I. C17 Badanie zale żności mocy dawki równoważnej od odległości

(1)

P RACOWNIA D OZYMETRII P ROMIENIOWANIA J ONIZUJĄCEGO

Instytut Fizyki

Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie

Numer ćwiczenia

C17

Temat ćwiczenia

Badanie zależności mocy dawki równoważnej od odległości

I. Cel ćwiczenia

Celem ćwiczenia jest określenie zależności mocy dawki równoważnej od odegłości .

II. Wstęp teoretyczny

Moc dawki pochłoniętej w powietrzu D w dowolnie odległym miejscu od punktowego nieosłoniętego punktowego źródła promieniowania jest proporcjonalna do aktywności źródła promieniowania A a odwrotnie proporcjonalna do kwadratu odległości l źródła od miejsca, w którym określamy dawkę.

l

2

D A

^r

Występująca we wzorze wielkość

r

, określana jako równoważna wartość stałej ekspozycyjnej, jest stałą charakterystyczną dla danego izotopu.

Dawce promieniowania pochłoniętej w powietrzu D = 0,087 cGy odpowiada dawka równoważna H = 1 mSv.

III. Zagadnienia kolokwium wstępnego Promieniowanie jonizujące

Dawka ekspozycyjna, dawka pochłonięta, równoważnik dawki, dawka równoważna, dawka efektywna (skuteczna), moc dawki

Zagrożenia przy pracy ze źródłami promieniowania jonizującego IV. Wykaz używanych przyrządów

Źródło promieniowania , radiometr EKO-D, taśma do pomiaru odległości, komputer V. Kolejność wykonywania czynności

1. Zapoznanie z instrukcją obsługi miernika oraz programu REJESTRATOR W tym celu należy:

(a) przeczytać uważnie instrukcję działania przyrządu EKO-D

(b) uruchomić program REJESTRATOR i za pomocą Symulatora dokonać prezentacji przyrządu EKO-D, zapoznać się z formami graficznej prezentacji wyników

(c) połączyć wyłączony radiometr z komputerem i następnie włączyć miernik 2. Pomiary mocy dawki z transmisją danych do komputera

W tym celu należy:

(a) uruchomić transmisję danych

(b) wybierając „parametry pomiaru – uśrednianie za 6 min” dokonać pomiaru tła

promieniowania (bez źródła promieniowania ) i zanotować wynik pomiaru w tabeli

(c) umieścić źródło promieniowania za osłoną na stanowisku oraz detektor

naprzeciw źródła

(2)

P RACOWNIA D OZYMETRII P ROMIENIOWANIA J ONIZUJĄCEGO

Instytut Fizyki

Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie

(d) zmierzyć i zanotować w tabeli odległość l pomiędzy źródłem promieniotwórczym a detektorem

(e) dokonać pomiaru mocy równoważnika dawki w ustalonej odległości od źródła źródła promieniowania , zanotować wynik pomiaru w tabeli (każdy pomiar powinien być "uśredniany za 6 min“)

(f) powtórzyć czynności z punktów (d) i (e) dla czterech innych odległości pomiędzy źródłem a detektorem

VI. Uzyskane wyniki

Wyniki pomiarów zanotować w tabeli:

l

[m] H

[ Sv/h]

H - H

tł

[ Sv/h]

tło - -

Opracowanie części doświadczalnej powinno zawierać:

- protokół z wykonania ćwiczenia

- wykres mocy dawki równoważnej w funkcji odległości od źródła promieniowania, w półlogarytmicznym układzie współrzędnych

- wnioski

VII. Bibliografia

1. Człowiek i promieniowanie jonizujące, pod red. A. Hrynkiewicza, PWN Warszawa 2001

2. W.Gorączko: Radiochemia i ochrona radiologiczna, Wyd. Politechniki

Poznańskiej, Poznań 2003