestyny, w dniu wczorajszym wypuszczono na wolność sędziego W yndham a, por wartego w poniedziałek w czasie rozpraw y sądowej. W edług nie
potwierdzonych dotąd wiadomo
ści, w dniu dzisiejszym m a być rów nież zw olniony m ajor b ry ty j ski, którego zachloroformowali i uprowadzili członkowie te rro ry
stycznej organizacji żydow skiej
„Irg u n Z w a l Leum i“ w uh. nie
dzielę.
Rzecznik rządu brytyjskiego o- świadczył podczas wczorajszej debaty na telmat Palestyny w Iz bie G m in, że jeżeli terroryści ży
dowscy nie zaprzestaną swojej akcji, cały k r a j poddany zosta
nie w ładzy w ojskow ej. Rząd b ry
tyjsk i rozważa obecnie plan ewa kua-cji rodzin angielskich z P ale
styny.
Na skutek zaprowadzenia p r m wjadze w szeregu główniejszych ośrodków Palestyny godziny po lic yjn e j i patrolow ania u lic prze»
silne oddziały wojskowe, noc u- biegła m in ęła zupełnie spokoj
nie tK i
;
Strona 2 OZIKNNIK ZACHODNI Czwartek, 30 stycznia 1947 r.
P roces Fischera i to w arzyszy
„Niemiecka Warszawa“
m o g ła liczy ć ty lko 100 tysięcy m ies zk a ń có w
Warszawa (tel. wł.). Wczo raj w Najwyższym Trybuna-
■ ie Narodowym przesłuchi
wano w dalszym ciągu świiad ków, którzy w kuluarach u- zy skali żartobliwe miano:
„ś w i a d k ó w kanonizacyj
nych ", Inż. Brauny na przy
kład powiada o „dobroci”
Leista, który w kilku poje
dynczych wypadkach miiał interweniować w sprawach aresztowanych urzędników miejskich, m. in, Mańkow
skiego, któremu groziło w y
wiezienie do obozu jeńców.
Nie zawsze te wstawiennic
twa były skuteczne.
Momentem ważnym nato
miast dla oskarżenia jest stwierdzenie, że niemiecki oberbaurat, Gross, przygo
towywał plan zburzenia War szawy i budowy na tym miej scu nowego miasta niemiec
kiego — Warschau. Zrobił on nawet odlew gipsowy o- wego projektu. Inżynierowie polscy dowiedzieli się o tym dopiero po trzech latach i zrobili zdjęcia planu, nieste
ty, żaden ślad nawet nie ocą lał w powstaniu.
Ś w ia d e k B ra u n y , in s p e k to r w y d z ia łu technicznego zarządu m ie j sk.iego z a trz y m u ję się d łu ż e j nad w y k r y ty m i. w z g lę d n ie podpa
trz o n y m i przezeń p la n a m i, k tó re sporządzali in ż y n ie ro w ie • i te c h -
n ic y n ie m ie ccy z o b e rb a u ra te m te ria ły . O d b u d o w yw a n o w ra -
Stanoiuisko Polski
W ubiegły poniedziałek na konferencji zastępców mi
nistrów spraw zagranicznych wielkich mocarstw w Lon
dynie delegacja polska złożyła obszerne, szczegółowo umotywowane memorandum, stanowiące punkt widzenia Rządu Rzeczypospolitej na sprawę traktatu pokojowego
z Niemcami, Niezależnie od tego delegacja polska złożyła osobną motywację swego stanowiska, wyrażoną w ob
szernym exposé.
Punktem wyjścia jest stwierdzenie, iż żądania Polski nie wypływają z chęci wywarcia zemsty za wszystkie krzywdy doznane od Niemiec, a są jedynie oparte na po
czuciu sprawiedliwości. Suche cyfry strat poniesionych przez Państwo i Naród Polski dostatecznie obrazują ogrom nieszczęść, które spadły na Polskę za sprawą Niemiec.
Polska domaga się, aby wszystkie narody zjednoczone nie popełniły po raz drugi błędów wersalskich, aby Niem cy nie mogli się znowu podnieść z upadku i tak wzrosnąć w siłę, żeby ta siła mogła zagrozić pokojowi innych państw. Najważniejszym środkiem gwarantującym światu pokój i bezpieczeństwo jest sprawny i sprężysty system kontroli Niemiec, a jednym z głównych zadań tego syste
mu jest konsekwentne przeprowadzenie programu roz
brojenia Rzeszy. Równocześnie z przemysłem wojennym trzeba doszczętnie zniszczyć wszystkie ośrodki m ilitary- zmu niemieckiego, razem z jego zarodkami w postaci or
ganizacji paramilitarnych i młodzieżowych o charakterze wojskowym.
Realizacja tych żądań nie wymaga bynajmniej rozbi
cia Niemiec na szereg odrębnych organizmów. W ywołało by to znane już dążenie tych organizmów do zjednoczenia się w jednym Reichu, a dążenie to, samo w sobie nacjo
nalistyczne, wzmocniłoby rewizjonistyczne żądania tak typowe dla pokonanych Niemiec, Jedną z dróg, która do- prówadzi do zamierzonego celu, będzie przede wszystkim zlikwidowanie ducha pruskiego, toteż trzeba zniweczyć wszystko, cokolwiek posiada pruski ślad.
I tu pora wysunąć postulat zachodniej granicy Rzeczy
pospolitej. Delegacja polska, za którą twardo stoi cały naród, domaga się utrzymania w- mocy uchwał poczdam
skich, według których grinica Polski biegnie na zachód od Świnoujścia wzdłuż Odry i Nysy zachodniej. Nasze niezaprzeczalne, historyczne prawa do tych ziem ugrun
towaliśmy i podkreśliliśmy całym ogromem wysiłku, w ło
żonego w zagospodarowanie tych obszarów w ciągu 18 miesięcy. W tym okresie osiedliliśmy tam z górą 5 milio
nów Polaków, osiągając 58 proc. zaludnienia przedwo
jennego, mimo, iż w toku działań wojennych zniszczono 45 procent izb mieszkalnych w miastach i 27 proc. zagród wiejskich. Poza tym Polska ma na tych ziemiach poważ
ne sukcesy w odbudowie życia gospodarczego i kultural
nego.
Jeżeli chodzi o zagadnienia odbudowy, to naczelna te
za polskiego memorandum domaga się, aby odbudowa go
spodarki niemieckiej w żadnym wypadku nie wyprzedza
ła procesu podnoszenia z gruzów państw przez Niemców zniszczonych. Łączy się to ściśle z kwestią odszkodowań, które Niemcy muszą wypłacić zniszczonym krajom. I tu
taj Rząd Polski kładzie silny nacisk na to, aby odszkodo
wania te miały formę świadczeń z kapitału produkcyj
nego Niemiec. Dla umożliwienia Niemcom spłaty odszko
dowań, należy przedtem przeprowadzić szereg reform wewnętrznych — zgodnie z planem poczdamskim. Nie sposób mówić o zdolnościach reparacyjnych Niemiec bez przeprowadzenia reformy rolnej i złączenia\ Niemiec w jedną całość gospodarczą. Przyszły plan dla Niemiec po
winien przewidywać likwidację form gospodarki karte
lowej i monopolistycznej.
Jeżeli chodzi o przyszłe stosunki gospodarcze pomię
dzy Polską a Niemcami, to stwierdzić trzeba, że Polska przywiązuje do tego zagadnienia dużą wagę, z zastrzeże
niem jednak, iż naprzód charakter gospodarki ftiemtec- kiej musi ulec zmianie.
Na zakończenie stwierdzić trzeba, że ¿niektórzy przy
wódcy niemieccy rozpoczęli już kampanię odwetową, po
łączoną z oszczerczymi atakami na Polskę. W świetle tych tendencyj całkowici« usprawiedliwiona jest nasza ostrożność i żądanie ścisłej kontroli pokonanych Niemiec.
Polska uważa uzgodnienie zasad postępowania w sto
sunku do Niemiec' i gwarancję wykonania planu demo
kratycznej przebudowy tego państwa za warunki, poprze
dzające podpisanie traktatu pokojowego^ (rom)
Grossem na czele. P la n y te b y ły ściśle prze cho w yw a ne , n ie m n ie j w 1943 r., gdy k o n tro la osłabła ś w ia d e k dostał się do ' p o ko ju , gdzie b y ły one prze cho w yw a ne i w ra z z k ilk u k o le g a m i z r o b ił fo to k o p ie i p rz e c h o w a ł w ró żn ych m iejscach W arszaw y. U t k w iły m u w p a m ię ci szczególnie dw a p la n y noszące t y t u ł „B u rz e n ie m ia sta W a rs z a w y “ i „N o w e m ia sto W arszaw a .
P ro k u ra to r S a w ic k i okazuje ś w ia d k o w i p lan y.
Jest to model, nowego miasta W arszawy pt. „Warschau die neue deutsche Stadt“. M iasto obliczo
ne było na 300 tysięcy mieszkań, ców, a naw et na m n iej — około 100 tysięcy. P la n y , k tó re og lą dał św iadek, a k tó re b y ły sporządzo
ne przez Grossa s ta n o w iły r a czej s tu d iu m do tego m odelu. S tu d iu m p rz e w id y w a ło ograniczenie m ia sta w t a k i sposób, że poza sta ry m m ia ste m is tn ia ła bardzo n ie duża przestrzeń, a d z ie ln ic a ży
dow ska b y ła przeniesiona w oko
lic e cm entarza B rud zie ńskie go . Ś w iad ek w ie, że p la n y b y ły znale zionę na W aw elu i przypuszcza, że do stały się one ta m ju ż po w y je ź d z ie Grossa na fro n t.
Po o b e jrz e n iu p la n ó w przez św iadka, p ro k u ra to r S a w ic k i za
p y tu je , czy z tych dokumentów w ynika, że istniał plan zniszcze
nia W arszawy, ograniczenia licz
by ludności do 100.000, wysiedle
nia Żydów i zniesienia miasta ży
dowskiego.
Ś w ia d e k p o tw ie rd za .
N a leży tu p o d k re ś lić , że p ie r w sze p r o je k ty p o w s ta ły ju ż w s ty czniu 1940 ro k u , gdy p rz y je c h a ł o b e rb a u ra t Gross,
N a stępnie św ia d e k poświęca k ilk a słó w p o lity c e b u d o w la n e j N iem ców , je ś li chodzi o o d bu do - \ w ę W arszaw y. N a s ta w ie n ie ic h 1 b y ło o ty le p o zytyw n e , o ile s tro na po lska m ia ła pieniądze i m a
mach zarządu m ie js k ie g o szkoły i szpitale. N a b u d o w n ic tw o p r y w a tn e N ie m c y ró w n ie ż z e z w a la li w poszczególnych w yp ad kach.
D z ię k i in ic ja ty w ie p o ls k ie j i u k r y w a n iu w ię k s z y c h ro b ó t przed N ie m c a m i osiągnięto pew ne w y n ik i.
f*aul R a m a d l e r
otrzymał votum zaufania
P a ry ż (obsł. w ł.). Wcfcoraj po
p o łu d n iu o d b y ło się posiedzenie fra n c u s k ie g o Z grom a dze nia N a rodowego, w cftasie któ re g o sze
reg osób z w ró c iło się do p re m ie ra, P a u la R a m ad ier. z in te rp e la c ja m i d o ty c z ą c y m i s k ła d u jego rządu.
R a m a d ie r w y g ło s ił w z w ią z k u z t y m dłuższe p rz e m ó w ie n ie pod k re ś la ją c , znaczenie u tw o rz e n ia rządu k o a lic y jn e g o . Jeden 7. po
s łó w w y r a z ił po n a d to n ie p o k ó j w
zw iązku z prze dłużająca się w o j
ną w lu d o c h nach. R a m ad ier od
p o w ia d a ją c ośw iadczył, ie rza.d jego p o d e jm ie w e d łu g z g ó ry 1 o- pracow anego p la n u w szelkie ś ro d k i w celu ostatecznej li k w i
d a c jo k o n f lik t u fra n c u s k o -v ie t- nam skiego. W ko ń c u Zgrom adze
nie N a ro d o w e przeprow adtziło głosow anie, . w czasie k tóreg o większością 543 głosów prze ciw ko -8 w y ra ż o n o rz ą d o w i v o tu m zau
fa n ia . (pf)
Kosztem 300 m ilio n ó w z ło ty c h
Budujemy most dla Warszawy
Katowice. W c z o ra j K o m ite t O d -, spisały się Katowice: miasto i po-
! w ia t w płaciły 16 m il. zł!
N a wyróżnienie zasługują ró w - b u d o w y W arszaw y w o je w ó d z tw a
ślą sko-d ąbro w skie go , o d b y ł ze
b ra n ie P re z y d iu m W ykona w cze
go pod p rz e w o d n ic tw e m D y r. Ste
fan a Jabłońskiego. J e d n ym z n a j
b a rd z ie j in te re s u ją c y c h p u n k tó w po rzą d ku dziennego, b y ło spra
w o zda nie D y r. B iu r a W o je w ó d z . kiego K o m ite tu , M a ria n a S adow skiego — z działa ln ości K o m ite tu w ro k u u b ie g ły m .
W ty m czasie -zorganizow ano w y s y łk ę w ę g la i m a te ria łó w budo w la n y c h dla W arszaw y na sumę 3 m ilio n ó w . W s półdzia ła no p rz y z o rg a n iz o w a n iu 346 k o m ite tó w lo k a ln y c h na te re n ie w o j. śląsko, dąbrow skiego, w y d a n o broszurę pro pa gan do w ą p t. „P om oc dla W a rsza w y“ , d o p iln o w a n o te r m i
nowego w y k o n a n ia przęsła m ostu P on ia to w skie g o w re k o rd o w o k r ó tk im czasie jednego m iesiąca.
Jest to tylko częściowe i pobie
żne sprawozdanie, największym osiągnięciem jest jednak rozpo
częcie budowy Mostu Ś ląsko-D ą
browskiego dla W arszaw y — w miejsce całkowicie zniszczonego mostu Kierbedzia. Koszty te j bu dowy m ają wynosić około 300 m i
lionów, dotychczas zebrano 60 m i
lionów zł. Procentowo najlepiej
nie: Sosnowiec, Bytom i Chorzów, natomiast na naganę za opiesza
łość i lekceważenie; Niem odlin, Racibórz, Opole. N a pewno jed nak i te miasta zrozumieją, że sprawa odbudowy W arszawy jest sprawą całej Polski.
Prace nad b u d o w ą m ostu ro z poczęto w s ie rp n iu , ro z b ió rk ą f i la ró w i d e m on to w an ie m k o n s tru k c ji. N a te n cel K o m ite t W oje w ód z k i w p ła c ił 17 m ilio n ó w zł. 23 m i
lio n y w p ła c o n o ju ż fir m ie „ M o sto s ta l“ na z a k u p s ta li. Jest to 50 proc. sum y po trz e b n e j do k u pna 8000 to n sta li.
Ze spraw ozdań K o m ite tu w y n ik a , że dotychczas w p ła co n o 60 m ilio n ó w z ło ty c h C e n tra ln e m u K o m ite to w i w W arszaw ie. Stosu
n e k k o m ite tu do a k c ji odbudow y je s t ta k e n tu zja styczn y, że może
m y .być p rz e k o n a n i o ty m , że je żeli w s z y s tk ie k o m ite ty m ie js k ie i p o w ia to w e naszego w o je w ó d z . tw a ruszą pe łn ą p a rą to jeszcze w ty m ro k u będziem y m o g li o fia ro w a ć M o s t Śląsko - D ą b ro w s k i W arszaw ie. (W)
Spór o Ałeksandrettę
B ejrut, (obsł. w ł.) W s y ry js k ie ! k o ła c h p o lity c z n y c h oczekuje się- że rz ą d s y r y js k i z w ró c ił się do O rg a n iz a c ji N a ro d ó w Z jed no czo
n y c h z żądaniem ro zstrzygn ię cia sporu s y ry js k o -tu re c k ie g o . S pór te n do tyczy p rzyszłości p o rtu A - le k s a n d re tty , k tó r y został p rz y znany T u r c ji po prze pro w ad zen iu na zadanie L ig i N a ro d ó w p le b is cytu w r. 1939.
Przywieziono von dem Bacha
Podpalacz Warszawy przed sadem
Warszawa (tel. wł.). W to czącym się procesie przeciw kio Fischerowi złoży zezna
nia podpalacz Warszawy,
Stosunki angrlo - radzieckie
w oświetleniu M oskw y
M o skw a (ob sł. w ł.). W z w ią z k u z k w e s tią prze d łu że n ia sojuszu anglo-rad zie ckieg o ra d io m o s k ie w s k ie tra n s m ito w a ło w czo
r a j a r ty k u ł p o lity c z n y po św ięco
n y s to su n ko m a n g lo -ra d z ie c k im . S peaker r a d io w y o ś w ia d c z y ł, że n ie je s t w ażna s p ra w a p rz e d łu żenią tra k ta tu , ale duch o ż y w ia ją c y w z a je m n e stosu nki. W ie l
ka B r y ta n ia nie posiada tr a k ta tu ze S ta n a m i Z je d n o c z o n y m i a m i
mo to je j sto s u n k i Z U S A są n ie z w y k le serdeczne, ś w ia d c z y o ty m fa k t, że na stępu je w z a je m n a w y m ia n a o fic e ró w , w spólne k o n fe re n c je w o js k o w e , zapoznaw a
n ie się z n a jn o w s z y m i w y n a la z k a m i te c h n ic z n y m i i w o je n n y m i.
W ie lk a B ry ta n ia podp isała 20- le tn i sojusz ze Z w ią z k ie m R adziec k im , a' n ie m ożna pow iedzieć, b y s to s u n k i a n g lo .ra d z ie c k ie m ia ły ta k z a ż y ły c h a ra k te r, ja k stosun
k i a n g lo -a m a ry k a ń s k ie . w d u ż y m s to p n iu do w y ja ś n ie n ia sy
tu a c ji p rz y c z y n iła się w y m ia n a depesz m ię d z y m in is tre m spra w z ag ran icznych W ie lk ie j B ry ta n ii, B e y in e m a generalissim usem Sta lin e m . W z w ią z k u z t y m m oskiew skie k o ła p o lity c z n e d o szły do prze kon ania, że w n a jb liż s z y m czasie sto s u n k i a n g lo -ra d z ie e k ie
zostaną p o g łę b io n e , (pf)
Bach. Nazwisko to jest do
brze znane tnieiszkańoojn Warszawy z okresu powsta
nia, ponieważ z polecenia Hitlera von denn Bach kiero wał akcją tłumienia
c z y n uzbrojnego ludności stolicy.
Przyjazd vom dem Bacha z Norymberg! spodzie w ant był w godzinach poipołudnio wych. Prawdopodobnie przy jedzie on pociągiem pary- jsikim. Na czele ubezpiecze
nia ze strony polskiej stoi kpt. Bariach, asystuje mu kilku oficerów. Niezwłocznie po przybyciu ńa dworzec główny von dem Bach zosta nie przekazany prokurato
rowi Najwyższego Trybuna
łu.
Dzień Polski w Londynie
(D o k o ń c ze n ie ze str. I-e j)
a które zostało usunięte do N ie miec w czasie w o jn y .>
16. W razie niemożności resty
tu cji .należy wydać Polsce przed
mioty równowartościowe tego sa
mego rodzaju. W celu restytucji należy udzielić Polsce wszelkich ułatwień.
Mienie
na ziemiach włączonych
17. Niem cy, niem ieckie osoby praw ne i obywatele niemieccy będą obowiązani zwrócić Państwu Polskiemu, polskim osobom p ra w nym i obywatelom polskim wszel kie świadczenia dokonane z ty tułu czynności prawnych, które m iały miejscó do dnia 9 m aja 1945 r„ a które obciążają przed
mioty m ajątkow e, znajdujące się na ziemiach włączonych do P o l
ski, albo zostały dokonane w zw ią zku z tym i przedm iotam i.
18. Niem cy pow inny wydać Pol sce wszelkie archiw a historyczne, sądowe, adm inistracyjne i tech
niczne.
19. Rząd polski podkreśla swe zainteresowanie w uregulowaniu spraw: własności i przydziału wszelkiego m ienia ko m u n ikacyj
nego, kom unikacji kolejow ej, ko
łow ej, lotniczej ł wodnej, w że
gludze śródlądowej i m orskiej oraz pocztow o-telekom unikacyj- n ej i radiow ej z Niem cam i i tra n zytow ej przez Niem cy, własności i przydziału wszelkiego m ienia komunikacyjnego, własności ka b li i k a b li podmorskich, wychodzą
cych z obszaru Polski, rozliczeń finansowych z tytu łu publiczno- i p ryw atn o -praw nych , roiliczeń z tytu łu ubezpieczeń społecznych,
pacyjnego banku emisyjnego w Polsce, praw P olaków w N ie m czech, spraw m ajątkow ych P o la
ków w zw iązku z ich powrotem z Niem iec do Polski, m a ją tku Pań stwa Polskiego, polskich osób praw nych i obyw ateli polskich w Niemczech, wszelkich roszczeń Państwa Polskiego, polskich osób praw nych i obyw ateli polskich, które w y n ik a ją z um ów i czyn
ności praw nych w stosunku do nieobecnych osób praw nych i o- b yw ateli niemieckich, należności roszczeń obyw ateli polskich za pracę przymusową w Niemczech i w zw iązku z tą pracą, niem iec
kich patentów, wzorów i znaków towarowych, p raw autorskich, w ym iany handlow ej z Niem cami, udostępnienia archiw ów i niem ie
ckich ak t państwowych i publicz- no-praw nych instytucji dla pol
skiej dokum entacji.
20. Stosownie do uchwał pocz
damskich, stwierdzających, że N iem cy będą zmuszone do w y n a grodzenia w ja k najszerszym sto
pniu strat i cierpień, w yrządzo
nych Narodom Zjednoczonym — Polska zastrzega sobie prawo przedłożenia dalszych ko n kret
nych wniosków w tym przedmio
cie.
21. Rząd Polski w yra ża życzenie dopuszczenia jego przedstawicieli do współpracy w organizacjach międzynarodowych, które utw o rzone zostaną dla w ykonania po
stanowień tra k ta tu pokojowego w dziedzinie gospodarczej.
Wnioski końcowe
22. O pierając niniejsze m emo
randum na ocenie sytuacji obec
nej, Rząd Polski zastrzega sobie rent i em erytu j, dzjąialności oku- , możność przedstawienia ko rekto r skiego.
i uzupełnień, stosownie do roz
w oju wypadków.
23. Rząd Polski uważa, że roz
ległość kompleksu zagadnień, w rozw iązaniu których Polska jest żyw otnie zainteresowana, uzasa
dnia potrzebę przedstawienia punktu w idzenia Polski — w za
kresie spraw polsko-niemieckich lub innych, bezpośrednio doty
czących Polski — w dalszych eta
pach prac nad przygotowaniem tra k ta tu pokojowego.
24. *B iorąe pod uwagę, że Polska była pierwszą ofiarą agresji n ie m ieckiej i poniosła olbrzym ie o- fia ry w w ojn ie z Niem cam i, Rząd Polski czuje się m oralnie u praw , niony, by proponować podpisanie tra k ta tu w sprawie Niem ieć w W arszawie.
L o n d y n . (P A P ) Zarówno m e
morandum, ja k i expose polskie, w yw o łały n iezw ykle duże zainte
resowanie, którego dowodem była 2-godzinna dyskusja, ja k a się w y w iązała po przedstawieniu stano
wiska polskiego. W dyskusji tej ze strony polskiej b ra li udział m in. Leszczycki oraz ambasador W ierblow ski, udzielając szczegó
łowych wyjaśnień na wszystkie zadawane pytania.
Z am ykając obrady przew odni
czący M u rp h y podziękował pol
skiej delegacji za wyczerpujące w yrażenie opinii Rządu Polskie
go w sprawie Niem iec i podkreś
lił z naciskiem, ie zebrani na kon ferencji delegaci 4 mocarstw zda
ją sobie sprawę ze strat i ofiar polskich, poniesionych w walce z im perializm em niemieckim.
Przewodniczący M u rp h y oświad czyi, że pragnie zapewnić o sym p atii zebranych dla Narodu Pol-
O statni zabrał głos m in. Lesz
czycki, dziękując w im ieniu Rzą
du Polskiego za zainteresowanie stanowiskiem polskim.
L o n d y n , (obsł. w ł.) Zastępcy m inistrów spraw zagranicznych w Londynie w ysłuchali w e w torek po południu poglądów przedsta
w icieli H o lan dii na przyszły tra k ta t pokojowy z Niem cam i. P oglą' dy te w ogólnych zarysach są n a
stępujące:
Niem cy pow inny być tra k to w a ne jako całość pod względem eko
nomicznym. Również stopa życio
w a Niem iec nie powinna by‘
wyższa niż w krajach zniszczo
nych przez Niemcy. M ałe państw*
sąsiadujące z Niem cam i winnS' być dopuszczone do dyskusji w'®
wszystkich zagadnieniach, które je bezpośrednio interesują.
Memorandum Jugosławii
L o n d y n , (obsł. w l.) W e w to rek wieczorem zastępcy m ii» ' strów spraw zagranicznych w y słuchali poglądów delegacji jug°"
słowiańskiej na p ro je kt przyszłe
go tra k ta tu pokojow-ego dla Nie- mieć. Jugosławia w yc h o d zi'z za
łożenia, że rozw iązanie całego Pri:
blemu niemieckiego w okresie P*
w ojennym winno być oparte n»
przeprowadzeniu gruntownego rozbrojenia Niem iec zarówno P°"
względem wojskow ym , gospodar- czym ja k 1 m oralnym , przy czy®
okupacja trw ać w inna przez dl u*
szy okres czasu. : Jugosławia do
maga się rozbicia Prus, będący®
kolebką w szelkiej agresji n ‘e' m ieckiej, co w następstwie unie
m ożliw ić w inno raz na zawsze ® panowanie polskich obszarów- P ^ łożonych na wschód od Odry Nysy»
